查經：對馬太所看ê耶穌

Cha-keng:TuìMá-thàisó͘khoàⁿêIâ-so͘

文獻資訊

項目	資料
作者	無lo̍h名
卷期	台灣教會公報
卷期	第782號
日期	1954/2
頁數	21

白話字（原文數位化）

Tuì Má-thài Hok-im só͘ khoàⁿ ê Iâ-so͘
(Gô͘ Thian-bēng).
1954. 02, no. 782, pp. 21-23
Sù Hok-im-su ê bo̍k-tek kok bô saⁿ-tâng, sui-jiân pîⁿ-pîⁿ sī teh thoân-su̍t Iâ-so͘ ê hok-im, iáu-kú kok hok-im-su ê koan-tiám kap bo̍k-tek, bô sím-mi̍h siāng-khoán. Chiū sui-jiân chheng choè Kiōng-koan á-sī Hù-luī hok-im-su ê Má-thài, Má-khó, Lō͘-ka, iā sī chāi-tī le̍k-tiau-tiám kok bô sio-siāng. uī-tio̍h án-ni, kok hok-im-su só͘ khoàⁿ ê Iâ-so͘ iā sī bô sio-siāng.
Má-thài hok-im-su sī ēng sím-mi̍h bo̍k-tek lâi siá? Lán nā chai i ê bo̍k-tek, chiū oē chai i ê te̍k-sek; tò-péng lâi kóng, lán nā chai i ê te̍k-sek, iā oē chai i ê bo̍k-tek. Bo̍k-tek nā chai, chiū oē chai i só͘ khoàⁿ ê Iâ-so͘ sī sím-mi̍h. Má-thài hok-im ū sím-mi̍h te̍k-sek? Koan-hē Iâ-so͘ ê cho̍k-phó͘, i ū chèng-bêng Iâ-so͘ sī Iû-thài lâng só͘ chun-kèng ê nn̄g-uī chó͘-sian, chiū-sī Tāi-pi̍t kap A-pek-la̍h-hán ê hō͘-è. Ū kóng-bêng Iâ-so͘ sī chiàu Í-sài-a só͘ kóng tuì chāi-sek-lú chhut-sì, iā chiàu Bí-ka só͘ kóng, chhut-sì tī Pek-lī-hêng. Ū kóng-khí Iok-sek, Má-lī-a chhoā Iâ-so͘ kàu Ai-ki̍p sī èng-giām
Hô-se-a ê chhàm-gú. Iâ-so͘ tiàm Ná-sat-le̍k tióng-sêng, Má-thài iā siá kóng sī èng-giām sian-ti só͘ kóng, “Beh kiò choè Ná-sat-le̍k lâng.” iā kóng, chiàu sian-ti só͘ chhàm-gú, Iâ-so͘ ū chi̍t ê sian-hong, chiū-sī kiâⁿ soé-lé Iok-hān. Chiàu sian-ti só͘ chhàm-gú, Iâ-so͘ lī-khui Ná-sat-le̍k khì Ka-pek-lông khiā-khí. Iâ-so͘ khó-lîn phoà-pīⁿ lâng lâi i-hó in, Má-thài siá kóng, sī èng-giām sian-ti só͘ kóng, “I pún-sin thoè siū lán ê loán-jio̍k, tam-tng lán ê pīⁿ chèng.” Iâ-so͘ kéng-kài lâng m̄-thang chiong I pò-iông, Má-thài khoàⁿ-choè sī èng-giām Í-sài-a 42:1－4. Iâ-so͘ ēng phì-jū kà-sī lâng, iā khoàⁿ-choè sī èng-giām sian-ti só͘ kóng, “Goá beh khui chhuì siat phì-jū, chhián-bêng chhòng-chō sè-kan í-lâi só͘ ún-ba̍t--ê.” Iâ-so͘ khiâ lû ji̍p siâⁿ, chiū kóng sī èng-giām Sat-ka-lī-a 9 chiuⁿ 9 chat ê chhàm-gú. Iâ-so͘ siū boē sī èng-giām Sèng-keng só͘ kì-chài ê (26:24, 54, 56). Chiong boē Iâ-so͘ ê 30 gûn boé sio-huî lâng ê hn̂g, iā kóng sī èng-giām Iâ-lī-bí ê chhàm-gú (kî-si̍t sī kì-chài tī Sat-ka-lī-a). Má-thài ū ke̍k-le̍k kiông-tiau Iâ-so͘ sī Tāi-pi̍t ê hō͘-è Bí-sài-a, iā ū te̍k-pia̍t biô-su̍t Kū-iok lu̍t-hoat kap Iâ-so͘ ê koan-hē. Má-thài iā ū te̍k-pia̍t kóng-bêng Iâ-so͘ sī siū chhe-khián kàu tī Iû-thài lâng ê Bí-sài-a. Kî-thaⁿ chhin-chhiūⁿ kì-chài tang-hng ê phok-sū lâi pài Iâ-so͘, Iâ-so͘ khiâ lû ji̍p Iâ-lō͘-sat-léng, che lóng sī teh piáu-sī Iâ-so͘ choè Bí-sài-a, choè Kiù-chú, choè Ông. Tuì í-siōng só͘ kóng ê te̍k-sek, lán thang chai Má-thài ê bo̍k-tek sī beh tuì Iû-thài lâng sìn-tô͘ chèng-bêng Iâ-so͘ sī in ê Kiù-chú, in ê Bí-sài-a, in ê Ông.
Iâ-so͘ sī èng-giām sian-ti ê chhàm-gú só͘ chí-sī ê Bí-sài-a, sī Iû-thài lâng ê Kiù-chú, sī in ê Ông, che sī Má-thài só͘ khoàⁿ ê Iâ-so͘. Kan-ta kóng kàu chia, án-ni sī bô m̄-tio̍h, m̄-kú nā-sī beh chú-tiuⁿ kóng Má-thài só͘ khoàⁿ ê Iâ-so͘, chí-ū sī Iû-thài lâng ê Kiù-chú, chí-ū sī in ê Ông nā-tiāⁿ, án-ni chiū chhò-gō͘. In-uī Siōng-tè soán-tiàu Í-sek-lia̍t soán-bîn sī uī-tio̍h choân jîn-luī: só͘-í Siōng-tè tuì Í-sek-lia̍t lâng ê chhàm-gú kap èng-ún, hit ê choè-āu bo̍k-phiau, lóng sī uī-tio̍h choân jîn-luī. Má-thài ê kun-pún sìn-liām sī jîn-luī-tek, i ū bêng-bêng chí-sī lán chai Iâ-so͘ Ki-tok sī jîn-luī ê Kiù-chú, tī i ê sim-tiong sī bô ū Iû-thài lâng só͘ phāu hit khoán pâi-thaⁿ-tek su-sióng. Má-thài hok-im-su tiong, lán oē-thang khoàⁿ-chhut iàm-ò͘ Hoat-lī-sài lâng, Sat-thó͘-kai lâng, ha̍k-chiá, keng-ha̍k-sū téng ê kám-chêng, che chiū-sī in-uī i boē thang khoàⁿ-tāng Iû-thài lâi khoàⁿ-khin pa̍t-cho̍k ê in-toaⁿ. Thang kóng Má-thài só͘ khoàⁿ ê Iâ-so͘, chiū-sī siū chhe kàu tī Iû-thài lâng ê jîn-luī ê Bí-sài-a, Kiù-chú, Ông.
Kì-jiân sī án-ni, chit ê Iâ-so͘ kap lán ū toā-toā ê koan-hē, in-uī sī jîn-luī ê Kiù-chú, jîn-luī ê Ông. Bô ǹg-bāng ê Iû-thài lâng, tuì Ông Iâ-so͘, chiah ū ǹg-bāng; kin-á-ji̍t ê sè-kài chhin-chhiūⁿ chá-sî Iû-thài lâng ê sè-kài, sī tiàm tī kan-lân, o͘-àm bô ǹg-bāng ê tiong-kan teh thèng-hāu Bí-sài-a, in ê Ông Iâ-so͘. Lán tio̍h ǹg-bāng Ông Iâ-so͘, lán chiah ū ǹg-bāng. Kin-nî Phó͘-sè Kàu-liân ê phiau-gú sī ēng “Iâ-so͘ sī sè-kài ê ǹg-bāng.” Che bô m̄-sī ài jîn-luī hiòng in î-it ê Ông Iâ-so͘ lâi khǹg ǹg-bāng. Lán ê Ông Iâ-so͘, che sī lán tio̍h kap Iû-thài lâng pîⁿ-pîⁿ lâi ǹg-bāng ê bo̍k-phiau. Lán m̄-thang chhin-chhiūⁿ Iû-thài lâng ngō͘-jīn lán ê Ông. Tio̍h hoan-gêng Iâ-so͘ choè lán ê Ông. Si-phian 24 phiⁿ 9 kóng, “Siâⁿ-mn̂g ah, kia̍h-khí lín ê thâu, Eńg-oán ê mn̂g ah, lín ia̍h tio̍h kia̍h-khí; En̂g-kng ê Ông beh tio̍h kia̍h-khí; En̂g-kng ê Ông beh ji̍p.” Khún-kiû Siōng-chú sù lán sìn-gióng, thang khui lán ê sim-mn̂g á-sī lán só͘ sio̍k kàu-hoē ê mn̂g, hō͘ Iâ-so͘ lán Ông chìn-ji̍p.
Hō͘ Iâ-so͘ ji̍p lán ê lāi-bīn choè Ông sī sím-mi̍h ì-sù? Ông chiū-sī chi-phoè-chiá, só͘-í chit ê ì-sù chiū-sī hō͘ Iâ-so͘ koán-tī lán ê sim, lán ê ka-têng, lán ê siā-hoē, lán ê kàu-hoē. Iâ-so͘ choè Ông, chiū-sī beh iàu-kiû lán choa̍t-tuì hâng-ho̍k I ê chi-phoè, choa̍t-tuì hō͘ I chú-ì lán ê it-chhè, lán chí-ū ho̍k-chiông tī Ông ê bēng-lēng. Lán só͘-ū ê la̍t, chîⁿ, ki-hoē, chai-bat, toē-uī, kiáⁿ-jî téng; bô-lūn bu̍t-chit, bô-lūn cheng-sîn, lóng goān hiàn hō͘ I ēng, hō͘ I chú-ì, lâi êng-kng I pún-sin. Lán jîn-luī tio̍h án-ni choa̍t-tuì ho̍k-chiông tī Ông Iâ-so͘, chiah ū si̍t-chāi ê ǹg-bāng ê si̍t-hiān. Tio̍h ǹg-bāng Iâ-so͘ choè lán Ông, hoan-gêng I ji̍p lâi koán-tī lán ê it-chhè, án-ni jîn-luī chiah ū siū chín-kiù ê ǹg-bāng, kàu-hoē chiah ū i só͘ tio̍h chìn ê hong-hiòng, chiah ū thang chīn i kiù-lêng thoân hok-im ê sù-bēng. Lán thang an-sim, in-uī lán Ông Iâ-so͘ m̄-sī toē-bīn-chiūⁿ ê ông, I sī tuì Siōng-tè hia lâi, choa̍t-tuì bô sit-pāi, choa̍t-tuì boē chhò-gō͘, choa̍t-tuì ài ê Ông, I sī Siōng-tè ê Kiáⁿ, éng-oa̍h ê Ki-tok. Tio̍h hō͘ Iâ-so͘ choè Ông lâi koán lán ê it-chhè. Te̍k-pia̍t lán só͘ sio̍k ê kàu-hoē, tek-khak m̄-thang hō͘ Mô͘-kuí choè ông, m̄-thang hō͘ lâng choè ông, chí-ū tio̍h hō͘ Iâ-so͘ choè Ông, chiū chū-jiân kàu-hoē oē kng-bêng, ū hong-sēng ê oa̍h-miā thang pun hō͘ choē-choē lâng. Siâⁿ-mn̂g ah, kia̍h-khí lín ê thâu, ……En̂g-kng ê Ông beh ji̍p!!

漢羅（Ùi原文改寫）

對馬太福音所看的耶穌
(吳天命)。
1954.02，no.782，pp.21-23
賜福音書的目的各無相同，雖然平平是teh傳述耶穌的福音，猶過各福音書的觀點佮目的，無甚物siāng款。就雖然稱做共觀á是Hù-luī福音書的馬太，馬可，路加，也是在佇le̍k-tiau點各無sio-siāng。為著按呢，各福音書所看的耶穌也是無sio-siāng。
馬太福音書是用甚物目的來寫？咱若知伊的目的，就會知伊的特色；倒反來講，咱若知伊的特色，也會知伊的目的。目的若知，就會知伊所看的耶穌是甚物。馬太福音有甚物特色？關係耶穌的族譜，伊有證明耶穌是猶太人所尊敬的兩位祖先，就是大衛佮亞伯拉罕的後裔。有講明耶穌是照以賽亞所講對在室女出世，也照彌迦所講，出世佇伯利恆。有講起約瑟，馬利亞chhoā耶穌到埃及是應驗
何西阿的讖語。耶穌踮拿撒勒長成，馬太也寫講是應驗先知所講，」欲叫做拿撒勒人。」也講，照先知所讖語，耶穌有一個先鋒，就是行洗禮約翰。照先知所讖語，耶穌離開拿撒勒去迦百農徛起。耶穌可憐破病人來醫好in，馬太寫講，是應驗先知所講，」伊本身替受咱的軟弱，擔當咱的病症。」耶穌警戒人毋通將伊報揚，馬太看做是應驗以賽亞42：1－4。耶穌用譬喻教示人，也看做是應驗先知所講，」我欲開嘴設譬喻，闡明創造世間以來所隱密--的。」耶穌騎驢入城，就講是應驗撒迦利亞9章9節的讖語。耶穌受賣是應驗聖經所記載的 (26：24，54，56)。將未耶穌的 30銀買燒huî人的園，也講是應驗耶利米的讖語(其實是記載佇撒迦利亞)。馬太有極力強調耶穌是大衛的後裔彌賽亞，也有特別描述舊約律法佮耶穌的關係。馬太也有特別講明耶穌是受差遣到佇猶太人的彌賽亞。其他親像記載東方的博士來拜耶穌，耶穌騎驢入耶路撒冷，這攏是teh表示耶穌做彌賽亞，做救主，做王。對以上所講的特色，咱通知馬太的目的是欲對猶太人信徒證明耶穌是in 的救主，in 的彌賽亞，in 的王。
耶穌是應驗先知的讖語所指示的彌賽亞，是猶太人的救主，是in的王，這是馬太所看的耶穌。Kan-ta講到遮，按呢是無毋著，毋過若是欲主張講馬太所看的耶穌，只有是猶太人的救主，只有是in 的王若定，按呢就錯誤。因為上帝選召以色列選民是為著全人類：所以上帝對以色列人的讖語佮應允，彼个最後目標，攏是為著全人類。馬太的根本信念是人類的，伊有明明指示咱知耶穌基督是人類的救主，佇伊的心中是無有猶太人所抱彼款排他的思想。馬太福音書中，咱會通看出厭惡法利賽人，撒都該人，學者，經學士等的感情，這就是因為伊袂通看重猶太來看輕別族的因端。通講馬太所看的耶穌，就是受吹到佇猶太人的人類的彌賽亞，救主，王。
既然是按呢，這?耶穌佮咱有大大的關係，因為是人類的救主，人類的王。無向望的猶太人，對王耶穌，才有向望；今仔日的世界親像早時猶太人的世界，是踮佇艱難，烏暗無向望的中間teh聽候彌賽亞，in 的王耶穌。咱著向望王耶穌，咱才有向望。今年普世教聯的標語是用「耶穌是世界的向望。」這無毋是愛人類向in唯一的王耶穌來囥向望。咱的王耶穌，這是咱著佮猶太人平平來向望的目標。咱毋通親像猶太人誤認咱的王。著歡迎耶穌做咱的王。詩篇24篇9講，「城門ah，攑起恁的頭，永遠的門ah，恁亦著攑起；榮光的王欲著攑起；榮光的王欲入。」懇求上主賜咱信仰，通開咱的心門á是咱所屬教會的門，予耶穌咱王進入。
予耶穌入咱的內面做王是甚物意思？王就是支配者，所以這个意思就是予耶穌管治咱的心，咱的家庭，咱的社會，咱的教會。耶穌做王，就是欲要求咱絕對降服伊的支配，絕對予伊主意咱的一切，咱只有服從佇王的命令。咱所有的力，錢，機會，知識，地位，囝兒等；無論物質，無論精神，攏願獻予伊用，予伊主意，來榮光伊本身。咱人類著按呢絕對服從佇王耶穌，才有實在的向望的實現。著向望耶穌做咱王，歡迎伊入來管治咱的一切，按呢人類才有受拯救的向望，教會才有伊所著進的方向，才有通盡伊救靈傳福音的使命。咱通安心，因為咱王耶穌毋是地面上的王，伊是對上帝遐來，絕對無失敗，絕對袂錯誤，絕對愛的王，伊是上帝的囝，永活的基督。著予耶穌做王來管咱的一切。特別咱所屬的教會，的確毋通予魔鬼做王，毋通予人做王，只有著予耶穌做王，就自然教會會光明，有豐盛的活命通分予濟濟人。城門ah，攑起恁的頭，……榮光的王欲入！！