Cha̍p-tâmPermalink

文獻資訊Permalink

項目 資料
作者 安貧生 An-pîn seng
卷期 台灣教會公報
卷期 第679期
日期 1941/10
頁數 13-15

白話字(原文數位化)Permalink

Cha̍p-tâm

An-pîn-seng

1941年10月679期      13-15

Kàu-hoē cháiⁿ-iūⁿ ē to̍k-li̍p.

Kuí ê koan-sim tī kàu-hoē ê iú-chì-chiá, teh thó-lūn kàu-hoē to̍k-li̍p ê sū. Bó͘ lâng kóng, kàu-hoē ê châi-chèng nā chhiong-chiok, kàu-hoē chiū ē to̍k-li̍p. Bó͘ lâng kóng, tio̍h gián-kiù hoat-châi ê liông-hoat. Bó͘ lâng ìn kóng, gián-kiù hoat-châi ê sū, kiat-kio̍k lóng kui tī sit-pāi. Chin khó-sioh ah!

(1) ióng phang. Tī jī-cha̍p goā nî chêng, ióng phang piàn-tē khí, lâng ê soan-thoân , sin-bûn ê kóng-kò; siáⁿ lâng thàn kuí chheng, siáⁿ lâng thàn kuí bān. Iú-sim tī kàu-hoē ê, toā siaⁿ hoah kóng, nā beh hō͘ kàu-hoē to̍k-li̍p, tio̍h kó͘-bú sìn-tô͘ ióng phang; sīm-chì ū lâng kóng tio̍h siat kàu-hoē toā ióng phang tiûⁿ. Au-chiu chiàn-cheng soah, phang sit-pāi; ū lâng kuí pah tû phang hiat tī soaⁿ-iá, kheⁿ-kau kù chāi chuí lâu, sî-sàn[sic.] poe. Ū-ê liáu kuí bān kuí chheng, ū lâng soà phò-sán, chhi-chhám kàu-ke̍k.

(2) ióng ke. Tī 10 goā nî chêng, ióng chuí-ke toā liû-hêng. Lâng ê soan-thoân, sin-bûn toā kóng-kò, chi̍t-chiah chuí-ke lím chi̍t-nî siⁿ kui pah chiah, tek-lī kuí cha̍p kho͘. Chuí-ke bah hó chia̍h, chuí-ke phoê chi̍t-niá 30 goā kho͘. Bí-kok ê kuì hū-jîn, ēng chuí-ke phoê chò koāⁿ-tē, ēng nn̄g-lia̍p kim-kong-chio̍h ji̍p chò ba̍k-chiu, koāⁿ tuì ke lō͘ koè chin hó khoàⁿ, chin liû-hêng. Hit-sî choân Tâi hoā-hoā kún, teh tâm-lūn ióng chuí-ke. Chi̍t koá koan-sim tī kàu-hoē ê iú-chì-chiá, iā hoah kóng beh hō͘ kàu-hoē to̍k-li̍p, tio̍h kó͘-bú sìn-tô͘ ióng chuí-ke. Bô kú chit ê hong-siaⁿ chiū tiām, thàn chîⁿ ê lâng m̄-chai tī tá-lo̍h. Kiat-kio̍k thiaⁿ tio̍h ū lâng liáu kuí pah, kuí chheng kho͘.

(3) ióng lê. Tī chhit nî chêng bó͘ sian-siⁿ tī Lâm-iûⁿ the̍h koá lō͘-lê lâi, chèng-bêng chit hō mi̍h bô to̍k ē chia̍h-tit. Pak-pō͘ chin chē lâng chhī. Sin-bûn toā kong-kò, teh kóng-kò, lâng iā toā soan-thoân, teh soan-thoân, bô kú choân Tâi Lâm Pak-pō͘ ióng Lê ê hong toā liû-hêng Toā-lia̍p ê Lê chi̍t-lia̍p ta̍t gîn 30 goā kho͘, chéng-thâu toā ta̍t gîn 5 kak. Chi̍t koah sìn-tô͘ iā tàu hoah kóng, Lō͘-lê sui-jiân kuì, hāu-iōng chin khoah-toā. Bó͘ lâng he-ku , i-seng i bē hó, chia̍h lō͘-lê chiū hó; bó͘ lâng hì-pēⁿ, chia̍h lō͘-lê iā hó; bó͘ lâng pái-kha, chia̍h lō͘-lê ē kiâⁿ. Chi̍t koah kàu-hoē ê ia̍h-oân iā toā siaⁿ hoah kóng , nā beh hō͘ kàu-hoē to̍k-li̍p , hoē-iú ka-ka hō͘-hō͘ tio̍h ióng lê. Phok-lám-hoē soah koh bô loē kú, chi̍t-siuⁿ chi̍t-siuⁿ kng-khì piàⁿ tī kau-khut, hong-po͘, chin sī chîⁿ liáu kang chu bô. Bó͘ ló sian-siⁿ chhī chin chē, thó͘-khuì kóng, he m̄-sī lio̍k-lê(陸螺) sī lô͘-lē(奴隸) . Kàu chit sî piàn-sì-kè chò chi̍t chióng ê hāi-thâng sún-hāi chhài-se gō͘-kak.

(4) ióng thò͘. Tī hiān-sî sî-kiâⁿ ióng thò͘, in-uī chit sî-teh chhiat bí, ióng ke-ah bô chhī liāu. Thò͘ sī chia̍h si̍t-bu̍t ê hio̍h chiū ē toā, nā chhī kuí chiah chò ka-têng toā-sè ê chu-ióng-liāu sī bô būn-tê, nā beh piàⁿ ke hoé, ióng kui pah chiah sī chin guî-hiám sèng. Kàu-hoē nā beh oá-khò thò͘-á lâi to̍k-li̍p , ū sî ê kui tī chuí-phāu. Tek-san Kàu-hoē ê Tiúⁿ-ló Khó͘ An-jiân sī iú-uî ê chheng-liân, i ê tâng-mn̂g(toā-tiūⁿ). Ông bó͘ chhut kang, i chhut lâng, ióng thò͘ kuí pah chiah, kuí nî kú liáu 5 chheng goā kho͘, phò-sán bô kàu, tò khiàm lâng chē-chē , tio̍h khì Sin-iá cháu Hoân-siâⁿ, kàu chit-sî iáu teh chhi-chhám. Kò͘ Kî-siông Tiúⁿ-ló bat chhī 300 goā chiah, chi̍t chiah niau cháu-ji̍p thò͘-tiâu, thò͘ toā kiaⁿ, bô kú sí liáu-liáu. Kò͘ Tân Seng hiaⁿ chhī pah goā chiah, goā lâi hó thò͘, bô kuí ji̍t lóng tio̍h-che. ióng thò͘ toā tek-lī ê lâng, goá boē-bat khoàⁿ-tio̍h, sit-pāi ê lâng, goá bat i. Goá chú-tiuⁿ tio̍h sīn-tiōng.

Tī 36 nî chêng, phí-jîn bat khì gián-kiù lông-ha̍k, chū-jiân iā kiam gián-kiù ióng ka-thiok. Hō-tiōng Siū-bí Sian-siⁿ sī jia̍t-sim ê Ki-tok-tô͘, i ū ko-siōng ê jîn-keh, beh chut-gia̍p[sic.] ê sî, chi̍t toā kûn ê ha̍k-seng kiò i chhui-chiàn thâu-lō͘. I chiū kóng, “Ū ha̍k-le̍k, ū chek-jīm, hó phín-hēng, kàu tó-uī to bián kiaⁿ sit-gia̍p”. Saⁿ-cha̍p nî chêng goán tuì kò͘ Pa Khek-lé Bo̍k-su kóng, Lí sī sian-chìn kok ê tì-chiá, tio̍h chí-tō kàu-hoē tì ki-pún-kim, hō͘ kàu-hoē chiong-lâi ē to̍k-li̍p. I ìn kóng, “Kàu-hoē ê to̍k-li̍p sī koan-hē sìn-tô͘ ê sìn-gióng, put-chāi ū châi-sán á-bô; ū châi-sán ê kàu-hoē, ū-sî soà seⁿ-khí kiáu-jiáu, hō͘ kàu-hoē soe-thè.”. Che sī in Au Bí ê kàu-hoē í-keng ū thé-giām-tio̍h. Tâi-oân Thian-chú Kong kàu-hoē ê châi-sán siāng hong-hù, kàu-hoē siāng soe-toê.

Goá só͘ khoàⁿ ê hoē-iú, nā bô châi-sán ê beh hun hō͘ chin khoài, hiaⁿ-tī chhiò gī-gī; nā ū châi-sán ê, to-sò͘ bīn pìⁿ soa̍h-soa̍h. Hoē-iú nā jia̍t-sim, kàu-hoē chū-jiân ē to̍k-li̍p. Châi-chèng ē hong-hù, hoē-iú nā léng-sim, sui-jiân ū ki-pún-kim, pài-tn̂g ná-chún bô jîn-khì ê biō-ú; thoân-kàu-chiá ná kò͘ biō ê biō-chiok, ū siáⁿ lō͘-ēng. Kàu-hoē ū châi-sán chin hó , nā bô kong-chèng giám-ngēⁿ ê lâng thang siat-hoat , ū-sî soà seⁿ-khí kiáu-jiáu hāi kàu-hoē.

Soan-kàu-su í-keng ín-iông, pàng chi̍t koah châi-sán, lâu kuí hāng sū-gia̍p . Châi-sán lán tio̍h siat-hoat , sū-gia̍p lán tio̍h keng-êng; che sī hok á-sī hō?

Nā ēng Ki-tok ê sim chò sim, lâi siat-hoat, lâi keng-êng chiū ē sêng-kong. Nā thàn hiat-khì, ài koân-lī ún-tàng ē sit-pāi. Chhiáⁿ tāi-ke uī-tio̍h kàu-hoē ê chiân-tô͘ pek-chhiat kî-tó . A-bēng.

漢羅(Ùi原文改寫)Permalink

雜談

安貧生

1941年10月679期      13-15

教會怎樣會獨立。

幾個關心佇教會的有志者,teh討論教會獨立的事。某人講,教會的財政若充足,教會就會獨立。某人講,著研究發財的良法。某人應講,研究發財的事,結局攏歸佇失敗。真可惜啊!

(1) 養蜂。佇二十外年前,養蜂遍地起,人的宣傳,新聞的廣告;啥人趁幾千,啥人趁幾萬。有心佇教會的,大聲喝講,若欲予教會獨立,著鼓舞信徒養蜂;甚至有人講著設教會大養蜂場。歐洲戰爭煞,蜂失敗;有人幾百櫉蜂hiat佇山野,溪溝據在水流,四散飛。有的了幾萬幾千,有人紲破產,淒慘到極。

(2) 養雞。佇10外年前,養水雞大流行。人的宣傳,新聞大廣告,一隻水雞臨一年生規百隻,得利幾十箍。水雞肉好食,水雞皮一領30外箍。美國的貴婦人,用水雞皮做捾袋,用兩粒金剛石入做目睭,捾對街路過真好看,真流行。彼時全台hoā-hoā滾,teh談論養水雞。一寡關心佇教會的有志者,也喝講欲予教會獨立,著鼓舞信徒養水雞。無久這个風聲就恬,趁錢的人毋知佇tá-lo̍h。結局聽著有人了幾百,幾千箍。

(3) 養螺。佇七年前某先生佇南洋提寡露螺來,證明這號物無毒會食得。北部真濟人飼。新聞大公告,teh廣告,人也大宣傳,teh宣傳,無久全台南北部養螺的風大流行大粒的螺一粒值銀30外箍,指頭大值銀5角。一割信徒也鬥喝講,露螺雖然貴,效用真闊大。某人痚呴,醫生醫袂好,食露螺就好;某人肺病,食露螺也好;某人跛跤,食露螺會行。一割教會的役員也大聲喝講,若欲予教會獨立,會友家家戶戶著養螺。博覽會煞閣無偌久,一箱一箱扛去摒佇溝窟,荒埔,真是錢了工資無。某ló先生飼真濟,吐氣講,彼毋是陸螺是奴隸。到這時遍四界做一種的害蟲損害菜蔬五穀。

(4) 養兔。佇現時時行養兔,因為這時teh切米,養雞ah無飼料。兔是食植物的葉就會大,若飼幾隻做家庭大細的滋養料是無問題,若欲拚傢伙,養規百隻是真危險性。教會若欲倚靠兔仔來獨立,有時的歸佇水泡。竹山教會的長老許安然是有為的青年,伊的同門(大丈)。王某出工,伊出人,養兔幾百隻,幾年久了5千外箍,破產無夠,倒欠人濟濟,著棄新野走樊城,,到這時猶teh淒慘。顧Kî-siông長老捌飼300外隻,一隻貓走入兔牢,兔大驚,無久死了了。顧Tân Seng兄飼百外隻,外來好兔,無幾日攏著災。養兔大得利的人,我未捌看著,失敗的人,我捌伊。我主張著慎重。

佇36年前,鄙人捌去研究農學,自然也兼研究養家畜。Hō-tiōng Siū-bí先生是熱心的基督徒,伊有高尚的人格,欲卒業的時,一大群的學生叫伊推薦頭路。伊就講,「有學歷,有責任,好品行,到佗位都免驚失業」。三十年前阮對故巴克禮牧師講,你是先進國的智者,著指導教會致基本金,予教會將來會獨立。伊應講,「教會的獨立是關係信徒的信仰,不在有財產抑無;有財產的教會,有時紲生起攪擾,予教會衰退。」。這是in歐美的教會已經有體驗著。台灣天主公教會的財產上豐富,教會上衰頹。

我所看的會友,若無財產的欲分戶真快,兄弟笑gī-gī;若有財產的,多數面變soa̍h-soa̍h。會友若熱心,教會自然會獨立。財政會豐富,會友若冷心,雖然有基本金,拜堂若準無人氣的廟宇;傳教者若顧廟的廟祝,有啥路用。教會有財產真好,若無公正giám-ngēⁿ的人通設法,有時紲生起攪擾害教會。

宣教師已經引揚,放一割財產,留幾項事業。財產咱著設法,事業咱著經營;這是福抑是禍?

若用基督的心做心,來設法,來經營就會成功。若趁血氣,愛權利穩當會失敗。請大家為著教會的前途迫切祈禱。A-bēng。