通俗羅馬書
Thong-sio̍k Lô-má-su
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 劉主安 Lâu Chú-an |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第678期 |
| 日期 | 1941/9 |
| 頁數 | 3 |
白話字（原文數位化）
Thong-sio̍k Lô-má-su
(Tē-it hoê: Chóng-lūn)
Lâu Chú-an
1941年9月678期 3-4
Goá bat chi̍t pái tī Hù-sū-soaⁿ kha chi̍t ê ô͘-piⁿ hù Sèng-keng gián-kiù-hoē. Hit-sî bat ū chi̍t ji̍t iok gō͘-bān lâng teh peh Hù-sū-soaⁿ. Tī Loē-tē siông-siông bat thiaⁿ-kìⁿ lâng kóng , “Chhut-sì tī lán ê kok-lāi, nā bô chi̍t-pái lâi peh Hù-sū-soaⁿ, sī chin m̄-ta̍t.” Só͘-í ta̍k-nî ū sò͘-cha̍p bān lâng teh peh chit ê soaⁿ. Goá siông-siông siūⁿ kóng Sèng-keng ta̍k-pún sī chhin-chhiūⁿ chē-chē ê soaⁿ. Kî-tiong Lô-má-su thang pí-phēng Hù-sū-soaⁿ, in-uī chit pún ê thêng-tō͘ ū khah koân, chóng-sī iā sī chin ò-biāu ê chheh. Lán chò sìn-tô͘ tek-khak tio̍h chi̍t-pái lâi gián kiù bêng-pe̍k Lô-má-su só͘ kì chài hok im ê chin-lí, Nā bô , sī chin bô chhái. Goá iā ǹg-bāng tī ta̍k-uī ê kàu-hoē ū Sèng-keng gián-kiù ê kó͘-bú kap si̍t-hêng. uī-tio̍h án-ni, goá bô siūⁿ ka tī ê chhián-ha̍k koh bô keng-giām, ài tī chia lâi siá Thong-sio̍k ê Lô-má-su. ǹg-bāng tit-tio̍h Thiⁿ-pē ê pang-chān kap lia̍t-uī ê chí-kàu, sī sim-só͘-goān.
Lô-má-su sī Pó-lô tuì Ko-lîm-to kià beh hō͘ tiàm tī Lô-má ê sìn-tô͘ ê phoe. Hêng-toān 20:3 ū kì kóng Pó-lô bat tiàm Ko-lîm-to saⁿ goe̍h-ji̍t kú. Chit tiuⁿ phoe sī tī hit tiong-kan siá--ê, só͘-í tāi-khài sī tī Chú-āu 55--66 nî.
-
Lô-má ê kàu-hoē: Lūn Lô-má ê kàu-hoē , chiàu ha̍k-chiá ê gián-kiù, m̄-sī Pí-tek, iā m̄-sī pa̍t ê sù-tô͘ lâi kiàn-siat--ê, sī chū-jiân hoat-seng--ê. Tng sî kau-thong chin lī-piān, tuì ta̍k só͘-chāi ū chē-chē thiaⁿ-tio̍h hok-im sìn Chú ê lâng lâi kàu Lô-má siâⁿ. In ū chū-chi̍p saⁿ-kap siú lé-pài, tuì án-ni kàu-hoē ka-tī sêng-li̍p . Lán nā tha̍k Lô-má-su chiū chai kî-tiong ū chē-chē uī te̍k-pia̍t sī tuì ĪN-pang lâng teh kóng ê oē(1:5,6, 1:13, 11:13, 15:16-29). Chóng-sī iā ū só͘-chāi sī uī-tio̍h Iû-thài lâng teh kóng ê oē(3:1, 4:9, 9:10, 7:1-6, 9-10 chiuⁿ). Só͘-í thang chai Lô-má kàu-hoē ê lāi-bīn ū ĪN-pang lâng kap Iû-thài lâng. M̄-kú chiàu khoàⁿ toā-pō͘-hūn sī ĪN-pang lâng ê khoán.
-
Bo̍k-tek: Pó-lô tuì hoê-sim liáu-āu , chiū hui-siông jia̍t-sim thoân-tō, iok-lio̍k 20 nî kú ê tiong-kan ū kiàn-siat chē-chē ê kàu-hoē tī ta̍k só͘-chāi. I ê thoân-tō ê hoat-tō͘ sī ēng chi̍t só͘-chāi chò tiong-sim-tē, chhut-khì ta̍k-uī pò͘-tō, jiân-āu chiū koh tńg-lâi hit ê tiong-sim-tē. Khí-thâu 20 nî kú, Pó-lô sī ēng Sū-lī-a ê An-thê-o chò tiong-sim-tē, ū saⁿ-pái ê thoân-tō lú-hêng, kiàn-siat kàu-hoē tī Ka-lia̍p-thài, Sió-a-se-a, Má-kî-tùn kap A-kai-a ê tē-hng. Taⁿ tang-pêng ê ki-chhó͘ í-keng hó-sè; Pó-lô chiū siūⁿ ài khì sai-pêng thoân-tō. I ê ì-sù sī ài thoân kàu Se-pan-gâ, iā sī ài ēng Lô-má siâⁿ chò tiong-sim-tē, in-uī tng-sî Lô-má ê bûn-hoà put-chí hoat-ta̍t. Chóng kóng, Pó-lô ū thiaⁿ-tio̍h Lô-má kàu-hoē ê siau-sit, kú-kú sim-koaⁿ siàu-liām, siūⁿ beh pún-sin kàu hia thoân-tō. M̄-kú in-uī ū chéng-chéng ê sū-chêng chó͘-tòng, tì-kàu bē thang khì(1:13).Só͘-í i chiū tāi-seng kià phoe hō͘ Lô-má kàu-hoē ê lâng thang tha̍k. Chit tiuⁿ phoe ê bo̍k-tek tāi-khài 3 hāng: (1) Siāu-kài Pó-lô pún-sin chò i beh khì ê chún-pī.(2) Pò in chai Pó-lô só͘ thoân ê hok-im ê chin-lí. (3) Bián-lē sìn-chiá ta̍k-lâng tio̍h ū si̍t-chāi ê Ki-tok-tô͘ ê seng-oa̍h.
-
Tāi-ì: Pó-lô kú-kú tī ta̍k só͘-chāi thoân-tō ê tiong-kan, siông-siông tú-tio̍h nn̄g khoán ê chó͘-gāi: Tē-it chiū-sī Iû-thài lâng ê ngē-sim kap hoán-tuì. Iû-thài lâng put-sî khoa-kháu in ū Mô͘-se ê lu̍t-hoat, chú-tiuⁿ kóng nā beh tit-tio̍h kiù, tio̍h siū kat-lé, tio̍h siú lu̍t-hoat. In iā sìn in ê chó͘ A-pek-lia̍p-hán tit-tio̍h chheng-chò-gī sī tuì i ū hó só͘ kiâⁿ. M̄-kú Pó-lô ê hok-im sī kóng lâng ê tit-kiù, m̄-sī tuì kat-lé, iā m̄-sī tuì lu̍t-hoat, chí-ū sī tuì Iâ-so͘ si̍p-jī-kè ê sio̍k-choē. Tuì Siōng-tè lâi khoàⁿ sī tuì in-tián, tuì lâng lâi khoàⁿ sī tuì sìn-gióng. A-pek-lia̍p-hán tit-tio̍h chheng-chò-gī, iû-goân m̄-sī tuì i ê hó só͘ kiâⁿ , sī tuì i ê sìn-gióng. Só͘-í Lô-má-su 1 kàu 8 chiuⁿ , tāi-lio̍k sī teh lūn “tuì sìn chheng-chò-gī” ê tō-lí. Pó-lô thoân-tō tē-jī khoán ê chó-gāi, sī i siông-siông khoàⁿ-tio̍h Ki-tok-tô͘ kiâⁿ chò ū mâu-pēng, tì-kàu hō͘ kàu-hoē kap Siōng-tè ê miâ siū phah-lâ-sâm. Só͘-í Lô-má-su 9 chiuⁿ í-hā tāi-lio̍k sī teh lūn sìn-tô͘ si̍t-chāi ê seng-oa̍h.
-
Lô-má-su ê kè-ta̍t: Ū sian-siⁿ kóng Pó-lô teh siá Lô-má-su ê sî-chūn, sè-bīn put-chí guî-hiám, Iû-thài lâng ê khún-tio̍k chiām-chiām ke-thiⁿ. Pó-lô kám-kak sin-piⁿ ê guî-hiám, kiaⁿ-liáu boē kàu Lô-má , tī Lō͘-tiong tú-tio̍h hām-hāi, á-sī sún-sit sèⁿ-miā. Só͘-í chit-tiuⁿ phoe chi̍t-bīn iā-sī beh chò i ê uî-chiok, chiong i it-seng só͘ thoân iàu-kín ê tō-lí siá-bêng tī hit tiong-kan, hō͘ khah chē lâng ē-thang bêng-pe̍k hok-im ê chin-chhoé. Kiám-chhái ū chit-khoán ê ì-sù. In-uī Pó-lô só͘ siá kî-thaⁿ ê phoe, lóng sī tuì ū iàu-kín ê sū, koh khah-siông sī koáⁿ-kín siá--ê. Nā-sī Lô-má-su chiàu khoàⁿ ū put-chí ēng kang lâi siá, só͘ kóng ê tō-lí chin siông-sè koh ū chhù-sū. Lán nā ài chai tit-kiù ê ì-gī, tek-khak tio̍h gián-kiù chit-tiuⁿ phoe. Lô-má-su nā liáu-kái, chiū tit-kiù ê tō-lí ún-tàng ē bêng-pe̍k. Tuì kó͘-chá kàn[sic.]-taⁿ, chē-chē uí-tāi ê sèng-tô͘ lóng ū jia̍t-sim ài tha̍k Lô-má-su. In khoàⁿ chit pún chheh siông-siông kóng, Lô-má-su 5 kàu 8 chiuⁿ nā bêng-pe̍k, chiū thang chò chi̍t miâ ê thoân-kàu-chiá.
(Thāi-sio̍k)
漢羅（Ùi原文改寫）
通俗羅馬書
(第一回：總論)
劉主安
1941年9月678期 3-4
我捌一擺佇富士山跤一个湖邊赴聖經研究會。彼時捌有一日約五-萬人teh peh 富士山。佇內地常常捌聽見人講，「出世佇咱的國內，若無一擺來peh富士山，是真毋值。」所以逐年有數十萬人teh peh這个山。我常常想講聖經逐本是親像濟濟的山。其中羅馬書通比並富士山，因為這本的程度有較懸，總是也是真奧妙的冊。咱做信徒的確著一擺來研究明白羅馬書所記載福音的真理，若無，是真無彩。我也向望佇逐位的教會有聖經研究的鼓舞佮實行。為著按呢，我無想家己的淺學閣無經驗，愛佇遮來寫通俗的羅馬書。向望得著天父的幫贊佮列位的指教，是心所願。
羅馬書是保羅對哥林多寄欲予踮佇羅馬的信徒的批。行傳20：3有記講保羅捌踮哥林多三月日久。這張批是佇彼中間寫--的，所以大概是佇主後55--66年。
1.羅馬的教會：論羅馬的教會，照學者的研究，毋是彼得，也毋是別的使徒來建設--的，是自然發生--的。當時交通真利便，對逐所在有濟濟聽著福音信主的人來到羅馬城。In有聚集相佮守禮拜，對按呢教會家己成立。咱若讀羅馬書就知其中有濟濟位特別是對異邦人teh講的話(1：5，6，1：13，11：13，15：16-29)。總是也有所在是為著猶太人teh講的話(3：1，4：9，9：10，7：1-6，9-10章)。所以通知羅馬教會的內面有異邦人佮猶太人。毋過照看大部份是異邦人的款。
2.目的：保羅對回心了後，就非常熱心傳道，約略20年久的中間有建設濟濟的教會佇逐所在。伊的傳道的法度是用一所在做中心地，出去逐位佈道，然後就閣轉來彼个中心地。起頭20年久，保羅是用敘利亞的安提阿做中心地，有三擺的傳道旅行，建設教會佇加拉太，Sió-a-se-a，馬其頓佮亞該亞的地方。今東爿的基礎已經好勢；保羅就想愛去西爿傳道。伊的意思是愛傳到西班牙，也是愛用羅馬城做中心地，因為當時羅馬的文化不止發達。總講，保羅有聽著羅馬教會的消息，久久心肝數念，想欲本身到遐傳道。毋過因為有種種的事情阻擋，致到袂通去(1：13)。所以伊就代先寄批予羅馬教會的人通讀。這張批的目的大概3項：(1)紹介保羅本身做伊欲去的準備。(2)報in知保羅所傳的福音的真理。(3)勉勵信者逐人著有實在的基督徒的生活。
3.大意：保羅久久佇逐所在傳道的中間，常常拄著兩款的阻礙：第一就是猶太人的硬心佮反對。猶太人不時誇口in有摩西的律法，主張講若欲得著救，著受割禮，著守律法。In也信in的祖A-pek-lia̍p-hán得著稱做義是對伊有好所行。毋過保羅的福音是講人的得救，毋是對割禮，也毋是對律法，只有是對耶穌十字架的贖罪。對上帝來看是對恩典，對人來看是對信仰。A-pek-lia̍p-hán得著稱做義，猶原毋是對伊的好所行，是對伊的信仰。所以羅馬書1到8章，大略是teh論「對信稱做義」的道理。保羅傳道第二款的阻礙，是伊常常看著基督徒行做有毛病，致到予教會佮上帝的名受拍lâ-sâm。所以羅馬書9章以下大略是teh論信徒實在的生活。
4.羅馬書的價值：有先生講保羅teh寫羅馬書的時陣，勢面不止危險，猶太人的窘逐漸漸加添。保羅感覺身邊的危險，驚了未到羅馬，佇路中拄著陷害，抑是損失性命。所以這張批一面也是欲做伊的遺囑，將伊一生所傳要緊的道理寫明佇彼中間，予較濟人會通明白福音的真髓。撿彩有這款的意思。因為保羅所寫其他的批，攏是對有要緊的事，閣較常是趕緊寫--的。若是羅馬書照看有不止用功來寫，所講的道理真詳細閣有次序。咱若愛知得救的意義，的確著研究這張批。羅馬書若了解，就得救的道理穩當會明白。對古早到今，濟濟偉大的聖徒攏有熱心愛讀羅馬書。In看這本冊常常講，羅馬書5到8章若明白，就通做一名的傳教者。
(待續)