信仰美談
Sìn-gióng Bí-tâm
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 郭朝成 Koeh Tiâu-sêng |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第675期 |
| 日期 | 1941/6 |
| 頁數 | 6 |
白話字（原文數位化）
Sìn-gióng Bí-tâm
Lâm-teng Kek-lân Iú-sú
Koeh Tiâu-sêng e̍k
1941年6月675期 6-8
Chi̍t-uī tù-miâ ê tù-chok-chiá, teh biô-siá Lâm-teng Kek-lân lú-sú ê iông-māu thé-thài. “I ê sin-thé siⁿ-chò chin tàu-tah, hó ki-kut, suí koh ū lâng iân, thâu-mn̂g cha̍t-cha̍t, phoê-hu iù-jī nńg-lūn, nn̄g-luí ba̍k-chiu hó khoàⁿ, koh oa̍h-tāng, siông-siông ū hâm bû-hān ê sim-su. I nā hoaⁿ-hí ko-hèng ê sî, khiok sī chin hoa̍t-phoat, i ê chhuì-khí kiat-pe̍h koh chéng-chê, che ē pang-chān i nā chhiò ê sî, ke-thiⁿ bû-hān ê tit lâng thiàⁿ. I nā koh chhēng chi̍t-niá o͘-sek ê tn̂g-saⁿ, koh moa chi̍t-tiâu ê o-kin, chiū thang siūⁿ-chhut i ê thài-tō͘ ê chong-giâm, ngá-kiat, bô koh-iūⁿ chi̍t ê sèng-chiá Bo̍k-koài tong-sî ū chin-chē lâm-chú cháu kàu i ê bīn-chêng , khún-chhiat tuì i kiû-hun. Chóng-sī Lâm-teng Kek-lân lóng kā i siā-choa̍t. Kiat-kio̍k i sī kè hō͘ i ê sù-bēng, chiong-sin uī-tio̍h sè-kài ê hoān-chiá ho̍k-bū.”
Lūn Lâm-teng Kek-lân, sī seng-tióng tī Eng-kok hó-gia̍h ê ka-têng, i ê pē-bó chhut-goā iû-le̍k Au-chiu ta̍k kok, lāu-jia̍t hó kéng-tì ê só͘-chāi.
Tī 1820 nî 5 goe̍h 12 ji̍t, i chhut-sì tī Í-tài-lī kok ê Hu̍t-lô-lêng-sat siâⁿ, só͘-í i ê miâ kiò-chò Hut-lô-lêng-sat Lâm-teng Kek-lân.
Tī Lâm-teng Kek-lân í-chêng, m̄-sī sè-kài lóng bô khàn-hō͘-hū, put-kò ū chi̍t-tiám bô saⁿ-tâng ê só͘-chāi nā-tiāⁿ. Chāi i ê í-chêng ê khàn-hō͘-hū, lóng sī pîn-hân, bô siū siong-tong kàu-io̍k ê lú-chú. In ê tō-tek siông-siông hō͘ lâng giâu-gî, tī hit tiong-kan iā ū chò chhut chin m̄-hó ê sū, ū-ê kap lâm hoān-chiá, á-sī chheng-liân ê i-seng, hoat-seng bô kui-chek ê koan-hē, ū-ê chin loān-lâi, chia̍h chiú-chuì, kèng-jiân chiong hoān-chiá ê thòng-khó͘ pàng bē-kì-tit. In-uī án-ni, tong-sî khàn-hō͘-hū ê jîn-keh tuī-lo̍h kàu tī bān-tn̄g chhin-kheⁿ, bo̍k-koài siū it-poaⁿ ê jîn-sū khoàⁿ-khin, khoàⁿ in ná-chún hiān-sî lán tang-iûⁿ lú-koán ê hā-lú. Siat-sú hit tang-sî, ū chi̍t ê bêng-bōng-ka ê lú-chú khì chò khàn-hō͘-hū chiū ún-tàng ē siū siā-hoē ê jîn-sū khoàⁿ-khin gī-lūn. Che chiū-sī Lâm-teng Kek-lân lú-sú hi-seng cheng-sîn te̍k-pia̍t hián-tù ê só͘-chāi lah! I m̄-kiaⁿ ka-têng sī-toā-lâng ê hoán-tuì, í-ki̍p siā-hoē jîn-sū ê hong-phêng khoàⁿ-khin. ài ēng Ki-tok ê sim chò sim, chiū hó-táⁿ tâu-sin tī khàn-hō͘ ê sū-gia̍p. Kèng-jiân chiong khàn-hō͘-hū tuì thô͘-moê-té thuh-chiūⁿ kàu khong-tiong, hō͘ ta̍k-kok ê lâng khoàⁿ-tio̍h khàn-hō͘-hū , chun-kèng in ná-chún thiⁿ-sài. Chit-chióng kám-tōng lâng ê toā khuì-la̍t, chiū-sī Lâm-teng Kek-lân ài o̍h Iâ-so͘ hi-seng ê cheng-sîn. I ê chhut-miâ , hō͘ thong sè-kài, hō͘ bān-tāi ê lâng chông-pài, sī chāi tī-chia.
I ê sêng-kong , ū kuí-nā hāng in-toaⁿ.
(1) I sè-hàn ê sî, chiū hoaⁿ-hí ài khàn-hō͘ siū siong ê ka-thiok, tuì sè-hàn ê sî chin chû-siān, nā chi̍t-ji̍t bô chò hó-sū, sim chiū kan-khó͘.
(2) I sè-hàn ê sî chiū ài tha̍k-chheh, gián-kiù chong-kàu ê seng-oa̍h, put-ti put-kak ê tiong-kan , soà hō͘ kó͘-chá ê hó-lâng kám-tōng--tio̍h, ū hi-seng ê cheng-sîn. I ê a-ché bat kóng, “ Lâm-teng Kek-lân, chiong ji̍t tī chheh-pâng tha̍k-chheh, ka-kī gián-kiù Ai-ki̍p ê le̍k-sú kap chong-kàu, bô-lūn kàu tó-uī, chiū khì chham-koan ha̍k-hāu kap kong-kiōng sū-gia̍p. I tī A-le̍k-san-tāi siâⁿ ê sî, choè hoaⁿ-hí , chiū-sī kap lú sin-tō-jîn tâm-lūn tō-lí , á-sī khì hiong-chhoan khó-chhat sàn-hiong lâng ê seng-oa̍h ê chōng-hóng, gián-kiù lé-pài-tn̂g kap kó͘-bōng ê chong-giâm, chong-kàu tiat-lí ê ò-biāu, bô m̄ chhim-chhim gián-kiù , kì-tiâu tī sim.”
(3) I sī hoa̍t-phoat ê lú-chú, khiok m̄-ài hióng-lo̍k, an-ku ê si̍p-koàn, i chi̍t-bīn ū toā ê thiàⁿ-sim, chi̍t-bīn ū pān-sū ê jia̍t-sim. I chi̍t-pái siá phoe hō͘ i ê a-ko͘ kóng, “Bô-lūn sím-mi̍h sū, tek-khak tio̍h ēng Siōng-tè ê thiàⁿ chò ki-chhó͘, siáⁿ lâng káⁿ kóng Ki-tok só͘ siū ê thòng-khó͘, m̄-sī chhám-khok bô pí mah? Nā-sī só͘ tit-tio̍h ê khoài-lo̍k sī hui-siông, lán lâng chhuì kóng chò kang, chò-kang , koh-khah tio̍h chhut-la̍t chò-kang, nā án-ni Chú tek-khak ē chhoā lán chiūⁿ sêng-kong ê lō͘. Lán lâng ê tōng-ki, tek-khak m̄-thang chûn ū si-hô ê hi-êng sim, tio̍h oân-choân chhut tī thiàⁿ Chú ê jia̍t-sim lâi chò.”
Tī 1854 nî, Khek-lí-hí-a ê chiàn-cheng, sí-siong ke̍k chē, jiám-pēⁿ bô lâng chiàu-kò͘ lâi sí ê peng-sū, pí tī chiàn-tiûⁿ chiàn-sí--ê khah chē. Lâm-teng lú-sū thiaⁿ-tio̍h , chhek-ún ê sim toā hoat-tōng, koat-sim ài khì chiàn-tiûⁿ tng gī-bū khàn-hō͘-hū, chiū cho͘-chit khàn-hō͘-hū thoân. Che sī ū le̍k-sú í-lâi, chiàn-tiûⁿ ū khàn-hō͘-hū, che sī thâu-chi̍t hoê.
Hit-sî ū chin-chē i-seng seⁿ-khí tò͘-khī ê sim kóng, “Chiàn-tiûⁿ ū khàn-hō͘-hū, m̄-nā bô ha̍p-ēng, tian-tò hō͘ lâng seⁿ-khí iàm-o͘N3.” Nā-sī Lâm-teng lú-sū ēng in ê chû-sim kap tì-sek lâi iâⁿ--in. Bó͘ bo̍k-su kóng, “Lâm-teng lú-sū sī chi̍t ê khó-kèng, khó him-bō͘ ê lâng, bô chi̍t lâng kap i ē pí-tit, i sī oân-choân bô thang hiâm ê lâng, bô-lūn siáⁿ-lâng to kam-goān thiaⁿ-thàn i ê oē. Sui-jiân ū kiông-ge̍k ê bú-koaⁿ, iā hō͘ i ê un-jiû ê siaⁿ-im só͘ kám-hoà.” I m̄-nā chīn-la̍t chín-kiù tio̍h-siong ê peng-sū, cho͘-chit it-chhè, iōng chīn i ê sim-hoeh, i chiong khàn-hō͘ ê chiong-thêng, cho͘-chit ke̍k-kî chhù-sū, muí-uī ê khàn-hō͘-hū tio̍h ho̍k-chiông i-seng ê bēng-lēng, tông-sî iā tio̍h ho̍k-chiông hi-seng ê cheng-sîn. I só͘ kui-tēng khàn-hō͘-chiá só͘ chhēng ū it-tēng ê chè-ho̍k, chiū-sī kiat-pe̍h kiong-kèng ê sim, kap chū-kí ê chek-jīm sim. Chin-chē tio̍h-siong ê peng-sū hō͘ Lâm-teng lú-sú í-ki̍p pa̍t ê khàn-hō͘-hū kiù-tī. Ū chi̍t pái , i khoàⁿ-kìⁿ 5 ê tio̍h-siong ê peng-sū hō͘ lâng kng lâi hē tī chi̍t só͘-chāi , tāi-khài sī bô hoat-tō͘ thang i-tī--ê, chhut-chāi in ka-ti sí. Nā-sī chû-pi ê Lâm-teng lú-sū khoàⁿ-tio̍h, sim toā siong-pi, lia̍h-chò che sī ke̍k chân-jím ê sū; i chiū chhéng i-seng ê hú-khó͘, soà chio chi̍t ê hó ê khàn-hō͘-hū, sió sim kā i chiàu-kò͘ chi̍t-mê ê liáu-āu, tē-jī ji̍t , i-seng lâi sûn-sī ê sî, chit 5 ê siong-peng ū khah hó. I-seng chiū kóng ,” Goá khak-sìn bô-lūn sím-mi̍h tîm-tāng ê pēⁿ-chèng bē-ē tô-cháu goá ê ba̍k-chiu.” Bó͘ pēⁿ-lâng hó liáu, chiū siá phoe kóng, “Goá khoàⁿ-kìⁿ Lâm-teng lú-sū , í-ki̍p kî-û ê khàn-hō͘-hū tuì goán ê bīn-chêng keng-koè, seⁿ-chhut chi̍t-chióng toā an-uì, in tuì goán bî-chhiò tàm-thâu, goán kuí-pah lâng tó tī pēⁿ-chhn̂g, in tuì chhn̂g chêng keng-koè ê sî, goán chiū chim in ê iáⁿ; goán kan-khó͘ ê thâu-khak tó tī chím-thâu téng, m̄-kú sim-lāi sī chin sóng-khoài.”
(Thāi-sio̍k)
漢羅（Ùi原文改寫）
信仰美談
Lâm-teng Kek-lân女士
郭朝成 譯
1941年6月675期 6-8
一位著名的著作者，teh描寫Lâm-teng Kek-lân女史的容貌體態。「伊的身體 生做真tàu-tah，好枝骨，媠閣有人緣，頭毛cha̍t-cha̍t，皮膚幼膩軟lūn，兩蕊目睭好看，閣活動，常常有含無限的心思。伊若歡喜高興的時，卻是真活潑，伊的喙齒潔白閣整齊，這會幫贊伊若笑的時，加添無限的得人疼。伊若閣穿一領烏色的長衫，閣moa一條的烏巾，就通想出伊的態度的莊嚴，雅潔，無各樣一个聖者莫怪當時有真濟男子走到伊的面前，懇切對伊求婚。總是Lâm-teng Kek-lân攏共伊謝絕。結局伊是嫁予伊的使命，終身為著世界的患者服務。」
論Lâm-teng Kek-lân，是生長佇英國好額的家庭，伊的父母出外遊歷歐洲逐國，鬧熱好景緻的所在。
佇1820年5月12日，伊出世佇義大利國的 Hu̍t-lô-lêng-sat城，所以伊的名叫做Hut-lô-lêng-sat Lâm-teng Kek-lân。
佇Lâm-teng Kek-lân以前，毋是世界攏無看護婦，不過有一點無相同的所在nā-tiāⁿ。在伊的以前的看護婦，攏是貧寒，無受相當教育的女子。In 的道德常常予人僥疑，佇彼中間也有做出真毋好的事，有的佮男患者，抑是青年的醫生，發生無規則的關係，有的真亂來，食酒醉，竟然將患者的痛苦放袂記得。因為按呢，當時看護婦的人格墜落到佇萬重深坑，莫怪受一般的人士看輕，看in ná-chún現時咱東洋旅館的下女。設使彼tang時，有一個名望家的女子去做看護婦就穩當會受社會的人士看輕議論。這就是Lâm-teng Kek-lân女史犧牲精神特別顯著的所在lah！伊毋驚家庭序大人的反對，以及社會人士的風評看輕。愛用基督的心做心，就好膽投身佇看護的事業。竟然將看護婦對塗糜底thuh上到空中，予逐國的人看著看護婦，尊敬in ná-chún天使。這種感動人的大氣力，就是Lâm-teng Kek-lân愛學耶穌犧牲的精神。伊的出名，予通世界，予萬代的人崇拜，是在佇遮。
伊的成功，有幾若項因端。
(1)伊細漢的時，就歡喜愛看護受傷的家畜，對細漢的時真慈善，若一日無做好事，心就艱苦。
(2)伊細漢的時就愛讀冊，研究宗教的生活，不知不覺的中間，紲予古早的好人感動--著，有犧牲的精神。伊的阿姊捌講，「Lâm-teng Kek-lân，將日佇冊房讀冊，家己研究埃及的歷史佮宗教，無論到tó位，就去參觀學校佮公共事業。伊佇亞力山大城的時，最歡喜，就是佮女修道人談論道理，抑是去鄉村考察散鄉人的生活的狀況，研究禮拜堂佮古墓的莊嚴，宗教哲理的奧妙，無毋深深研究，記tiâu佇心。」
(3)伊是活潑的女子，卻毋愛享樂，安居的習慣，伊一面有大的疼心，一面有辦事的熱心。伊一擺寫批予伊的阿姑講，「無論甚物事，的確著用上帝的疼做基礎，啥人敢講基督所受的痛苦，毋是慘酷無比mah？若是所得著的快樂是非常，咱人喙講做工，做工，閣較著出力做工，若按呢主的確會chhoā咱上成功的路。咱人的動機，的確毋通存有絲毫的虛榮心，著完全出佇疼主的熱心來做。」
佇1854年，Khek-lí-hí-a 的戰爭，死傷極濟，染病無人照顧來死的兵士，比佇戰場戰死--ê較濟。Lâm-teng女士聽著，惻隱的心大發動，決心愛去戰場當義務看護婦，就組織看護婦團。這是有歷史以來，戰場有看護婦，這是頭一回。
彼時有真濟醫生生起妒忌的心講，「戰場有看護婦，m̄-nā無合用，顛倒予人生起厭惡。」若是Lâm-teng女士用in 的慈心佮智識來贏--in。某牧師講，「Lâm-teng女士是一个可敬，可欣慕的人，無一人佮伊會比得，伊是完全無通嫌的人，無論啥人to甘願聽趁伊的話。雖然有強逆的武官，也予伊的溫柔的聲音所感化。」伊m̄-nā盡力拯救著傷的兵士，組織一切，用盡伊的心血，伊將看護的章程，組織極其次序，每位的看護婦著服從醫生的命令，同時也著服從犧牲的精神。伊所規定看護者所穿有一定的制服，就是潔白恭敬的心，佮自己的責任心。真濟著傷的兵士予Lâm-teng女史以及別的看護婦救治。有一擺，伊看見5个著傷的兵士予人kng來hē佇一所在，大概是無法度通醫治--ê，出在in家治死。若是慈悲的 Lâm-teng女士看著，心大傷悲，掠做這是極殘忍的事；伊就請醫生的許可，紲招一个好的看護婦，小心共伊照顧一暝的了後，第二日，伊先來巡視的時，這5个傷兵有較好。醫生就講，「我確信無論甚物沉重的病症袂會逃走我的目睭。」某病人好了，就寫批講，「我看見Lâm-teng女士，以及其餘的看護婦對阮的面前經過，生出一種大安慰，in對阮微笑tàm頭，阮幾百人倒佇病床，in對床前經過的時，阮就chim in 的影；阮艱苦的頭殼倒佇枕頭等，m̄-kú心內是真爽快。」
(待續)