真理

Chin-lí

文獻資訊

項目	資料
作者	陳石獅 Tân Chio̍h-sai
卷期	台灣教會公報
卷期	第674期
日期	1941/5
頁數	17

白話字（原文數位化）

“Chin-lí”

Tân Chio̍h-sai

1941年5月674期       17-18

Kin-ná-ji̍t ū choē-choē lâng teh siūⁿ kóng, goá ná oē chhut-sì tī chit sè-kan, chhut-sì tī chit sè-kan sī beh choè sím-mi̍h? Chit tiâu būn-tê, ū-sî hō͘ lán siūⁿ tio̍h chin kî-koài. Ū lâng suî-sî ìn kóng sī uī-tio̍h pak-tó͘ pá nā-tiāⁿ.

Si̍t-chāi ū-iáⁿ kin-ná-ji̍t choē-choē lâng sī uī-tio̍h chit tiâu teh lô-khó͘ nā-tiāⁿ. M̄-kú lán nā-sī kan-ta uī-tio̍h chia̍h lâi chhut-sì tī chit sè-kan, kiám oē thang kóng, “jîn chi bān-bu̍t chi lêng.”

Lán khoàⁿ , ū-sî tōng-bu̍t(動物) uī-tio̍h tām-po̍h ê chia̍h mi̍h, tī-hia saⁿ cheng-piàⁿ soà sit-lo̍h sìⁿ-miā. Lâng nā-sī uī-tio̍h án-ni tek-khak chin kiàn-siàu. Kin-ná-ji̍t lán chhut-sì tī chit sè-kan, chhin-chhiūⁿ lâng teh peh-soaⁿ(登山) ,sī tio̍h poâⁿ soaⁿ-niá, lǹg chhiū-nâ, beh kàu tī soaⁿ-téng tio̍h chi̍t-pō͘ chi̍t-pō͘ bô ià-lán lâi peh chiah oē kàu. Taⁿ ū-sî lâng teh-beh chhiò peh-soaⁿ ê lâng kóng, hit ê lâng chin gōng, “ū lō͘ m̄ kiâⁿ teh peh soaⁿ-phiâⁿ” M̄-kú , teh chhiò ê lâng, m̄-chai hit ê peh-soaⁿ ê lâng kàu tī soaⁿ-téng hit-sî ê hoaⁿ-hí kap tit-tio̍h chin toā ê uì-an. Hit-sî ê sim-kéng sī oh-tit hō͘ lán piáu chhut lâi soat-bêng.

Peh-soaⁿ ê lâng m̄-sī kan-ta uī-tio̍h ūn-tōng nā-tiāⁿ , chiū-sī ài hoat-kiàn Chin-lí kap uì-an.

Kin-á-ji̍t lán chhut-sì tī sè-kan, iā chhin-chhiūⁿ peh-soaⁿ ê lâng m̄-sī kan-ta uī-tio̍h pak-tó͘ ê pá, chiū-sī ài hoat-kiàn Chin-lí. Só͘-í lán tī-chia chiah ū khah kè-ta̍t iâⁿ-kè tōng-bu̍t.

Taⁿ só͘ ài siūⁿ--ê, chiū-sī tuì tá-lo̍h thang hoat-kiàn-tio̍h Chin-lí.

A. “In-uī tuì chhòng-chō sè-kan í-lâi, Siōng-tè éng-oán ê koân-lêng kap sèng-chit, hoān só͘ boē khoàⁿ-kìⁿ I ê, tuì siū chhòng-chō ê mi̍h, siūⁿ liáu chiū bêng-bêng khoàⁿ-kìⁿ”(Lô-má 1:20).

B. Iâ-so͘ kóng, “Goá chiū-sī lō͘, sī chin-lí, sī oa̍h-miā ; nā bô tuì goá , chiū bô lâng chiū-kūn Pē”(Iok-hān 14:6).

╳  Khek-ní-pin(カルヴイン)ū kóng, Lán thang tuì chit ê ū tiâu-chéng (調整) ê sè-kài chiâⁿ-choè kiàⁿ(鏡), tuì goân-lâi ba̍k-chiu só͘ khoàⁿ boē tio̍h ê Siōng-tè, thang tit-tio̍h bêng-sióng(冥想). Ū chi̍t ê ha̍k-chiá kóng, Chit ê chū-jiân-kài(自然界) chiū-sī Siōng-tè chi̍t-niá chin suí ê saⁿ. Tī chit ê chū-jiân-kài ê lāi-bīn thang hō͘ lán hoat-kiàn tio̍h Chin-lí.

Taⁿ goá ài chiong ザン,ビエール só͘ tù, “ìn-tō͘ lâng ê siáu-sià(印度人的小舍)” kán-e̍k tī-chia hō͘ lán thang khoàⁿ i cháiⁿ-iūⁿ lâi hoat-kiàn--tio̍h Chin-lí.

ìn-tō͘ lâng ê siáu-sià(1)

Kuí-ná cha̍p-nî chêng tī Lûn-tun(倫敦) ū chi̍t-uī ê Ha̍k-sū-hoē(學士會), chiū-sī teh khai-hoat(開發) lâng ê tì-sek, lâi kòng-hiàn tī lâng ê hēng-hok. Só͘-í tī chit lāi-bīn ū chin choē ha̍k-chiá kàu tī thong sè-kài, lâi gián-kiù choē-choē kî-biāu ê sū kap jîn-seng choè toā ê būn-tê. Hit ê huì-iōng sī tuì ta̍k téng hō ê lâi kià-hù, hō͘ in thang kàu tī ta̍k só͘-chāi lâi tit-tio̍h choē-choē khoán ê tì-sek. Ū chi̍t-ji̍t , chit ê ha̍k-sū-hoē ū kéng 20 miâ ê ha̍k-chiá, ta̍k lâng ū toà chi̍t-pún chheh, hit lāi-bīn ū 3500 tiâu, só͘ tio̍h kái-koat ê būn-tê tī-teh. Kî-tiong ū chi̍t-tiâu choè toā ê būn-tê, thang kóng sī choè ta̍k tiâu būn-tê ê só-sî. Chit 20 miâ ê ha̍k-chiá lóng ū tit-tio̍h Eng-kok ê Tāi-sài kap Léng-sū ê siāu-kài-chn̄g, kàu tī ta̍k só͘-chāi bé-chi̍p chin choē hó ê chheh, thang lâi koat hiah ê būn-tê. Phok-sū ê tiong-kan ū chi̍t ê chin gâu kóng Hi-pek lâi oē. A-lap-pek oē kap ìn-tō͘ oē, siū-phài tī ìn-tō͘ só͘-chāi. Taⁿ chit ê phok-sū tuì Hô-lân(和蘭) kàu Hu̍t-lân-se(佛蘭西), I-thài-lī(伊太利) ta̍k só͘-chāi ê tāi-ha̍k, tô͘-su-koán í-ki̍p phok-bu̍t-koán, lâi chhiau-chhut choē-choē ê châi-liāu. Koh keng-kè Thó͘-ní-kî(土耳其) kàu ソフイヤ ê sī-īⁿ(寺院) lâi tha̍k só͘ ū ê chheh. Koh keng-kè Ai-ki̍p(埃及) kàu Lī-pa-lùn kap Ka-má-le̍k soaⁿ , í-ki̍p A-la̍p-pek, Pho-sū í-goā choē-choē só͘-chāi, khoàⁿ ū thang kái-koat hiah ê būn-tê. Le̍k-kè 3 nî kú, chiah kàu tī ìn-tō͘ ê ガンヂス hô-piⁿ kiò-choè ベナレス ê só͘-chāi.

Tī-hia kap Pho-lô-bûn-kàu(婆羅門教) ê ha̍k-chiá saⁿ-kap thó-lūn chióng-chióng ê būn-tê. I só͘ bé ū 90 siuⁿ ê kó͘-chheh(古書) , kè-ta̍t ū 10 bān kho͘ ê choē.

I ū kap Iû-thài-kàu ê ha̍k-chiá , Hoe-hoe-kàu ê ha̍k-chiá, í-ki̍p Pho-lô-bûn-kàu ê ha̍k-chiá thó-lūn chióng-chióng ê būn-tê; m̄-kú boē thang kái-koat hit 3500 tiâu ê būn-tê , hoán-tńg ke-thiⁿ choē-choē ê gî-būn; in-uī hit tiâu iàu-kín ê būn-tê boē thang tit-tio̍h kái-koat.

Phok-sū teh siūⁿ kóng. Chit 90 siuⁿ ê chheh boē thang tit-tio̍h Chin-lí(真理); sī ke-thiⁿ gī lūn kap cheng-lūn(爭論) ê chhâi-liāu, soà hō͘ lâng boē thang tit-tio̍h pêng-an ê sim-koaⁿ. Hit-sî chiah siūⁿ khí Lûn-tun ê ha̍k-sū-hoē ū kóng tī ガンヂス hô-kháu ū chi̍t-uī ê sèng-toē(聖地) kiò-choè ヂヤツガアナス ū chi̍t keng sîn-tiān(神殿) thang kái-koat choē-choē ê būn-tê. (Tán āu-hoê)

漢羅（Ùi原文改寫）

「真理」

陳石獅

1941年5月674期       17-18

今仔日有濟濟人teh想講，我ná會出世佇這世間，出世佇這世間是欲做甚物？這條問題，有時予咱想著真奇怪。有人隨時應講是為著腹肚飽nā-tiāⁿ。

實在有影今仔日濟濟人是為著這條teh勞苦nā-tiāⁿ。M̄-kú咱若是kan-ta為著食來出世佇這世間，kiám會通講，「人之萬物之靈。」

咱看，有時動物(動物)為著淡薄的食物，佇遐相爭拚紲失落性命。人若是為著按呢的確真見笑。今仔日咱出世佇這世間，親像人teh peh山(登山) ，是著盤山嶺，lǹg樹林，欲到佇山頂著一步一步無厭懶來peh才會到。Taⁿ有時人teh欲笑peh山的人講，彼个人真戇，「有路毋行teh peh山坪」m̄-kú，teh笑的人，毋知彼个peh山的人到佇山頂彼時的歡喜佮得著真大的慰安。彼時的心境是oh得予咱表出來說明。

Peh山的人毋是kan-ta為著運動nā-tiāⁿ ，就是愛發見真理佮慰安。

今仔日咱出世佇世間，也親像peh山的人毋是kan-ta為著腹肚的飽，就是愛發見真理。所以咱佇遮才有較價值贏過動物。

Taⁿ所愛想--ê，就是對tá落通發見著真理。

A.「因為對創造世間以來，上帝永遠的權能佮性質，凡所袂看見伊的，對受創造的物，想了就明明看見」(羅馬1：20)。

B. 耶穌講，「我就是路，是真理，是活命；若無對我，就無人就近父」(約翰14：6)。

╳  Khek-ní-pin(カルヴイン)有講，咱通對這个有調整(調整) 的世界成做鏡(鏡)，對原來目睭所看袂著的上帝，通得著冥想(冥想)。有一個學者講，這个自然界(自然界)就是上帝一領真媠的衫。佇這个自然界的內面通予咱發見著真理。

Taⁿ我愛將ザン，ビエール所著，「印度人的小舍(印度人的小舍)」漢譯佇遮予咱通看伊怎樣來發見--著真理。

印度人的小舍(1)

幾若十年前佇倫敦(倫敦)有一位的學士會(學士會)，就是teh開發(開發)人的智識，來貢獻佇人的幸福。所以佇這內面有真濟學者到佇通世界，來研究濟濟奇妙的事佮人生最大的問題。彼个費用是對逐等號的來寄赴，予in通到佇逐所在來得著濟濟款的智識。有一日，這个學士會有揀20名的學者，逐人有帶一本冊，彼內面有3500條，所著解決的問題佇teh。其中有一條最大的問題，通講是做逐條問題的鎖匙。這20名的學者攏有得著英國的大使佮領事的紹介狀，到佇逐所在買集真濟好的冊，通來決遐的問題。博士的中間有一個真gâu講希伯來話。阿拉伯話佮印度話，受派佇印度所在。Taⁿ這个博士對荷蘭(和蘭)到佛蘭西(佛蘭西)，伊太利(伊太利)逐所在的大學，圖書館以及博物館，來抄出濟濟的材料。閣經過土耳其(土耳其)到ソフイヤ 的寺院(寺院)來讀所有的冊。閣經過埃及(埃及)到黎巴嫩佮Ka-má-le̍k山，以及阿拉伯，波斯以外濟濟所在，看有通解決遐的問題。歷過3年久，才到佇印度的 ガンヂス河邊叫做ベナレス 的所在。

佇遐佮婆羅門教(婆羅門教) 的學者相佮討論種種的問題。伊所買有90箱的古冊(古書) ，價值有10萬箍的濟。

伊有佮猶太教的學者，回回教的學者，以及婆羅門教的學者討論種種的問題；m̄-kú袂通解決彼3500條的問題，反轉加添濟濟的疑問；因為彼條要緊的問題袂通得著解決。

博士teh想講。這90箱的冊袂通得著真理(真理)；是加添義論佮爭論(爭論) 的材料，紲予人袂通得著平安的心肝。彼時才想起倫敦的學士會有講佇ガンヂス河口有一位的聖地(聖地)叫做ヂヤツガアナス有一間神殿(神殿)通解決濟濟的問題。  (等後回)