新體制的教會
Sin Thé-chè ê Kàu-hoē
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 潘道榮 Phoaⁿ Tō-êng |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第673期 |
| 日期 | 1941/4 |
| 頁數 | 17 |
白話字（原文數位化）
Sin Thé-chè ê Kàu-hoē
Phoaⁿ Tō-êng
1941年4月673期 17-19
Nā beh ta̍t-sêng Sin thé-chè ê bo̍k-tek, m̄-sī kan-ta ū goā-pō͘-tek ê ki-kò͘(機構) kap chhiú-toāⁿ; tē-it iàu-kín sī kok-bîn ta̍k lâng ê lêng-hûn tio̍h tiàm tī Ki-tok choè sin chhòng-chō--ê; só͘-í hiān-tāi chong-kàu-kài ê chek-jīm sī chin tiōng-tāi. Ki-tok-kàu eng-kai chek-èng sin thé-chè, chiâⁿ-choè Sin Thé-chè ê Kàu-hoē . Sím-mi̍h sī Sin Thé-chè ê kàu-hoē?
- Khoe-ho̍k(恢復) Ū-giân-chiá ê cheng-sîn.
Kū-iok ê chong-kàu ū nn̄g ê tiau-liû, chiū-sī Chè-si-tek ê chong-kàu kap Ū-giân-chiá w4 chong-kàu. Chiân-chiá, sī tuì-tiōng hêng-sek; hō͘-chiá, sī iàu-kín loē-iông. In-uī tng-sî soán-bîn chí-ū ēng goā-phê teh pài Siōng-tè ; só͘-í Sian-ti A-mô͘-sū chiū kéng-kò in kóng, “Lín sui-jiân hiàn sio chè, Goá bô hoaⁿ-hí ; hiàn puî ê cheng-siⁿ , Goá bô beh kàm-la̍p”(A-mô͘-sū 5:22-24).
Ki-tok-kàu sī si̍t-chián(實踐) ê chong-kàu . Chú Iâ-so͘ ū kóng, Lín ê gī bô iâⁿ-kè keng-ha̍k-sū kap Hoat-lī-sài lâng ê gī, koat-toàn boē-tit ji̍p Thian-kok(Má-thài 5:20).
リンドバーク tāi-chò só͘ hoat-piáu “Bē-lâi ê toā hái-éng” hit phiⁿ lūn-bûn ū chi̍t chām án-ni kóng: “BÍ-kok in pún-sin chū-sìn sī chèng-gī ê kok, Bí-kok tuì sè-kài ê chú-tiuⁿ sī choa̍t-tuì; lâng nā hoán-tuì, chiū-sī Mô͘-kuí. Che ū tú-tú tio̍h bô? Sèng-keng só͘ kì hit ê hó-gia̍h chheng-liân, tuì Chú Iâ-so͘ mn̄g kóng, Goá tio̍h cháiⁿ-iūⁿ choè, chiah thang sêng-chiap éng-oa̍h? Ki-tok ìn kóng, Lí ū iú-hàu bô? Lí ū thiàⁿ chhù-piⁿ bô?” Lí ū kèng Siōng-tè bô?Chheng-liân ìn kóng. Ū. Choè-āu Ki-tok kā i kóng. Lí iáu khiàm chi̍t hāng, tio̍h khì boē lí hoān só͘-ū--ê, lâi hō͘ sàn-hiong lâng, koh lâi tè Goá. Hit ê chheng-liân sit-sek, iu-būn chiū khì. Chit ê kò͘-sū tio̍h chhim-siūⁿ--i. Bí-kok chū-sìn in ū chhut-la̍t tī sè-kài ê pêng-hô; koat-toàn tuì sè-kài bô ū choè siáⁿ m̄ tú-hó tī-teh. Chóng-sī tio̍h chai, Ki-tok iā beh choè-āu án-ni tuì Bí-kok kóng, Lí iáu khiàm chi̍t hāng. Só͘ khiàm chit hāng, sī hiān-tāi chai-hō ê goân-thâu.”
Phí-jîn ín i ê oē , ài lán hiān-tāi kàu-hoē tio̍h ka-kī hoán-séng. Kiaⁿ-liáu lán bô teh si̍t-hêng kài-bēng ê chin-chhoé, chiū-sī Thiàⁿ chhù-piⁿ chhin-chhiūⁿ ka-kī.
- Ko-tiāu(高調) Ki-tok-kàu kò͘-iú (個有) ê cheng-sîn:
Sī sím-mi̍h? Chiū-sī chin ê oa̍h-miā Ki-tok kóng, Goá sī oa̍h-miā. Chit ê oa̍h-miā sī èng sî-tāi ê iau-kiû. Ki-tok-kàu tī Lô-má kok 300 nî kú, siū pek-hāi, ū táⁿ-phoà Lô-má tè-kok chú-gī, kiàn-siat chin ê Kàu-hoē . Ki-tok kóng, Thian-kok chhin-chhiūⁿ Kàⁿ , chhin-chhiūⁿ Koà-chhài-chí; in-uī ū kái-chō kap hoat-tián ê oa̍h-miā la̍t tī-teh. Ki-tok-kàu sī oa̍h-miā ê chong-kàu. Bô ū Ki-tok ê Sîn--ê(oa̍h-miā), m̄-sī Ki-tok ê Kàu-hoē (Lô-má 8:9). Oāⁿ oē lâi kóng, M̄-sī sin thé-chè ê kàu-hoē.
- Soat-sin Ji̍t-iāu Ha̍k-hāu ê kàu-io̍k.
ēng Kok-gú lâi thoè Pe̍h-oē-jī ê kàu-siū, che sī èng sî-tāi ê iau-kiû. Chóng-sī tio̍h chai , Ji̍t-iāu ha̍k-hāu ê kàu-io̍k, chiū-sī ēng Siōng-tè kok choè bo̍k-phiau, Siōng-tè ê Thiàⁿ ê kàu-io̍k. Oāⁿ oē lâi kóng, chiū-sī Hok-im chú-gī ê chong-kàu kàu-io̍k. Hō͘ ta̍k ê ha̍k-seng chiong-lâi chiâⁿ-choè hó ê Ki-tok-tô͘, hó ê kok-bîn. Ji̍t-iāu ha̍k-hāu ê sêng-kong, sī chāi tī ū tú-hó ê kàu-oân. Ū lâng kóng, chāi-lâi ê kàu-oân khiàm jia̍t-sim kap hèng-bī. ǹg-bāng hiān-tāi ê kàu-oân ka-kī hoán-séng, soà put-sî gâu kap ha̍k-seng kau-poê, hō͘ in chiâⁿ-choè sìn-gióng sin thé-chè ê Ki-tok-tô͘; chiah bô ko͘-hū Siōng-tè ê kau-thok.
Chhú-khì só͘ beh sêng-li̍p ê Kok-bîn Ha̍k-hāu ê kàu-io̍k kun-pún hong-chiam chiū-sī tû-khì chāi-lâi siāng chi̍t khoán ki-hâi-tek ê kàu-io̍k, koh kiàn-siat gī-sio̍k kàu-io̍k ê cheng-sîn. Hit ê bo̍k-tek, chiū-sī Hông-bîn ê liān-sêng(皇民ノ煉成) . Chet hang choè lán chin toā ê chham-khó.
- Oân-sêng Ki-tok ê lí sióng.
Ki-tok só͘ lí-sióng ê kàu-hoē, sī sin thé-chè ê kàu-hoē . Siáⁿ khoán? Chhiáⁿ khoàⁿ Ngá-ko 6:10 ū kóng, Tù-hiān chhin-chhiūⁿ chá-khí-sî ê kng; suí chhin-chhiūⁿ ge̍h; chheng-kiat chhin-chhiūⁿ ji̍t; ui-gî chhin-chhiūⁿ kia̍h toā-kî ê kun-tuī--ê. Chóng kóng, chiū-sī ū Sèng-chheh-tek ê sìn-gióng ; ū Thiàⁿ; ū Sèng-kiat ; koh ū it-tì thoân-kiat ióng-kám tī-teh.
- Tui-kiû sin thé-chè ê chin cheng-sîn.
Bia̍t-su hōng-kong , che sī kin-ná-ji̍t lán Tè-kok só͘ kiông-tiau--ê. Chóng-sī Ki-tok tī nn̄g chheng nî chêng í-keng kà-sī liáu lah. Ki-tok ū kóng, Lín tio̍h kiû Siōng-tè ê Kok kap I ê Gī. M̄-sī kiû an-ia̍t, bêng-lí êng ta̍t choè tē-it, chiū-sī kiàn-siat sè-kài sin tia̍t-sū pêng-hô ê ông-kok choè tē-it.
Ki-tok-tô͘ loā-choē kam-goān chiong i ê châi-sán 10 hun chi̍t hiàn hō͘ Siōng-tè ah? Tio̍h lia̍h kàu-hoē choè tē-it, kàu-hoē tio̍h oân-choân chū-kip.
- Hoat-hui Kàu-hoē ê tiong-sim sù-bēng.
Tuì lāi: (1) Chip-siú Sèng lé-tián(Soé-lé kap Boán-chhan); (2) Kèng-pài Thiⁿ Pē;(3) Hùn-liān hoē-iú.
Tuì goā: (1) Thoân Hok-im; (2) Kiàn-siat chû-siān ê sū-gia̍p(Iâ-so͘ sì-koè kiâⁿ, choè hó-sū) uī-tio̍h kok-ka siā-hoē tô͘-bô͘ hēng-hok--ê, chiah thang ke-thiⁿ jîn-seng ê hēng-hok.
- Pò-chhî káng-toâⁿ ê koân-ui.
Chú Iâ-so͘ tuì káng-toâⁿ lo̍h-lâi ê sî, chèng-lâng kî-koài I ê kà-sī. In-uī I kà-sī lâng ū koân-lêng tī-teh. Hit ê koân-lêng(ū la̍t thang kám-tōng lâng), chiū-sī I 30 nî kú chún-pī ê kî-kan só͘ tit-tio̍h ê lêng-le̍k.
Ha̍k-chiá kóng. Hē-thiⁿ teh háu ê siân-á, i tī thô͘-lāi ê seng-oa̍h tio̍h 9 nî á 12 nî kú, chiah oē thang án-ni . Kin-á-ji̍t ê thoân-kàu-chiá 4 nî á 5 nî ê chún-pī, chiū it-seng-gâi teh thoân-tō, bo̍k-koài i só͘ khiā hit ê káng-tâi bô koân-ui tī-teh.
Pó-lô Sian-siⁿ ta̍k-sî khiā tī káng-toâⁿ to ū koân-ui. Siáⁿ-sū án-ni? I kóng, Goá m̄-káⁿ uî-keh tuì thiⁿ só͘ hián-hiān--ê.
Bô īⁿ-siōng , chiū oh-tit pó-chhî káng-toâⁿ ê koân-ui.
-
M̄-sī kóng pài-tn̂g toā keng, hoē-iú choē Siōng-tè chiū hoaⁿ-hí. Lâng khoàⁿ-tāng liōng, Siōng-tè khoàⁿ-tāng chit. Chú Iâ-so͘ kóng, Siat-sú lín tiong-kan nn̄g lâng tī toē-nih bô lūn kiû sím-mi̍h, nā-sī tâng-sim, chiū Goá tī thiⁿ-nih ê Pē beh kā in choè-chiâⁿ. In-uī put-lūn sím-mi̍h só͘-chāi ū nn̄g saⁿ lâng tī goá ê miâ chū-hoē, goá iā tī in tiong-kan(Má-thài 18:19,20). Chit nn̄g saⁿ lâng, lóng sī sìn Chú , thiàⁿ Chú, kap Chú liân-ha̍p--ê; só͘-í in ê só͘ choè kap kî-tó lóng ū toā hāu-le̍k. Nā ū Chú Iâ-so͘ tī hit tiong-kan, sui-jiân chió-sò͘ iā ū toā khuì-la̍t. Kàu-hoē ê chóng-le̍k(總力) chāi tī ū it-tì kiat-ha̍p ê sìn-tô͘.
-
Kak-gō oa̍h tī sìn-gióng lâi oa̍h-tāng ê sî-tāi.
Chá Mô͘-se kiò Í-sek-lia̍t peh-sìⁿ tio̍h tuì Hô-lia̍t soaⁿ lo̍h-khì(Sin 1:6,7). Tī Hô-lia̍t soaⁿ sī siū chiok-hok , èng-ún un-tián ê só͘-chāi. Kè-khì lán ê kàu-hoē ū siū Siōng-tè ê un-sù choē-choē taⁿ tio̍h lo̍h soaⁿ khì hū-tam Siōng-tè só͘ kau-thok ê chek-jīm. Sè-kài hun-loān ê sî-tāi, sìn-chiá tio̍h kam-goān thiàu-ji̍p che khùn-lân ê sè-kài lâi oa̍h-tāng. Sìn-gióng pò-kok ê ki-hoē m̄-thang sit-lo̍h Tuì che sin Ji̍t-pún ê kòng-hiàn, chiū-sī tio̍h hoat-hui Si̍p-jī-kè ê cheng-sîn; in-uī sin thé-chè ê cheng-sîn-tek ê ki-chhó͘ chiū-sī Si̍p-jī-kè . Si̍p-jī-kè , chiū-sī Ki-tok-kàu ê chin-lí.
- Si̍t-hiān Ki-tok-kàu ê pún-léng(本領)
Ki-tok-kàu ê pún-léng sī sím-mi̍h? モリソン Phok-sū kóng, Tī le̍k-sú-siōng Siōng-tè ê khé-sī. Oāⁿ oē lâi kóng, Tuì Ki-tok só͘ khé-sī si̍t-chāi-tek ê oa̍h-miā, chiū-sī Ki-tok ê seng-khu. Chiū-sī kàu-thoân; Ha̍p-tông ê Kàu-thoân(合同教團). Ha̍p-tông ê Kàu-thoân , oân-choân hoat-tián, chiah thang kóng sī Ki-tok chin ê seng-khu. iā chiah thang kóng sī chin Iâ-so͘ Kàu-hoē.
Kin-á-ji̍t Ki-tok-kàu liân-bêng só͘ teh chìn-hêng kok phài ha̍p-tông ê sū, sī tú-tú chun-thàn Ki-tok ê kà-sī. Khó-sioh Sèng-kong-hoē í-keng seng-bêng in m̄ chham-ka tī che Kàu-hoē ha̍p-tông lah.
Lâm Pak Kàu-hoē ha̍p-it, che sī Tâi-oân Tiúⁿ-ló Kàu-hoē chi̍t ê khò-tê(課題). Tio̍h kín si̍t-hiān, chiah ū ha̍p Siōng-tè ê chí-ì. Ha̍p-tông Kàu-thoân sêng-li̍p, chiah oē thang kóng sī si̍t-hiān Ki-tok-kàu ê pún-léng.
漢羅（Ùi原文改寫）
新體制的教會
潘道榮
1941年4月673期 17-19
若欲達成新體制的目的，毋是kan-ta有外部tek 的機構(機構)佮手段；第一要緊是國民逐人的靈魂著tiàm佇基督做新創造--ê；所以現代宗教界的責任是真重大。基督教應該chek-èng新體制，成做新體制的教會。甚物是新體制 的教會？
- 恢復(恢復)預言者的精神。
舊約的宗教有兩个潮流，就是祭司的的宗教佮預言者的宗教。前者，是對重形式；後者，是要緊內容。因為當時選民只有用外皮teh拜上帝；所以先知阿摩司就警告in講，「恁雖然獻燒祭，我無歡喜；獻肥的精牲 ，我無欲鑒納」(阿摩司5：22-24)。
基督教是實踐(實踐) 的宗教。主耶穌有講，恁的義無贏過經學士佮法利賽人的義，決斷袂得入天國(馬太5：20)。
リンドバーク 代做所發表「袂來的大海湧」彼篇論文有一chām按呢講：「美國in本身自信是正義的國，美國對世界的主張是絕對；人若反對，就是魔鬼。這有tú-tú著無？聖經所記彼个好額青年，對主耶穌問講，我著怎樣做，才通承接永活？基督應講，你有有孝無？你有疼厝邊無？」你有敬上帝無？青年應講。有。最後基督共伊講。你猶欠一項，著去賣你凡所有--ê，來予散鄉人，閣來綴我。彼个青年失色，憂悶就去。這个故事著深想--伊。美國自信in有出力佇世界的平和；決斷對世界無有做啥毋拄好佇teh。總是著知，基督也欲最後按呢對美國講，你猶欠一項。所欠這項，是現代災禍的源頭。」
鄙人引伊的話，愛咱現代教會著家己反省。驚了咱無teh實行誡命的真chhoé，就是疼厝邊親像家己。
- 高調(高調)基督教kò͘-iú (個有) 的精神：
是甚物？就是真的活命基督講，我是活命。這个活命是應時代的要求。基督教佇羅馬國300年久，受迫害，有打破羅馬帝國主義，建設真的教會。基督講，天國親像酵，親像芥菜籽；因為有改造佮發展的活命力佇teh。基督教是活命的宗教。無有基督的神--ê(活命)，毋是基督的教會(羅馬8：9)。換話來講，毋是新體制 的教會。
- 刷新日曜學校的教育。
用國語來替白話字的教授，這是應時代的要求。總是著知，日曜學校的教育，就是用上帝國做目標，上帝的疼的教育。換話來講，就是福音主義的宗教教育。予逐个學生將來成做好的基督徒，好的國民。日曜學校的成功，是在佇有拄好的教員。有人講，再來的教員欠熱心佮興味。向望現代的教員家己反省，紲不時gâu佮學生交陪，予in成做信仰新體制 的基督徒；才無辜負上帝的交託。
此去所欲成立的國民學校的教育根本方針就是除去再來siāng一款機械tek 的教育，閣建設義屬教育的精神。彼个目的，就是皇民的煉成(皇民ノ煉成) 。Che通做咱真大的參考。
- 完成基督的理想。
基督所理想的教會，是新體制 的教會。啥款？請看雅歌6：10有講，著現親像早起時的光；媠親像月；清潔親像日；威儀親像kia̍h大旗的軍隊--ê。總講，就是有聖冊的的信仰；有疼；有聖潔；閣有一致團結勇敢佇teh。
- 追求新體制 的真精神。
滅私奉公，這是今仔日咱帝國所強調--ê。總是基督佇兩千年前已經教示了lah。基督有講，恁著求上帝的國佮伊的義。毋是求安逸，明理榮達做第一，就是建設世界新秩序平和的王國做第一。
基督徒偌濟甘願將伊的財產10分一獻予上帝ah？著掠教會做第一，教會著完全自給。
- 發揮教會的中心使命。
對內：(1)執守聖禮典(洗禮佮晚餐)；(2)敬拜天父；(3)訓練會友。
對外：(1)傳福音；(2)建設慈善的事業(耶穌四界行，做好事)為著國家社會圖謀幸福--ê，才通加添人生的幸福。
- 抱持講壇的權威。
主耶穌對講壇落來的時，眾人奇怪伊的教示。因為伊教示人有權能佇teh。彼个權能(有力通感動人)，就是伊30年久準備的期間所得著的能力。
學者講。夏天teh哮的蟬á，伊佇土內的生活著9年抑12年久，才會通按呢。今仔日的傳教者4年抑5年的準備，就一生涯teh傳道，莫怪伊所徛彼个講台無權威佇teh。
保羅先生逐時徛佇講壇to有權威。啥事按呢？伊講，我毋敢違逆對天所顯現--ê。
無異象，就oh得保持講壇的權威。
- 毋是講拜堂大間，會友濟上帝就歡喜。人看重量，上帝看重質。主耶穌講，設使恁中間兩人佇地裡無論求甚物，若是同心，就我佇天裡的父欲共in做成。