Gián-kiù kàu-hoē le̍k-súPermalink

文獻資訊Permalink

白話字（原文數位化）Permalink

Gián-kiù Kàu-hoē le̍k-sú

Koa Siat-kai

1941年3月672期       25

Gián-kiù Kàu-hoē le̍k-sú, sī chin iàu-kín koh iú-ek ê sū. Tī 2 ge̍h hō, ū siá thoân-kàu kap si̍t-bu̍t(植物) thoân khoah ê sū.

Pak-pō͘ siat-kàu liáu-āu, Kai Bo̍k-su ū tuì tó-goa the̍h ko-lê-chhài, chhài-khok chhài-hoe, bín-tāu , goā-kok âng-khī téng lâi pun hō͘ hoē-iú chèng , kú-kú ê tiong-kan ta̍k nî thoè hoē-iú chù-bûn chhài-chí lâi hō͘ in.

Bín-tāu, hit ê “bín” sī Eng-gú “bean” (tāu), iā goā-kok âng-khī, sī tomato, hit-sî chin hán-tit kóng tomato, lóng sī kóng goā-kok âng-khī, in-uī khoán-sit chin chhin-chhiūⁿ âng-khī.

Lâm-pō͘ ê soan-kàu-su iā ū the̍h pa̍t khoán ê tāu lâi hō͘ hoē-iú chèng.

(ǹg-bāng Lâm-pō͘ khah chai-iáⁿ--ê, lia̍t-uī oē pò goá chai khah siông-sè.)

Hô-lân-tāu sī Hô-lân-lâng the̍h lâi thoân--ê , sī 300 nî chêng ê sū. Ū lâng kóng Hô-lin-tāu, che sī choa̍h im, kî-si̍t sī Ho-lân-tāu.

Soaiⁿ-á kap Sek-kia-kó, iā-sī Hô-lân-lâng tuì Lâm-iûⁿ the̍h lâi--ê.

Tī Loē-tē chá-chêng bô phêng-kó, chá-chêng lâi tī Tang-pak-tē-hng ê soan-kàu-su, khoàⁿ hit só͘-chāi ê khì-hāu ha̍h tī phêng-kó, ū tuì Bí-kok the̍h chai lâi chèng. Hiān-kim hit tē-hng phêng-kó chhut chin-choē.

Tī Loē-tē Kah-hú hú-kun phû-tô chin chhut-miâ. Tāi-khài sī hit só͘-chāi ê lâng lâi Tāi-pán, tī-hia tit-tio̍h tuì Hô-lân-lâng só͘ the̍h lâi ê chai, the̍h khì Kah-hú chèng. Hiān-kim soà ū choè phû-tô-chiú.

Í-siōng tāi-lio̍k siá--ê khiok ū ê kap thoân bô tit-chiap ê koan-hē, chóng-sī hō͘ lán thang chai thoân-kàu kap si̍t-bu̍t(植物) ê thoân-khoah ê sū.

(ǹg-bāng khah bān oē koh chiap soà.)

漢羅（Ùi原文改寫）Permalink

研究教會歷史

柯設偕

1941年3月672期       25

研究教會歷史，是真要緊閣有益的事。佇2月號，有寫傳教佮植物(植物)傳闊的事。

北部設教了後，偕牧師有對島外the̍h高麗菜，菜khok菜花，敏豆，外國紅柿等來分予會友眾，久久的中間逐年替會友注文菜籽來予in。

敏豆，彼个「敏」是英語「bean」(豆)，也外國紅柿，是tomato，彼時真罕得講tomato，攏是講外國紅柿，因為款式真親像紅柿。

南部的宣教師也有the̍h別款的豆來予會友種。

(向望南部較知影--的，列位會報我知較詳細。)

荷蘭豆是荷蘭人the̍h來傳--ê ，是300年前的事。有人講Hô-lin-tāu，這是choa̍h音，其實是Hô-lân-tāu。

檨仔佮釋迦果，也是荷蘭人對南洋the̍h來--ê。

佇內地早前無蘋果，早前來佇東北地方的宣教師，看彼所在的氣候合佇蘋果，有對美國the̍h栽來種。現今彼地方蘋果出真濟。

佇內地Kah-hú hú-kun葡萄真出名。大概是彼所在的人來大阪，佇遐得著對荷蘭人所the̍h來的哉，the̍h去Kah-hú種。現今紲有做葡萄酒。

以上大略寫--ê卻有的佮傳無直接的關係，總是予咱通知傳教佮植物(植物)的傳闊的事。

(向望較慢會閣接紲。)