保羅教會觀的本質
Pó-lô kàu-hoē-koan ê pún-chit
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 曾秀鳳 Chan Siù-hōng |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第672期 |
| 日期 | 1941/3 |
| 頁數 | 10-12 |
白話字（原文數位化）
Pó-lô Kàu-hoē-koan ê pún-chit
Chan Siù-hōng
1941年3月672期 10-12
Lán lóng chai chit sî sè-kài teh kiàn-siat sin tia̍t-sū, lán Tè-kok teh sin thé-chè, kàu-hoē iā siū chit ê éng-hióng toā-toā teh chhiok-chìn ha̍p-tông! Tng chit sî lán bē kìm-tit tio̍h koh chi̍t-hoan lâi kiám-thó kàu-hoē ê pún-chit, tuì kàu-hoē tio̍h chài jīm-sek. Nā-sī beh jīm-sek kàu-hoē ê pún-chit, chū-jiân tio̍h tò-tńg tī Sèng-keng.
Tī Kū-iok kàu-hoē ê ì-sù chí “Siōng-tè Sèng ê peh-sèⁿ.” Chit ê sū-si̍t Sū-thê-hoán ê soat-kàu ū kā lán chí-bêng, “Chit ê lâng chiū-sī hit ê tī khòng-iá-nih ê hoē-tiong……” Hēng-toān 7:38. “Hoē”--jī Hi-pek-lâi oē Qual chiū-sī Hi-lī-nî oē ê Ekklesia(kàu-hoē). Kū-iok ê Sian-ti-I-sài-a, Bí-ka, tē-jī I-sài-a ê su-siúⁿ-tiong ū “Sèng ê chhun ê peh-sèⁿ” á-sī “Sìn ê Í-sek-lia̍t”. Chit hō su-siúⁿ, thang kóng sī kàu-hoē ê koan-liām ê sian-khu(先驅). Só͘-í thang kóng lán ê Chú Iâ-so͘ lâi kiàn-siat kàu-hoē ê sî, í-keng ū kàu-hoē koan-liām ê íⁿ (芽) lah! án-ni Iâ-so͘ sī tuì kàu-hoē-Sèng ê peh-sèⁿ-chhut, lâi kian-kò͘ kàu-hoē ê tē-ki lah. Nā-sī Iâ-so͘ siông-siông kà-sī “Siōng-tè kok” ê sū, chóng-sī kóng khí “kàu-hoē” chí-ū 2 pái nā-tiāⁿ, m̄-kú Pó-lô ê phoe-sìn-nih kóng-khí “Siōng-tè kok” chí-ū 5 hoê, kóng-khí “kàu-hoē” ū 60 hoê í-siōng , án-ni thang kóng Iâ-so͘ ê “Siōng-tè kok “ kap Pó-lô ê “kàu-hoē” pún-chit sī sio-siāng.
Í-hā ài kán-tan lâi siūⁿ Pó-lô kàu-hoē koan ê pún-chit.
Kàu-hoē kap Hok-im. Kàu-hoē ê pún-chit thang kóng sī Hok-im. Jîn-luī lī-khui Siōng-tè, ná kú ná tuī-lo̍h , eng-kai siū chiù-chó͘, eng-kai tio̍h sí, tio̍h bia̍t-bô! Siōng-tè hián-bêng I ê thiàⁿ-thàng, chiâⁿ chò lâng , tuì si̍p-jī-kè lâi chiâⁿ sio̍k-choē ê kong-lô, tuì sí koh-oa̍h lâi hoè-bô choē kap sí ê koân, kìⁿ-nā sìn ê lâng tuì I tit éng-oán ê oa̍h. Che chiū-sī Hok-im, só͘-í kóng kàu-hoē sī “Siōng-tè chín-kiù ê keng-lûn(經綸) ê thong-lō͘” Kìⁿ-nā sìn ê lâng thang sêng-chiap chit ê chín-kiù ê éng-ún, chiâⁿ chò “Siōng-tè Í-sek-lia̍t ê peh-sìⁿ” Ka 6:16, “A-pek-la̍h-hán ê hō͘-è” Lô 4:16. Só͘-í kóng “Ki-tok ê kàu-hoē”, á-sī “tī Ki-tok ê kàu-hoē” Lô 16:16, Ka 1:22. án-ni kàu-hoē m̄-sī bûn-hoà-tek, tō-tek-tek(文化的，道德的) ê thoân-thé, sī Siōng-tè ê thoân-thé, sī Siōng-tè tī Iâ-so͘ Ki-tok lâi si̍t-hiān I chín-kiù ê gia̍p tī le̍k-sú-tiong ê thoân-thé. In-uī án-ni kàu-hoē ê tē-ki chiū-sī Ki-tok I Lîm 3:11. Sī I ēng hoeh ê kè-chîⁿ só͘ sio̍k-hoê--ê, chit ê kàu-hoē sī “Sèng”, sī tuì si̍p-jī-kè ê Hok-im lâi chhòng-chō--ê Hut 5:26 , 27. án-ni sím-mi̍h lâng thang ji̍p tī chit ê kàu-hoē? Sī chiàu Siōng-tè só͘ tāi-seng kéng--ê, chiū-sī Siōng-tè ēng I ê in-tián só͘ kéng-tiàu--ê, I Lîm 1:2, 28. Lô 2:6,7.
Kàu-hoē sī Ki-tok ê sin-khu. Kàu-hoē sī chi̍t ê iú-ki-tek ê thé, thâu chiū-sī Ki-tok Hut 5:23. Kàu-hoē sī I ê sin-khu, Pó-lô Sian-seⁿ tī I Lîm 12:12-27 ū ēng sin-khu lâi pí-phēng kàu-hoē, Siōng-tè chhòng-chō jîn-luī ê sin-thé chin kî-biāu, tī ū só͘ khiàm-khoeh ê it-hoat hō͘ i chun-kuì, tuì án-ni chiū pah-thé suî-ê ū i ê kong-iōng, sui-jiân ū bêng-chheng ê hun-piat, he̍k-sī chò kha, he̍k-sī chò hī-á, ū-ê chò phīⁿ, ū-ê chò ba̍k-chiu, hêng-thé kok bô saⁿ-tâng, nā-sī bô saⁿ kek-khì , bô chū-chun, bô chū-khì , chiū-sī tuì Ki-tok, choân-sin kiat-ha̍p liân-lo̍k, chiū-sī tuì pah-chat ê saⁿ chiap-èng, chiàu ta̍k thé kai-jiân ê ūn-tōng, tì-kàu seng-khu ná tióng-toā, tī jîn-ài lâi khí-chō Ki-tok ê sin-thé Hut 4:12, 16. Só͘-í tī kàu-hoē-nih bô ū chióng-cho̍k, kai-kip, lô͘-châi, chū-chú, ta-po͘, hū-jîn, gâu , han-bān ê chha-piat, sī tī Ki-tok chiâⁿ-chò chi̍t thé Lô 12:5. I Lîm 12:12. Só͘-í chit ê kàu-hoē m̄-thang ū A-pho-lô, Pó-lô, á-sī Ki-hoat á Ki-tok ê tóng-phài, nā án-ni chiū-sī hō͘ Ki-tok ê sin-khu ū hun-li̍h, che sī Pó-lô só͘ khoà-lū--ê, só͘ thòng-sim--ê II Lîm 11:28, 29, Se 1:24.
án-ni tiàm tī Ki-tok ê lâng, tek-khak m̄-sī to̍k-ngó͘(獨我), kò-jîn-tek ê chûn-chāi, sī saⁿ kap ū hūn tī Ki-tok ê sin-khu lâi kiat-liân tī I ê oa̍h-miā. Só͘-í kàu-hoē sī sèng-tô͘ tuì tī sìn, kap jîn-ài ê kau-poê(koinonia), tuì Sèng Sîn ê kám-hoà, tī Ki-tok bô hun chong-cho̍k, bô pia̍t pang-kok , thang kóng sī chhiau chū-jiân ê it-tì. Ka 3:28.
Tī chit jī “kau-poê”(koinonia), ū pau-hâm “pang-chān” “chín-chè” ê ì-sù tī-teh, só͘-í kóng, “Sèng-tô͘ só͘ khiàm-khoeh ê chiū kiong-kip i”. Lô 12:13. án-ni lán ê kàu-hoē seⁿ-oa̍h tuì Ki-tok tio̍h ū saⁿ kāng taⁿ-tàⁿ ê cheng-sîn Ka 6:2.
Kàu-hoē kap Sèng Sîn. Ki-tok sio̍k-choē ê kang-tiâⁿ tuì Sèng Sîn chiâⁿ-chò oa̍h-oa̍h ê lêng-le̍k, chiap-soà chò kang tī le̍k-sú siōng . Sèng Sîn ū khé-sī lán chai Siōng-tè it-chhè ê ò-biāu kap in-tián I Lîm 2:9-12. Si̍t-chāi “nā m̄-sī hō͘ Sèng Sîn kám-tōng ê, iā bô lâng ē kóng Iâ-so͘ sī Chú” I Lîm 12:3. án-ni ē thang kiat-liân tī Ki-tok, ū hūn tī I ê kàu-hoē, chiâⁿ chò I ke-lāi ê lâng, oân-choân sī tuì Sèng Sîn ê ín-chhoā lah! Oāⁿ oē lâi kóng, kàu-hoē chiū-sī hō͘ Sèng Sîn chhiong-moá--ê, sī Sèng Sîn só͘ khiā-khí ê tiān, sī Sèng, sī Siōng-tè só͘ khiā-khí ê chhù lah Hut 2:22. Tī kàu-hoē, in-sù ū hun-piat, nā-sī Sîn sī siāng chi̍t ê I Lîm 12:4. I só͘ siúⁿ-sù ê, ū sian-ti, ū thoân hok-im ê, ū bo̍k-su, ū sian-seⁿ……lóng sī chò chhe-ēng ê kang, khí-chō Ki-tok ê sin-thé Hut 4:12.
Kàu-hoē kap Sèng lé-tián. Sèng lé-tián ê būn-tê sī, ha̍p-tông chi̍t ê toā ê lân-koan! in-uī chip-hêng lé-tián ê gî-sek ū koh-iūⁿ, só͘-í beh phah-phoà kok-phài chāi-lâi ê gî-sek ū chin uî-lân ê khoán. Chóng-sī lán tio̍h ē kì-tit sī cheng-sîn iàu-kín, m̄-sī gî-sek iàu-kín II Lîm 3:6, 7. Pó-lô Sian-seⁿ ū chiàu Chú ê uî-hùn, lia̍h Sé-lé kap Sèng-chhan chò Siōng-tè in-tián ê piáu-hiān! Taⁿ sé-lé chiū-sī kap Ki-tok tâng sí, tâng koh-oa̍h Lô 6:3-, tuì Ki-tok siū sé chheng, chiâⁿ sèng, chheng chò gī I Lîm 6:11, thǹg khì kū ê lâng Se 3:9-10.
Sèng-chhan sī kì-liām Chú ê sí, chiū-sī I sio̍k-choē ê kan-lân I Lîm 11:23-25. Koh tuì chit ê piáⁿ, chit ê poe piáu-bêng kap Ki-tok chiâⁿ-chò chi̍t-thé I Lîm 10:16, 17, í-ki̍p teh thāi-bōng Ki-tok ê chài-lîm I Lîm 11:26. Put-kò lán tio̍h sî-sî ka-kī séng-chhat chiah thang chia̍h Chú ê sin-khu, chiah bô ko͘-hū Chú ê pó-hoeh I Lîm 11:27-29.
Kiat-boé lâi kóng , Kàu-hoē sī tuì Hok-im lâi chhòng-chō, tuì Sèng Sîn, hit ê pún-chit sī Ki-tok ê sin-khu, nā-sī án-ni , chiū kàu-hoē ê kin-pún-tek ê sù-bēng sī tio̍h pó-chhî Ki-tok sio̍k-choē ê gia̍p tī le̍k-sú-tiong. Só͘-í tuì chit ê chín-kiù ê kám-siā, tio̍h hiàn lé-pài kap “Siōng-tè ê oē “ ê soan-kàu , che sī kàu-hoē ê sù-bēng lah! II Lîm 5:18, 19. In-uī kàu-hoē sī Ki-tok hok-im ê koán-ke, koh sī soan-kàu ê ki-koan. Koh ū sian-seⁿ kóng, kàu-hoē sī Hok-im ê pó-khò͘, kū-thé-tek lâi kóng, sī kàu-hoē tuì Sèng-keng, Sìn-tiâu, lé-tián, kàu-chit lâi pó-chhî in-huī ê hok-im, hit ê iú-ki-tek ê koan-liân chiū-sī lé-tián kap kàu-chit, án-ni m̄-sī kò-kò ê sìn-tô͘ lâi ko͘-sêng kàu-hoē , hoán-tǹg sī Hok-im ê pó-khò͘ ê kàu-hoē lâi chhòng-chō sìn-tô͘--ê lah. Chiū-sī tāi-seng ū kàu-hoē, lán lâi ji̍p chit ê Hok-im ê pó-khò͘ ê kàu-hoē chiâⁿ chò sìn-tô͘, chiah thang tit-tio̍h kiù lah. Chit ê tē-chiūⁿ ū khoàⁿ-kìⁿ ê kàu-hoē, sī thiⁿ-téng bô khoàⁿ-kìⁿ ê kàu-hoē, thiⁿ-nih sin ê Iâ-lō͘-sat-léng ê si̍t-bîn-tē, chit sî chit ê tē-chiūⁿ ê kàu-hoē sî-siông chiap-siū thiⁿ-téng ê kàu-hoē ê kng kap oa̍h-miā, tī-hia koh-oa̍h ê Ki-tok chò éng-oán ê Chè-si-thâu chē tī Siōng-tè ê toā-pêng, teh thè sìn-tô͘ kî-tó. Hit ê thiⁿ-téng ê kàu-hoē kàu hit-ji̍t beh tuì Siōng-tè tuì thiⁿ kàng-lo̍h. Só͘-í “Sì-soàⁿ, tī sè-kài ê chèng kàu-hoē sī kiàn-siat tī pháiⁿ, ké ê sè-kan , sī Iâ-so͘ chài lîm beh kiàn-siat ê Thian-kok ê hun-iâⁿ(分營) á-sī si̍t-bîn-tē lah”(Moffatt).
漢羅（Ùi原文改寫）
保羅教會觀的本質
曾秀鳳
1941年3月672期 10-12
咱攏知這時世界teh建設新秩序，咱帝國teh新體制，教會也受這个影響大大teh促進合同！當這時咱袂禁得著閣一番來檢討教會的本質，對教會著再認識。若是欲認識教會的本質，自然著倒轉佇聖經。
佇舊約教會的意思指 「上帝聖的百姓。」這个事實司提反的說教有共咱指明，「這个人就是彼个佇曠野裡的會中……」行傳7：38。「會」字希伯來話Qual就是希利尼會的 Ekklesia(教會)。舊約的先知-以賽亞，Bí-ka，第二以賽亞的思想中有「聖的chhun的百姓」抑是「信的以色列」。這號思想，通講是教會的觀念的先驅。所以通講咱的主耶穌來建設教會的時，已經有教會觀念的芛(芽) lah！按呢耶穌是對教會-聖的百姓-出，來堅固教會的地基lah。若是耶穌常常教示「上帝國」的事，總是講起「教會」只有2擺nā-tiāⁿ，m̄-kú保羅的批信裡講起「上帝國」只有5回，講起「教會」有60回以上，按呢通講耶穌的 「上帝國」佮保羅的 「教會」本質是相像。
以下愛簡單來想保羅教會觀的本質。
教會佮福音。教會的本質通講是福音。人類離開上帝，ná久ná墮落，應該受咒詛，應該著死，著滅無！上帝顯明伊的疼痛，成做人，對十字架來成贖罪的功勞，對死閣活來廢無罪佮死的權，見若信的人對伊得永遠的活。這就是福音，所以講教會是「上帝拯救的經綸 的通路」見若信的人通承接這个拯救的容允，成做「上帝以色列的百姓」加 6：16，「亞伯拉罕的後裔」羅 4：16。所以講「基督的教會」，抑是「佇基督的教會」羅 16：16，加1：22。按呢教會毋是文化tek，道德tek(文化的，道德的) 的團體，是上帝的團體，是上帝佇耶穌基督來實現伊拯救的業佇歷史中的團體。因為按呢教會的地基就是基督I林3：11。是伊用血的價錢所贖回--ê，這个教會是「聖」，是對十字架的福音來創造--ê弗5：26 ，27。按呢甚物人通入佇這个教會？是照上帝所代先揀--ê，就是上帝用伊的恩典所揀召--ê，I林1：2，28。羅2：6，7。
教會是基督的身軀。教會是一个有機tek的體，頭就是基督 弗5：23。教會是伊的身軀，保羅先生佇I林12：12-27有用身軀來比並教會，上帝創造人類的身體真奇妙，佇有所欠缺的益發予伊尊貴，對按呢就百體隨个有伊的功用，雖然有名稱的分別，或是做跤，或是做耳仔，有的做鼻，有的做目睭，形體各無相同，若是無saⁿ激氣，無自尊，無自氣，就是對基督，全身結合連絡，就是對百節的相接應，照逐體該然的運動，致到身軀ná長大，佇仁愛來起造基督的身體 弗4：12，16。所以佇教會裡無有種族，階級，奴才，自主，ta-po͘，婦人，gâu，憨慢的差別，是佇基督成做一體 羅12：5。I林12：12。所以這个教會毋通有阿波羅，保羅，抑是Ki-hoat á基督的黨派，若按呢就是予基督的身軀有分裂，這是保羅所掛慮--ê，所痛心--ê II林11：28，29，Se 1：24。
按呢tiàm佇基督的人，的確毋是獨我，個人的的存在，是相佮有份佇基督的 身軀來結聯佇伊的活命。所以教會是聖徒對佇信，佮仁愛的交陪(koinonia)，對聖神的感化，佇基督無分宗族，無別邦國，通講是超自然的一致。加 3：28。
佇這字「交陪」(koinonia)，有包含「幫贊」「賑濟」的意思佇teh，所以講，「聖徒所欠缺的就供給伊」。羅12：13。按呢咱的教會生活對基督著有相共擔擔的精神 加6：2。
教會佮聖神。基督贖罪的工程對聖神成做活活的能力，接續做工佇歷史上。聖神有啟示咱知上帝一切的奧妙佮恩典I林2：9-12。實在「若毋是予聖神感動的，也無人會講耶穌是主」I林 12：3。按呢會通結聯佇基督，有份佇伊的教會，成做伊家內的人，完全是對聖神的引chhoā lah！換話來講，教會就是予聖神充滿--ê，是聖神所徛起的殿，是聖，是上帝所徛起的厝lah弗2：22。佇教會，恩賜有分別，若是神是siāng一个I林 12：4。伊所賞賜的，有先知，有傳福音的，有牧師，有先生……攏是做差用的工，起造基督的身體 弗4：12。
教會佮聖禮典。聖禮典的問題是，合同一个大的難關！因為執行禮典的儀式有各樣，所以欲拍破各派再來的儀式有真為難的款。總是咱著會記得是精神要緊，毋是儀式要緊II 林3：6，7。保羅先生有照主的遺訓，掠洗禮佮聖餐做上帝恩典的表現！Taⁿ洗禮就是佮基督同死，同閣活 羅6：3-，對基督受洗清，成聖，稱做義I林 6：11，褪去舊的人 西3：9-10。
聖餐是紀念主的死，就是伊贖罪的艱難I林11：23-25。閣對這个餅，這个杯表明佮基督成做一體I林 10：16，17，以及teh待望基督的再臨I林11：26。不過咱著時時家己省察才通食主的身軀，才無辜負主的寶血I林11：27-29。
結尾來講，教會是對福音來創造，對聖神，彼个本質是基督的身軀，若是按呢，就教會的根本的的使命是著保持基督贖罪的業佇歷史中。所以對這个拯救的感謝，著獻禮拜佮「上帝的話」的宣教，這是教會的使命lah！II 林5：18，19。因為教會是基督福音的管家，閣是宣教的機關。閣有先生講，教會是福音的寶庫，具體的來講，是教會對聖經，信條，禮典，教職來保持恩惠的福音，彼个有機tek 的關連就是禮典佮教職，按呢毋是kò-kò的信徒來ko͘-sêng教會，反轉是福音的寶庫的教會來創造信徒--ê lah。就是代先有教會，咱來入這个福音的寶庫的教會成做信徒，才通得著救lah。這个地上有看見的教會，是天頂無看見的教會，天裡新的耶路撒冷的殖民地，這時這个地上的教會時常接受天頂的教會的光佮活命，佇遐閣活的基督做永遠的祭司頭坐佇上帝的大爿，teh替信徒祈禱。彼个天頂的教會到彼日欲對上帝對天降落。所以「四散，佇世界的眾教會是建設佇歹，假的世間，是耶穌再臨欲建設的天國的分營抑是殖民地lah」(Moffatt)。