佮日基合同
Kap Ji̍t Ki ha̍p-tông
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 吳清鎰 Gô͘ Chheng-ek |
| 卷期 | 台灣教會公報/北部教會 |
| 卷期 | 第660號 |
| 日期 | 1940/3 |
| 頁數 | 22-23 |
白話字（原文數位化）
Kap Ji̍t Ki ha̍p-tông
Gô͘ Chheng-ek
194003 170 hō p.22-23
Ji̍t-pún Ki-tok Kàu-hoē kap Tâi-oân Ki-tok Tiúⁿ-ló Kàu-hoē pîⁿ-pîⁿ sī Tiúⁿ-ló chú-gī ê kàu-hoē, kóng khah-bêng, chiū-sī khiā tī siāng khoán ê sìn-gióng kap siāng khoán ê chèng-tī cho͘-chit ê kàu-hoē. Chit ê kàu-hoē nā ū ài beh ha̍p-tông, thang kóng sī chin khoài ê sū, in-uī m̄-bián koé-oāⁿ in ê chú-gī, ia̍h m̄-bián piàn-keng in ê cho͘-chit. Chāi-lâi chit nn̄g ê kàu-hoē ê bô siāng khoán, put-kò sī koan-hē goā-phê ke̍k sió-khoá ki-hio̍h ê būn-toê nā-tiāⁿ. Só͘-í chit nn̄g ê kàu-hoē tuì chá chiū ū chhin-bi̍t ê kau-poê kap saⁿ oān-chō͘. Nn̄g pêng lóng teh thèng-hāu tī chiong-lâi ū ha̍p-it ê ji̍t-chí. Tī nn̄g nî chêng Pak-pō͘ Thoân-kàu-su Chóng-hoē, ū koat-gī tio̍h chhiok-chìn kap Ji̍t-pún Ki-tok Kàu-hoē ha̍p-it ê sū, ia̍h ū phài uí-oân khì gián-kiù. Tī kū-nî ê Pak-pō͘ Thoân-kàu-su chóng-hoē ū koh gī-lūn tio̍h kín si̍t-hêng ha̍p-tông ê sū. Tī nn̄g nî chêng ê Ji̍t-pún Ki-tok Kàu-hoē Tāi-hoē ia̍h ū uī-tio̍h chit chân sū, phài sò͘-miâ ê hia̍p-le̍k uí-oân beh èng Tâi-oân ê iau-kiû. Koan-hē chit chân sū, Ji̍t-pún Ki-tok kàu-hoē chi̍t-bīn thang kóng sī put-chí koan-sim, kám-kak in ê chek-jīm, chóng-sī tī koh chi̍t-bīn sī chûn chin hó ê ì-sù, chiū-sī chiong-sú (終始) khiā tī siū-tōng-tek (受動的) ê thài-tō͘ (態度) teh thèng-hāu lán Tâi-oân ū ka-kī kám-kak pit-iàu ê sî chiah lâi chìn-hêng. In-uī kàu-hoē ê ha̍p-tông tek-khak m̄-thang chhut tī bû-lí (無理) á-sī sím-mi̍h put-sûn ê tōng-ki. Nā m̄-sī tuì sìn-gióng-siōng ê iau-kiû kap chū-jiân-tek ê hong-hoat tek-khak boē thang tit-tio̍h hó ê kiat-kó. Lūn Ji̍t-pún Ki-tok Kàu-hoē kap Tâi-oân Ki-tok Tiúⁿ-ló Kàu-hoē ê ha̍p-tông-soat, kàu tī kin-á-ji̍t ê keng-kè thang kóng sī tuì tī sìn-gióng-siōng ê iau-kiû, ia̍h bē bat ū hoat-kiàn-tio̍h ū sím-mi̍h kàu-lí-siōng ê lân-koan (難關). Sī kú-kú ê ǹg-bāng sī ke̍k chū-jiân-tek ê chìn-hêng, koat-toàn m̄-sī tu̍t-jiân-kan ê bô lí ê piàn-kek. Só͘-í tī kin-ná-ji̍t ū lâng chú-chhiòng ha̍p-tông, ia̍h bô thiaⁿ tio̍h lâng hoán-tuì. Khiok ū chi̍t poàⁿ ê chú-tiuⁿ kóng sî-ki siōng-chó (時機尚早) Chóng-sī in ê chú-tiuⁿ m̄-sī ū sím-mi̍h khak-tēng ê lí-iû. Sui-jiân kin-á-ji̍t Tâi-oân Kàu-hoē ê hiàn-kim thêng-tō͘ iáu m̄-ta̍t tio̍h Ji̍t-pún Ki-tok kàu-hoē, tuì thoân-kàu-su ê thāi-gū kap kî-thaⁿ koan-hē sò͘-jī hong-bīn (數字方面) ê sū boē thang chek-sî peh kàu kap Ji̍t-pún Ki-tok kàu-hoē tâng thêng-tō͘, chóng-sī che m̄-sī oē thang choè chó͘-tòng chit nn̄g ê kàu-hoē ha̍p-tông ê toā lí-iû.
Lūn giân-gú ê sū ia̍h sī bô būn-toê. In-uī kin-á-ji̍t thoân-kàu-su kap tāi-gī tiúⁿ-ló, tāi-khài lóng bat Kok-gú. Chit pái lán ê sin hoat-kui ê chhó-àn ia̍h í-keng sī ēng Hô-bûn. Nā-sī lūn kap Soan-kàu-su ê koan-hē ia̍h thang kóng sī bô būn-toê, chit chūn lán ê kàu-hoē m̄-sī Ka-ná-tāi Tiúⁿ-ló Kàu-hoē, ia̍h m̄-sī Lûn-tun Tiúⁿ-ló Kàu-hoē. Lán beh choè Tâi-oân Ki-tok Tiúⁿ-ló Kàu-hoē,á-sī kap Ji̍t Ki ha̍p-pèng chiâⁿ-choè Ji̍t-pún Ki-tok Kàu-hoē sī lán ê chū-iû. Só͘-í lán kap Ji̍t Ki ha̍p-tông, m̄-sī beh kap. Soan-kàu-su choa̍t-iân, ia̍h m̄-sī beh kap Soan-kàu-su phah-pháiⁿ kám-chêng. Só͘-í hiān-chāi teh oān-chō͘ Tâi-oân Tiúⁿ-ló Kàu-hoē ê Soan-kàu-su, tī kàu-hoē ha̍p-tông āu iû-goân thang chiàu in ê hó-ì lâi oān-chō͘ Tâi-oân ê Ji̍t-pún Ki-tok Kàu-hoē. Lūn Soan-kàu-su ê hó-ì, chū-jiân ha̍p-tông āu Tâi-oân ê Ji̍t-pún Ki-tok Kàu-hoē iû-goân ēng kám-siā ê sim kā I sêng-siū kap chêng bô koh-iūⁿ. Put-kò sī ha̍p-tông āu ê kàu-hoē tio̍h it-hoat kám-kak ka-kī ê chek-jīm lâi chìn-pō͘ kàu tī bián siū oān-chō͘ ê toē-pō͘. án-ni lūn kap Ji̍t Ki ha̍p-tông ê sū kì-jiân bô ū chó͘-tòng, ia̍h tek-khak m̄-sī sî-ki siuⁿ chá, thang kóng sī chin-chiàⁿ ha̍h sî ê ūn-tōng. Chóng-sī sui-jiân sī tuì tī chū-jiân-tek ê hoat-tián, ia̍h tio̍h ū chū-jiân-tek ê ūn-tōng. Nā-sī lóng bô koan-sim, lóng bô tēng chi̍t ê sî-kî thang lâi chìn-hêng só͘ tio̍h chìn-hêng--ê, chiū m̄-chai beh thèng-hāu kàu sím-mi̍h sî chiah oē tit si̍t-hiān. Chin tú-hó tī chit 3 ge̍h bé ū Tâi-oân Tāi-hoē. Tī Tāi-hoē ū Lâm Pak ha̍p-it ê būn-toê. Lâm Pak ê ha̍p-it nā oē tit si̍t-hiān, chiū tāi-ke saⁿ-kap koh chìn chi̍t pō͘ lâi kap Ji̍t Ki ha̍p-it. Bān-it Lâm Pak ê ha̍p-it nā boē tit si̍t-hāin, chiū Lâm Pak thang kó͘ lâng kap Ji̍t Ki ha̍p-it. Kiat-kio̍k tuì án-ni ia̍h oē thang si̍t-hiān Lâm Pak ê ha̍p-it. Kin-nî sī Hông-kí 2600 nî, put-lūn Lâm Pak ê ha̍p-it oē sêng á boē, kap Ji̍t Ki ê ha̍p-tông tek-khak tio̍h hō͘ i seng, thang lâi choè hó ê kì-liām.
漢羅（Ùi原文改寫）
佮日基合同
吳清鎰
194003 170號 p.22-23
日本基督教會佮台灣基督長老教會平平是長老主義的教會，講較明，就是徛佇siāng款的信仰佮siāng款的政治組織的教會。這个教會若有愛欲合同，通講是真快的事，因為毋免改換in的主義，亦毋免變更in的組織。在來這兩个教會的無siāng款，不過是關係外皮極小可枝葉的問題若定。所以這兩个教會對早就有親密的交陪佮相援助。兩爿攏咧聽候佇將來有合一的日子。佇兩年前北部傳教師總會，有決議著促進佮日本基督教會合一的事，亦有派委員去研究。佇舊年的北部傳教師總會有閣議論著緊實行合同的事。佇兩年前的日本基督教會大會亦有為著這層事，派數名的協力委員欲榮台灣的要求。關係這層事，日本基督教會一面通講是不止關心，感覺in的責任，總是佇閣一面是存真好的意思，就是終始(終始)徛佇受動tek的態度咧聽候咱台灣有家己感覺必要的時才來進行。因為教會的合同的確毋通出佇無理抑是甚物不純的動機。若毋是對信仰上的要求佮自然tek的方法的確袂通得著好的結果。論日本基督教會佮台灣基督長老教會的合同說，到佇今仔日的經過通講是對佇信仰上的要求，也袂捌有發見著有甚物教理上的難關。是久久的向望是極自然tek的進行，決斷毋是忽然間的無理的變革。所以佇今仔日有人主合同，也無聽著人反對。卻有一半的主張講時機尚早總是in的主張毋是有甚物確定的理由。雖然今仔日台灣教會的獻金程度猶毋達著日本基督教會，對傳教師的待遇佮其他關係數字方面的事袂通即時白到佮日本基督教會同程度，總是這毋是會通做阻擋這兩个教會合同的大理由。
論言語的事亦是無問題。因為今仔日傳教師佮代義長老，大概攏捌國語。這擺咱的新法規的草案也已經是用和文。若是論佮宣教師的關係也通講是無問題，這陣咱的教會毋是加拿大長老教會，也毋是倫敦長老教會。咱欲做台灣基督長老教會，抑是佮日基合併成做日本基督教會是咱的自由。所以咱佮日基合同，毋是欲佮。宣教師絕緣，也毋是欲佮宣教師拍歹感情。所以現在咧援助台灣長老教會的宣教師，佇教會合同後猶原通照in的好意來援助台灣的日本基督教會。論宣教師的好意，自然合同後台灣的日本基督教會猶原用感謝的心共伊承受佮前無各樣。不過是合同後的教會著益發感覺家己的責任來進步到佇免受援助的地步。按呢論佮日基合同的事既然無有阻擋，也的確毋是時機傷早，通講是真正合時的運動。總是雖然是對佇自然tek的發展，亦著有自然tek的運動。若是攏無關心，攏無訂一个時期通來進行所著進行的，就毋知欲聽候到甚物時才會得實現。真拄好佇這3月尾有台灣大會。佇大會有南北合一的問題。南北的合一若會得實現，就大家相佮閣進一步來佮日基合一。萬一南北的合一若袂得實現，就南北通估人佮日基合一。結局對按呢亦會通實現南北的合一。今年是皇紀2600年，不論南北的合一話成抑袂，佮日基的合同的確著予伊先，通來做好的記念。