世界佮基督
Sè-kài kap Ki-tok
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會公報/北部教會 |
| 卷期 | 第659號 |
| 日期 | 1940/2 |
| 頁數 | 23-24 |
白話字（原文數位化）
Sè-kài kap Ki-tok
(Chh. T. G.)
194002 169 hō p.23-24
I beh siⁿ kiáⁿ, lí tio̍h kiò I ê miâ choè Iâ-só͘; in-uī I beh kiû I ê peh-sìⁿ thoat-chhut in ê choē-ok(Má-thài 1:21).
Iâ-so͘ chiū-sī Ki-tok, sè-kài khiàm-ēng Ki-tok. Lán bô Ki-tok, boē-oē soah--tit. Lâng nā-sī kóng, “Ki-tok bô pit-iàu; nā ū pa̍t hāng chiū hó”, chiū-sī it-hoat khiàm-ēng Ki-tok. In-uī chin ê chín-kiù, sī chāi tī chin ê Sîn, Iâ-so͘, Ki-tok, í-goā bô thang ǹg-bāng. Hiān-chāi sè-kài ê lâng, put-chí kî-thāi Ki-tok tī pêng-hô ê kang-chok. Ki-tok uī-tio̍h chin ê pêng-hô lâi sè-kan. I chhut sì ê sî, choē-choē ê thian-peng ê chàn-koa kóng, “……Toē-chiūⁿ hô-pêng tī I só͘ hoaⁿ-hí ê lâng ê tiong-kan” (Lō͘-ka 2:14).
Khoàⁿ toê-kù Má-thài 1:21 chiū chai, Ki-tok m̄-sī beh kiù peh-sìⁿ thoat-chhut chiàn-cheng; sī beh kiù peh-sìⁿ thoat-chhut choē-ok. Iok-hān 5:1-9 ū piáu-sī sè-kài kap Ki-tok ê koan-hē.
I. Sè-kài ê lâng lóng ū pīⁿ.
Iâ-lō͘-sat-léng, kūn Iûⁿ-mn̂g, ū tî, ū 5 ê léng-lông. Hit lāi-bīn ū chhiⁿ-mî--ê, pái-kha--ê, huih ko͘-ta--ê tó-teh. Lán boē thang ng ba̍k-chiu m̄ khoàⁿ chiah ê. Sè-kài si̍t-chāi sī phoà-pīⁿ, chhiⁿ-mî, pái-kha, soe-lám ê lâng chū-chi̍p ê só͘-chāi. Seng-khu kiám-chhái bô phoà-pīⁿ, m̄-kú lêng-sèng phoà-pīⁿ, tio̍h khiàm-ēng táⁿ-tia̍p, nā bô sī boē tit hó. Lêng ê ba̍k-chiu chhiⁿ-mî, só͘-í boē khoàⁿ-tio̍h chin-lí ê kng. Lêng-sèng pái-kha, boē kiâⁿ chin-lí; chhuì oē kóng, kha boē si̍t-hêng. Huih sī oa̍h-miā, pe̍h-huih-kiû sī kap pháiⁿ ê soè-khún kau-chiàn ê la̍t; huih í-keng ko͘-tâ, hit ê la̍t lóng bô khì. Sè-kài ê lâng, tú-tú sī án-ni. Sui-bóng tī hia, chá-khí-sî ê ji̍t-thâu ū chiò lâi, hó ê khong-khì siông-siông teh chhe; iā sī pi-siong liáu-liáu. Tī sè-kan iā ū hoaⁿ-hí, iā ū hó ê su-tiau; m̄-kú sī pi-ke̍k khah choē chhut. Che sū sè-kài ta̍k só͘-chāi giám-jiân ê sū-si̍t. Ū-sî bat ū hi-bāng siⁿ-khí, hoat-chhut sū-kong chhut-lâi; m̄-kú liâm-piⁿ o͘-hûn tà oá, hut-jiân lo̍h toā-hō͘. Ah! Sè-kài ê hiān-si̍t ê chōng-thài, si̍t-chāi tú-tú chhin-chhiūⁿ chit 5 ê léng-lông ê só͘-chāi.
II. Tit-kiù ê ǹg bāng hi-po̍h.
Chiàu Kok-gú Sèng-keng hoan-e̍k ke chi̍t kù kóng, “Chuí tín-tāng ê sî, thiⁿ-sài lo̍h khì; só͘-í tāi-seng lo̍h tî ê lâng, bô-lūn sím-mi̍h pīⁿ, tit tio̍h hó.” Khiok sī hiah ê pīⁿ-lâng ū tit-tio̍h hó ê ǹg-bāng. Tit-kiù ê lō͘ uī-tio̍h in pī-pān tī-teh. M̄-kú chin hán-tit ū chit ê ki-hoē, iā nā m̄-sī tē-it tāi-seng lo̍h tî, chiū bô hoat-tit thang tit-tio̍h hó. Nā khoàⁿ hit ê phoà-pīⁿ 38 nî ê lâng, chiū chai i m̄-chai tán loā choē nî, iā bô tit-kiù ê ki-hoē. Tit-kiù ê ǹg-bāng, si̍t-chāi hi-po̍h. M̄-sī uī-tio̍h lóng-chóng ê lâng, ū tit-kiù ê lō͘. Ka-kī bô khuì-la̍t ê lâng choân bô tit-kiù ê ǹg-bāng. Sui-bóng oē thang lo̍h tî lâi tit-tio̍h hó, in iû-goân oē koh phoà-pīⁿ; sui-jiân bô koh phoà-pīⁿ, iā sī chi̍t-sî ê kiān-khong nā-tiāⁿ. iū-koh chiú tín-tāng sī chin hi-hán. Sè-kài ê pêng-an, pêng-hô; sī it-sî nā-tiāⁿ. Tuì it-poaⁿ ê chong-kàu, tō-te̍k, liân-bêng sī boē tit-tio̍h si̍t-chāi éng-oán ê pêng-an kap hô-pêng. Tuì toā ê sè-le̍k, chîⁿ-châi, hó ê chí-tō chiá, sèng-jîn ê kà-sī, tit-kiù ê ǹg-bāng sī hi-po̍h.
III. Suî ê kò͘ ka-kī.
“Chú ah! Chuí tín-tāng ê sî, bô lâng thang hû goá lo̍h tî; kàu goá lâi ê sî, pa̍t lâng tāi-seng goá lo̍h-khì lah.” In-uī lo̍h-khì tî--nih, tē-it tāi-seng ê lâng, oē tit-tio̍h pīⁿ hó. Só͘-í suî-lâng kò͘ ka-kī, toà teh tng-tán; nā-sī chuí tín-tāng chiū kín thiàu lo̍h-khì. Tē-it khó-lîn, chiū-sī lo̍h tî tit-tio̍h i-hó ê lâng, bô siūⁿ che sī Siōng-tè ê un-tián, pe̍h-pe̍h tit-tio̍h, lóng bô beh sió khoá toà hia, pang-chān hiah ê iáu-bē hó ê tâng-phoāⁿ. Te̍k-pia̍t ka-kī boē-oē lo̍h chuí ê tāng-pīⁿ ê lâng, tio̍h pang-chān i, chiah sī eng-kai. Kó͘-chá lâng kóng, “Tâng pīⁿ sio khó-lîn,” “Khí(齒) thiàⁿ chiah chai khí(齒) thiàⁿ lâng. In lóng bô tông-chêng sim. Sī kan-ta “Ji̍t-thâu chhiah-iāⁿ-iāⁿ, suî-lâng kò͘ sìⁿ-miā.” Che kám m̄-sī sè-kài ê hiān-si̍t mah?
IV. Ki-tok sī choè toā ê Kiù-chú.
Iâ-so͘ khoàⁿ i tó-teh, chai i pīⁿ í-keng kú, kā i kóng, Lí ài tit-tio̍h hó mah? Chiū koh kā i kóng, “Khí-lâi, giâ lí ê pho͘-á khì kiâⁿ.” Hit lâng chek-sî hó, chiū giâ i ê pho͘-á khì kiâⁿ. Kiám chhái Iâ-so͘ í-goā, ū pa̍t lâng beh pang-chān i, á-sī lâi pang-chān i; bô chi̍t lâng oē chhin-chhiūⁿ Iâ-so͘ án-ni chín-kiù i. Tī chit ê Pit-sū-tāi (ì-sù sī lîn-bín ê chhù) khí-thâu ū tit-kiù ê toā-kng chiò kàu uī; kìⁿ-nā sìn I ê lâng, lóng oē tit-tio̍h toā-kng chiò in. In-uī sè-kan ê Kiù-chú í-keng lâi lah. I lâi kàu sè-kài choē-ok pi-chhám ê ē-toé, kap lán saⁿ-kap tī-teh, si̍t-chāi sī Í-má-loē-lī. I sī o͘-àm ê sè-kài ê kng; I sī tam-tng sè-kan ê choē ê Iûⁿ-ko. Sè-kài tio̍h koh chi̍t pái chù-ba̍k tī I, tī chia chiah ū toā ê chín-kiù. Poē-poān Siōng-tè, toà tī pi-chhám ê sè-kài; nā gióng-bōng I choè Kiù-chú, Siōng-tè ê un-tián chiok-hok kàu tī-hia.
(Kiat-bé). Chiaⁿ ge̍h 11 hō ê sin-bûn-choá-chiūⁿ ū hoat-piáu ルーズヴエルト Bí-kok Tāi-thóng-léng chiau-chi̍p choân-kok chong-kàu-ka lâi táⁿ-ha̍p; iā kóng, Pún-nî chhun-thiⁿ ê tiong-kan, káⁿ oē kìⁿ-tio̍h pêng-hô ê sū-kong (曙光). Khiok che sī bī-ti-sò͘; sè-kài kap Ki-tok; tuì chit chām Sèng-keng lâi siūⁿ, sè-kài tio̍h kàu tī Ki-tok; m̄-sī tāi-thóng-léng kàu tī chong-kàu-ka nā-tiāⁿ. Iâ-so͘ Ki-tok! Che sī choân sè-kài chin ê Kiù-chú. Ki-tok kàu tī lán; tī lán ū ǹg-bāng, tī sè-kài ū tit-kiù.
漢羅（Ùi原文改寫）
世界佮基督
(Chh. T. G. )
194002 169號 p.23-24
伊欲生囝，你著叫伊的名做耶穌；因為伊欲求伊的百姓脫出in的罪惡(馬太1：21)。
耶穌就是基督，世界欠用基督。咱無基督，袂會煞得。人若是講，「基督無必要；若有別項就好」，就是益發欠用基督。因為真的拯救，是在佇真的神，耶穌，基督，以外無通向望。現在世界的人，不止期待基督佇平和的工作。基督為著真的平和來世間。伊出四的時，濟濟的天兵的讚歌講，「……地上和平佇伊所歡喜的人的中間」(路加2：14)。
看題句馬太1：21就知，基督毋是欲救百姓脫出戰爭；是欲救百姓脫出罪惡。約翰5：1-9有表示世界佮基督的關係。
I. 世界的人攏有病。
耶路撒冷，近羊門，有池，有5个領廊。彼內面有青盲的，跛跤的，血枯焦的倒咧。咱袂通掩目睭毋看遮的。世界實在是破病，青盲，跛跤，衰lám的人聚集的所在。身軀檢采無破病，毋過靈性破病，著欠用打揲，若無是袂得好。能的目睭青盲，所以袂看著真理的光。靈性跛跤，袂行真理；喙會講，跤袂實行。血是活命，白血球是佮歹的細菌交戰的力；血已經枯焦，彼个力攏無去。世界的人，拄拄是按呢。雖罔佇遐，早起時的日頭有照來，好的空氣常常咧吹；也是悲傷了了。佇世間也有歡喜，也有好的su-tiau；毋過是悲極較濟出。這事世界逐所在儼然的事實。有時捌有希望生起，發出事工出來；毋過連鞭烏雲罩倚，忽然落大雨。啊！世界的現實的狀態，實在拄拄親像這5个領廊的所在。
II. 得救的向望稀薄。
照國語聖經翻譯加一句講，「水振動的時，天使落去；所以代先落池的人，無論甚物病，得著好。」卻是遐的病人有得著好的向望。得救的路為著in備辦佇咧。毋過真罕得有這个機會，也若毋是第一代先落池，就無法得通得著好。若看彼个破病38年的人，就知伊毋知等偌濟年，也無得救的機會。得救的向望，實在稀薄。毋是為著攏總的人，有得救的路。家己無氣力的人全無得救的向望。雖罔會通落池來得著好，in猶原會閣破病；雖然無閣破病，也是一時的健康若定。又閣酒振動是真稀罕。世界的平安，平和；是一時若定。對一般的宗教，道德，聯盟是袂得著實在永遠的平安佮和平。對大的勢力，錢財，好的指導者，聖人的教示，得救的向望是稀薄。
III. 隨的顧家己。
「主啊！水振動的時，無人通扶我落池；到我來的時，別人代先我落去靂啦。」因為落去池裡，第一代先的人，會得著病好。所以隨人顧家己，蹛咧當等；若是水振動就緊跳落去。第一可憐，就是落池得著伊好的人，無想這是上帝的恩典，白白得著，攏無欲小可蹛遐，幫贊遐的猶袂好的同伴。特別家己袂會落水的重病的人，著幫贊伊，才是應該。古早人講，「同病相可憐，」「齒疼才齒疼人。In攏無同情心。是干焦「日頭赤炎炎，隨人顧性命。」這敢毋是世界的現實嘛？
IV. 基督是最大的救主。
耶穌看伊倒咧，知伊病已經久，共伊講，你愛得著好嘛？就閣共伊講，「起來，夯你的鋪仔去行。」彼人即時好，就夯伊的鋪仔去行。檢釆耶穌以外，有別人欲幫贊伊，抑是來幫贊伊；無一人會親像耶穌按呢拯救伊。佇這个畢士大(意思是憐憫的厝)起頭有得救的大光照到位；見若信伊的人，攏會得著大光照in。因為世間的救主已經來啦。伊來到世界罪惡悲慘的下底，佮咱相佮佇咧，實在是以馬內利。伊是烏暗的世界的光；伊是擔當世間的罪的羊羔。世界著閣一擺注目佇伊，佇遮才有大的拯救。背叛上帝，蹛佇悲慘的世界；若仰望伊做救主，上帝的恩典祝福到佇遐。
(結尾)。正月11號的新聞紙上有發表ルーズヴエルト美國大統領召集全國宗教家來打合；也講，本年春天的中間，敢會見著平和的曙光。卻這是未知數；世界佮基督；對這站聖經來想，世界著到佇基督；毋是大統領到佇宗教家若定。耶穌基督！這是全世界真的救主。基督到佇咱；佇咱有向望，佇世界有得救。