母性愛的教育
Bó-sèng-ài ê Kàu-io̍k
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第658號 |
| 日期 | 1940/1 |
| 頁數 | 8-9 |
白話字（原文數位化）
Bó-sèng-ài ê Kàu-io̍k
Tio̍h phah-sí ka-tī hō͘ kiáⁿ-jî oa̍h
(Liû-n̂g Seng e̍k)
194001 658 hō p.8-9
Goá ū chi̍t-ji̍t tuì Chuí-tō-kiô chē tiān-chhia beh kàu Chí-kok-teng. Chhia-lāi lióng-pêng ê tn̂g-í lâng-kheh lóng chē kàu cha̍t-cha̍t, chóng-sī tī téng-bīn teh hō͘ lâng tiàu-chhiú ê (釣革) lóng bô lâng tiàu, só͘-í tiong-ng ê lō͘ lóng sī khang-uī. Tú-tú hit-sî ū chi̍t ê 7, 8 hoè ê ta-po͘-gín-ná tuì tiong-mn̂g ji̍p-lâi,iā tâng-sî tuì āu-bīn ê mn̂g ū chi̍t-ê suí-suí ê hū-jîn-lâng ji̍p-lâi.
Hit ê ta-po͘-gín-ná ji̍p-lâi chē-chhia ê sî, suî-sî khì āu-bīn, hit ê hu-jîn-lâng ê piⁿ-á, ēng pí-chhiú kap chhut kî-koài ê siaⁿ teh kap hū-jîn-lâng kóng-oē, só͘-í liâm-piⁿ chai-iáⁿ i sī é-káu.
Chóng-sī chin kî-koài chit ê é-káu ê ta-po͘-gín-ná teh kap i kóng-oē, iáu-kú chit ê hū-jîn-lâng kan-ta sió-khoá khoàⁿ i chi̍t-ē nā-tiāⁿ, chiū koh khoàⁿ thang-á- goā, tèⁿ m̄-chai lóng bô beh chhap--i.
I hiah léng-tām ê thāi-tō͘, chit ê ta-po͘-gín-ná bô lâng beh chhap--i, ko͘-put-chiong chiū khì thâu-chêng ūn-choán-chhiú hia, tú-hó chē tī goá ê tuì-bīn ū chi̍t-ê lú-ha̍k-seng, i khoàⁿ tio̍h hit ê lú-ha̍k-seng chiū chin chhin-bi̍t ê khoán, kā i be̍k-lé kiâⁿ koè khì.
Chóng-sī tī-chia goá koh khoàⁿ-kìⁿ tē-jī ê kî-koài ê sū. Chiū sī chit ê ta-po͘-gín-ná hiah ni̍h chhin-bi̍t tuì i be̍k-lé kiâⁿ koè khì, iáu-kú chit ê lú-ha̍k-seng ná chhin-chhiūⁿ lóng m̄ sio-bat ê lâng ê khoán-sit, kan-ta ti̍t-ti̍t kā siòng liân chi̍t-su̍t-á ê tàm-thâu to bô.
Goá khoàⁿ tio̍h chit mn̄g ê kî-koài ê sū, m̄-chai tio̍h cháiⁿ-iūⁿ lâi ké-soeh, chit ê ta-po͘-gín-ná ê hêng-tōng. Tàu-tí chit ê hū-jîn-lâng sī sím-mi̍h lâng? Chiàu-khoàⁿ sī ná chhin-chhiūⁿ i ê lāu- bú, chóng-sī nā khoàⁿ i ê thāi-tō͘ sī ná chhin-chhiūⁿ m̄ sio bat ê lâng. iā kā khoàⁿ hit ê lú-ha̍k-seng iā ná chhin- chhiūⁿ chin chhin-bi̍t ê koan-hē ê lâng, iā koh chi̍t-bīn khoàⁿ chò chhin-chhiūⁿ lóng m̄ saⁿ-bat lō͘-piⁿ ê khoán.
Bô loā-kú tiān-chhia chiū kàu Chí-kok-teng. Hit ê hū-jîn-lâng kap lú-ha̍k-seng, iā hit ê ta-po͘-gín-ná iā lóng lo̍h-chhia kap goá pêⁿ-pêⁿ lo̍h-chhia iū koh siāng-lō͘, só͘-í goá chiū siⁿ-chhut hò-kî-sim tiâu-tî kiâⁿ bān-bān toè in ê āu-bīn kiâⁿ.
Hit ê lú-ha̍k-seng chò thâu-chêng kiâⁿ, iā lī bô kuí-pō͘ hit ê hū-jîn-lâng kap ta-po͘-gín-ná saⁿ khan-chhiú toè i ê āu-bīn teh kiâⁿ. Goá chiū tī sim-lāi siūⁿ kóng, “Ah! Hō͘ goá ioh-tio̍h khoàⁿ-kìⁿ bīn-hêng chin chhin-chhiūⁿ ah! Iû-goân sī bó-á-kiáⁿ”, só͘-í iû-goân koh chù-ì kā khoàⁿ. Chím-á koh khoàⁿ-kìⁿ hit ê ta-po͘-gín-ná kí hit ê lú-ha̍k-seng, ēng pí-chhiú teh kap hū-jîn-lâng kóng-oē, chit-tia̍p chit ê hū-jîn-lâng chiū ēng pêng-siông ê oē kap thiàⁿ-thàng ê thāi-tō͘ lâi ìn i kóng, “Sī-hòⁿ, i sī OO sàng”.
Koh kiâⁿ bô loā hn̄g, tī oat-kak hia ū koh tn̄g tio̍h in lú-ha̍k-seng phoāⁿ, iû-goân sī ēng in é-káu ê kóng-oē-hoat teh ná kiâⁿ ná kóng.
Goá khoàⁿ-tio̍h chit ê kong-kéng, goá chiū bêng-pe̍k chit ê ta-po͘-gín-ná kap hit nn̄g ê lú-ha̍k-seng ê koan-hē lah, goá chiū boē kìm-tit chin hùn-khài, iā lâu iu-būn ê ba̍k-sái tuì sim-lāi jiáng kóng, “Chit ê sī sím-mi̍h chân-jím ê thāi-tō͘ ah!”
Tī tiān-chhia-lāi ê lāu-bú ê thāi-tō͘ sī kah ná chhin-chhiūⁿ lóng m̄-bat ê lâng ê khoán, m̄-chai sī siūⁿ kóng i ê kiáⁿ é-káu, iā koh tī lâng ê bīn-chêng lâi pí-chhiú kóng-oē, siūⁿ-liáu khah kiàn-siàu á-m̄-sī. Chóng-sī i tī chèng-lâng ê bīn-chêng ài beh lâi ún-ba̍t i sī phoà-siùⁿ gín-ná ê lāu-bú…chit khoán ê thāi-tō͘, si̍t-chāi sī chin thang iàm-o͘N3 pi-chiān ê sim.
Si̍t chāi hoán-tńg lāu-bú eng-kai tio̍h taⁿ i ê kiáⁿ it-chīn ê kiàn-siàu, hoân-ló kiáⁿ ê hoân-ló, iu-būn kiáⁿ ê iu-būn, kiáⁿ ê it-chhè chiah ē ēng-tit. Sī in-uī lāu-bú kan-ta teh kò͘ ka-tī ê thé-biān, bô ēng-sêng-si̍t ê sim teh thiàⁿ--i, só͘-í chit khoán phoà-siùⁿ put-hēng ê gín-ná chiām-chiām ê hāi-khì.
iā koh chit ê lú-ha̍k-seng tī tiān-chhia-lāi ê sî, phah-sǹg bô chi̍t lâng chai-iáⁿ i sī é-káu, iā kiám-chhái chit ê sī i só͘ boán-chiok ê. Chóng-sī chi̍t-ê hō͘ é-káu ê tâng-phoāⁿ sio chioh-mn̄g ê sî, phah-sǹg uī-tio̍h kiaⁿ-liáu i ê pì-bi̍t lō͘-chhut, só͘-í uī-tio̍h ài beh ún-ba̍t chiah hiān-hiān sī sio-bat ê lâng tiâu-tî ké-chò chheⁿ-hūn. Ah! Chit ê ta-po͘-gín-ná uī-tio̍h sian-poè lī-kí-sim ê hi-seng lâi siū bô chêng ê thāi-gū.
Tāi-khài tī lán tiong-kan ê būn-tê ê gín-ná (phoà-siùⁿê, á-sī te̍k-pia̍t pháiⁿ kap pêng-siông gín-ná bô sio-siāng ê kiò-chò “Būn-tê ê gín-ná”) tong-jiân bô siū pó-hō͘, tian-tò tī iàu-kín ê sî hō͘ lâng khoàⁿ bô hiān, só͘-í in chiū ná pìⁿ ná oan-khiau, ná káu-koài, sèng-chit ná m̄ hó.
Te̍k-pia̍t koh iā siū-tio̍h,eng-kai tio̍h poē i ê kan-khó͘, taⁿ ū ê kiàn-siàu ê lāu-bú bô chêng ê thāi-gū, chit khoán iù-iù sè-hàn ê gín-ná si̍t-chāi sī thun-lún boē kàu ê sū. Kiám m̄-sī thang kóng chit khoán lāu-bú ê só͘ chò sī chân-jím kàu-ke̍k mah!
Goá nā siūⁿ tio̍h chit ê gín-ná ê sū, chiū bē kìm-tit chin pi-siong, chin ài cháu lâi khì kā phō khí-lâi, iā chin ài kā i kóng m̄-bián sit-bāng, tī thiⁿ-tē ê tiong-kan thiàⁿ lí ê ū chi̍t-ê tī-chia leh”. iū-koh nā bô uī-tio̍h i kiû Siōng-tè ê in-thióng sī tòng-bē-tiâu ê khoán.
Chit sè-kan ê Lāu-pē ah! Lāu-bú ah! Kàu-io̍k-chiá ah! Tī lán ê gín-ná ê tiong-kan kiám-chhái ū chē-chē thang hō͘ lán khoà-lū lâu ba̍k-sái ê gín-ná. iā tuì chit ê kiám-chhái lán ē siū tām-po̍h ê pháiⁿ bêng-ū. Chóng-sī lán nā gia̍h-ba̍k khoàⁿ si̍p-jī-kè ê sî,lán tī-hia ē-thang bêng-bêng khoàⁿ tio̍h lán só͘ eng-kai tio̍h thé giām-tio̍h ê kàu-io̍k cheng-sîn tī-teh.
Lán kiám m̄-sī eng-kai tio̍h o̍h Iâ-so͘ siū tong-jiân tio̍h siū ê hoân-ló, kiàn-siàu, kan-khó͘, kiù loán-jio̍k ê gín-ná lâi bián-lē--i, lâi chheng-khì i ê sèng-keh mah!
Khong-am gín-ná, té-lêng gín-ná, ài thau-the̍h ê gín-ná, chin pîn-toāⁿ ê gín-ná, phoà-siùⁿ gín-ná…. án-ni hō͘ lán chin thang iu-būn ê gín-ná sǹg bē liáu. Chóng-sī chiah ê gín-ná kan-ta ē thang tuì lán ê thiàⁿ kap sêng-si̍t ê kî-tó lâi tit-kiù nā-tiāⁿ, í-goā sī lóng bô hoat-tō͘. Só͘-í lán tek-khak tek-khak tio̍h m̄-thang khoàⁿ in bô-hiān lâi pàng-sak--in.
Te̍k-pia̍t lán lâi siūⁿ kóng,”In sī chiáⁿ-iūⁿ, chiah pìⁿ-chò án-ni.” Khoàⁿ-māi! Kiám ū chi̍t hāng thang kóng sī tuì in ka-tī ê choē? Kiám m̄-sī choan-choan lóng sī tuì uî-thoân kap khoân-kéng lâi--ê mah? Chiū-sī tuì pē-bú kap siā-hoē ê choē, tì-kàu án-ni--ê. Só͘-í lán beh chek-pī in ê í-chêng, eng-kai tio̍h tāi-seng chek-pī ka-tī chiah ē ēng-tit.
Sī lán kap lán ê siā-hoē gâu hoán-poē Siōng-tè, só͘-í chiah siⁿ-chhut hiah chē put-hēng ê gín-ná. Só͘-í lán eng-kai tio̍h tī Siōng-tè kap gín-ná ê bīn-chêng jīn-choē, hoán-hoé, ēng khiam-pi ê sim kiû sià-bián, iā tuì-taⁿ liáu-āu, tio̍h phah-piàⁿ, ēng sêng-si̍t sim, tiong-si̍t lâi chīn káu-ióng ê jīm-bū chiah ē ēng-tit.
iū-koh lán eng-kai tio̍h kám-kek Siōng-tè ê sèng-ài, lâi chiâⁿ-chò thiàⁿ ê lâng, uī-tio̍h kiáⁿ-jî, thè kiáⁿ-jî poē si̍p- jī-kè, ta̍k-sî ta̍k-khek bô piàn-oāⁿ, uī-tio̍h in ê chìn-pō͘ lâi ló͘-le̍k phah-piàⁿ, kàu choè-hō͘ ê choè-hō͘ lâi thiat-té sìn, bōng, ài, tī in ê tiong-kan……….Te̍k-pia̍t goá ài tuì chèng lāu-bú chhiat-bōng. Chhiáⁿ lín tio̍h uī-tio̍h lín ê kiáⁿ-jî lâi sí.
漢羅（Ùi原文改寫）
母性愛的教育
著拍死家己予囝兒活
(Liû-n̂g Seng譯)
194001 658號 p.8-9
我有一日對水道橋坐電車欲到指谷町。車內兩爿的長椅人客攏坐到實實，總是佇頂面咧予人釣手的(釣革)攏無人釣，所以中央的路攏是空位。拄拄彼時有一個7，8歲的查埔囡仔對中門入來，也同時對後面的門有一個媠媠的婦人人入來。
彼個查埔囡仔入來坐車的時，隨時去後面，彼個夫人人的邊仔，用比手佮出奇怪的聲咧佮婦人人講話，所以連鞭知影伊是啞口。
總是真奇怪這個啞口的查埔囡仔咧佮伊講話，猶過這個婦人人干焦小可看伊一下若定，就閣看窗仔外，佯毋知攏無欲chhap伊。
伊遐冷淡的態度，這個查埔囡仔無人欲插伊，姑不將就去頭前運轉手遐，拄好坐佇我的對面有一個女學生，伊看著彼個女學生就真親密的款，共伊默禮行過去。
總是佇遮我閣看見第二的奇怪的事。就是這個查埔囡仔遐爾親密對伊默禮行過去，猶過這個女學生若親像攏毋相識的人的款式，干焦直直共相連一屑仔的頕頭都無。
我看著這問的奇怪的事，毋知著怎樣來解說，這個查埔囡仔的行動。到底這個婦人人是啥物人？照看是若親像伊的老母，總是若看伊的態度是若親像毋相捌的人。也共看彼個女學生也若親像真親密的關係的人，也閣一面看做親像攏毋相識路邊的款。
無偌久電車就到指谷町。彼個婦人人佮女學生，也彼個查埔囡仔也攏落車佮我平平落車又閣siāng路，所以我就生出好奇心刁持行慢慢綴in的後面行。
彼個女學生做頭前行，也離無幾步彼個婦人人佮查埔囡仔相牽手綴伊的後面咧行。我就佇心內想講，「啊！予我臆著看見面型真親像啊！猶原是母仔囝」，所以猶原閣注意共看。Chím仔閣看見彼個查埔囡仔指彼個女學生，用比手咧佮婦人人講話，這霎這個婦人人就用平常的話佮疼痛的態度來應伊講，「是hòⁿ，伊是OO送」。
閣行無偌遠，佇斡角遐有閣tn̄g著in女學生伴，猶原是用in啞口的講話法咧那行那講。
我看著這個光景，我就明白這個查埔囡仔佮彼兩個女學生的關係啦，我就袂禁得真憤慨，也流憂悶的目屎對心內嚷講，「這個是啥物殘忍的態度啊！」
佇電車內的老母的態度是佮若親像攏毋捌的人的款，毋知是想講伊的囝啞口，也閣佇人的面前來比手講話，想了較見笑仔毋是。總是伊佇眾人的面前愛欲來隱密伊是破相囡仔的老母…這款的態度，實在是真通厭惡卑賤的心。
實在反轉老母應該著今伊的囝一盡的見笑，煩惱囝的煩惱，憂悶囝的憂悶，囝的一切才會用得。是因為老母干焦咧顧家己的體面，無用誠實的心咧疼伊，所以這款破相不幸的囡仔漸漸的害去。
也閣這個女學生佇電車內的時，拍算無一人知影伊是啞口，也檢采這個是伊所滿足的。總是一個予啞口的同伴相借問的時，拍算為著驚了伊的祕密露出，所以為著愛欲隱密才現現是相識的人刁持假做生份。啊！這個查埔囡仔為著先輩利己心的犧牲來受無情的待遇。
大概佇咱中間的問題的囡仔(破相的仔是特別歹佮平常囡仔無相siāng的叫做「問題的囡仔」)當然無受保護，顛倒佇要緊的時予人看無現，所以in就那變那彎曲，那狡獪，性質那毋好。
特別閣也受著，應該著背伊的艱苦，今有的見笑的老母無情的待遇，這款幼幼細漢的囡仔實在是吞忍袂到的事。檢毋是通講這款老母的所做是殘忍到極嘛！
我若想著這的囡仔的事，就袂禁得真悲傷，真愛走來去共抱起來，也真愛共伊講毋免失望，佇天地的中間疼你的有一個佇遮咧」。又閣若無為著伊求上帝的 in-thióng是動袂牢的款。
這世間的老父啊！老母啊！教育者啊！佇咱的囡仔的中間檢采有濟濟通予咱掛慮流目屎的囡仔。也對這個檢采咱的受淡薄的歹名譽。總是咱若攑目看十字架的時，咱佇遐會通明明看著咱所應該著體驗著的教育精神佇咧。
咱檢毋是應該著學耶穌受當然著受的煩惱，見笑，艱苦，救軟弱的囡仔來勉勵伊，來清氣伊的性格嘛！
Khong-am囡仔，短能囡仔，愛偷提的囡仔，真貧惰的囡仔，破相囡仔…。按呢予咱真通憂悶的囡仔算袂了。總是遮的囡仔干焦會通對咱的疼佮誠實的祈禱來得救若定，以外是攏無法度。所以咱的確的確著毋通看in無現來放拺in。
特別咱來想講，」In是怎樣，才變做按呢。」看覓！檢有一項通講是對in家己的罪？檢毋是專專攏是對遺傳佮環境來的嘛？就是對父母佮社會的罪，致到按呢的。所以咱欲責備in的以前，應該著代先責備家己才會用得。
是咱佮咱的社會gâu反背上帝，所以才生出遐濟不幸的囡仔。所以咱應該著佇上帝佮囡仔的面前認罪，反悔，用謙卑的心求赦免，也對今了後，著拍拚，用誠實心，忠實來盡教養的任務才會用得。
又閣咱應該著感激上帝的聖愛，來成做疼的人，為著囝兒，替囝兒背十字架，逐時逐刻無變換，為著in的進步來努力拍拚，到最後的最後來徹底信，望，愛，佇in的中間………。特別我愛對眾老母切望。請恁著為著恁的囝兒來死。