赴總會佮協議會感想
Hù Chóng-hoē kap Hia̍p-gī-hoē kám-sióng
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 潘道榮 Phoaⁿ Tō-êng |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第646號 |
| 日期 | 1939/1 |
| 頁數 | 5-7 |
白話字（原文數位化）
Hù Chóng-hoē kap Hia̍p-gī-hoē kám-sióng
Phoaⁿ Tō-êng
1939.01 646 kî 5-7
-
Phí-jîn chit pái khì hù Liân-bêng Chóng-hoē kap Choân-kok Ki-tok-kàu hia̍p-gī-hoē; sim-koaⁿ tē-it boán-chiok--ê, chiū-sī khoàⁿ-tio̍h Siōng-tè bô hān-liōng ê Thiàⁿ. Bô-lūn tī lō͘-tiong kap chāi-kiaⁿ-tiong, kàu ta̍k uī, to sī siū Siōng-tè ēng I thiàⁿ-thàng ê sèng-chhiú teh chí-tō, lóng bián kiaⁿ-hiâⁿ khoà-lū sím-mi̍h. Te̍k-pia̍t tī chū-hoē-tiong, hù-hoē ê tāi-piáu-chiá lóng sī chin chhut-miâ ê Sian-siⁿ, iáu-kú ta̍k-ê chin hó kau-poê,bān-hāng bô kám-kak chi̍t-sut-á put-chū-iû, put-sî sī lâu kám-siā ê ba̍k-sái. In-uī phí-jîn sī chi̍t ê ke̍k bî-sè--ê, iáu-kú siū-tio̍h in hiah-nih hó ê khoán-thāi. Hit-ji̍t siū hoan-gêng ê sî, liân Chong-kàu Kio̍k-tiúⁿ Matsuo Phok-sū, iā ēng ak-chhiú ê lé, lâi piáu kèng-ì. Gī-tiúⁿ Kugimiya Kam tok, chhiáⁿ phí-jîn chē tī hoan-gêng-sek ê thâu-uī(chài-saⁿ the-sî, m̄-khéng hō͘ phí-jîn chē pa̍t-uī), soà khan-chhiú tuì chèng gī-oân siāu-kài, hō͘ phí-jîn khiā tī tâi-téng lâi kóng sū-lé ê oē. Choè-āu i tuì lán ê siā-sû sī kóng: Goān Siōng-tè kàng-hok tī Tâi-oân Kàu-hoē, thang tit-tio̍h toā hoat-tián; iā ǹg-bāng bô loā-kú ē-thang ka ji̍p tī Ki-tok-kàu Liân-bêng. Chiáⁿ thè chhéng-an Tâi-oân ê hiaⁿ-ché.
-
Gī-sū chin chéng-chê. Gī-oân khiā-khí-lâi beh kóng-oē, lóng chiàu lé-sò͘, chhéng Gī-tiúⁿ ê ún-chún. Ì-kiàn sui-jiân ū-sî bô tâng, iáu-kú ēng Ki-tok-tô͘ ê sin-sū-tek thài-tō͘, lâi saⁿ-niū. Chiông-tiong teh gī-lūn Kàu-hoē ha̍p-tông būn-tê, sī tē-it jia̍t-sim koh sīn-tiōng; kok kàu-phài lóng ū siong-tong ê gī-lūn, iā ū kok-kok ê tiâu-kiāⁿ; sui-jiân beh chìn-hêng iáu ū lân-koan, iáu-kú moá-tiûⁿ it-tì chàn-sêng, ǹg-bāng bô kú ē-tit si̍t-hiān. Tuì chit-tiám, phí-jîn chhim-chhim teh siūⁿ, àn-choáⁿ Tâi-oân Kàu-hoē tuì toā--ê lâi kóng, Lâm Pak Tiúⁿ-ló-kàu-hoē iáu-boē ha̍p-it; tuì sè--ê lâi kóng, kok Tiong-hoē kok Kàu-hoē …… Chhiáⁿ lán ka-tī hoán-séng.
-
Sian-hō͘-poè ê kài-soàⁿ chin hun-bêng. Kó͘-chá Sèng-jîn kóng, Kèng-ló-chun-hiân; che phí-jîn khí-thâu tī Loē-tē chiah ū khoàⁿ-tio̍h--ê. Pí-pēng lâi kóng, In chit-pái teh kéng Gī-tiúⁿ, sī kéng siáⁿ téng-hō lâng leh? Sī kéng sian-poè ê jîn-keh-chiá, koh sī phok-ha̍k, lāi-goā ū miâ-siaⁿ--ê. Siū-kéng--ê, sī chin khiam-pi, koh gâu chhú-lí hoē-gī-tiong ê bān-hāng. Che chū-jiân sī tuì in hùn-liān ê chiu-tò; iáu-kú sī tuì in siōng-hā ū tia̍t-sū, u 7 chhin-ài ê sim, chiah ē-tit án-ni.
Sui-jiân sī phok-ha̍k ê hō͘-poè, chóng-sī chin khiam-pi; tuì sian-poè-chiá put-chí ū lé-māu. Bat thiaⁿ-kíⁿ bó͘ Tiong-hoē teh kéng gī-tiúⁿ, kóng sī ēng ūn-tōng--ê. Ah! Chit khoán beh thài ē hō͘ Tâi-oân Kàu-hoē chín-heng leh!
-
Khui-hoē kap Pì-hoē, hit ê sek hui-siông ê chòng-giâm. Sî-kan bô tìn siuⁿ kú, koh chin chún. Soat-kàu-chiá ê bián-lē chin chhiat-si̍t, bô chi̍t-kù thoat-soàⁿ ê oē. Pì-hoē-sek ê sî, Gī-tiúⁿ lóng ū chí-miâ kéng chi̍t-ê gī-goân chò tāi-piáu lâi kóng siā-sû. Hit ê gī-oân só͘ kóng--ê, si̍t-chāi ē-kham-tit chò pì-hoē-sek chèng gī-oân ê tāi-piáu. Khó-kiàn in só͘ kéng beh hù-hoē ê tāi-piáu, chin-chiàⁿ bô suî-piān.
-
Tuì Chiau-hô 14 nî khí, 3 nî kú Hia̍p-tông Thoân-tō ê kè-e̍k. Che kè-e̍k sī chin hó. Chóng-sī chē-chē sī lán Tâi-oân Kàu-hoē só͘ oh-tit chò--ê.Chhin-chhiūⁿ:－
(1) Hū-jîn Thoân-tō Tāi-hoē.
(2) Si̍t-gia̍p cheⁿg-liân Tāi-hoē.
(3) Cheng-sîn chok-hèng, chu ha̍k-hāu káng-ián.
(4) Kî-thaⁿ.
Chá Tâi-oân ê Soan-kàu-su, thoân-kàu sī chù-tiōng tī lông-chhoan hong-bīn, to͘-hoē khah chió. Loē-tē sī tuì-hoán. iū-koh Thoân-kàu hong-chiam, chóng kóng sio̍k tī gû-bîn chèng-chhek, tì-kàu hiān-tāi Kàu-kài ê jîn-bu̍t chió, toè sî-sè bē tio̍h. Tuì chit tiám, lán tio̍h chhim-chhim khó-lū, m̄-thang koh kò͘-chip, Tuì che Hia̍p-tông Toân-tō ū phài tú-hó ê káng-su thang èng-oān ta̍k tē-hng. Bô hun Kàu-phài, sī sûn-chuī beh thoân Ki-tok ê Hok-im.
Sìn-tô͘ chit hong-bīn ū ēng ē-bīn 3 khoán ê chún-pī:－
(1) Kàu-chit, sìn-tô͘ chóng-tōng-oân liân-ha̍p Kî-tó-hoē.
(2) Sìn-tô͘ gī-ióng Thoân-tō thoân-oân ê hùn-liān.
(3) Liân-ha̍p chún-pī Siu-ióng-hoē. Thoân-tō pò-kok, sī lán Kàu-tô͘ ê toā sú-bēng.
-
Chiàu tong-kio̍k-chiá só͘ pò-kò, hiān-chāi chèng-hú só͘ thóng-kè, Ki-tok-kàu ê sìn-chiá ū kiám-chió. Che sī sò͘-jī ê pò-kò nā-tiāⁿ, chóng-sī chiàu Kagawa Sian-siⁿ, chit kuí-nî pah-bān kiù-lêng ê thoân-tō, i ê só͘ pò-kò sī ū ke-thiⁿ. Bô-lūn cháiⁿ-iūⁿ, chiàu phí-jîn ê koan-chhat, tī Ji̍t-pún ê Ki-tok-kàu chit kuí nî ū toā chìn-pō: Sui-jiân ū kàu-hoē sī sè-sè, hoē-oân bô loā chē, iáu-kú khah chē sī to̍k-li̍p. Sìn-tô͘ khah bêng-pe̍k in ê chek-jīm. Lán Tâi-oân Kàu-hoē nā chiàu thóng-kè sī bē chió, chóng-sī tuì si̍t-chit lâi khoàⁿ, Sìn-tô͘ chin loán-jio̍k. Thiaⁿ tō-lí kuí-nā cha̍p nî, iā bô beh niá sé-lé ji̍p sèng-hoē. Tuì chit-tiám, lán Tâi-oân Kàu-hoē chèng Thoân-kàu-chiá chhú-khì tio̍h chīn-la̍t hùn-liān Kiû-tō-chiá ji̍p sèng-hoē. Chèng sìn-tô͘ tio̍h ke̍k-le̍k chiân- chìn, hō͘ kàu-hoē oân-choân to̍k-li̍p.
-
Chit pái beh khì hù ìn-tō͘ sè-kài Ki-tok-kàu Tāi-hoē, kiōng ū 21 miâ. Hoē-oân mn̄g in kóng, Lín beh khì hù-hoē, lâng nā mn̄g lín, Ji̍t-pún ê Ki-tok-tô͘ tuì chit-pái Ji̍t, Chi sū-piàn cháiⁿ-iūⁿ……lín beh cháiⁿ-iūⁿ ìn-tap. Koan-hē-chiá(Hù Gī-tiúⁿ Kozaki Sian-siⁿ) ìn kóng, Goán chí-ū khiam-pi tī Siōng-tè ê bīn-chêng chhàm-hoé, bē thang kóng sím-mi̍h.
Tī hit ê sî-chūn, Hù Gī-tiúⁿ pún-sin nâ-âu-kńg ti N7, ēng sè-sè ê siaⁿ lâi ìn-tap. Gī-oân it-sî chēng chauh-chauh, ta̍k lâng àⁿ-thâu teh chhàm-hoé. Kì-chiá khoàⁿ-liáu, sim siū kám-kek, bē kìm-tit iā lâu ba̍k-sái.
Chin Ki-tok-tô͘ ê siōng, kiám m̄-sī tio̍h put-sî khiam-pi, chhiah-lō-lō tī Siōng-tè ê bīn-chêng lâi seng-oa̍h mah?
- Tâi-oân Kàu-hoē ū ka-ji̍p Liân-bêng ê pi̍t-iàu
Liân-bêng só͘ chò ê sū-gia̍p chin chē; siāng iàu-kín--ê:－
1) Tuì Sè-kài Ki-tok-kàu kiōng-tông ê sū-gia̍p.
2) Tuì Ji̍t-pún Ki-tok-kàu kiōng-tông ê sū-gia̍p.
3) Iú-gī-tek ê thê-hê kap liân-lo̍k.
Lán Tâi-oân Kàu-hoē m̄-thang ko͘-li̍p, eng-kai kap Liân-bêng tâng pō͘-tiāu lâi chìn-hêng. Tī hiān-chāi ê sî-kio̍k, koh-khah sī iàu-kín.
-
Kap Ji̍t Ki thê-hê ê pit-iàu. Ji̍t Ki kap lán sī siāng Tiúⁿ-ló kàu-phài. Taⁿ in ū phài 5 miâ ê uí-oân beh kap lán saⁿ thê-hê; ǹg-bang lán m̄-thang sit-lo̍h chit ê ki-hoē. Phí-jîn ū siū Ji̍t Ki Tāi-hoē tāi-piáu-chiá ê chiau-thāi, in ū kóng ài lán kap in chhin-chhiūⁿ hiaⁿ-tī-á saⁿ thê-hê, lâi kiàn-siat Thian-kok.
-
Choè-āu tuì Ji̍t-pún Kàu-hoē lâi khoàⁿ, ài lâi siūⁿ kuí hāng. Tâi-oân Kàu-hoē chhú-khì ê hong-chiam, thang chò lia̍t-uī ê chham-khó:－
1) Tâi-oân Kàu-hoē ê chèng-tī tio̍h oân-choân to̍k-li̍p; m̄-thang koh siū pó͘-chō͘.
2) Lâm Pak chin ha̍p-it, tio̍h kín si̍t-hiān.
3) Sîn Ha̍k-hāu liân-ha̍p, chò sian-koat būn-tê.
4) Tuì Tang-kiaⁿ Tâi-oân chheng-liân thoân-tō, tio̍h ū koan-sim.
5) Kàu-hoē kok tāi-gī ki-koan, tio̍h ū siong-tong ê kak-gō͘ kap hùn-hoat.
6) Chèng Thoân-kàu-chiá tio̍h ū it-tì hia̍p-le̍k ê cheng-sîn.
7) Kok sìn-tô͘ tio̍h ū ka-poē thiàⁿ kàu-hoē ê sim.
Kî-thaⁿ iáu chin chē ài kóng, thèng-hāu āu hō chiah koh siá. Kiû Siōng-tè chān lán Tâi-oân ê Kàu-hoē, tuì kin-nî khí, ē toā-toā chìn-pō͘.
漢羅（Ùi原文改寫）
赴總會佮協議會感想
潘道榮
1939.01 646期 5-7頁
-
鄙人這擺去赴聯盟總會佮全國基督教協議會；心肝第一滿足--的，就是看著上帝無限量的疼。無論佇路中佮在驚中，到逐位，都是受上帝用伊疼痛的聖手咧指導，攏免驚惶掛慮甚物。特別佇聚會中，赴會的代表者攏是真出名的先生，猶久逐个真好交陪，萬項無感覺一屑仔不自由，不時是流感謝的目屎。因為鄙人是一个極微細--的，猶久受著in遐爾好的款待。彼日受歡迎的時，連宗教局長松尾(Matsuo)博士，也用握手的禮，來表敬意。議長釘宮(Kugimiya) 監督，請鄙人坐佇歡迎式的頭位(再三推辭，毋肯予鄙人坐別位)，紲牽手對眾議員紹介，予鄙人徛佇台頂來講事禮的話。最後伊對咱的謝辭是講：願上帝降福佇台灣教會，通得著大發展；也向望無偌久會通加入佇基督教聯盟。請替請安台灣的兄姊。
-
議事真整齊。議員徛起來欲講話，攏照禮數，請議長的允准。意見雖然有時無同，猶久用基督徒紳士tek態度，來相讓。從中咧議論教會合同問題，是第一熱心閣慎重；各教派攏有相當的議論，也有各國的條件；雖然欲進行猶有難關，猶久滿場一致贊成，向望無久會得實現。對這點，鄙人深深咧想，按怎台灣教會對大--的來講，南北長老教會猶未合一；對細--的來講，各中會各教會……請咱家己反省。
-
先後輩的界線真分明。古早聖人講，敬老尊賢；這鄙人起頭佇內地才有看著--的。比並來講，In這擺咧揀議長，是揀啥等號人leh？是揀先輩的人格者，閣是博學，內外有名聲--的。受揀--的，是真謙卑，閣gâu處理會議中的萬項。這自然是對in訓練的周到；猶久是對in上下有秩序，有親愛的心，才會得按呢。
雖然是博學的後輩，總是真謙卑；對先輩者不止有禮貌。捌聽見某中會咧揀議長，講是用運動--的。啊！這款欲thài會予台灣教會振興leh！
-
開會佮閉會，彼个式非常个壯嚴。時間無鎮傷久，閣真準。說教者个勉勵真切實，無一句脫線的話。閉會式的時，議長攏有指名揀一个議員做代表來講謝辭。彼个議員所講--的，實在會堪得做閉會式眾議員的代表。可見in所揀欲赴會的代表，真正無隨便。
-
對昭和14年起，3年久協同傳道的計劃。這計劃是真好。總是濟濟是咱台灣教會所僫得做--的。親像：－
(1) 婦人傳道大會。
(2) 實業青年大會。
(3) 精神作興，諸學校講演。
(4) 其他。
早台灣的宣教師，傳教是注重佇農村方面，都會較少。內地是對反。又閣傳教方針，總講屬佇愚民政策，致到現代教界的人物少，綴時勢袂著。對這點，咱著深深考慮，毋通閣固執，對這協同傳道有派拄好的講師通應援逐地方。無分教派，是純粹欲傳基督的福音。
信徒這方面有用下面3款的準備：－
(1) 教職，信徒總動員聯合祈禱會。
(2) 信徒義勇傳道傳團員的訓練。
(3) 聯合準備修養會。傳道報國，是咱教徒的大使命。
-
照當局者所報告，現在政府所統計，基督徒的信者有減少。這是數字的報告nā定，總是照Kagawa先生，這幾年百萬救靈的傳道，伊的所報告是有加添。無論怎樣，照鄙人的觀察，佇日本的基督教這幾年有大進步：雖然有教會是細細，會員無偌濟，猶久較濟是獨立。信徒較明白in的責任。咱台灣教會若照統計是袂少，總是對實質來看，信徒真軟弱。聽道理幾若十年，也無欲領洗禮入聖會。對這點，咱台灣教會眾傳教者此去著盡力訓練求道者入聖會。眾信徒著極力前進，予教會完全獨立。
-
這擺欲去赴印度世界基督教大會，共有21名。會員問in講，恁欲去赴會，人若問恁，日本的基督徒對這擺日支事變怎樣……恁欲怎樣應答。關係者(副議長Kozaki先生) 應講，阮只有謙卑佇上帝的面前懺悔，袂通講甚物。
佇彼个時陣，副議長本身嚨喉管tīⁿ，用細細的聲來應答。議員一時靜chauh-chauh，逐人àⁿ頭咧懺悔。記者看了，心受感激，袂禁得也流目屎。
真基督徒的像，敢毋是著不時謙卑，赤lō-lō佇上帝的面前來生活嗎？
- 台灣教會有加入聯盟的必要
聯盟所做的事業真濟；上要緊--的：－
1) 對世界基督教共同的事業。
2) 對日本基督教共同的事業。
3) 有義tek的提攜佮連絡。
咱台灣教會毋通孤立，應該佮聯盟同步調來進行。佇現在的時局，閣較是要緊。
-
佮日基提攜的必要。日基佮咱是siāng長老教派。Taⁿ in有派5名的委員欲佮咱相提攜；向望咱毋通失落這个機會。鄙人有受日基大會代表者的招待，in有講愛咱佮in親像兄弟仔相提攜，來建設天國。
-
最後對日本教會來看，愛來想幾項。台灣教會此去的方針，通做列位的參考：－
1) 台灣教會的政治著完全獨立；毋通閣受補助。
2) 南北真合一，著緊實現。
3) 神學校聯合，做先決問題。
4) 對東京台灣青年傳道，著有關心。
5) 教會各代議機關，著有相當的覺悟佮奮發。
6) 眾傳教者著有一致協力的精神。
7) 各信徒著有加倍疼教會的心。
其他猶真濟愛講，聽候後號才閣寫。求上帝贊咱台灣的教會，對今年起，會大大進步。