耶穌干證本身(2)
Iâ-so͘ kan-chèng pún-sin(2)
文獻資訊
項目 | 資料 |
---|---|
作者 | 駱先春 Lo̍k Sian-chhun |
卷期 | 台灣教會公報 |
卷期 | 第632號 |
日期 | 1937/11 |
頁數 | 24-26 |
白話字(原文數位化)
Iâ-so͘ kan-chèng pún-sin(2)
(Tuì Iok-hān)
Lo̍h Sian-chhun
1937年11月632期 24-26
Téng ge̍h ji̍t só͘ siá, lūn Iâ-so͘ ê jîn-keh ê lāi-bīn ū kóng I chiū-sī Jîn-chú. Tī chit ê tiâu-ba̍k ê lāi-bīn ū kóng-khí: (a) I chiū-sī oân-choân ê lâng; (b) I chiū-sī tāi-piáu-tek ê lâng.
iā chit ge̍h-ji̍t ài lâi saⁿ-kap khoàⁿ Iâ-so͘ ê jîn-keh ê tē-jī hāng chiū-sī:─
II. Siōng-tè ê Kiáⁿ.
Kiōng-koan Hok-im-su ê lāi-bīn, Iâ-so͘ m̄-bat ti̍t-chiap chiong chit ê bêng-chheng lâi chheng-ho͘ ka-kī, chí-ū tī kuí-nā uī I kiò ka-kī choè “Kiáⁿ”. Koh chhin-chhiūⁿ Má-thài 26:63, ū Siōng-tè ê Kiáⁿ ê chheng-ho͘ tī-teh; che sī Chè-si-tiúⁿ só͘ chheng-ho͘ I ê.
Tī Iok-hān, Iâ-so͘ ēng “Siōng-tè ê Kiáⁿ”, ū kuí-nā pái, chhiáⁿ khoàⁿ 5:25, 9:35, 10:36, 11:4. Í-goā ū chin choē pái ēng “Kiáⁿ”, “I ê Kiáⁿ”, “Lí ê Kiáⁿ”, á-sī “To̍k-siⁿ ê Kiáⁿ” lâi piáu-hiān.
Lūn Siōng-tè ê Kiáⁿ ê kun-kù, tī Si-phian 2:7; 2 Sat-bó-jíⁿ 7:14 ū thang khoàⁿ, chóng-sī tī Kū-iok chit ê bêng-chheng sī teh chheng-ho͘ lâng ê sî ēng--ê. Iâ-so͘ chheng-ho͘ Siōng-tè choè I ê “Pē” ê só͘-chāi, tī Iok-hān nā ha̍p oá--lâi, ū 100 khah ke pái, che ū pí tī Kiōng-koan Hok-im-su só͘ kì ê “Pē” ū ke têng-pē khah ke.
Kiōng-koan Hok-im-su só͘ siá, toā-pō͘-hūn lóng sī “Lí ê Pē” “Lí ê Pē,” chóng-sī tī Iok-hān só͘ kì lóng sī kóng “Goá ê Pē” á-sī “Pē.” Tuì án-ni khoàⁿ, “Pē” chit ê bêng-chheng, tī Iok-hān pí pa̍t ê Hok-im-su, phó͘-thong khah ū teh ēng.
Tī Kū-iok, lâng choè Siōng-tè ê kiáⁿ-jî, sī in-uī in ū kap èng ún ê chó͘ ū koan-hē ê iân-kò͘; nā-sī tī Sin-iok, lâng choè Siōng-tè ê kiáⁿ-jî, sī in-uī ū kap Iâ-so͘ Ki-tok ū koan-hē ê iân-kò͘. Chhiáⁿ khoàⁿ Iok-hān 1:12, Iâ-so͘ kā lâng choè Tiong-pó, hō͘ lâng thang chiâⁿ-choè Siōng-tè ê kiáⁿ-jî, án-ni Iâ-so͘ pún-sin choè Siōng-tè ê Kiáⁿ, sī pí lâng ū chhiau-oa̍t ê só͘-chāi tī-teh. Iâ-so͘ bêng-bêng ū chú-tiuⁿ I kap “Pē” ê koan-hē sī î-it(唯一) ê. I sī to̍k-siⁿ ê Kiáⁿ (3:16), Iâ-so͘ só͘ kiò ê “Pē” kap I ê ha̍k-seng á-sī lán só͘ kiò ê “Pē” ū hun-pia̍t tī-teh. “Goá ê Pē……lín ê Pē”(20:17).
Iâ-so͘ bêng-bêng ū kóng I ê ū-sian chûn-chāi(預先存在), (6:62, 8:58,17:5,24). I tuì Siōng-tè tau lâi, só͘-í bat kìⁿ-tio̍h Siōng-tè(6:46,8:38,chham-khoàⁿ 1:18). I thoè lâng sí, tio̍h tńg-khì kui tī Pē 16:10, 28,20:17)
Koan-hē I ê koân-lêng, I ū kóng, “Pē só͘ kiâⁿ--ê. Kiáⁿ iā chiàu án-ni kiâⁿ”(5:19). Kìⁿ-nā sio̍k tī Pē ê, lóng sī I ê(17:10,16:15), só͘-í I ū koân thang chheng-khì Siōng-tè ê Sèng-tiān(2:15).
Tī Iok-hān Hok-im-toān ê lāi-bīn, Iâ-so͘ ū kiâⁿ kuí-nā ê sîn-jiah, thang lâi kan-chèng Siōng-tè ê Kiáⁿ ê koân-lêng. Pa̍t ê Hok-im-toān só͘ kì ê sîn-jiah sī khah chē ê, chóng-sī Iok-hān chiah ū kì 8 ê nā-tiāⁿ.
(1) Chuí pìⁿ choè chú(2:1─11).
(2) I-hó jîn-sîn ê kiáⁿ(4:46─54)
(3) I-hó Pit-sū-tāi tî bô khuì-la̍t ê lâng(5:1─9).
(4) Gō͘ ê piáⁿ, nn̄g bé hî hō͘ 5000 lâng chia̍h kàu pá(6:1─14)
(5) Kiâⁿ hái-bīn(6:16─21).
(6) I-hó chhut-sì chiū chhiⁿ-mî--ê(9:1─4).
(7) Hō͘ Lia̍p-sat-lō͘ koh-oa̍h(11:1─46).
(8) Lia̍h hî ê sîn-jiah(21:1─14).
I[sic.]-goā iáu ū kiâⁿ choē-choē sîn-jiah, bô kì tī Iok-hān(20:30).
Siōng-tè ê Kiáⁿ Iâ-so͘ koan-hē kè-khì, hiān-chāi, bī-lâi ê sū, á-sī thiⁿ-téng toē-ē ê sū, I lóng chai. I m̄-bat ū chhin-chhiūⁿ Pó-lô kóng, “Goá taⁿ só͘ chai bô oân-choân “. I tuì tng-sî ê ha̍k-seng á-sī tè I ê lâng só͘ kóng ê oē chin ū khak-ti-sèng(確知性) tī-teh, siông-siông tuì I ê chhuì kóng-chhut “Goá si̍t-si̍t kā lín kóng” chit kù thang chhim-sìn ê oē. Koh tī Iok-hān, Iâ-so͘ m̄-bat ū kóng-khí chhin-chhiūⁿ Má-khó 13:32 só͘ kì “Lūn hit-ji̍t hit-sî……Kiáⁿ iā m̄-chai” hit khoán ê oē. Lūn Iâ-so͘ ê chài-lîm, I kóng “Kiáⁿ iā m̄-chai”, sī teh kóng-khí sî-kan ê m̄-chai nā-tiāⁿ. Lūn chài-lîm ê tiāu-thâu, khoán-sit á-sī kéng-hóng, I tī pa̍t-uī ū bêng-bêng kóng-khí. Hit kù “Kiáⁿ iā m̄-chai,” tuì tī-teh thāi-bōng chài-lîm ê lâng chin ū kéng-kài-tek, àm-sī-tek, kàu-io̍k-tek ì-gī tī-teh. Lūn Siōng-tè ê Kiáⁿ Iâ-so͘ pún-sin kap Sèng Sîn ê koan-hē, saⁿ-kap lâi siūⁿ tām-po̍h.
Sèng Sîn ê jîn-keh, sī tuì Iâ-so͘ lâi tāi-seng piáu-hiān--ê, Sèng Sîn ēng hō͘ lâng ū khoàⁿ-kìⁿ ê hêng-sek lâi tē-it tāi-seng piáu-hiān--ê, chiū-sī I tī siū sé-lé ê sî(1:32). Iâ-so͘ tit-tio̍h êng-kng ê sî, Sèng Sîn it-hoat ū cha̍p-hun hián-hiān(7:37─39). Siōng-tè siúⁿ-sù Sèng Sîn bô hān-liōng”(3:34). Chit ê èng-ún, tī Gō͘-sûn-choeh ê sî ū cha̍p-hun èng-giām. Iâ-so͘ ū èng-ún kóng Siōng-tè beh tī I ê miâ lâi chhe-khián Sèng Sîn(14:26). Koh kóng, I beh tuì Pē chhe-khián Sèng Sîn lo̍h-lâi(15:26, 16:7). Sèng Sîn lo̍h-lâi choan-choan sī beh uī-tio̍h Iâ-so͘ choè kan-chèng, iā sī beh êng-kng Kiáⁿ(16:14), chhin-chhiūⁿ Kiáⁿ ū êng-kng Pē.
Iâ-so͘ tī pa̍t hong-bīn ū ēng chin-choē khoán ê hong-hoat lâi piáu-hiān I kap Pē tâng-khoán, kóng, “Sìn Goá ê lâng……chiū-sī sìn chhe Goá ê”(12:44). “oàn-hūn Goá ê lâng, ia̍h oàn-hūn Goá ê Pē”(15:23). “Khoàⁿ-kìⁿ Goá ê, chiū-sī khoàⁿ-kìⁿ Pē”(14:9). “Lín nā bat Goá, chiū ia̍h bat Goá ê Pē”(8:19). “En̂g-kng I, chiū-sī êng-kng Pē” (11:31). “Chun-kèng Kiáⁿ ê, chiū-sī chun-kèng Pē”(5:23).
Tī Iok-hān iáu ū chin-choē uī, Iâ-so͘ tuì lâng sêng-siū chióng-chióng choè-ko ê chheng-ho͘, chiū-sī “Siōng-tè ê Kiáⁿ─Í-sek-lia̍t ê Ông”(1:49). “Siōng-tè ê Sèng--ê”(6:69). “Ki-tok Siōng-tè Kiáⁿ”(11:27). “Sian-siⁿ ah, Chú ah”(13:13). “Goá ê Chú ah, goá ê Siōng-tè ah”(20:28). “Hô-san-ná”(12:13).
Chiàu téng-bīn lâi khoàⁿ, Iâ-so͘ sui-bóng siū hiah choē téng-hō ê lâng ê êng-kng ê chheng-ho͘, iáu-kú I ia̍h ū kóng I sio̍k tī Pē, che chiū-sī tuì I ê jîn-sèng ê hong-bīn lâi khoàⁿ--ê. Chiàu khoàⁿ Hi-pek-lâi 2:9, Iâ-so͘ toē-chiūⁿ seng-oa̍h ê kok pō͘-hūn, lóng ū Siōng-tè ê chí-ì teh bēng-lēng ê só͘-chāi tī-teh, chhiáⁿ siông-sè gián-kiù 5:19,6:38,7:16,8:26,28,29,12:49,50. I tio̍h tuì Pē lâi kiû(12:27, 14:16, 17 chiuⁿ). I ū kám-siā Thiⁿ Pē thiàⁿ I (11:41,42). I siông-siông kóng, “Goá ê sî, sī Siōng-tè tiāⁿ-tio̍h--ê(2;4,7:6,8:20). I ê sî, sī tuì Pē ê bēng-lēng(10:17,18,18:11). Pē pí goá khah toā (14:28).
Sù Hok-im-su ê lāi-bīn só͘ siá, lūn Iâ-so͘ sio̍k tī Pē ê sū, phó͘-thong lóng sī tuì I ê jîn-sèng khiam-pi ê chōng-thài teh kóng--ê.
Iâ-so͘ kap Siōng-tè ê Pē-kiáⁿ ê koan-hē, tuì hit ê sèng-chit lâi khoàⁿ, sī éng-oán ê chiông-sio̍k(從屬).
Iâ-so͘ ū-sî kóng I kap Pē tâng-khoán; ū-sî kóng I sio̍k tī Pē. Chit nn̄g-khoán koh-iūⁿ ê giân-hoat, it-kiàn ū mâu-tún tī-teh, m̄-kú chhin-chhiūⁿ í-siōng só͘ kóng, tuì (1) Jîn-chú;(2) Siōng-tè ê Kiáⁿ, á-sī Sîn, Jîn lióng-sèng ê li̍p-tiûⁿ lâi siūⁿ, chū-jiân bô ū mâu-tún ê só͘-chāi tī-teh.
Iâ-so͘ ê seng-gâi kap I ê kà-sī, ū hiah-nih[sic.] chhim-khek ê ìn-siōng tī kèng-khiân ê Iû-thài lâng, Iâ-so͘ só͘ thiàⁿ ê ha̍k-seng Iok-hān ê thâu-ló, só͘-í i só͘ siá ê Hok-im-su, á-sī phoe-sìn, lūn Iâ-so͘ ê jîn-keh ê sū, si̍t-chāi ū chin hong-hù ê chhâi-liāu, hō͘ lán thang gián-kiù Siōng-tè ê Kiáⁿ Iâ-so͘ Ki-tok lâi chhim-chhim bat I, sìn I.
(Thāi-sio̍k)
漢羅(Ùi原文改寫)
耶穌干證本身(2)
(對約翰)
駱先春
1937年11月632期 24-26
頂月日所寫,論耶穌的人格的內面有講伊就是人子。佇這个條目的內面有講起:(a)伊就是完全的人;(b)伊就是代表tek的人。
也這月日愛來相佮看耶穌的人格的第二項就是:─
II. 上帝的囝。
共觀福音書的內面,耶穌毋捌直接將這个名稱來稱呼家己,只有佇幾若位伊叫家己做「囝」。閣親像馬太26:63,有上帝的囝的稱呼佇咧;這是祭司長所稱呼伊的。
佇約翰,耶穌用「上帝的囝」,有幾若擺,請看5:25,9:35,10:36,11:4。以外有真濟擺用「囝」,「伊的囝」,「你的囝」,抑是「獨生的囝」來表現。
論上帝的囝的根據,佇詩篇2:7;2撒母耳7:14有通看,總是佇舊約這个名稱是咧稱呼人的時用--的。耶穌稱呼上帝做伊的「爸」的所在,佇約翰若合倚--來,有100較加擺,這有比佇共觀福音書所記的「爸」有加重倍較加。
共觀福音書所寫,大部份攏是「你的爸」「你的爸,」總是佇約翰所記攏是講「我的爸」抑是「爸。」對按呢看,「爸」這个名稱,佇約翰比別的福音書,普通較有咧用。
佇舊約,人做上帝的囝兒,是因為in有佮應允的祖有關係的緣故;若是佇新約,人做上帝的囝兒,是因為有佮耶穌基督有關係的緣故。請看約翰1:12,耶穌共人做中保,予人通成做上帝的囝兒,按呢耶穌本身做上帝的囝,是比人有超越的所在佇咧。耶穌明明有主張伊佮「爸」的關係是唯一的。伊是獨生的囝(3:16),耶穌所叫的「爸」佮伊的學生抑是咱所叫的「爸」有分別佇咧。「我的爸……恁的爸」(20:17)。
耶穌明明有講伊的預先存在,(6:62,8:58,17:5,24)。伊對上帝兜來,所以捌見著上帝(6:46,8:38,參看1:18)。I替人死,著轉去歸佇爸16:10,28,20:17)
關係伊的權能,伊有講,「爸所行--的。囝也照按呢行」(5:19)。見若屬佇爸的,攏是伊的(17:10,16:15),所以伊有權通清氣上帝的聖殿(2:15)。
佇約翰福音傳的內面,耶穌有行幾若个神跡,通來干證上帝的囝的權能。別的福音傳所記的神跡是較濟的,總是約翰才有記8个nā-tiāⁿ。
(1)水變做主(2:1─11)。
(2)醫好人臣的囝(4:46─54)
(3)醫好畢士大池無氣力的人(5:1─9)。
(4)五个餅,兩尾魚予5000人食到飽(6:1─14)
(5)行海面(6:16─21)。
(6)醫好出世就青盲--的(9:1─4)。
(7)予拉撒路閣活(11:1─46)。
(8)掠魚的神跡(21:1─14)。
以外猶有行濟濟神跡,無記佇約翰(20:30)。
上帝的囝耶穌關係過去,現在,未來的事,抑是天頂地下的事,伊攏知。伊毋捌有親像保羅講,「我taⁿ所知無完全」。伊對當時的學生抑是綴伊的人所講的話真有確知性佇咧,常常對伊的喙講出「我實實共恁講」這句通深信的話。閣佇約翰,耶穌毋捌有講起親像馬可13:32所記「論彼日彼時……囝也毋知」彼款的話。論耶穌的再臨,伊講「囝也毋知」,是咧講起時間的毋知nā-tiāⁿ。論再臨的兆頭,款式抑是景況,伊佇別位有明明講起。彼句「囝也毋知,」對佇咧待望再臨的人真有警戒tek,暗示tek,教育tek意義佇咧。論上帝的囝耶穌本身佮聖神的關係,相佮來想淡薄。
聖神的人格,是對耶穌來代先表現--的,聖神用予人有看見的形式來第一代先表現--的,就是伊佇受洗禮的時(1:32)。耶穌得著榮光的時,聖神益發有十分顯現(7:37─39)。上帝賞賜聖神無限量」(3:34)。這个應允,佇五旬節的時有十分應驗。耶穌有應允講上帝欲佇伊的名來差遣聖神(14:26)。閣講,伊欲對爸差遣聖神落來(15:26,16:7)。聖神落來專專是欲為著耶穌做干證,也是欲榮光囝(16:14),親像囝有榮光爸。
耶穌佇別方面有用真濟款的方法來表現伊佮爸同款,講,「信我的人……就是信差我的」(12:44)。「怨恨我的人,亦怨恨我的爸」(15:23)。「看見我的,就是看見爸」(14:9)。「恁若捌我,就亦捌我的爸」(8:19)。「榮光伊,就是榮光爸」(11:31)。「尊敬囝的,就是尊敬爸」(5:23)。
佇約翰猶有真濟位,耶穌對人承受種種最高的稱呼,就是「上帝的囝─以色列的王」(1:49)。「上帝的聖--的」(6:69)。「基督上帝囝」(11:27)。「先生啊,主啊」(13:13)。「我的主啊,我的上帝啊」(20:28)。「Hô-san-ná」(12:13)。
照頂面來看,耶穌雖罔受遐濟等號的人的榮光的稱呼,猶過伊亦有講伊屬佇爸,這就是對伊的人性的方面來看--的。照看希伯來2:9,耶穌地上生活的各部分,攏有上帝的旨意咧命令的所在佇咧,請詳細研究5:19,6:38,7:16,8:26,28,29,12:49,50。伊著對爸來求(12:27,14:16,17章)。伊有感謝天爸疼伊(11:41,42)。伊常常講,「我的時,是上帝定著--的(2;4,7:6,8:20)。伊的時,是對爸的命令(10:17,18,18:11)。爸比我較大(14:28)。
賜福音書的內面所寫,論耶穌屬佇爸的事,普通攏是對伊的人性謙卑的狀態咧講--的。
耶穌佮上帝的爸囝的關係,對彼个性質來看,是永遠的從屬。
耶穌有時講伊佮爸同款;有時講伊屬佇爸。這兩款各樣的言法,一見有矛盾佇咧,毋過親像以上所講,對(1)人子;(2)上帝的囝,抑是神、人兩性的立場來想,自然無有矛盾的所在佇咧。
耶穌的生涯佮伊的教示,有遐爾深刻的印象佇敬虔的猶太人,耶穌所疼的學生約翰的頭腦,所以伊所寫的福音書,抑是批信,論耶穌的人格的事,實在有真豐富的材料,予咱通研究上帝的囝耶穌基督來深深捌伊,信伊。
(待續)