論方言

Lūn Hong-giân

文獻資訊

項目	資料
作者	胡文池 Ô͘ Bûn-tî
卷期	台灣教會公報/芥菜子
卷期	第628號
日期	1937/7
頁數	27-28

白話字（原文數位化）

Lūn Hong-giân

Ô͘ Bûn-tî

1937年7月628期      27-28

(Chhiáⁿ tha̍k Hēng-toān 2:1-13; 1 Ko-lîm-to 14:1-28).

Tuì Chin Iâ-so͘-kàu chhim-ji̍p Tâi-oân í-lâi, Hong-giân ê būn-toê put-chí siū chù-ì. In-uī in kóng in oē siū Sèng Sîn lâi kóng hong-giân, in-uī án-ni, iā ū hiaⁿ-tī siū ín-iú. In kiám sī teh kóng hong-giân mah? In teh beh kóng hong-giân ê sî, tio̍h tit-tio̍h liām “ハレルヤ, kiû Sèng Sîn kàng-lîm,” kàu hō͘ in ê cheng-sîn chhò-loān(精神錯亂), chiū chhuì pe-pe, loān-loān liām. Iâ-so͘ bêng-bêng kóng, kî-tó ê sî, oē bo̍h-tit ta̍uh-ta̍uh têng(Má-thài 6:7). án-ni thang chai, chit khoán ê kî-tó, m̄-sī oē hō͘ Sèng Sîn kàng-lîm, hoán-tńg uî-ke̍h Chú ê bēng-lēng.

Si̍t-chāi choē-choē lâng tuì hong-giân ê būn-tê ū gō͘-kái. In siūⁿ Gō͘-sûn-choeh ê sî, ū Phàⁿ-thê-a, Bí-thài, Í-lân……(Hēng-toān 2:9), hiah choē kok ê lâng thiaⁿ sù-tô͘ kóng hong-giân, oē bêng-pe̍k hit ê ì-sù; án-ni hong-giân káⁿ-sī chi̍t khoán te̍k-pia̍t ê sîn-lêng ê oē, kap lâng ê oē bô saⁿ-tâng, che sī in-uī bô gián-kiù tng-sî ê le̍k-sú lâi siⁿ-chhut ê gō͘-kái(1 Ko-lîm-to 12:10), iā bêng-bêng kóng sī lâng só͘ oē hoan-e̍k ê oē, án-ni thang chai sī chi̍t-khoán ê oē,m̄-sī Sîn ê oē, koh m̄-sī kan-ta chi̍t-khoán ê oē, kiò-choè hong-giân ū ta̍k-iūⁿ(1 Ko-lîm-to 12:10), chiū-sī ta̍k-kok ê oē lóng sī kiò-choè hong-giân. Eng-gú ê dialect tē-hng-gú (地方語) ê gú-goân (語原), chiū-sī hong-giân ê goân-gú dialektos. Só͘-í khoàⁿ hong-giân choè tē-hng-gú, sī bô chhò ê só͘-chāi. Taⁿ Hēng-toān 2:9, só͘ kì-chài hiah choē só͘-chāi ê lâng, kî-si̍t lóng sī siāng chi̍t khoán ê Iû-thài lâng chhut-goā tī hiah ê só͘-chāi--ê. Tī Chú-chêng 3 sè-kí, A-le̍k-san-thài tāi-ông phah tang-pêng í-lâi, Hi-lia̍p ê bûn-hoà kap giân-gú chiū chiām-chiām phó͘-ki̍p tī tang-pêng. Kàu Sin-iok sî-tāi, Au-chiu ê lâng lóng sī ēng Hi-lia̍p-oē, só͘-í téng-bīn hiah ê toē-hng ê lâng, lóng sī ēng siâng chi̍t khoán ê Hi-lia̍p-oē. Chóng-sī Iû-thài pún-kok ê lâng sī ēng A-lân-oē (アラマイク). Che sī siū-lia̍h khì Pa-pí-lûn ê sî, tuì khoân-kéng ê ap-pek lâi o̍h--ê, kàu tńg-lâi pún-kok ê sî, in lóng boē kì-tit Hi-pek-lâi oē, só͘-í tī Chú ê sî-tāi, it-poaⁿ ê lâng lóng sī ēng A-lân-oē, koh in-uī kok-suì chú-gī (國粹主義) ê kèng-khiân-phài (敬虔派) ê éng-hióng, in lóng m̄-goān koh hō͘ Hi-lia̍p-oē lâi chhim-ji̍p. Chóng-sī lán boē thang kóng chhut-goā ê Iû-thài lâng lóng m̄-bat A-lân oē (in siông-siông ū kap pún-kok kau-thong, ta̍k-nî iā ū tńg-lâi hù choeh), iā boē-oē kóng Iû-thài pún-kok ê lâng lóng m̄-bat Hi-lia̍p oē (in-uī sī ha̍k-su̍t kap seng-lí ê thong-iōng gú), chiah ê sū nā chai, chiū hong-giân ê būn-tê oē bêng. Taⁿ tī Gō͘-sûn-choeh ê hong-giân ū nn̄g hong-bīn thang siūⁿ:

1. Nā-sī sîn-jiah tī Sù-tô͘ chit pêng, chiū-sī in siū Sèng Sîn chhiong-moá liáu, chiū sim kàu-ke̍k jia̍t, bô thoân-pò, tòng-boē-tiâu, chiū ū kî-koài ê la̍t, hō͘ in chêng só͘ boē oân-choân kóng ê Hi-lia̍p-oē, káⁿ toā-táⁿ ēng lâi kan-chèng. Chhin-chhiūⁿ Sòng Phok-sū kóng, Nā ū Sèng Sîn, chiū oē choè-kang. Chū-jiân in só͘ kóng--ê bô tn̂g (pí-kàu Hēng-toān 2:4, kap 2:14), koh m̄-sī oân-choân ê Hi-lia̍p-oē, soà hō͘ bô tông-chêng ê Iû-thài lâng thí-chhiò (Hēng-toān 2:13).

2. Nā-sī sîn-jiah tī thiaⁿ-chiòng hit pêng, chiū-sī Sù-tô͘ sui-jiân kóng in só͘ oē-hiáu ê A-lân-oē, teh thiaⁿ ê lâng sui-jiân tuì giân-gú-siōng bô cha̍p-hun ê liáu-kái, iáu-kú khoàⁿ in ê jia̍t-chêng, koh ū Sèng Sîn ê kám-tōng, chiū ēng sim thoân sim lâi liáu-kái in só͘ kan-chèng--ê, lâi o-ló Chú. Taⁿ bô-lūn sù-tô͘ sī kóng A-lân oē, á-sī Hi-lia̍p oē, nn̄g-hāng lóng sī sè-kan ê oē, oē hoan-e̍k ū ì-sù ê oē (1 Ko-lîm-to 12:10), chū-jiân m̄-sī chhin-chhiūⁿ Chin Iâ-so͘-kàu só͘ kóng, Bô ì-sù ê loān-loān-liām.

Tī Ko-lîm-to ê kàu-hoē só͘ kóng ê hong-giân, sèng-chit-siōng tām-po̍h bô siâng, m̄-sī kàu-hoē ê êng-kng, sī boē thang o-ló--ê. In-uī Ko-lîm-to sī A-kai-a kau-thong kap seng-lí ê tiong-sim-toē, ū kok-kok ê lâng chū-chi̍p, chū-jiân ū chióng chióng ê khiuⁿ-kháu. Chóng-sī uī-tio̍h kàu-hoē kiat-tóng hun-cheng, chiū in m̄ kam-goān ēng siāng-khoán ê oē, lâi kèng-pài Chú, hoán-tńg ta̍k lâng ēng ka-kī ê oē, lâi kî-tó Chú (I Ko 14:2), tì-kàu hō͘ kàu-hoē koh-khah hun-loān. ēng chū-kí ê hong-giân, kap Chú kóng-oē chū-jiân sī hó, chóng-sī pa̍t-lâng tuì chit ê lóng bô thang lī-ek ê só͘-chāi (1 Ko 14:17). M̄-nā án-ni, chiū-sī sìn-chiá chū-chi̍p ê sî, nā ēng kuí-nā khoán ê oē, lâi kî-tó, á-sī kóng, chiū hō͘ lâng thiaⁿ-liáu bô ì-sù, soà siūⁿ sī siáu-pīⁿ-īⁿ, chiah teh hoā-hoā-kiò (14:23).

Pó-lô sui-jiân oē kóng kuí-nā khoán ê im-gú (14:18), iáu-kú i khoàⁿ-choè bô lī-ek, chiū m̄-bat kóng tī kàu-hoē tiong (14:6). I só͘ ài--ê, chiū-sī thoân-tō hō͘ lâng oē-hiáu thiaⁿ, lâi kiù lâng. Kàu-hoē ê bo̍k-tek, sī thoè Chú thoân-pò kiù-sio̍k ê Hok-im, chiū-sī Sian-ti ê chit-hūn, m̄-sī hō͘ lâng thang khoa-kháu oē kóng choē-choē im-gú. Só͘-í Pó-lô Sian-siⁿ bêng-bêng kóng, “Tī kàu-hoē tiong kóng 5 kù thang kà-sī lâng ê oē, iâⁿ-kè kóng bān-kù ê im-gú” (1 Ko-lîm-to 14:19). Kiám-chhái Chin Iâ-so͘-kàu ê lâng beh ín 14:5, “Goá ài lín lóng oē kóng im-gú,” chit kù lâi beh kóng Pó-lô sī teh chióng-lē lâng kóng im-gú, chóng-sī chit kù sī beh chèng-bêng Pó-lô ê gâu nā-tiāⁿ. In-uī i bô ēng tan-to ti̍t-ji̍p (單刀直入) lâi kìm in kóng im-gú (si̍t-chāi iā boē thang kā lâng chè-hān giân-gú tī kàu-hoē tiong), chóng-sī nā khoàⁿ ē-kha ê kù chiū oē chai i si̍t-chāi ê ì-sù. “To̍k-to̍k koh-khah ài, sī lín choè Sian-ti thoân-tō.” Chit kù, kiám m̄-sī oân-choân chhú-siau chêng-kù. Nā-sī Chin Iâ-so͘-kàu lóng bô thàn chit ê kà-sī khì thoân tō-lí hō͘ m̄-sìn ê lâng, hoán-tńg siông-siông sī ēng Pó-lô só͘ bô ài ê hong-giân lâi beh ín-iú[sic] lán sûn-liông ê iûⁿ-kiáⁿ. Ko-lîm-to ê kàu-hoē sī in-uī hun-tóng lâi kóng im-gú, só͘-í Pó-lô chiah ū thê-khí lâi lūn, nā-sī í-goā tng-sî ê kàu-hoē m̄-bat tha̍k--tio̍h kóng ū teh ēng im-gú, che nā tha̍k Sèng-keng chiū oē chai.

Tuì kàu-hoē le̍k-sú nn̄g-chheng nî ê tiong-kan, lán iā m̄-bat khoàⁿ ū chi̍t ê sî-tāi teh tuì-tiōng kóng im-gú, che sī in-uī kàu-hoē ū thàn Sèng-keng ê oē. “Goá koh-khah ài, sī lín choè sian-ti lâi thoân-tō” chit kù. Lán kin-á-ji̍t ê siā-hoē, iû-goân toā-toā khiàm-ēng lán ê thoân-tō, chi̍t-pah lâng iáu káu-cha̍p-goā lâng bē tit-kiù. Lán ê kang eng-kai tio̍h koh-khah chù-tiōng tī thoân-tō, chiah sī Chú ê chí-ì.

Hiaⁿ-tī ah! Chú bêng-bêng kóng tī boa̍t-sè ê sè-tāi, beh ū ké ê Ki-tok, beh tī Ki-tok ê miâ lâi bê-he̍k choē-choē lâng (Má-thài 24:5). Lán chai seng-lí-lâng nā-sī ké ê mi̍h, i beh koh-khah chhut-la̍t kóng sī chin--ê. Taⁿ kó-jiân Sèng-keng ê oē teh èng-giām lah! Só͘-í chhiáⁿ lán tāi-ke tio̍h cha̍p-hun tî-hông ké ê kà-sī.

漢羅（Ùi原文改寫）

論方言

胡文池

1937年7月628期      27-28

(請讀行傳2：1-13；1哥林多14：1-28)。

對真耶穌教深入台灣以來，方言的問題不止受注意。因為in講in會受聖神來講方言，因為按呢，也有兄弟受引誘。In敢是咧講方言mah？In咧欲講方言的時，著得著念「ハレルヤ，求聖神降臨，」到予in的精神錯亂，就喙pe-pe，亂亂唸。耶穌明明講，祈禱的時，會莫得沓沓重(馬太6：7)。按呢通知，這款的祈禱，毋是會予聖神降臨，反轉違逆主的命令。

實在濟濟人對方言的問題有誤解。In想五旬節的時，有帕提亞，Bí-thài，以攔……(行傳2：9)，遐濟國的人聽使徒講方言，會明白彼个意思；按呢方言敢是一款特別的靈的話，佮人的話無相同，這是因為無研究當時的歷史來生出的誤解(1哥林多12：10)，也明明講是人所會翻譯的話，按呢通知是一款的話，毋是神的話，閣毋是干焦一款的話，叫做方言有逐樣(1哥林多12：10)，就是逐國的話攏是叫做方言。

英語的dialect地方語(地方語)的語原，就是方言的原語dialektos。所以看方言做地方語，是無錯的所在。Taⁿ行傳2：9，所記載遐濟所在的人，其實攏是siāng一款的猶太人出外佇遐的所在--的。佇主前3世紀，亞力山太大王拍東爿以來，希臘的文化佮言語就漸漸普及佇東爿。到新約時代，歐洲的人攏是用希臘話，所以頂面遐的地方的人，攏是用siâng一款的希臘話。總是猶太本國的人是用亞蘭話(アラマイク)。這是受掠去巴比倫的時，對環境的壓迫來學--的，到轉來本國的時，in攏袂記得希伯來話，所以佇主的時代，一般的人攏是用亞蘭話，閣因為國粹主義的敬虔派的影響，in攏毋願閣予希臘話來侵入。總是咱袂通講出外的猶太人攏毋捌亞蘭話(in常常有佮本國交通，逐年也有轉來赴節)，也袂會講猶太本國的人攏毋捌希臘話(因為是學術佮生理的通用語)，遮的事若知，就方言的問題會明。Taⁿ佇五旬節的方言有兩方面通想：

1. 若是神蹟佇使徒這爿，就是in受聖神充滿了，就心到極熱，無傳報，擋袂牢，就有奇怪的力，予in前所袂完全講的希臘話，敢大膽用來干證。親像宋博士講，若有聖神，就會做工。自然in所講--的無長(比較行傳2：4，佮2：14)，閣毋是完全的希臘話，紲予無同情的猶太人恥笑(行傳2：13)。

2. 若是神蹟佇聽眾彼爿，就是使徒雖然講in所會曉的亞蘭話，咧聽的人雖然對言語上無十分的了解，猶過看in的熱情，閣有聖神的感動，就用心傳心來了解in所干證--的，來呵咾主。Taⁿ無論使徒是講亞蘭話，抑是希臘話，兩項攏是世間的話，會翻譯有意思的話(1哥林多12：10)，自然毋是親像真耶穌教所講，無意思的亂亂念。

佇哥林多的教會所講的方言，性質上淡薄無siâng，毋是教會的榮光，是袂通呵咾--的。因為哥林多是亞該亞交通佮生理的中心地，有各國的人聚集，自然有種種的腔口。總是為著教會結黨紛爭，就in毋甘願用siāng款的話，來敬拜主，反轉逐人用家己的話，來祈禱主(I 哥 14：2)，致到予教會閣較紛亂。用自己的方言，佮主講話自然是好，總是別人對這个攏無通利益的所在(1哥14：17)。毋但按呢，就是信者聚集的時，若用幾若款的話，來祈禱，抑是講，就予人聽了無意思，紲想是痟病院，才咧hoā-hoā叫(14：23)。

保羅雖然會講幾若款的音語(14：18)，猶過伊看做無利益，就毋捌講佇教會中(14：6)。伊所愛--的，就是傳道予人會曉聽，來救人。教會的目的，是替主傳報救贖的福音，就是先知的職份，毋是予人通誇口會講濟濟音語。所以保羅先生明明講，「佇教會中講5句通教示人的話，贏過講萬句的音語」(1哥林多14：19)。檢采真耶穌教的人欲引14：5，「我愛恁攏會講音語，」這句來欲講保羅是咧獎勵人講音語，總是這句是欲證明保羅的gâu nā-tiāⁿ。因為伊無用單刀直入來禁in講音語(實在也袂通共人制限言語佇教會中)，總是若看下跤的句就會知伊實在的意思。「獨獨閣較愛，是恁做先知傳道。」這句，敢毋是完全取消前句。若是真耶穌教攏無趁這个教示去傳道理予毋信的人，反轉常常是用保羅所無愛的方言來欲引誘咱純良的羊囝。哥林多的教會是因為分黨來講音語，所以保羅才有提起來論，若是以外當時的教會毋捌讀--著講有咧用音語，這若讀聖經就會知。

對教會歷史二千年的中間，咱也毋捌看有一个時代咧對重講音語，這是因為教會有趁聖經的話。「我閣較愛，是恁做先知來傳道」這句。咱今仔日的社會，猶原大大欠用咱的傳道，一百人猶九十外人未得救。咱的工應該著閣較注重佇傳道，才是主的旨意。

兄弟啊！主明明講佇末世的世代，欲有假的基督，欲佇基督的名來迷惑濟濟人(馬太24：5)。咱知生理人若是假的物，伊欲閣較出力講是真--的。Taⁿ果然聖經的話咧應驗啦！所以請咱大家著十分持防假的教示。