肉體內有刺(A)
Jio̍k-thé-lāi ū chhì(A)
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 駱先春 Lo̍k Sian-chhun |
| 卷期 | 台灣教會公報/芥菜子 |
| 卷期 | 第625號 |
| 日期 | 1937/4 |
| 頁數 | 23-25 |
白話字（原文數位化）
Jio̍k-thé-lāi ū chhì(A)
Lo̍k Sian-chhun
1937年4月625期 23-25
Pó-lô uī-tio̍h koh-oa̍h ê Chú thoân hok-im, bô-lūn tī lāi, tī goā, siông-siông ū chhì-liān kap khùn-lân ê sū teh tak-tîⁿ. Tī i ê seng-gâi tiong ū siông-siông kap Iû-thài lâng, īⁿ-pang lâng, á-sī ké choè ê hiaⁿ-tī lūn-cheng. Siông-siông ko͘-toaⁿ chi̍t ê, ēng i nn̄g ki ê chhiú lâi tí-te̍k tng-sî ê choân sè-kài, ia̍h bô bó͘, kiáⁿ, cha-bó͘-kiáⁿ hō͘ i hoaⁿ-hí, á-sī kò͘ i . To̍k-to̍k i ū Ki-tok tī i ê sin-piⁿ, sù i ū khuì-la̍t thang tí-tng it-chhè hiong-ok ê koân-sè.
Pó-lô só͘ tio̍h khòng-cheng(抗爭) kan-lân ê chi̍t hāng, chiū-sī tī Ka-lia̍p-thài 4:13-15 kap II Ko-lîm-to 12:7-9 só͘ kì-chài ê sū. Chit nn̄g tiuⁿ phoe sī tī i ê seng-gâi tiong tâng chi̍t ê sî-kî só͘ siá ê, só͘-í só͘ lūn ê sū, thang kóng sī koan-hē siāng khoán ê khùn-lân.
Ū tha̍k tio̍h Bí-kok Tiúⁿ-ló Kàu-hoē ê Sîn-ha̍k phêng-lūn, lāi-bīn ū Philip Schaff Phok-sū teh lūn-khí Pó-lô só͘ kóng ‘jio̍k thé-lāi ê chhì’ ê sū, só͘-í kā i ke-thiⁿ kiám-chió tī-chia, hō͘ lán thang choè Sèng-chheh kái-sek siōng ê chham-khó,
Tāi-seng tio̍h tuì Pó-lô kuí-nā pái ê keng-giām lâi khoàⁿ, thang choè lí-kái hit ê “chhì” ê chham-khó.
(1) Pó-lô tī bē siá II Ko-lîm-to(A.D. 57) í-chêng, chiū-sī A.D.43 á-sī 44 tī Iâ-lō͘-sat-léng ê tiān-nih ū thâu-chi̍t-pái sîn-hûn iû tī siōng-goā ê keng-giām (II Ko-lîm-to 12:1,2; Hēng-toān 22:17).
(2) āu-lâi koh chi̍t pái tī A.D. 51 á-sī 52, thâu-pái khì Ka-lia̍p-thài ê sî, ia̍h bat jio̍k-thé loán-jio̍k ê keng-giām(Ka-lia̍p-thài 4:13).
(4) Koh tī A.D. 52 á-sī 53, siá phoe hō͘ Thiap-sat-lô-nî-ka lâng ê sî, Pó-lô ū kóng, “In-uī goán ài chiū-kūn lín, nā sī Sat-tàn chó͘-tòng goán”(II Thiap 2:18).
(4) āu0lâi keng-kè kuí-nā nî āu, i kā Ko-lîm-to lâng kóng, “Koh goá kap lín tī-teh ê sî sī loán-jio̍k, kiaⁿ-hiâⁿ, gī-gī-chhoah”. Koh kóng lūn i tī A-se-a ê sî só͘ tú-tio̍h ê hoān-lān, sī “siū teh tāng chin thiám,” “liân oa̍h iā bô ǹg-bāng……sim-lāi iā àn-sǹg oē sí”(II Ko-lîm-to 1:8,9) etc.
Tuì án-ni lâi khoàⁿ, Pó-lô kóng, “Saⁿ pái kiû Chú, hō͘ hit ê lī-khui goá” chiū thang chai, i ū siōng chió 3 pái tú-tio̍h te̍k-pia̍t ê loán-jio̍k ê keng-giām. Kàu tī lō͘-bé pái, Siōng-tè chiah kā Pó-lô kóng chit ê keng-giām ê bo̍k-tek, sī beh hō͘ Pó-lô khak-sìn Chú ê un-tián ê chhiong-moá, hō͘ i thang jím-siū pah-poaⁿ ê kan-khó͘, lia̍h che choè êng-kng.
Sèng-chheh ê lāi-bīn iáu ū kuí-nā uī kì-chài Pó-lô uī-tio̍h Ki-tok siū-khó͘ kap siū khún-tio̍k ê sū. Chham-khoàⁿ Ka-lia̍p-thài 6:17(“Seng-khu ū tài Iâ-so͘ ê hûn-jiah”). II Ko-lîm-to 4:10(“Toà Iâ-so͘ ê sí”). Ko-lô-se 1:24 (“Tī goá ê jio̍k-thé pó͘-moá I(Ki-tok) só͘ bē ū chīn ê hoān-lān).
Taⁿ, chiàu téng-bīn lâi khoàⁿ, nā-sī kap Pó-lô tâng sî-tāi ê tâng-phoāⁿ, á-sī i ê ti-kí, suî-sî oē chai Pó-lô só͘ kóng ê “loán-jio̍k”, á-sī “jio̍k-thé ê chhì” ê ì-sù. Chóng-sī lán lī-khui Pó-lô hiah hn̄g hiah kú, só͘-í khah boē thang chai chit ê “chhì” ê tú-tú ê ì-sù. Chí-ū khah chá ê sî-tāi ū chi̍t ê thoân-soat teh kóng. Tertullian tē-it tāi-seng kóng-khí Pó-lô ū tì-tio̍h chin tāng ê thâu-khak thiàⁿ ê pīⁿ.
Lán tuì Pó-lô só͘ siá ê phoe-sìn, thang chhē chhut í-hā kuí-nā hong-bīn:
(1) Pó-lô só͘ kóng ê loán-jio̍k, chiū-sī seng-khu ê phoà-pīⁿ, á-sī seng-lí-siōng(生理上) ê pīⁿ-thiàⁿ, chiū-sī jio̍k-thé ê loán-jio̍k(Ka-lia̍p-thài 4:13). Koh jio̍k-thé lāi ê “chhì” m̄-sī si̍t-chāi oē chha̍k lâng ê chhì, chiū-sī jio̍k-thé ū kan-khó͘ chhin-chhiūⁿ lāi, á-sī chiam-chiam ê chhì teh chha̍k jio̍k-thé hit khoán ê kan-khó͘.
(2) Thang chai chit ê “chhì” sī chin thàng-thiàⁿ ê chhì. Hi-lī-nî ê goân-bûn “Skoiops” chit jī tī Sin-iok Sèng-chheh chí-ū chhut chi̍t pái nā-tiāⁿ. Ì-sù sī thâu siah chiam-chiam ê “chhâ-khi̍t-á”, á-sī lāi ê “chhoaⁿ”, á-sī “chhì”. Nā-sī tī Pa-se kok ū chiong lâng-thâu-khak chha̍k tī chhâ-khi̍t, lâi chip-hêng sí-hêng ê si̍p-koàn, chóng-sī chhoaⁿ á-sī chhì ê ì-sù sī khah ū ha̍h, in-uī nā beh kóng-khí chiong hiah toā ki ê chhâ-khi̍t lâi tèng tī lâng ê sin-thé, chit ê hêng-iông boē-bián tit siuⁿ kè toā. Hi-lī-nî oē ê Kū-iok iā thang hoat-kiàn “Skolops” chit jī, Hô-se-a 2:6; Bîn-sò͘-kì 33:55.
(3) Chit ê “chhì” ū hō͘ lâng bô ài, só͘ iàm-khī(厭忌) ê sèng-chit tī-teh. Ū tì-kàu hō͘ Ka-lia̍p-thài lâng khoàⁿ-khin iàm-chiān Pó-lô, chóng-sī kàu lō͘-bé in ū khó-lîn, tông-chêng i.
(4) Chit ê “chhì” m̄-sī soà-chiap lâi(繼續的) ê kan-khó͘, chiū-sī ū tn̄g-chām (間歇的) ê kan-khó͘. Pó-lô keng-kè Ka-lia̍p-thài toē-hng ê sî, ū tú-tio̍h chit khoán ê kan-khó͘, tì-kàu tiàm hia khah kú, soà ū ki-hoē thang choè hok-im ê thoân-tō-chiá, kap chiâⁿ-choè Ka-lia̍p-thài lâng lêng-kài ê lāu-pē.
(5) Pó-lô ê pīⁿ-thiàⁿ, m̄-sī uî-thoân-sèng(遺傳性) ê pīⁿ-thiàⁿ. Toā-pō͘-hūn sī hoán-hoé liáu-āu, Siōng-tè keng-kè Sat-tàn ê chhiú lâi hō͘ Pó-lô ê “chhì”, che sī beh hō͘ i khah oē khiam-pi ê, só͘-í chiū-sī tī i seng-gâi ê chho͘-kî só͘ tì ê .
(6) Chit ê “chhì” ū chin sîn-pì-tek ê poē-kéng(神秘的背景) tī-teh, chiū-sī ū kap siâ-sîn tak-tîⁿ hit khoán ê koan-hē tī-teh. In-uī i kóng chit ê kan-khó͘, chiū-sī Sat-tàn ê sù-chiá lâi phah--i. Tī chia só͘ kóng ê Sat-tàn, chiū-sī kap Iok-pek-kì só͘ kì ê Sat-tàn siāng khoán, chiū-sī choè Siōng-tè ê chi-phoè kap lia̍p-lí ê khì-kū, hō͘ Pó-lô thang tî-hông lâi tû-khì sim-sin ê khoa-kháu.
(7) Chit ê “chhì” á-sī loán-jio̍k, tī tit-tio̍h te̍k-pia̍t ê khé-sī, á-sī seng koân ê sî ia̍h oē siⁿ-khí ê . Pó-lô siông-siông ū siū-tio̍h Siōng-tè ê kò͘-ài, in-uī i kóng i bat “siū toà kàu tē saⁿ chàn thiⁿ”, koh i ū thiaⁿ-kìⁿ “boē thang kóng ê oē.” Chiàu khoàⁿ Pó-lô khoàⁿ jio̍k-thé lāi ê “chhì” ia̍h sī chi̍t khoán ê hoán-tōng(反動), chiū-sī lâng teh khoa-kháu ka-kī ū lē-goā ê tōng-chhat-la̍t(例外之洞察力) thang chai bat Siōng-tè ò-biāu ê chin-lí ê sî só͘ siⁿ-khí ê hoán-tuì chok-iōng.
Khoàⁿ kè-khì ê sèng-tô͘, in siông-siông ū chhin-chhiūⁿ tuì tī thiⁿ-nih hit khoán ê êng-kng tek-ì ê chong-kàu keng-giām, hut-jiân-kan siū chhian-soá kàu tī toē-bīn, lâng só͘ bô ài tú-tio̍h ê keng-giām.
Iâ-so͘ ê ha̍k-seng tio̍h tuì piàn-māu ê soaⁿ-téng lo̍h-lâi, khì kap kan-khó͘, pīⁿ-thàiⁿ ê lâng saⁿ tú, chit ê chêng-kéng ū piáu-hiān tī chhut-miâ ê oē ka Raphael choè āu ê kia̍t-chok hit tiuⁿ tô͘.
Pí-tek siū-tio̍h be̍k-sī, sêng-jīn Ki-tok choè Siōng-tè ê Kiáⁿ, hō͘ Chú chheng-ho͘ choè chio̍h-poâⁿ liáu-āu, bô kú siū chek-pī chheng-choè Sat-tàn, in-uī i siū hiat-jio̍k ê bê-he̍k lâi chó͘-chí Iâ-so͘ choè sè-kan ê ê Kiù-chú, kiâⁿ Si̍p-jī-kè ê lō͘ lâi kiù lâng.
(Thāi-sio̍k).
漢羅（Ùi原文改寫）
肉體內有刺(A)
駱先春
1937年4月625期 23-25
保羅為著閣活的主傳福音，無論佇內，佇外，常常有試煉佮困難的事咧觸纏。佇伊的生涯中有常常佮猶太人，異邦人，抑是假做的兄弟論爭。常常孤單一个，用伊兩支的手來抵敵當時的全世界，亦無某，囝，查某囝予伊歡喜，抑是顧伊。獨獨伊有基督佇伊的身邊，賜伊有氣力通抵擋一切兇惡的權勢。
保羅所著抗爭艱難的一項，就是佇加拉太4：13-15佮哥林多後書12：7-9所記載的事。這兩張批是佇伊的生涯中同一个時期所寫的 ，所以所論的事，通講是關係siāng款的困難。
有讀著美國長老教會的神學評論，內面有Philip Schaff博士咧論起保羅所講「肉體內的刺」的事，所以共伊加添減少佇遮，予咱通做聖冊解釋上的參考，
代先著對保羅幾若擺的經驗來看，通做理解彼个「刺」的參考。
(1)保羅佇未寫哥林多後書(A. D. 57)以前，就是A. D. 43抑是44佇耶路撒冷的殿裡有頭一擺神魂遊佇象外的經驗(哥林多後書12：1，2；行傳22：17)。
(2)後來閣一擺佇A. D. 51抑是52，頭擺去加拉太的時，亦捌肉體軟弱的經驗(加拉太4：13)。
(4)閣佇A. D. 52抑是53，寫批予帖撒羅尼迦人的時，保羅有講，「因為阮愛就近恁，若是撒旦阻擋阮」(II帖 2：18)。
(4) 後來經過幾若年後，伊共哥林多人講，「閣我佮恁佇咧的時是軟弱，驚惶，gī-gī掣」。閣講論伊佇亞西亞的時所拄著的患難，是「受硩重真忝，」「連活也無向望……心內也按算會死」(II哥林多1：8，9) etc。
對按呢來看，保羅講，「三擺求主，予彼个離開我」就通知，伊有上少3擺拄著特別的軟弱的經驗。到佇路尾擺，上帝才共保羅講這个經驗的目的，是欲予保羅確信主的恩典的充滿，予伊通忍受百般的艱苦，掠這做榮光。
聖冊的內面猶有幾若位記載保羅為著基督受苦佮受窘逐的事。參看加拉太6：17(「身軀有帶耶穌的痕跡」)。II哥林多4：10(「帶耶穌的死」)。歌羅西1：24 (「佇我的肉體補滿伊(基督)所未有盡的患難)。
Taⁿ，照頂面來看，若是佮保羅同時代的同伴，抑是伊的知己，隨時會知保羅所講的「軟弱」，抑是「肉體的刺」的意思。總是咱離開保羅遐遠遐久，所以較袂通知這个「刺」的拄拄的意思。只有較早的時代有一個傳說咧講。Tertullian第一代先講起保羅有致著真重的頭殼疼的病。
咱對保羅所寫的批信，通揣出以下幾若方面：
(1)保羅所講的軟弱，就是身軀的破病，抑是生理上的病痛，就是肉體的軟弱(迦拉太 4：13)。閣肉體內的「刺」毋是實在會鑿人的刺，就是肉體有艱苦親像內，抑是尖尖的刺咧鑿肉體彼款的艱苦。
(2)通知這个「刺」是真痛疼的刺。希利尼的原文「Skolops」這字佇新約聖冊只有出一擺nā-tiāⁿ。意思是頭削尖尖的 「柴杙仔」，抑是利的 「扦」，抑是「刺」。若是佇巴西國有將人頭殼鑿佇柴杙，來執行死刑的習慣，總是扦抑是刺的意思是較有合，因為若欲講起將遐大枝的柴杙來釘佇人的身體，這个形容未免得傷過大。希利尼話的舊約也通發見「Skolops」這字，何西阿2：6；民數記33：55。
(3)這个「刺」有予人無愛，所厭忌的性質佇咧。有致到予加拉太人看輕厭賤保羅，總是到路尾in有可憐，同情伊。
(4)這个「刺」毋是紲接來(繼續的)的艱苦，就是有斷站(間歇的)的艱苦。保羅經過加拉太地方的時，有拄著這款的艱苦，致到踮遐較久，紲有機會通做福音的傳道者，佮成做加拉太人靈界的老爸。
(5)保羅的病痛，毋是遺傳性的病痛。大部份是反悔了後，上帝經過撒旦的手來予保羅的 「刺」，這是欲予伊較會謙卑的，所以就是佇伊生涯的初期所致的 。
(6)這个「刺」有真神秘的背景佇咧，就是有佮邪神觸纏彼款的關係佇咧。因為伊講這个艱苦，就是撒旦的使者來拍--伊。佇遮所講的撒旦，就是佮約伯記所記的撒旦siāng款，就是做上帝的支配佮攝理的器具，予保羅通持防來除去心身的誇口。
(7)這个「刺」抑是軟弱，佇得著特別的啟示，抑是升懸的時亦會生起的 。保羅常常有受著上帝的顧愛，因為伊講伊捌「受帶到第三層天」，閣伊有聽見「袂通講的話。」照看保羅看肉體內的 「刺」亦是一款的反動 ，就是人咧誇口家己有例外的洞察力(例外之洞察力)通知捌上帝奧妙的真理的時所生起的反對作用。
看過去的聖徒，in常常有親像對佇天裡彼款的榮光得意的宗教經驗，忽然間受遷徙到佇地面，人所無愛拄著的經驗。
耶穌的學生著對變貌的山頂落來，去佮艱苦，病疼的人相拄，這个情境有表現佇出名的畫家Raphael最後的傑作彼張圖。
彼得受著默示，承認基督做上帝的囝，予主稱呼做石磐了後，無久受責備稱做撒旦，因為伊受血肉的迷惑來阻止耶穌做世間的的救主，行十字架的路來救人。
(待續)。