有益的逸話
Iú-ek ê e̍k-oā
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 柯設偕 Koa Siat-kai |
| 卷期 | 台灣教會公報/芥菜子 |
| 卷期 | 第621卷 |
| 日期 | 1936/12 |
| 頁數 | 30 |
白話字（原文數位化）
Iú-ek ê e̍k-oā
1936.12 Tē 621 Hō p.30
Koà-chhài-chí tē 131 hō
(Koa Siat-kai)
Pún-ge̍h sī 12 ge̍h, chiū-sī lán tāi-ke beh ngiâ-chih Kiù-chú Sèng-tàn ê sî.
Siá chit nn̄g-ê iú-ek ê e̍k-oā, lâi saⁿ-kap chham-khó͘:
- Kho-lûn-pò͘ kap nn̄g
Kho-lûn-pò͘ (Columbus) hoat-kiàn Bí-chiu, tò-tńg kàu Se-pan-gâ kok ê sî, ū siū chin toā hoan-gêng. Tī chi̍t ê toā lāu-jia̍t ê tāi-chhan ê sî, tâng-toh ê tiong-kan, ū lâng soè-siaⁿ thau kóng, “Hoat-kiàn Bí-chiu ū sím-mi̍h kî-koài, put-kò chûn ǹg sai-pêng ti̍t-ti̍t sái, kàu-bé chiū kàu Bí-chiu, ta̍k lâng mā oē-hiáu-tit, ū sím-mi̍h oh.”
(Hiah ê lang5 m̄-nā bô kā Kho-lûn-pò͘ tàu hoaⁿ-hí, hoán-tńg teh thau-kong gī-lūn i só͘ hoat-kiàn, sī khoài-khoài ê sū).
Kho-lûn-pò͘ chai-iaⁿ2 in án ni teh phoe-phêng, chiū khiā khí-lâi, the̍h chi̍t-lia̍p nn̄g tuì chèng-lâng kóng, “Lín ū lâng oē-hiáu-tit chiong nn̄g chhāi-tiâu tī toh-teng2 á-boē ?”
Chèng-lâng chiū the̍h nn̄g beh chhāi tī toh-téng, chóng-sī nn̄g lìn-lâi lìn-khì, chhāi boē tiâu. Ta̍k lâng án-ni chhì-khoàⁿ, chóng-sī nn̄g ka-kī tó.
āu-lâi Kho-lûn-pò͘ the̍h nn̄g, chhut la̍t chiong nn̄g tǹg tī toh-téng, nn̄g chiū tiāⁿ-tiāⁿ tiâu-teh, boē koh tó. (Si7 in-uī nn̄g ê toé ū phoà, chiū chhāi oē tiâu).
Hit-sî hiah ê lâng chiū kóng, “Heh ! án-ni ta̍k-lâng mā oē-hiáu-tit, ū siáⁿ tī-teh.”
Kho-lûn-pò͘ hit-sî chiah tuì chèng-lâng kóng, “Tio̍h; sui-jiân sī khoài-khoài ê sū, chóng-sī hit ê thâu-chi̍t ê oē-hiáu chhòng ê lâng chiah sī gâu. Pa̍t-lâng chhòng liáu ê sî, chiah lâi gī-lūn kóng, Ta̍k lâng mā oē-hiáu-tit, ū siáⁿ tī-teh. Kóng chit khoán ê oē si7 m̄-tio̍h.”
Chèng-lâng thiaⁿ-liáu, chiū chai in ka-kī e5 m̄-tio̍h. (In-ui7 in m̄-nā bô kā Kho-lûn-pò͘ tàu hoaⁿ-hí, hoán-tńg oàn-tò͘ khin chhuì gī-lūn, phoe-phêng, thau kóng i).
- Bí-su̍t-ka kap âng ê sek-liāu
Bó͘ só͘-chāi ū chi̍t-ê Bí-su̍t-ka, i chin gâu uī tô͘, chóng-sī chin sàn-chhiah.
Ū chi̍t-pái, i teh uī chi̍t tiuⁿ chin kia̍t-chok ê tô͘ ê sî, ta̍k khoán sek ê sek-liāu lóng ū, kan-ta khiàm âng ê sek-liāu. I chiū tuì chhù-piⁿ pêng-iú beh chioh tām-po̍h chîⁿ, thang lâi boé só͘ khiàm-ēng ê âng ê sek-liāu, chóng-sī bô lâng beh chioh i.
Sui-jiân sī án-ni, iáu-kú i ū chiap-soà lâi uī i só͘ teh uī ê tô͘.
Kàu ū chi̍t ji̍t, hit tiuⁿ chin kia̍t-cho̍k ê tô͘ í-keng uī chiâⁿ lah. Khó-sioh siâng hit-sî, Bí-su̍t-ka iā sí tī hit tiuⁿ tô͘ ê ē-kha.
In-uī bô koh khoàⁿ-kìⁿ Bí-su̍t-ka chhut-lâi, chhù-piⁿ pêng-iú chiū ji̍p-khì lāi-bīn khoàⁿ, khoàⁿ-kìⁿ hit tiuⁿ í-keng uī chiâⁿ chin kia̍t-chok ê tô͘, iā Bí-su̍t-ka sí tī hit tiuⁿ tô͘ ê ē-kha. Chóng-sī hit-sî hiah ê lâng, saⁿ-kap gī-lūn kóng, “Lán bô chîⁿ chioh i, Bí-su̍t-ka bô chîⁿ, thái-oē tit-tio̍h âng ê sek-liāu ah ?”
Hiah ê lang5 m̄-nā bô khó-lîn Bí-su̍t-ka ê sí, hoán-tńg teh gî-gā cháiⁿ-iūⁿ i oē tit-tio̍h âng ê sek-liāu.
Bí-su̍t-ka sī chhiat-tn̄g i ka-kī ê me̍h, ēng i ka-kī ê huih lâi choè âng ê sek-liāu, lâi uī chiâⁿ hit tiuⁿ chin kia̍t-chok ê tô͘.
āu-lâi, ū chi̍t ê gín-ná khoàⁿ-tio̍h Bí-su̍t-ka ê chhiú, chiū hoah kóng, Bí-su̍t-ka ū chhiat-tn̄g i ka-kī ê me̍h, ēng i ka-kī ê huih choè âng ê sek-liāu lâi uī chit tiuⁿ tô͘ lah ! Tô͘ uī hó,Bí-su̍t-ka iā sí.
Hiah ê lâng chi̍t-ē khoàⁿ, chiah chai in ka-kī e5 m̄-tio̍h.
Í-siōng chit nn̄g-ē iú-ek ê e̍k-oā, put-chí hō͘ lán thang choè chham-khó.
Tng lán teh ngiâ-chi̍h Kiù-chú Sèng-tàn ê sî, ǹg-bāng lán tāi-ke saⁿ-kap ēng siān-ì, lí-kái, tông-chêng, thé-thiap ê sim, lâi saⁿ khoán-thāi. Che chiū-sī tē-it hó ê saⁿ-sàng.
漢羅（Ùi原文改寫）
有益的逸話
1936.12 第621號 p.30
芥菜子第 131 號
(柯設偕)
本月是12月，就是咱大家欲迎接救主聖誕的時。
寫這兩个有益的逸話，來相佮參考：
I. 哥倫布佮卵
哥倫布(Columbus)發見美洲，倒轉到西班牙國的時，有受真大歡迎，佇一个大鬧熱大餐的時，同桌的中間，有人細聲偷講：「發見美洲有甚物奇怪，不過船向西爿直直駛，到尾就到美洲，逐人嘛會曉得，有甚物oh。」
(遐的人不但無共哥倫布鬥歡喜，反轉teh 偷講議論伊所發見，是快快的事。)
哥倫布知影in按呢teh 批評，就徛起來，提一粒卵對眾人講：「恁有人會曉得將卵chhāi牢佇桌頂抑袂？」
眾人就提卵欲chhāi佇桌頂，總是卵輦來輦去，chhāi袂牢,逐人按呢試看，總--是卵家己倒。
後來哥倫布提卵，出力將卵tǹg佇桌頂，卵就定定牢--teh，袂閣倒(是因為卵的底有破，就chhāi會牢)。
彼時遐的人就講：「Heh！按呢逐人嘛會曉得，有啥佇--teh。」
哥倫布彼時才對眾人講：「著；雖然是快快的事，總--是彼个頭一个會曉創--的人才是gâu，別人創了的時，才來議論講，逐人嘛會曉得，有啥佇--teh，講這款的話是毋著。」
眾人聽了，就知in家己--的毋著(因為in 毋但無共哥倫布鬥歡喜，反轉怨妒輕嘴議論，批評偷講伊)。
II. 美術家及紅的色料
某所在有一个美術家，伊真gâu畫圖，總是真散赤。
有一擺，伊teh畫一張真傑作的圖的時，逐款色的色料攏有，kan-ta欠紅的色料，伊就對厝邊朋友欲借淡薄錢，通來買所欠用的紅色的料，總--是無人欲借伊。
雖然是按呢，猶過伊有接紲來畫伊所teh畫的圖。
到有一日，彼張真傑作的圖已經畫成lah！可惜像彼時，美術家也死佇彼張圖的下腳。
因為無閣看見美術家出來，厝邊朋友就入去內面看，看見彼張已經畫成真傑作的圖，也美術家死佇彼張圖的下腳。總是迄時遐的人，相佮議論講：「咱無錢借伊，美術家無錢，thài會得著紅的色料ah?」
遐的人不但無可憐美術家的死，反轉teh疑訝怎樣伊會得著紅的色料？
美術家是切斷伊家己的脈，用伊家己的血來做紅的色料，來畫成彼張真傑作的圖。
後來，有一个囡仔看著美術家的手，就喝講：「美術家有切斷伊家己的脈，用伊家己的血做紅的色料來畫這張圖lah！圖畫好美術家也死。」
遐的人一下看，才知in家己--的毋著。
以上這兩个有益的逸話，不止予咱通做參考。
當咱teh迎接救主聖誕的時，向望咱大家相佮用善意、理解、同情、體貼的心，來相款待，這就是第一好--的相送。