恁毋通激囝兒的受氣
Lín m̄-thang kek kiáⁿ-jî ê siū-khì
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會公報/芥菜子 |
| 卷期 | 第609卷 |
| 日期 | 1935/12 |
| 頁數 | 25 |
白話字（原文數位化）
Lín m̄-thang kek kiáⁿ-jî ê siū-khì
1935.12 tē 609 koàn p.25-26
Koà-chhài-chí tē 119 hō
Tī Sin-iok Í-hut-só͘ tē 6 chiuⁿ, thâu-chām ū lūn hàu-tō ê tō-lí. Lūn hàu-tō sī Tang-iûⁿ choè tē-it iàu-kín ê tō-tek, só͘-í kóng,萬惡淫為首百行孝為先; ì-sù, chiū-sī kóng bān hāng ê pháiⁿ sī kan-îm choè thâu, iā pah hāng ê phín-hēng chiū-sī iú-hàu choè tāi-seng. Só͘-í Tang-iûⁿ tuì kó͘-chá chiū khoàⁿ hàu-tō choè tē-it iàu-kín, nā boē-hiáu iú-hàu, sī khoàⁿ choè khîm-siù siāng khoán. Taⁿ lūn chit chân hàu-tō, khoàⁿ choè phín-hēng tiong sī pâi tī tāi-seng, che khiok sī tāi-ke kong-jīn ê tō-tek, chóng-sī lūn-khí Khóng-chú só͘ kà-sī ê hàu-tō hit ê kàu-io̍k-hoat, tuì lán Ki-tok-kàu kā i khoàⁿ sī put oân-choân; chiū-sī boē-oē hō͘ choè kiáⁿ-jî ê lâng lâi chīn i ê hàu-tō. In-uī só͘ kà-sī--ê, lóng sī kiò kiáⁿ-jî tio̍h choa̍t-tuì-tek ho̍k-chiông sūn-thàn pē-bú, lóng bô kóng-khí, choè pē-bú ê lâng tio̍h cháiⁿ-iūⁿ lâi hō͘ i ê kiáⁿ oē thang kiâⁿ tī hàu-tō. Nā-sī Ki-tok-kàu chiū m̄-sī án-ni. Lán nā khoàⁿ Í-hut-só͘ 6 chiuⁿ 1 chat kóng, Choè kiáⁿ-jî ê, lín tiàm tī Chú tio̍h sūn-thàn lín ê pē-bú. án-ni kap Khóng-chú só͘ kà-sī ê sī siāng khoán, chóng-sī án-ni bô kàu-gia̍h; tī tē 4 chat ū koh kà chi̍t kù kóng, Choè lāu-pē ê, lín m̄-thang kek kiáⁿ-jî ê siū-khì, án-ni chiah ū oân-choân. In-uī nā bô koh ke chit kù “m̄-thang kek kiáⁿ-jî ê siū-khì.” Sui-jiân i ê kiáⁿ-jî ū ài iú-hàu lâi sūn-thàn i ê pē-bú, chóng-sī pē-bú put-sî ài kek kiáⁿ-jî ê siū-khì, án-ni choè kiáⁿ-jî ū iú-hàu ê sim soà pìⁿ choè put-hàu, án-ni chit ê put-hàu ê choē kiám sī kiáⁿ-jî ê mah? Só͘-í hoān-nā tuì pē-bú ê kong-kek lâi put-hàu, chit ê choē m̄-sī kiáⁿ-jî tio̍h tam-tng, chiū-sī i ê pē-bú tio̍h tam-tng.
Taⁿ lán sio̍k Chú ê hiaⁿ-tī chí-bē, lán ài lán ê chú-tē iú-hàu kiong-kèng lán, lán tio̍h chin soè-jī, m̄-thang kek kiáⁿ-jî ê siū-khì. Lán nā kek kiáⁿ-jî ê siū-khì lâi hō͘ kiáⁿ-jî put-hàu, sī bô tè thang thó͘-khuì, kóng chhut hō͘ lâng thiaⁿ.
Kin-á-ji̍t ū khoàⁿ-kìⁿ choè pē-bú ê lâng, choē-choē lâi thiàⁿ i ê kiáⁿ; chiū-sī tuì chhut-sì chiū mî-noā iúⁿ-chhī iⁿ, boé hó-mi̍h chu-ióng-phín lâi hō͘ i chia̍h, chián suí ê pò͘ choè saⁿ hō͘ i chhēng, boé choē-choē ê thit-thô-mi̍h hō͘ i thit-thô. āu-lâi hō͘ i tha̍k-chheh, ha̍k-hāu chi̍t keng tha̍k kè chi̍t keng, chîⁿ-gûn khai kuí-nā chheng; choè kiáⁿ-jî ê put-chí hoaⁿ-hí kap boán-chiok, ài kín chhut tī siā-hoē li̍p-kong kiàn-gia̍p, lâi pò-tap lāu-pē. Chóng-sī it-tàn chi̍t ê tióng-sêng, ài beh oa̍h-tāng tī siā-hoē lâi heng-khí i ê ke, nā-sī i ê lāu-pē khoàⁿ-kìⁿ kiáⁿ ê gâu, soà tio̍h-kiaⁿ, só͘ ū ê châi-sán kiaⁿ i chai, só͘ ū ê tāi-chì kiaⁿ i chhap. M̄-nā án-ni, soà koh pun chi̍t ê kiáⁿ lâi thióng-ài, mî-ji̍t tī i ê sin-piⁿ, thiàⁿ i iâⁿ-kè tī i só͘ siⁿ ê kiáⁿ, tì-kàu hō͘ i ê hāu-siⁿ sit-chì thó͘-khuì kóng, Ah! Goá ê lāu-pē si̍t-chāi chin khó-lîn, boē-hiáu hióng-hok i ê hok-khì, kam-goān choè gû-gōng. āu-lâi chiū siūⁿ kóng, Goá tio̍h kiò-chhíⁿ goá ê lāu-pē, lâi siūⁿ-khí chá-chêng ióng-sêng iúⁿ-chhī goá ê bo̍k-tek, kàu kin-á-ji̍t cháiⁿ-iūⁿ chiah lâi bu-sī goá. Lāu-pē thiaⁿ kiáⁿ-jî ê kan-chèng, m̄-nā bô cheng-sîn, hoán-tńg ài kā i lī-iân, giâ to ài thâi i. Chhin-chhiūⁿ chit khoán ê lāu-pē lâi kek kiáⁿ-jî ê siū-khì, i ê kiáⁿ-jî beh cháiⁿ-iūⁿ lâi iú-hàu i ê lāu-pē, pa̍t lâng m̄-chai ū sím-mi̍h hoat-tō͘ bô, nā ū, chhiáⁿ chí-sī goá. Chóng-sī nā-sī goá, si̍t-chāi boē-hiáu iú-hàu.
Só͘-í choè lāu-pē nā ài hó-miā, tio̍h m̄-thang kek kiáⁿ-jî ê siū-khì. Nā ū chit khoán ê lāu-pē, sī chin khó-lîn, chin sam-pat, chin bô hok-khì, sī lāu pháiⁿ-miā.
Lia̍t-uī ê hiaⁿ-chí ah! lán ū chú-tē bô? Nā ū, í-keng tióng-sêng, tio̍h khoán-thāi i choè chi̍t ê toā-lâng, m̄-thang khoàⁿ i sī gín-á. In-uī kiáⁿ-jî tióng-sêng, ū i ê lí-sèng (理性) kap i kò-sèng (個性), lán nā bû-sī khoàⁿ-khin i ê lí-sèng kap kò-sèng, sī teh kong-kek kiáⁿ-jî ê siū-khì, sī teh chau-that pō͘-jio̍k i ê jîn-keh, nā án-ni, chū-jiân choè kiáⁿ-jî ê bô beh hâng-ho̍k i ê sī-toā. Choè lâng ê pē-bú nā kek kiáⁿ-jî ê siū-khì, siōng-chhiáⁿ hō͘ i ê kiáⁿ sit-lo̍h i ê iú-hàu kap kiong-kèng, hô-hòng m̄-sī choè lâng ê pē-bú lâi kek lâng ê siū-khì, hit ê hoán-kám kiám sī sió-khoá mah?
漢羅（Ùi原文改寫）
恁毋通激囝兒的受氣
1935.12 第609卷 p.25-26
芥菜子第119號
佇新約以弗所第6章頭站有論孝道的道理。論孝道是東洋做第一要緊的道德，所以講：「萬惡淫為首，百行孝為先」，意思就是講萬項的歹是姦淫做頭，也百項的品行就是有孝做代先。所以東洋對古早就看孝道做第一要緊，若袂曉有孝，是看做禽獸像款。今論這層孝道，看做品行中是排佇代先，這卻是逐家公認的道德，總--是論起孔子所教示的孝道彼个教育法，對咱基督教共伊看是不完全；就是袂會予做囝兒的人盡伊的孝道。因為所教示--的，攏是叫囝兒著絕對的服從、順趁父母。攏無講起做父母的人著怎樣來予伊的子會通行佇孝道。若是基督教就毋是按呢。咱若看以弗所 6章1節講「做囝兒--的，恁踮佇主著順趁恁的父母。」按呢佮孔子所教示--的是像款，總--是按呢無夠額；佇第4節有閣教一句講「做老父--的，恁毋通激囝兒的受氣」，按呢才有完全。因為若無閣加這句「毋通激囝兒的受氣」，雖然伊的囝兒有愛有孝來順趁伊的父母，總--是父母不時愛激囝兒的受氣，按呢做囝兒有有孝的心煞變做不孝，按呢這个不孝的罪敢是囝兒的--mah？所以凡若對父母的攻擊來不孝，這个罪毋是囝兒著擔當，就是伊的父母著擔當。
今咱屬主的兄弟姊妹，咱愛咱的子弟有孝恭敬咱，咱著真細膩，毋通激囝兒的受氣。咱若激囝兒的受氣來予囝兒不孝，是無tè通吐氣，講出予人聽。
今仔日有看見做父母的人，濟濟來疼伊的子；就是對出世就綿爛養飼嬰，買好物滋養品來予伊食，剪媠的布做衫予伊穿，買濟濟的thit迌物予伊thit迌。後--來予伊讀冊，學校一間讀過一間，錢銀開幾若千；做囝兒--的不止歡喜佮滿足，愛緊出佇社會立功建業，來報答老父。總--是一旦一个長成，愛欲活動佇社會來興起伊的家，但是伊的老父看見子的gâu，煞著驚，所有的財產驚伊知，所有的事誌驚伊插。毋若按呢，紲閣分一个子來寵愛，暝日佇伊的身邊，疼伊贏過佇伊所生的子，致到予伊的後生失志吐氣講：「Ah ! 我的老父實在真可憐，袂曉享福伊的福氣，甘願做愚戇。」後--來就想講：「我著叫醒我的老父，來想起早前養成養飼我的目的，到今仔日怎樣才來無視我。」老父聽囝兒的諫諍，毋若無精神，反轉愛共伊離緣，舉刀愛刣伊。親像這款的老父來激囝兒的受氣，伊的囝兒欲怎樣來有孝伊的老父，別人毋知有甚物法度--無，若有，請指示我。總--是若是我，實在袂曉有孝。
所以做老父若愛好命，著毋通激囝兒的受氣。若有這款的老父，是真可憐、真三八、真無福氣，是老歹命。
列位的兄姊--啊！咱有子弟--無？若有，已經長成，著款待伊是做一个大人，毋通看伊是囡仔。因為囝兒長成，有伊的理性佮伊个性，咱若無視看輕伊的理性佮個性，是teh攻擊囝兒的受氣，是teh 蹧躂薄弱伊的人格，若按呢，自然做囝兒--的無欲降服伊的序大。做人的父母若激囝兒的受氣，尚且予伊的子失落伊的有孝佮恭敬，何況毋是做人的父母來激人的受氣，彼个反感敢是小可--mah？