東西南北
Tang Sai Lâm Pak
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 偕叡廉 Kai Jōe-liâm |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第596卷 |
| 日期 | 1934/11 |
| 頁數 | 22-23 |
白話字（原文數位化）
Tang Sai Lâm Pak
(Kai Joē-liâm)
- 11, no. 596, pp. 22-23
(1) Tī ìn-tō͘ Kashimis séng ū chi̍t keng Ki-tok-kàu ê Tiong-ha̍k-hāu. Sì-cha̍p nî chêng, seng-tô͘ teh tha̍k-chheh ê sî, ū thiaⁿ-kìⁿ chi̍t ê hū-jîn-lâng tī goā-bīn chhut siaⁿ teh háu. Ha̍k-seng tuì thang-á-mn̂g khoàⁿ-kìⁿ chi̍t ê siàu-liân lâng, chiong kha ti̍t-ti̍t that chit ê hū-jîn-lâng. Goā-bīn khoàⁿ ê lâng kóng, bo siáⁿ tāi-chì, siī Ram Chand teh that in lāu-bú nā-tiāⁿ. Sió-khoá sū.
Hiān-sî cháiⁿ-iūⁿ? Hiān-sî tuì nî-thâu kàu nî-bé, chiah ê ha̍k-seng ê hō͘-è, kiáⁿ kap cha-bó͘-kiáⁿ, sî-sî chhut-khì goā-bīn pang-chān, chiàu-kò͘, iúⁿ-chhī, kan-khó͘, hō͘ lâng pō͘-jio̍k ê hū-jîn-lâng; hō͘ in chia̍h, hō͘ in chhēng; lóng sī ēng jîn-ài lâi khoán-thāi. iáu-kú chiah ê ha̍k-seng ê kiáⁿ-jî ka-kī sī sàn-chhiah ê sái-chûn lâng. Cháiⁿ-iūⁿ beh án-ni? In-ū tit-tio̍h Chú ê thiàⁿ-thàng, in sūn bēng-lēng, iā thiàⁿ-thàng pa̍t lâng chhin-chhiūⁿ ka-kī.
(2) Se-pan-gâ, chiū-sī Thian-chú-kàu ê kok. Chit pang Sèng-chheh Kong-hoē ū phài 7 ê lâng khì hia boē chheh. Tī chi̍t ji̍t ê tiong-kan, in ū bē 3,4708 pún Sèng-keng.
(3) Hiān-sî Iû-thài kok teh Phin-phêng-hoē. Kiōng ū 29 kok, the̍h mi̍h khì chhut-phín.
(4) Tī ìn-tō͘ Madras ê toē-hng, 43 nî chêng Ki-tok-kàu ê sìn-tô͘, kiōng sī 13,6122, hiān-sî kiōng ū 69,3692.
(5) Tī Pa-lí ū chi̍t ê hū-jîn-lâng, pêng-sò͘ choè piān-hō͘-sū. I ū tit-tio̍h chi̍t pún Sin-iok Sêng-keng, tha̍k-liáu siū kám-kek. Taⁿ sī jia̍t-sim ê sìn-tô͘.
(6) Ū chi̍t ji̍t tī Hoat-kok Bông-à ha̍k-hāu, sian-siⁿ mn̄g chhiⁿ-mî gín-ná kóng; Chit jī Eńg-oán sī sím-mi̍h ì-sù? Tiong-kan chi̍t ê ìn kóng, sī “Siōng-chú ê it-seng.”
(7) Sè-kài tē-it toā ê bōng-á-po͘, chiū-sī Lô-má. Bōng-á-po͘ ê khoán-sit chhin-chhiūⁿ pōng-khang, lī thô͘-bīn chin chhim, kiōng ū 7 chàn. Lāi-bīn ū lō͘ thang kiâⁿ, tāi-iok ū 165 phò͘. Chá-nî Ki-tok-kàu siū khún-tio̍k, choē-choē sìn-tô͘ tiàm tī chiah ê bōng-lāi tô-siám. Bō͘ ê sò͘-gia̍h kiōng ū 600 hān-ê.
(8) Sè-kài tē-it toā ê Mô͘-ko͘, á-sī Hiuⁿ-ko͘ hn̂g, chiū-sī tī Pa-lí. Chiah ê mô͘-ko͘ hn̂g, choân-pō͘ tī thô͘-toé. Tī thô͘-toé-lāi (khoán-sit chhin-chhiūⁿ pōng-khang) ū lō͘, ū tiān-teng, chuí-tō, í-ki̍p chhù, hō͘ chèng mô͘-ko͘ ê lâng thang tiàm.
(9) Tī Tâi-oân thìm-thâu choè kiâⁿ-lé. Tī Se-iûⁿ saⁿ khan-chhiú. Tī Lâm-bí saⁿ lù-phīⁿ choè toā lé.
(10) Tī Chú-chiân 324 nî, Toā A-le̍k-san-tāi choè chi̍t-sî kā i 1,0000 miâ peng kiâⁿ kiat-hun-sek.
(11) Tī Bí-kok ū chi̍t ê lâng chin gâu chhī káu. I só͘ chhī--ê pí pa̍t lâng-ê khah puî, khah suí. Tuì án-ní chhù-piⁿ, pêng-iú ê káu soà pài-thok i chhī. I chiū khì boé bah, tok hó, ēng choá pau, chiū chhut-mn̂g khì pun hō͘ lâng. Seng-lí ná choè, ná toā, chîⁿ ná thàn ná choē. Hiān-sî 4000 chiah káu lóng kau-tài i chhī. Muí ge̍h i só͘ boé ê bah tio̍h Y2000.00 goā gûn, i iā chhiàⁿ 13 lâng choan-kang teh chún-pī káu ê ji̍t-si̍t.
(12) Tuì chāi-chá kàu kin-á-ji̍t, sè-kài ê toā jîn-bu̍t ha̍p-kiōng chiah ū 5000 lâng, loē-tiong m̄-chiūⁿ 200 ê sī hū-jîn-lâng. Tī chit 200 lâng ê tiong-kan, ū 15-ê thang kóng sī tē-it liû ê jîn-bu̍t. Tiong-kan 3-ê sī Eng-kok lâng, chi̍t-ê sī Gô͘-lô lâng, chi̍t-ê sī Hāng-gā-lī-á lâng, 8-ê sī Hoat-kok lâng, chi̍t-ê sī Sū-tián lâng, iā chi̍t-ê sī Ai-ki̍p lâng. Thang chai sè-kan lâng chin choē, jîn-bu̍t chin chió, toā jîn-bu̍t koh-khah chió. Téng-bīn chiah-ê sī Bí-kok ê ha̍k-chiá suó tiau-cha--ê.
(13) Koh-khah pù iā khiàm-kheh.
(14) Sàn-chhiah nā tī-chiok, chiū-sī pù.
(15) Lō͘-tek-má-teng m̄-sī kan-ta chi̍t ê kái-kek-chiá. I sī Tek-kok choân-kok ê toā ha̍k-chiá, koh-chài sī si-ong. I iā chiong Sèng-keng hoan-e̍k Tek-kok oā, toā-toā lī-ek kok-lāi ê peh-sìⁿ, só͘-í i iā thang kóng sī kàu-io̍k-ka.
(16) Tī Ka-ná-tāi Kuì-phek séng, ū chi̍t ê Hoat-kok hū-jîn-lâng, choè chi̍t ji̍t khioh 5 ê gín-á. Hiān-sî lóng oa̍h. In-uī chin hi-hán, séng-lāi ê peh-sìⁿ toā-toā ài pang-chān chit ke kan-khó͘ lâng; só͘-í t7 in ê mn̂g-kháu ū tiâu-tî khí chi̍t keng soè-keng i-īⁿ, lâi chiàu-kò͘ chiah ê gín-á.
漢羅（Ùi原文改寫）
東西南北
(偕叡廉)
1934.11，no.596，pp.22-23
(1)佇印度Kashimis省有一間基督教的中學校。四十年前，生徒咧讀冊的時，有聽見一个婦人人佇外面出聲咧哮。學生對窗仔門看見一个少年人，將跤直直踢這个婦人人。外面看的人講，無啥代誌，是Ram Chand 咧踢in老母若定。小可事。
現時怎樣？現時對年頭到年尾，遮的學生的後裔，囝佮查某囝，時時出去外面幫贊，照顧，養飼，艱苦，予人暴辱的婦人人；予in食，予in穿；攏是用仁愛來款待。猶久遮的學生的囝兒家己是散赤的駛船人。怎樣欲按呢？In有得著主的疼痛，in順命令，也疼痛別人親像家己。
(2) 西班牙，就是天主教的國。這幫聖冊公會有派7个人去遐買冊。佇一日的中間，in有賣3,4708本聖經。
(3)現時猶太國咧品評會。共有29國，提物去出品。
(4)佇印度Madras的地方，43年前基督道的信徒，共是13,6122，現時共有69,3692。
(5)佇Pa-lí有一个婦人人，平素做辯護士。伊有得著一本新約聖經，讀了受感激。今是熱心的信徒。
(6)有一日佇法國Bông-à學校，先生問青盲囡仔講；這字永遠是甚物意思？中間一个應講，是「上主的一生。」
(7)世界第一大的墓仔埔，就是羅馬。墓仔埔的款式親像磅孔，離土面真深，共有7 層。內面有路通行，大約有165舖。早年基督教受窘逐，濟濟信徒踮佇遮的墓內逃閃。墓的數額共有600萬个。
(8)世界第一大的毛菇，抑是香菇園，就是佇Pa-lí。遮的毛菇園，全部佇土底。佇土底內(款式親像磅孔)有路，有電燈，水道，以及厝，予種毛菇的人通踮。
(9)佇台灣頕頭做行禮。佇西洋相牽手。佇南美相鑢鼻最大禮。
(10)佇主前324年，大亞力山大做一時共伊1,0000名兵行結婚式。
(11)佇美國有一个人真gâu飼狗。伊所飼--的比別人的較肥，較媠。對按呢厝邊，朋友的狗紲拜託伊飼。伊就去買肉，剁好，用紙包，就出門去分予人。生理那做，那大，錢那趁那濟。現時4000隻狗攏交代伊飼。每月伊所買的肉著Y2000.00外銀，伊也倩13人專工咧準備狗的日食。
(12)對在早到今仔日，世界的大人物合共才有5000人，內中毋上200个是婦人人。佇這200人的中間，有15的通講是第一流的人物。中間3个是英國人，一个是俄羅人，一个是Hāng-gā-lī-á人，8个是法國人，一个是Sū-tián人，也一个是埃及人。通知世間人真濟，人物真少，大人物閣較少。頂面遮的是美國的學者所調查--的。
(13)閣較富也欠缺。
(14)散赤若知足，就是富。
(15)路得馬丁毋是干焦一个改革者。伊是德國全國的大學者，閣再是詩翁。伊也將聖經翻譯德國話，大大利益國內的百姓，所以伊也通講是教育家。
(16)佇加拿大Kuì-phek省，有一个法國婦人人，做一日拾5个囡仔。現時攏活。因為真稀罕，省內的百姓大大愛幫贊這家艱苦人；所以佇in的門口有特持起一間細間醫院，來照顧遮的囡仔。