毋通相排斥
M̄-thang saⁿ pâi-thek
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 賴仁聲 Loā Jîn-seng |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第591卷 |
| 日期 | 1934/6 |
| 頁數 | 6-7 |
白話字（原文數位化）
M̄-thang saⁿ pâi-thek
Chóng-sī tio̍h khioh lâi chò kàm-kài
(Loā Jîn-seng)
- 6, no. 591, pp. 6-7
Chá Chú ê ha̍k-seng tuì Chú kóng, “Sian-siⁿ, goán bat khoàⁿ-kìⁿ chi̍t lâng ēng lí ê miâ koáⁿ kuí; goán chiū kìm-chí i, in-uī i bô toè lán”. Iâ-so͘ kóng, Bo̍h-tit kìm i, in-uīu bô ū lâng hōng goá ê miâ kiâⁿ koân-lêng, iā oē liâm-piⁿ huí-pòng goá, kìⁿ-nā bô kong-kek lán-ê chiū-sī uī lán”. (Khó 9: 28-39). Chhin-chhiūⁿ chit khoán tuì pa̍t ê kûn, bô tek-khak tio̍h siāng kûn, nā ū hōng Chú ê miâ lâi chò-kang chiū hó, tāi-ke tio̍h sio khoan-iông; chit hō khoan-iông tāi-liōng ê oē, Chú siông-siông kóng-chhut. Si̍t-chāi hō͘ lán chin thang o̍h.
Koh chāi-lâi put-châi tuì chit hō kám-chêng-tek kàu-phài ê sio kong-kek ê ì-sù iā-sī bô. Hoán-tńg sī chhú ū jia̍t-sêng ū thang o̍h-ê, goá chiū ài chìn-chêng khì tui-chhoē. Só͘-í chiah ē hiah kheng-sìn Tiong-tiân--sī ê oē, koè-khì Sèng-kiat Kàu-hoē. Goá kì-tit goá tong-sî tuì Lâm-chú beh lī-jīm, chho͘-hoê boeh khì Loē-tē, tī hit nî ê Tiong-hoē tú-sī chū-chi̍p tī Tâi-tiong. Gī-tiúⁿ kap choân Tiong-hoē-oân, piáu kèng-ì khiā khí-lâi bán-liû. Chóng-sī hit-sî goá ê sim-chêng chin jia̍t ài khì, chiū hut-lio̍k choân Tiong-hoē (Hiān-sî ê Tāi-hoē) ê hó-ì chò goá khì. Kàu chit-tia̍p hoê-kò͘ lâi siuⁿ, si̍t-chāi tuì chèng sian-poè, kap thong kàu-hoē ê tāi-piáu, chin si̍t-lé.
Taⁿ goá kó͘-jiân ū koè-khì. iā kó-jiân chin mō͘-hiám. Goá kì-tit goá beh koè-khì, tit-tio̍h Tiōng-gī Tiúⁿ-ló, Chài-chiok, Chài-tek, Chài-hok kap kî-û kuí-nā uī sian-siⁿ ê hó-ì, ū lâng sàng kàu chhia-thâu, ū-ê sàng só͘-huì. In tāi-ke ê ì-sù sī chin thiàⁿ Chú, chhiau-oa̍t-koè kàu-phài ê kám-chêng, ti̍t-ti̍t ǹg-bāng goá khoàⁿ ē sêng-kong tò-lâi lī-ek lán Tâi-oân á-bē. Só͘-í goá iā chin chòng-chì, ū chhoā hū-jîn-lâng kap chi̍t è sè-kiáⁿ 4 hoè koè-khì, thâu boé khì nn̄g pái. àn-choáⁿ kóng mō͘-hiám?
Khì, siū bān-poaⁿ ê kheng-sī, bô lia̍h chò goá sī tī lán chia chò Bo̍k-su, khì koh chò hak-seng, sàu-tè, sé piān-só͘, piàⁿ thâm-koàn, kā lâng chhit ê, chá-chá khí-lâi, pò͘-tō kàu àm-àm, thoàn-liān, siu-ióng. iā bat kap hū-jîn-lâng kap sè-kiáⁿ chhut-khì soè-chhù toà, keng-chè khùn-lân. Bat kuí-nā-pái bô bí, bô chîⁿ thang bé chhài, phoà-pīⁿ ti̍t-ti̍t kî-tó, bô só͘-huì thang chiū-i, choan-sim it-liām ài siu-ióng chò khah ū lō͘-ēng ê khì-khū. Choè-āu e̍k Kok-gú ê Seng-koa chò hàn-bûn, tì-kàu uī-thiàⁿ, tī-chhng toā siong-tiōng, tó chhn̂g kú-kú, si̍t-chāi toā mō͘-hiám, goá ê hū-jîn-lâng kap sè-kiáⁿ, lóng toè goá toā siū-khó͘.
Hū-jîn-lâng ēng beh chu-sat lâi chó͘-chí goá ê khì Sèng-kiat-hoē, goá hit-sî chí-ū ēng tiōng-hu ê koân ap i. Ah! Si̍t-chāi tuì liông-sim kóng, ū chīn só͘ ē ài chō͘ Sèng-kiat hoē hō͘ i tī Tâi-oân sêng-kong. Bô phah-sǹg bē hû-tit. Só͘-í goá chiah koh koat-jiân lī-khui tò-lâi Bó-hoē.
Tâi-oân chhú-khì ê kàu-hoē ē ná hok-cha̍p, che sī chêng ū sian-kiàn ê sian-poè í-keng kóng. Chóng-sī chāi-lâi ê Thian-chú-kàu lán lóng bêng chai in sī choa̍t-tuì bē-tit kap lán ha̍p-chok:
Tuì (1) Kìm lâng tha̍k Sèng-keng. (2) In ê ngó͘-siōng-hoà. (3) Kap chē-chē hāng bô ha̍h Sèng-keng lé-tián. Chì-chió chit 3 hāng lán to chai kap Thian-chú-kàu bē hô.
Chin Iâ-so͘-kàu ji̍p Tâi-oân, chi̍t-sî lán ê kàu-hoē chi̍t-pō͘-hūn ê lâng, iā-sī chin iô-choah. Chóng-sī kàu chit sî, lán iā chai in choa̍t-tuì bē-tit kap lán ha̍p-chok. Goá iā chē-chió ū kā i gián-kiù, só͘-í siá tī chia hō͘ khah boē chai ê lâng chham-khó. Chì-chió chit kuí-nā tiám, lán choa̍t-tuì bē-tit kap in ha̍p-chok:-
(1) Siū Sèng-lêng tit-tio̍h chín-tōng. Lán chai chin ê chong-kàu ê lêng-kám sī chāi tī liông-sim, hit ê piáu-hiān sī chāi tī phín-tek, khiok m̄-sī kóng choa̍t-tuì bô chín-tōng, kap hong-giân, chóng-sī hit hō sī lē-goā, m̄-sī chò it-tēng siū Sîn heng-sek. Nā lia̍h chò it-tēng ê hêng-sek, chiū-sī í-keng ji̍p-bê. Put-kak ê tiong-kan pìⁿ-chò bû-hêng ê hêng-sek ê ngó͘-siōng-hoà, bê tī ngó͘-siōng, m̄-sī tú-tú chí pài-pu̍t, chiū khu-chi̍p tī chi̍t-hāng bô ha̍p-lí ê hêng-sek. iā hit ê lâng ê sim ê chip-bê, kap kèng chi̍t ê ngó͘-siōng, chha bô hn̄g. Chá ū chhut-miâ ê Sîn-ha̍k ka kóng, Lâng nā lia̍h hit hō bô chū-jiân ê sim-lí tek, chhiong-tōng lâi chò siū Sîn ê kì-hō, chiū hit ê sìn-gióng thang kóng sī pēⁿ-tek sìn-gióng (病的信仰). Kàu chit-tia̍p khah chē lâng chai hit ê chín-tōng sī chi̍t-khoán ê cheng-sîn-tek, kap seng-lí-tek ê ha̍p-pèng chok-iōng. Chit-khoán liû-gī ê chong-phài, m̄-nā chin Iâ-so͘-hoē, chiū Loē-tē ê Hong-giân-hoē kap goā-kok iā ū, khoài-heng, iā khoài-thè. (2) Che sī goā-bīn lán só͘ khoài khoàⁿ-chhut ê tiám, lāi-iông chhin-chhiūⁿ kàu-lí ê kuí-nā tiám, che sī pêng sìn-tô͘ khah oh khoàⁿ-chhut ê tiám. Goá chhì kóng tī chia, (choá-bīn ê to͘-ha̍p bē-tit kóng 10 hun siông-sè, chóng-sī kán-lio̍k chi̍t hāng kóng kuí kù).
Goá bat chi̍t pái kap in tī Tâi-oân choè tiā-piáu-tek ū koân-ui, kàu-lí chheng-chò siāng bêng, ē kham-tit tù-chheh lâi chí-tō in ê kàu-hoē ê tiúⁿ-ló, chiong i só͘ kóng ê kín-kín kā i kì, kuí-nā-hoê mn̄g i khoàⁿ án-ni sī tio̍h, chiū tuì lán chèng-thóng sìn-gióng (Eng Sù-tô͘ Sìn-keng chò kui-chun) ê lâng, kā i khoàⁿ, chiū-sī toā-chhò.
(Boē-oân).
漢羅（Ùi原文改寫）
毋通相排斥
總是著抾來做鑑戒
(賴仁聲)
1934.6，no.591，pp.6-7
早主的學生對主講，「先生，阮捌看見一人用你的名趕鬼；阮就禁止伊，因為伊無綴咱」。耶穌講，莫得禁伊，因為無有人奉我的名行權能，也會連鞭譭謗我，見若無攻擊咱的就是為咱」。(可9：28-39)。親像這款對別的群，無的確著siāng群，若有奉主的名來做工就好，大家著相寬容；這號寬容大量的話，主常常講出。實在予咱真通學。
閣再來不才對這號感情的教派的相攻擊的意思也是無。反轉是取有熱誠有通學的，我就愛進前去追揣。所以才會遐輕信中田--氏的話，過去聖潔教會。我記得我當時對男子欲離任，初回欲去內地，佇彼年的中會拄是聚集佇台中。議長佮全中會員，表敬意徛起來挽留。總是彼時我的心情真熱愛去，就忽略全中會(現時的大會)的好意做我去。到這霎回顧來想，實在對眾先輩，佮通教會的代表，真失禮。
今我果然有過去。也果然真冒險。我記得我欲過去，得著重義長老，Chài-chiok，Chài-tek，Chài-hok佮其餘幾若位先生的好意，有人送到車頭，有的送所費。In大家的意思是真疼主，超越過教派的感情，直直向望我看會成功倒來利益咱台灣抑袂。所以我也真壯志，有chhoā婦人人佮一个細囝4歲過去，頭尾去兩擺。按怎講冒險？
去，受萬般的輕視，無掠做我是佇咱遮做牧師，去閣做學生，掃地，洗便所，拚痰罐，共人拭鞋，早早起來，佈道到暗暗，鍛鍊，修養。也捌佮婦人人佮細囝出去稅厝蹛，經濟困難。捌幾若擺無米，無錢通買菜，破病直直祈禱，無所費通就伊，專心一念愛修養做較有路用的器具。最後譯國語的聖歌做漢文，致到胃疼，痔瘡大傷重，倒床久久，實在大冒險，我的婦人人佮細囝，攏綴我大受苦。
婦人人用欲自殺來阻止我的去聖潔會，我彼時只有用丈夫的權壓伊。啊！實在對良心講，有盡所會愛助聖潔會予伊佇台灣成功。無拍算袂扶得。所以我才閣決然離開倒來母會。
台灣此去的教會會那複雜，這是前有先見的先輩已經講。總是在來的天主教咱攏明知in是絕對袂得佮咱合作：
對(1)禁人讀聖經。(2) In的偶像化。(3)佮濟濟項無合聖經禮典。至少這3項咱都知佮天主教袂和。
真耶穌教入台灣，一時咱的教會一部分的人，也是真搖泏。總是到這時，咱也知in絕對袂得佮咱合作。我也濟少有共伊研究，所以寫佇遮予較袂知的人參考。至少這幾若點，咱絕對袂得佮in合作：-
(1)受聖靈得著振動。咱知真的宗教的靈感是在佇良心，彼个表現是在佇品德，卻毋是講絕對無振動，佮謊言，總是彼號是例外，毋是做一定受神形式。若掠做一定的形式，就是已經入迷。不覺的中間變做無形的形式的偶像化，迷佇偶像，毋是拄拄指拜佛，就khu-chi̍p佇一項無合理的形式。也彼个人的心的執迷，佮敬一个偶像，差無遠。早有出名的神學家講，人若掠彼號無自然的心理的，衝動來做受神的記號，就彼个信仰通講是病tek信仰。到這霎較濟人知彼个振動是一款的精神的，佮生理的的合併作用。這款liû-gī的宗派，毋若真耶穌會，就內地的謊言會佮外國也有，快興，也快退。(2)這是外面咱所快看出的點，內容親像到你的幾若點，這是爿信徒較僫看出的點。我試講佇遮，(紙面的都合袂得講10分詳細，總是簡略一項講幾句)。
我捌一擺佮in佇台灣做代表的有權威，教理稱做上明，會堪得著冊來指導in的教會的長老，將伊所講的緊緊共伊記，幾若會問伊看按呢是著，就對咱正統信仰(用使徒信經做歸準)的人，共伊看，就是大錯。
(未完)。