Hiaⁿ-tī ài ê kau-poê

文獻資訊

項目 資料
作者 周Se̍k-lîn Chiu Se̍k-lîn
卷期 台灣教會公報
卷期 第588卷
日期 1934/3
頁數 11-12

白話字(原文數位化)

Hiaⁿ-tī ài ê kau-poê

(Hēng-toān 2:42)

(Chiu Se̍k-lîn)

  1. 3, no. 588, pp. 11-12

Sù-tô͘ Hēng-toān tē 2 chiuⁿ ê boé-á ū kì Sèng Sîn kàng-lîm ê toā sū-kiāⁿ ê liáu-āu, ēng sin sin ê kiat-ha̍p lâi sêng-li̍p ê choè-chho͘ ê Ki-tok Kàu-hoē ê seng-oa̍h khoán, ēng chin suí ê pit-tì lâi kì-bêng put-chí ū iàu-léng.

Tē 1, “Siông-siông choan-bū sù-tô͘ ê kà-sī.” Tong-sî iáu-boē ū Sèng-chheh, kiám-chhái ū bûn-su (文書) nā-tiāⁿ, Iâ-so͘ ê ti̍t-tē-chú (Iâ-so͘ ti̍t-chiap, chio ê ha̍k-seng) siū kéng-soán chò chí-tō-chiá, lâi saⁿ-kap tâm-lūn hiah ê liân bîn-bāng ting iā bô bē kì-tit ê Iâ-so͘ ê giân-hēng, í-ki̍p Sù-tô͘ só͘ thé-giām hok-im ê chin-lí lâi saⁿ-kap gián-kiù, jú sêng-tióng tī Siōng-tè ê in-huī.

Tē 2, “Saⁿ-kap kau-poê.” Chiū-sī piáu-bêng sìn-chiá tông-chì ê chin kian-kò͘ ê hiaⁿ-tī ài ê si̍t-hêng. Chit ê hiaⁿ-tī ài chiâⁿ-chò chi̍t ê gî-sek = Tē 3, “Peh piáⁿ.” Chiū-sī sìn-chiá ê ke, ū ka-têng chi̍p-hoē, tāi-ke siông-siông chò-hoé, “ēng hoaⁿ-hí kap sêng-si̍t ê sim” lâi chia̍h, chiū-sī āu-lâi kiò-chò “ài-chhan” ê gî-sek. Koh koan-liân tī chit ê gî-sek, in só͘ chhim-chhim kám-bêng--ê, chiū-sī Chú ê choé-āu ê boán-chhan, só͘-í ēng phû-tô-chiú kap mī-pau lâi kì-liām Sèng boán-chhan, chiū-sī āu-lâi só͘ chun-siú ê boán-chhan-sek.

Tē 4, “Kî-tó.” In ū chham-ka tī kàu-hoē kong-tông (公同) ê kî-tó. M̄-nā ū kò-jîn, kò-jîn bi̍t-sek ê kî-tó, iā ū kàu-hoē choân-thé ê kong-tông ê kî-tó. In lia̍h chit ê chò te̍k-koân, lâi cheng-lē tī kî-tó ê hōng-sū.

Chhin-chhiūⁿ goân-sí kàu-hoē chit khoán lí-sióng seng-oa̍h ê kiat-kó, ū tit-tio̍h sím-mi̍h siau-sit. Chhiáⁿ khoàⁿ 2 : 43-47.

Tuì goā-pō͘ ū hián-chhut chē-chē sîn-jiah, tì-kàu hō͘ chèng-lâng kèng-uì. Hēng-toān tē 3 chiuⁿ só͘ kì, Pí-tek kap chiūⁿ tiān, tī hit ê tiān ê Suí mn̂g kóng, “Kim gîn goá lóng bô; to̍k-to̍k goá só͘ ū ê hō͘ lí. Tī Ná-sat-le̍k Iâ-so͘ Ki-tok ê miâ, lí khí-lâi kiâⁿ.” Lâi i-hó chhut-sì chiū pái-kha ê lâng, hit ê kò͘-sū thang kóng sī tāi-piáu-tek ê sū-kiāⁿ. Tuì án-ni tit-tio̍h chèng-lâng ēng uì-kèng ê ba̍k-chiu lâi khoàⁿ, in ê ji̍t-siông seng-oa̍h tit-tio̍h peh-sìⁿ ê hoaⁿ-hí. Chú chiong tit-tio̍h peh-sìⁿ ê hoaⁿ-hí. Chú chiong tit-kiù ê lâng ji̍t-ji̍t ke-thiⁿ hō͘ in.

Tuì lāi-pō͘ lâi khoàⁿ, tē 1, chiū-sī tông-chì ê kiat-ha̍p. M̄-nā kan-ta chhut-se̍k tī chi̍p-hoē ê sî, chiū-sī ji̍t-siông ê seng-oa̍h lóng ū hiaⁿ-tī ài ê si̍t-hiān. Tī 44, 45 chat só͘ kì goân-sí kàu-hoē ê kiōng-sán seng-oa̍h, (sui-jiân bô thóng-chè, bô cho͘-chit, tì-kàu keng-chè-chiūⁿ liâm-piⁿ sit-pāi), si̍t-chāi sī tuì hiaⁿ-tī ài ê jîm-ì-tek ê hoat-lō͘. Tē 2, chiū-sī in ū chin hoaⁿ-hí, chin-sim ê seng-oa̍h thài-tō͘, m̄-sī táⁿ-sǹg-tek, m̄-sī ū su-sim, lóng sī chin-si̍t ê lîn-jîn-ài ê seng-oa̍h. Só͘-í m̄-nā tong-sî Iû-thài ê sè-kài, chiū-sī ĪN-pang ê sè-kài iā lóng chù-ba̍k. Tong-sî Iû-thài siū goā-kok ê chèng-tī-tek ê chi-phoè, kap chong-kàu-tek lu̍t-hoat chú-gī ê pé-pa̍k, lóng chin iu-ut, siau-tîm. Tī hit tiong-kan, in ê sìn-gióng ê hoaⁿ-hí kap kám-siā chàn-bí ê seng-oa̍h, bô ià-siān ê chin-si̍t ê ài ê hōng-sū, si̍t-chāi ū toā kám-hoà tī chit khoán kéng-gū ê lâng. Ū kàu-ióng ê Hi-lī-nî lâng, Hēng-toān ê tù-chiá Lō͘-ka pún-sin phah-sǹg iā-sī tuì in lâi tit-tio̍h chin chhim ê kám-bêng lâi sìn Iâ-so͘ ê chi̍t-ê/

Só͘-í goân-sí kàu-hoē ê sêng-tióng hoat-tián, sui-jiân ū chong-kàu-tek ê toā thian-châi Pó-lô ê koat-sí-tek oa̍h-tāng, chóng-sī lán m̄-thang bē kì-tit, iā ū tong-sî ū miâ, bô miâ ê sù-tô͘ tī khó͘-lān, pek-hāi-tiong ū cháiⁿ-iūⁿ piáu-bêng in ê kám-siā, chàn-bí ê seng-oa̍h, hō͘-siong hû-chō͘ ê hiaⁿ-tī ài ê kau-poê, hiàn-sin, hi-seng ê cheng-sîn, ū thiat-tí tī hoaⁿ-hí taⁿ pa̍t lâng ê tāng-tàⁿ hit khoán thoân-thé-tek hoat-kàⁿ la̍t ê pì-bi̍t.

“Hiaⁿ-tī ài ê kau-poê” chit kù chin suí ê oē, sī piáu-bêng sìn-chiá tông-chì kiò-chò hiaⁿ-tī; tuì goân-sí kàu-hoē chiū ū chit khoán chin suí ê si̍p-koàn. Tong-sî ê sù-tô͘, m̄-sī kan-ta tī chhuì-ni̍h án-ni kóng, chiū-sī chiàu Pó-lô tī Ko-lîm to chiân-su tē 13 chiuⁿ só͘ kì ê ài ê hiàn-hoat, chiàu án-ni si̍t-hêng. Hiaⁿ-tī ài, m̄-sī sêng-siū ê ài, sī pun hō͘ lâng ê ài, m̄-sī ka-tī ê lī-ek, sī kiû hiaⁿ-tī ê hēng-hok, lâi hiàn ka-tī ê ài. M̄-sī uī-tio̍h ka-tī lâi kiû hó ê tâng-phoāⁿ, chiū-sī sui-jiân sīu chin m̄-ài ê tāng-tàⁿ, iā hoaⁿ-hí pang-chān, lâi kiù teh-beh bia̍t-bô ê hiaⁿ-tī, hit khoán jia̍t-lia̍t ê ài. Hiaⁿ-tī ài m̄-sī chhin-chhiūⁿ siong-su ê lâm-lú kóng tiⁿ-bi̍t ê oē hiah-ni̍h tiⁿ-bi̍t, sī tio̍h ū keng-giām, chhin-chhiūⁿ koah tn̂g-tō͘ hit khoán ê ài. Hiaⁿ-tī ê ài ū lô-khó͘, uī-tio̍h thiàⁿ iā kam-goān pàng-sak sìⁿ-miā.

Cháiⁿ-iūⁿ ē thang tit-tio̍h chit khoán chin suí ê ài? Hit ê goân-tōng-la̍t tuì tá-lo̍h lâi? Sèng-chheh chē-chē só͘-chāi thang khoàⁿ, chóng-sī lán lâi khoàⁿ I Iok-hān 1 : 3. “Goán chiong só͘ khoàⁿ-kìⁿ, só͘ thiaⁿ-kìⁿ pò lín chai, beh hō͘ lín kap goán kau-poê, koh goán só͘ kau-poê, chiū-sī kap Pē í-ki̍p I ê Kiáⁿ Iâ-so͘ Ki-tok.”

Bô-lūn tuì chhut-sì chiū loā un-sûn, loā ū lîn-bín, tông-chêng sim ê lâng, iā bē thang ji̍p tī hiaⁿ-tī ài chin-si̍t ê kau-poê. Nā m̄-sī tuì kap Siōng-tè í-ki̍p Iâ-so͘ Ki-tok chin chhim ê lêng-kau só͘ siⁿ-chhut--ê, bē thang kóng sī sím-mi̍h. Só͘-í tāi-seng tio̍h jīn choē, chiū-sī ē hō͘ lâng toān-choa̍t kap Siōng-tè ê koan-hē hit ê choē, ēng hoé-kái kap sìn-gióng, lâi ji̍p tī Ki-tok Si̍p-jī-kè só͘ chò-chiâⁿ hit ê tit-kàu kap sèng-kiat ê in-tián, têng-thâu-siⁿ lâi ji̍p tī chò Siōng-tè ê kiáⁿ ê seng-gâi, án-ni chiah ē ēng-tit. Chit ê tit-kiù kap sèng-kiat ê in-tián nā bô hūn, chiū bē thang chin-si̍t kap Siōng-tè í-ki̍p Ki-tok kau-poê, iā bē thang chin-si̍t lâi thiàⁿ chi̍t ê hiaⁿ-tī. oē-su-lé Sian-siⁿ kóng, Ki-tok-tô͘ ê sèng-kiat chiū-sī “chiâu-chn̂g ê thiàⁿ,” só͘-í ta̍k lâng tio̍h tī Ki-tok ê bīn-chêng hian-khui ka-tī ê choē, siū sià-bián, siū sé-chheng, lâi ji̍p tī thiàⁿ Siōng-tè kap thiàⁿ lâng ê keng-seng ê seng-oa̍h.

Kin-á-ji̍t ê Ki-tok Kàu-hoē kóng bô la̍t, hit ê hoân-ló tī tó-uī? Kuí-nā hāng ê goân-in thang sǹg, chóng-sī Ki-tok ê pó-hoeh só͘ sio̍k ê Kàu-hoē, kiám m̄-sī ū pē-pēng tī keng-giām hiaⁿ-tī ài ê kau-poê? Chho͘-tāi ê Ki-tok-tô͘ piàⁿ sèⁿ-miāⁿ teh kiò “Hiaⁿ-tī.” Kin-á-ji̍t ê Ki-tok-tô͘ kiám-chhái sī chhuì-tûn-phoê ê “hiaⁿ-tī” (I Iok-hān 3:18). Tī lāi-bīn bô ū hiaⁿ-tī ài ê kau-poê kap lêng ê it-tì, beh cháiⁿ-iūⁿ tuì goā-pō͘ lâi thoân-tō? Kin-á-ji̍t ê kàu-hoē ān kóng-oē khah chió, hiaⁿ-tī ài ê si̍t-hêng khah chē, chiū Chú teh-beh chhin-chhiūⁿ goân-sí kàu-hoē ê khoán, chiong tit-kiù ê lâng ke-thiⁿ hō͘ lán. Goān tāi-ke tī Siōng-tè ê bīn-chêng lóng ēng khiam-sùn ê sim, hō͘ I kā lán the̍h-chhut put-sûn ê hūn-chú thó-ka̍k, lâi ji̍p tī kap Siōng-tè í-ki̍p Ki-tok ê Sèng ê kau-poê, kap hiaⁿ-tī ài ê si̍t-hêng, lâi kiàn-siat Siōng-tè ê kok, tuì án-ni lâi kui êng-kng tī I. Amen.

漢羅(Ùi原文改寫)

兄弟愛的交陪

(行傳2:42)

(周Se̍k-lîn)

1934.3,no.588,pp.11-12

使徒行傳第2章的尾仔有記聖神降臨的大事件的了後,用新新的結合來成立的最初的基督教會的生活款,用真媠的筆緻來記明不止有要領。

第1,「常常專務使徒的教示。」當時猶未有聖冊,減采有文書nā-tiāⁿ,耶穌的直弟子 (耶穌直接,招的學生)受揀選做指導者,來相佮談論遐的連眠夢中也無袂記得的耶穌的言行,以及使徒所體驗福音的真理來相佮研究,愈成長佇上帝的恩惠。

第2,「相佮交陪。」就是表明信者同志的真堅固的兄弟愛的實行。這个兄弟愛成做一个儀式=第3,「Peh餅.」就是信者的家,有家庭集會,大家常常做伙,「用歡喜佮誠實的心」來食,就是後來叫做「愛餐」的儀式。閣關連佇這个儀式,in所深深感明--的,就是主的最後的晚餐,所以用葡萄酒佮麵包來紀念聖晚餐,就是後來所遵守的晚餐式。

第4,「祈禱。」In有參加佇教會公同的祈禱。毋若有個人,個人密室的祈禱,也有教會全體的公同的祈禱。In掠這个做特權,來cheng-lē佇祈禱的奉事。

親像原始教會這款理想生活的結果,有得著甚物消息。請看2 :43-47。

對外部有顯出濟濟神跡,致到予眾人敬畏。行傳第三章所記,彼得佮上殿,佇彼个殿的媠門講,「金銀我攏無;獨獨我所有的雨你。佇拿撒勒耶穌基督的名,你起來行。」來醫好出世就跛腳的人,彼个故事通講是代表的的事件。對按呢得著眾人用畏敬的目睭來看,in的日常生活得著百姓的歡喜。主將得著百姓的歡喜。主將得救的人日日加添予in。

對內部來看,第1,就是同志的結合。毋若干單出席佇集會的時,就是日常的生活攏有兄弟愛的實現。佇44,45節所記原始教會的共產生活,(雖然無統制,無組織,致到經濟上連鞭失敗),實在是對兄弟愛的任意tek的法路。第2,就是in有真歡喜,真心的生活態度,毋是打算的,毋是有私心,攏是真實的鄰人愛的生活。所以毋若當時猶太的世界,就是異邦的世界也攏注目。當時猶太受外國的政治的的支配,佮宗教的律法主義的把縛,攏真憂鬱,消沉。佇彼中間,in的信仰的歡喜佮感謝讚美的生活,無厭倦的真實的愛的奉事,實在有大感化佇這款境遇的人。有教養的希利尼人,行傳的著者路加本身拍算也是對in來得著真深的感明來信耶穌的一个。

所以原始教會的成長發展,雖然有宗教的的大天才保羅的決死tek活動,總是咱毋通袂記得,也有當時有名,無名的使徒佇苦難,迫害中有怎樣表明in的感謝,讚美的生活,互相扶助的兄弟愛的交陪,獻身,犧牲的精神,有徹底佇歡喜擔別人的重擔彼款團體的發酵力的祕密。

「兄弟愛的交陪」這句真媠的話,是表明信者同志叫做兄弟;對原始教會就有這款真媠的習慣。當時的使徒,毋是干單佇喙裏按呢講,就是照保羅佇哥林多前書第13章所記的愛的憲法,照按呢實行。兄弟愛,毋是承受的愛,是分予人的愛,毋是家己的利益,是求兄弟的幸福,來獻家己的愛。毋是為著家己來求好的同伴,就是雖然受真毋愛的重擔,也歡喜幫贊,來救teh-beh滅無的兄弟,彼款熱烈的愛。兄弟愛毋是親像相思的男女講甜蜜的話遐爾甜蜜,是著有經驗,親像割腸肚彼款的愛。兄弟的愛有勞苦,為著疼也甘願放拺性命。

怎樣會通得著這款真媠的愛?彼个原動力對tá落來?聖冊濟濟所在通看,總是咱來看I約翰1 :3。「阮將所看見,所聽見報恁知,欲予恁佮阮交陪,閣阮所交陪,就是佮父以及伊的囝耶穌基督。」

無論對出世就偌溫純,偌有憐憫,同情心的人,也袂通入佇兄弟愛真實的交陪。若毋是對佮上帝以及耶穌基督真深的壟溝所生出--的,袂通講是甚物。所以代先著認罪,就是會予人斷絕佮上帝的關係彼个罪,用悔改佮信仰,來入佇基督十字架所做成彼个得到佮聖潔的恩典,重頭生來入佇做上帝的囝的生涯,按呢才會用得。這个得救佮聖潔的恩典若無份,就袂通真實佮上帝以及基督交陪,也袂通真實來疼一个兄弟。衛斯禮先生講,基督徒的聖潔就是「齊全的疼,」所以逐人著佇基督的面前掀開家己的罪,受赦免,受洗清,來入佇疼上帝佮疼人的更生的生活。

今仔日的基督教會講無力,彼个煩惱佇佗位?幾若項的原因通算,總是基督的寶血所屬的教會,敢毋是有弊病佇經驗兄弟愛的交陪?初代的基督徒拚生命teh叫「兄弟。」今仔日的基督徒減采是喙唇皮的「兄弟」(伊約翰3:18)。佇內面無有兄弟愛的交陪佮靈的一致,欲怎樣對外部來傳道?今仔日的教會若講話較少,兄弟愛的實行較坐,就主teh-beh親像原始教會的款,將得救的人加添予咱。願大家佇上帝的面前攏用謙遜的心,予伊共咱提出不純的分子thó-ka̍k,來入佇佮上帝以及基督的聖的交陪,佮兄弟愛的實行,來建設上帝的國,對按呢來歸榮光佇伊。Amen。