責任思想
Chek-jīm Su-siúⁿ
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 楊世註 Iûⁿ Sè-chù |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第586卷 |
| 日期 | 1934/1 |
| 頁數 | 17-18 |
白話字（原文數位化）
Chek-jīm Su-siúⁿ
(Phian-chhip-pō͘-oân: Iûⁿ Sè-chù)
(Soà-chiap 10 goe̍h 16 bīn)
- 1, no. 586, pp. 17-18
III. Tuì lâng. Tuì chhin kàu se, tuì kīn kàu hn̄g:-
(1) Tio̍h thoân Chú ê Hok-im hō͘ in, hō͘ in hoê-sim tńg-ì, chiū-sī têng-thâu-siⁿ.
Khoàⁿ Pò ê lâm-lú tông-pau! Chhiáⁿ siūⁿ lán só͘ thiaⁿ-tio̍h, só͘ teh thoân--ê, sī sím-mi̍h tō-lí? Jû, Tō, Sek ê tō-lí, ín-khí siuⁿ chē, chin phah-sńg sî-kan. M̄-kú nā kan-ta kóng pài Siōng-tè ê sū chin-chē; kiám m̄-sī pìⁿ-chò Hoê-hoê-kàu kap Iû-thài-kàu. Hoê-hoê-kàu, Iû-thâi-kàu sím-mi̍h lō͘-ēng? Sui-jiân:-(a) Kà lâng m̄-thang pài ngó͘-siōng. (b) Tio̍h pài Siōng-tè. (c) Tio̍h ū lûn-lí. (d) Tio̍h pí pa̍t lâng khah ū tì-sek. Chù-ì! Hoê-hoê-kàu sī Ki-tok-kàu ê tuì-te̍k: Si̍p-jī-kun ê kau-chiàn, chiū-is7 in. Iû-thài-kàu koh-khah sī Ki-tok ê tuì-te̍k! Khó-siong ah: Hāi-sí Ki-tok, chiàⁿ-sī in.
Lán ê tông-pau beh hoê-sim tńg-ì á-m̄? Ū-ê ēng Iok-hān ê soat-kàu-hoat kóng, “To̍k-choâ ê luī ah, chī-chuī-á chí-sī lín siám-pī chiong-lâi ê siū-khì ah? Só͘-í lín tio̍h kiat hit hō ha̍p tī hoán-hoé ê koé-chí.” Ū-ê ēng Iâ-so͘ ê soan-thoân-hoat kóng, “Lín tio̍h hoán-hoé, in-uī thian-kok kīn lah.”
Tē-it iàu-kín sī Chú ê Hok-im, chiū-sī I ê jîn-seng, siū-hāi, koh-oa̍h, Sèng-Sîn kàng-lîm. Hek-sī ēng phì-jū, kóng le̍k-sú, ín Sèng-keng, lâi chèng-bêng Ki-tok ê Hok-im, tek-khak ē hō͘ lâng siū kám-tōng, sìn Iâ-so͘, lâi hoê-sim tńg-ì, tit-tio̍h têng-thâu-siⁿ, hō͘ Sèng Sîn khiā-khí tī sim-lāi. Só͘ kóng tek-khak ē, m̄-sī lóng-chóng ē. Kiám-chhái ū-ê thiaⁿ-liáu hoán-tńg oàn-tò͘, siū-khì, ū-ê thiaⁿ-liâu ná ngī-sim; m̄-kú lán eng-kai tio̍h án-ni thoân (Hēng 4:18-22).
(2) Tio̍h sià-bián hêng-ge̍k ê lâng, tio̍h thiàⁿ-thàng, bo̍h-tit oàn-hūn, chóng-sī ka-tī tio̍h giâm-hat, pa̍t lâng tio̍h khoan-sù. Pó-lô kóng, “Goá phah ka-tī kàu thiám-thiám, hō͘ i hâng-ho̍k, kiaⁿ-liáu goá í-keng thoân hō͘ pa̍t lâng, pún-sin kiám-chhái tú-tio̍h kū-choa̍t” (I Lîm 9:27).
Tuì pa̍t lâng ê khoan-sù, chhin-chhiūⁿ Iâ-so͘ kóng, “Pē ah, sià-bián in, in-uī in só͘ chò--ê, in m̄-chai” (Lō͘ 23:34).
Hū-jîn-lâng sǹg-sī ka-tī ê chi̍t pêng. Só͘-í ū lâng teh phah-sǹg 4 hāng tio̍h giâm: (a) M̄-thang mē Iâ-so͘. (b) M̄-thang kiâⁿ tī chèng-lâng só͘ kong-jīn ê pháiⁿ. (c) Bo̍h-tit kap bô tì-sek ê lâng kè-kàu. (d) Bo̍h-tit chek-pī lâng, chhin-chhiūⁿ chek-pī ka-tī, tio̍h sià-bián lâng.
Í-goā hu, chhe, bô tek-khak siāng khoán, tāi-ke chū-iû. Pêng-iú ia̍h sī án-ni, chiū-sī tû chit 4 hāng í-goā, tāi-ke chū-iû. Kî-û goá bô ài chia̍h-hun, kiâⁿ-kî, tiò-hî, bô ài bián-kióng pa̍t lâng m̄-thang. Khó-pí ka-tī bô ài koà kim-khì, bô ài phì-siùⁿ pa̍t lâng. In-uī hō͘ tāi-ke ka-tī pí-kàu, nā khoàⁿ lán chò tio̍h, chiū sio-khoàⁿ-iūⁿ. Nā bē, chiū tāi-ke ū kì-jīn, ia̍h m̄-bián ké-chò; hoán-tńg tāi-ke khah chū-jiân. Chú ê sìn-chiá kap i ê lô͘-po̍k, bē-tit lóng-chóng saⁿ-tâng. (Nā-sī lēng-goā só͘ ū chó͘-chit ê thoân-thé seng-oa̍h, chū-jiân tio̍h chiàu tāi-ke só͘ kam-goān, iok-sok liáu ê chek-jīm, it-lu̍t kh3 kiâⁿ).
IV. Tuì kàu-hoē. (1) Lé-pài-tn̂g thang pí-phēng Kong-hoē-tn̂g, Chheng-liân-hoē-koán, Thian-chú-tn̂g, Chhài-tn̂g ê hó khong-khì, chhheng-khì-siùⁿ. M̄-bián liâm hoe, chiáu, chit ê suí, put-kò ū chong-tiōng, phok-sò͘ chiū hó. Tī Kui-jîn-pak chèng hiaⁿ-tī chí-moē, kap Lé-pài tio̍h kèng-khiân. (3) Hoē-gī tio̍h sūn-sū. (4) Tio̍h ū siā-hoē su-gia̍p. Hoē-iú siat--ê, kàu-hoē siat--ê, lóng hó, chóng-sī ài hun-bêng, m̄-thang hoà Chheng-liân-hoē sī hoē-iú siat--ê. Eńg-koè ê chheng-liân Bián-lē-hoē sī Tióng-chip-hoē siat--ê. Chiong-hoà ê Ông-lâi-hoē-siā sī hoē-iú siat--ê, beh hō͘ hiaⁿ-tī thang khì hia chò kang. Hiān-sî iáu ū hiaⁿ-tī tī-hia teh chò kang, Eng-hong Sian-seⁿ teh siat-hoat. Bô-lūn chò sím-mi̍h tāi-chì, éng ū lâng ài hiâm, ū-ê sī oàn-tò͘, ū-ê sī thiàⁿ-sim. Chóng-sī ū hu ê lâng ka-tī chai, chiū bô hiâm sím-mi̍h . Nā-sī pa̍t lâng khah m̄-chai, chiū iok-lio̍k phoe-phêng. Chāi Chiong-hoà ê hiaⁿ-tī khah bô 10 ê lâng hūn, tāi-ke siā-hoē sū-gia̍p, m̄-sī bóng-chhòng, m̄-sī lām-sám chò. Chiong-hoà I-koán, sī Kàu-sū-hoē siat--ê, chin toā kong-hāu. Hok-im-su-kio̍k, sī 20 goā ê pêng-iú kàu ê chheh, bē chin-chē khì. Iù-tī-hn̂g, sī Tióng-chip-hoē siat--ê. (5) Hoē-kui. Tuì ē-bīn ti̍t-ti̍t thia̍p tē-ki, thàu-kàu chhù-téng chiah tuì chhù-téng sǹg--lo̍h-lâi, lâi thóng-tī it-chhè. Chóng-sī ū-ê bē-thang siāng chi̍t keng. Nā-sī ē-thang siāng chi̍t ê chhiûⁿ-uî, iā-sī hó.
án-ni tuì bô chek-jīm--ê sǹg-khí, chiū-sī bô-tī (無治), chiū-sī hō͘ lâng tī (受治), chiū-sī kò͘ ka-tī (孤治), chiū-sī to̍k-li̍p kàu-hoē
(自治), chiū-sī liân-ha̍p chi̍t ê Tiong-hoē (聯治), chiū-sī oāⁿ hō͘ pún-tē lâng tī-lí (換治), chiū-sī bô-lūn chong-cho̍k, bô pia̍t pang-kok (統治).
(Boē-oân).
漢羅（Ùi原文改寫）
責任思想
(編輯部員：楊世註)
(紲接10月16面)
1934.1，no.586，pp.17-18
III. 對人。對親到疏，對近到遠：-
(1) 著傳主的福音予in，予in回心轉意，就是重頭生。
看報的男女同胞！請想咱所聽著，所teh傳--的，是甚物道理？儒，道，釋的道理，引起傷濟，真拍損時間。M̄-kú若干旦講拜上帝的事真濟;敢毋是變做回回教佮猶太教。回回教，猶太教甚物路用？雖然：-(a)共人毋通拜午上。 (b)著拜上帝。 (c)著有倫理。 (d)著比捌人較有智識。注意！回回教是基督教的對敵：十字軍的交戰，就是in。猶太教閣較是基督的對敵！可傷啊：害死基督，正是in。
咱的同胞欲回心轉意á-m̄？有的用約翰的說教法講， 「毒蛇的類啊，chī-chuī-á指示恁閃邊將來的受氣啊？所以恁著結彼號合佇反悔的果子。」有的用耶穌的宣傳法講， 「恁著反悔，因為天國近啦。」
第一要緊是主的福音，就是伊的人生，受害，閣活，聖神降臨。或是用譬喻，講歷史，引聖經，來證明基督的福音，的確會予人受感動，信耶穌，來回心轉意，得著重頭生，予信神徛起佇心內。所講的確會，毋是攏總會。減采有的聽了反轉怨妒，受氣，有的聽了那硬心；m̄-kú咱應該著按呢傳 (行 4：18-22)。
(2) 著赦免橫逆的人，著疼痛，莫得怨恨，總是家己著giâm-hat，捌人著寬恕。保羅講， 「我拍家己到忝忝，予伊降服，驚了我已經傳予捌人，本身減采拄著拒絕」(I林9：27)。
對捌人的寬恕，親像耶穌講， 「父啊，赦免in，因為in所做--的， in毋知」 (路 23：34)。
婦人人算是家己的一爿。所以有人teh拍算4項著嚴： (a)毋通罵耶穌。 (b)毋通行佇眾人所公認的歹。 (c)莫得佮無智識的人計較。 (d)莫得責備人，親像責備家己，著赦免人。
以外夫，妻，無的確像款，大家自由。朋友亦是按呢，就是除這4項以外，大家自由。其餘我無愛食薰，行棋，釣魚，無愛勉強捌人毋通。可比家己無愛掛金器，無愛譬相捌人。因為予大家家己比較，若看人做著，就相看樣。若袂，就大家有記認，亦毋免假做；反轉大家較自然。主的信者佮伊的奴僕，袂得攏總相同。 (若是另外所有組織的團體生活，自然著照大家所甘願，約束了的責任，一律去行)。
IV. 對教會。 (1)禮拜堂通比並公會堂，青年會館，天主堂，菜堂的好空氣，清氣相。毋免捻花，草，這个媠，不過有莊重，樸素就好。佇歸仁北前兄弟姊妹，佮禮拜著敬虔。 (3)會議著順序。 (4)著有社會事業。會友設--的，教會設--的，攏好，總是愛分明，毋通化青年會是會友設--的。往過的青年勉勵會是長執會設--的。彰化的王梨會社是會友設--的，欲予兄弟通去遐做工。現時猶有兄弟佇遐teh做工， Eng-hong先生teh設法。無論做甚物代誌，永有人愛嫌，有的是怨妒，有的是痛心。總是有夫的人家己知，就無嫌甚物。若是捌人較毋知，就約略批評。在彰化的兄弟較無10个人份，大家社會事業，毋是bóng-chhòng，毋是濫摻做。彰化醫館，是教師會設--的，真大功效。福音書局，是20外个朋友kàu的冊，賣真濟去。幼稚園，是長執會設--的。 (5)會規，對下面直直疊地基，敁到厝頂才對厝頂算--落來，來統治一切。總是有的袂通像一間。若是會通像一个牆圍，也是好。
按呢對無責任的算起，就是無治(無治)，就是予人治(受治)，就是顧家己(孤治)，就是獨立教會(自治)，就是聯合一个中會(聯治)，就是換予本地人治理(換治)，就是無論宗族，無別邦國(統治)。
(未完)。