是贏抑是輸
Sī iâⁿ á-sī su
文獻資訊
項目 | 資料 |
---|---|
作者 | 李水車 Lí Chuí-chhia |
卷期 | 台灣教會公報/芥菜子 |
卷期 | 第583卷 |
日期 | 1933/10 |
頁數 | 26-27 |
白話字(原文數位化)
Sī iâⁿ á-sī su ?
Lí Chuí-chhia
1933.10 (Koà-chhài-chí tē 93 hō) P.26-27
Goā-kok bó͘ só͘-chāi ū chi̍t ê phok-sū, siông-siông khoa-kháu thian-hā-tiong I sī tē-it phok-ha̍k ê lâng, put-lūn sím-mi̍h hè, I kóng ta̍k hāng chai, ta̍k hāng oē. Ū chi̍t ji̍t tú tī koe-chhī ê lō͘-piⁿ teh khai-káng ê sî, kóng thian-bûn soat tē-lí, thiaⁿ-kìⁿ ê lâng bô m̄ phah-chhiú hoan-gêng I ê phok-ha̍k. Tú-tn̄g hit-sî ū chi̍t ê chin phok-khiat ê siàu-liân lâng, thiaⁿ-kìⁿ I teh tâm-thain soat-tē, toā-siaⁿ teh khai-káng, hui-siông ê khoa-kháu, chiū tòng-boē-tiâu, peh--khí-lâi kā i mn̄g kóng, Phok-sū sian-siⁿ ah, khah sit-lé teh, in-uī goá tú-á thiaⁿ-kìⁿ lí ta̍k hāng chai, ta̍k hāng oē,si̍t-chāi chin kám-ho̍k sian0siⁿ ê phok-ha̍k to-lêng; chhì mn̄g lí chi̍t hāng, lí m̄-chai ū sím-mi̍h hong-hoat thang hō͘ sè-kài ê hái-chuí lóng ta á-bô ? Hit-sî phok-sū teh siūⁿ, nā kā i kóng bô hong-hoat, chiū chin kiàn-siàu, sit thé-biān, i só͘ khoa-kháu ê phok-ha̍k soà pìⁿ-choè mâu-tún, ciū ìn hit ê siàu-liân lâng kóng, Beh hō͘ sè-kài ê hái-chuí lóng ta, che sī bô oh ê sū. Siàu-liân lâng thiaⁿ-kìⁿ i án-ni kóng, chiū tng chèng-lâng ê bīn-chêng pek phok-sū tio̍h kap i saⁿ-su, chiū tuì phok-sū kóng, Lí nā-sī koh saⁿ-ji̍t oē hō͘ sè-kài ê hái-chuí lóng ta, goá su lí 3000 kho͘ ; nā-sī boē ta, lí ài su goá 3000 kho͘.
Phok-sū hō͘ hit ê siàu-liân lâng ti̍t-ti̍t bián-kióng, nā m̄-káⁿ kap i saⁿ-su chiū toā làu-khuì, ko͘-put-chiong kap i saⁿ-su. Hit ê siàu-liân lâng kiaⁿ-liáu phok-sū āu-ji̍t oē hoán-hiau, soà chio i tio̍h kap i khoè-iok chiah oē ēng-tit, khoè-iok kap hó, soà kiò hit toē-hng ū sìn-iōng ê lâng choè pó-jīn-lâng, khoè-iok hó, khoè-iok-su chi̍t lâng the̍h chi̍t thong, tāi-ke saⁿ-sî chiū lâng the̍h chi̍t thong hō͘ sè-kài ê hái-chuí ta, ún-tàng oē iâⁿ. iā hit ê phok-sū tńg-khì ê sî, hui-siông ê hoân-ló, kóng taⁿ tio̍h hāi lah, bô in tih-toaⁿ kap lâng saⁿ-su chit khoán bóng-tóng sū. Chit sî iáu m̄-káⁿ tuì phok-sū-niû kóng tang-sai, put-kò tí tī bîn-chhn̂g-nih ti̍t-ti̍t haiⁿ, ti̍t-ti̍t chhan, hoân-ló kàu boē-chia̍h boē khùn-tit, phok-sū-niû lia̍h-choè i sī phoà-pīⁿ, ia̍h m̄--sī siáⁿ-tāi? Phok-sū ìn kóng, chhiáⁿ kóng, kiám-chhái ū hong-hoat ia̍h-kú-káⁿ. Phok-sū hoah i, kóng Kā lí kóng sī ū lō͘-ēng sī bô ? Chóng-sī phok-sū-niû chài-saⁿ iau-kiû i tio̍h kóng, āu-lâi chiah kóng, Goá kin-á-ji̍t kap lâng khoè-iok chi̍t hāng ê bóng-tóng sū, tek-khak oē su lâng, soà chiong khoè-iok-su piaⁿ hō͘ phok-sū-niû khoàⁿ, phok-sū-miû chim-chiok tha̍k khoè-iok chi̍t piàn, chiū bah-bún-chhiò, tuì phok-sū kóng, Chit khoán ê sū bô tek-khak oē-su, chhiáⁿ bián hoân-ló chiū-sī.
Phok-sū-niû chim-chiok khoàⁿ khoè-iok ê tiâu-kiāⁿ, chiū tuì phok-sū kóng, Nā chiàu khoè-iok lí-hêng, lán tek-khak oē iâⁿ, phok-sū thiaⁿ-liáu chiū toā-siaⁿ hoah phok-sū-niû kóng, Lí chit ê cha-bó͘, kiám oē khah khiàng ta-po͘ mah ? Phok-sū-niû kóng, Chiah chhì-khoàⁿ, lí m̄-bián khì, goá tāi-lí lâi khì chiū-hó. Kàu khoè-iok ê ji̍t-chí chi̍t-ē kàu, phok-sū-niû chiū khoán 3000 kho͘ hē tī phê-pau-á lāi, kiò chi̍t chiah chhiú-chhia-á chiū ti̍t-ti̍t thoa kàu hit ê siàu-liân lâng ê chhù, chiū tuì i kóng, Kin-á-ji̍t, goá ê tiōng-hu sin-thé phoà-pīⁿ boē tit lâi, goá lâi tāi-lí oē ēng-tit á-boē? I ìn kóng , Lí nā su goá , ū 3000 kho͘ thang hō͘ goá, chiū chhìn-chhái lâng lâi tāi-lí lóng bô koan-hē. Phok-sū-niû kóng, Goá nā su lí 3000 kho͘, tī phê-pau-á lāi piān-piān, bián kiaⁿ bô. Hir 5 siàu-liân lâng chiū khì kiò hit ê pó-jîn ê lâng kap li̍p-hoē ê lâng beh lâi kái-koat chit ê tāi-chì. Phok-sū-niû chiū khí-lâi tuì hit ê siàu-liân lâng kap chèng-lâng soan-giân kóng, Ta̍k hāng tio̍h chiàu khoè-iok lâi kiâⁿ chiah oē ēng-tit, m̄-thang ū īⁿ-gī ê sū, chèng-lâng kóng tio̍h; hit ê siàu-liân lâng kóng, To m̄-sī siáu-jîn, kóng-oē boē chún-tit, thái-thó ū īⁿ-gī ê lí-iû. Hit-tia̍p phok-sū-niû chiong khoè-iok tha̍k chi̍t piàn hō͘ chèng-lâng thiaⁿ, kóng goá ê tiōng-hu sī kap lín khoè-iok kàu kin-á-ji̍t ē-po͘ 3 tiám cheng, beh hō͘ sè-kài ê hái-chuí lóng ta, sī bô ? Chèng-lâng ìn kóng, Bô chhò.
Phok-sū-niû chiū kóng, Chiàu khoè-iok, goá ê tiong-hu sī kan-ta kap lín khoè-iok sè-kài ê hái-chuí nā-tiāⁿ, í-goā kang , hô , khoe, ô͘, che lóng bô khoè-iok chāi-lāi ; taⁿ goá ē-po͘ 3 tiám-cheng beh hō͘ sè-kài ê hái-chuí lóng ta, chhiáⁿ lí tāi-seng chiong sè-kài ê kang, hô khoe, ô͘ ê chuí lóng cha̍h--khí-lâi, hō͘ i m̄-thang lâu-lo̍h chham tī hái. Hit ê siàu-liân lâng thiaⁿ-kìⁿ án-ni, chiū gāng-gāng bô oē than ìn, siūⁿ-lâi siūⁿ-khì to lóng bô sím-mi̍h hong-hoat thang cha̍h chiah ê chuí hō͘ i bî lâu lo̍h hái.
Lō͘-bé chèng-lâng phoàⁿ-toàn kóng, Nā-sī bô hong-hoat, eng-kai tio̍h su lâng. Phok-sū-niû tit-tio̍h 3000 kho͘ chiū chin hoaⁿ-hí, chē chhiú-chhia-á kín tńg-khì. Kàu chhù ê sî, phok-sū chiū mn̄g khoàⁿ sī iâⁿ, á-sī su ? Phok-su-niû ìn kóng, 3000 kho͘ kā i phāiⁿ tńg-lâi lah, m̄-chai sī iâⁿ á-sī su ? Phok-sū chiū mn̄g i ēng sím-mi̍h hong-hoat khì iâⁿ i, i chiū it-gō͘ it-cha̍p kóng hō͘ i thiaⁿ. Phok-sū thiaⁿ-liáu chiū kám-ho̍k phok-sū-niû ê châi-lêng iâⁿ-kè i. Tuì hit-tia̍p liáu-āu, m̄-káⁿ koh khoàⁿ-khin i kóng, Lí cht ê cha-bó͘, kiám oē khah khiàn ta-po͘ mah ?
Taⁿ siá chit chām, put-lūn sī ū si̍t á-sī bô si̍t, khiok bô toā koan-hē; put-kò sī beh hō͘ lán siūⁿ, hiān-sî tī siā-hoē-tiong siông-siông ēng khoè-iok saⁿ-khau, chiàu lán só͘ khoàⁿ si̍t-chāi sī chin oân-choân thang hoaⁿ-hí, m̄-kú tī khoè-iok tiâu-kiān-tiong , nā-ū chi̍t-sut-á bô tú-hó, bêng-bêng sī iâⁿ, chiū oē pìⁿ su, liáu-chîⁿ soà hō͘ lâng chhiò-gōng, só͘-í nā khoè-iok bô chim-chiok, siông-siông oē chhin-chhiūⁿ án-ni.
漢羅(Ùi原文改寫)
是贏抑是輸?
李水車
1933.10 芥菜子 p.26-27
外國某所在有一個博士,常常誇口天下中伊是第一博學的人,不論啥物貨,伊講逐項知,逐項會。有一日拄佇街市的路邊咧開講的時,講天文說地理,聽見的人無毋扑手歡迎伊的博學。拄當彼時有一個真phok-khiat 的少年人,聽見伊談天說地,大聲咧開講,非常的誇口,就擋袂tiâu,爬起來共伊問講,博士先生啊,較失禮咧,因為我拄仔聽見你逐項知,逐項會,實在真感服先生的博學多;試問你一項,你毋知有啥物方法通予世界的海水攏焦抑無?彼時博士咧想,若共伊講無方法,就真見笑,失體面,伊所誇口的博學紲變做矛盾,就應彼个少年人講,欲予世界的海水攏焦,這是無僫的事。少年人聽見伊按呢講,就當眾人的面前逼博士著佮伊相輸,就對博士講,你若是閣三日會予世界的海水攏焦,我輸你3000箍;若是袂焦,你愛輸我3000箍。
博士予彼的少年人直直勉強,若毋敢佮伊相輸就大漏氣,姑不將佮伊相輸。彼个少年人驚了博士後日會反hiau,紲招伊著佮伊契約才會用得,契約佮好,紲叫彼地方有信用的人做保認人,契約好,契約書一人提一通,大家相辭就人提一通予世界的海水焦,穩當會贏。也彼个博士轉去的時,非常的煩惱,講今著害啦,無因tih-toaⁿ佮相輸這款懵懂事。這時猶毋敢對博士娘講東西,不過佇佇眠床裡直直哼,直直chhan,煩惱到袂食袂睏得,博士娘掠做伊是破病,亦毋是啥事?博士應講,請講,kiám-chhái有方法亦久敢。博士伊,講共你講是有路用是無?總是博士娘再三要求伊著講,後來才講,我今仔日佮人契約一項的懵懂事,的確會輸人,紲將契約書 phiaⁿ予博士娘看,博士娘斟酌讀契約一遍,就肉紋笑,對博士講,這款的事無的確會輸,請免煩惱就是。
博士娘斟酌看契約的條件,就對博士講,若照契約履行,咱的確會贏,博士聽了就大聲喝博士娘講,你這个查某,敢會較khiàng查甫mah?博士娘講,才試看,你毋免去,我代理來去就好。到契約的日子一下到,博士娘就款3000箍下佇皮包仔內,叫一隻手車仔就直直拖到彼的少年人的厝,就對伊講,今仔日,我的丈夫身體破病袂得來,我來代理會用得抑袂?伊應講,你若輸我,有3000箍通予我,就chhìn-chhái人來代理攏無關係。博士娘講,我若輸你3000箍,佇皮包仔內便便,免驚無。彼个少年人就去叫彼个保人的人佮立會的人欲來解決這个事志。博士娘就起來對彼的少年人佮眾人宣言講,逐項著照契約來行才會用得,毋通有異議的事,眾人講著;彼的少年人講,都毋是小人,講話袂準得,thái-thó有異議的理由。彼疊博士娘將契約讀一遍予眾人聽,講我的丈夫是佮恁契約到今仔日下晡3點整,欲予世界的海水攏焦,是無?眾人應講,無錯。
博士娘就講,照契約,我的丈夫是干焦佮恁契約世界的海水爾爾,以外江,河,溪,湖,這攏無契約在內;今我下晡3點鐘欲予世界的海水攏焦,請你代先將世界的江,河溪,湖的水攏閘起來,予伊毋通流落摻佇海。彼的少年人聽見按呢,就愣愣無話通應,想來想去都攏無啥物方法通閘遮的水予伊bî流落海。
路尾眾人判斷講,若是無方法,應該著輸人。博士娘得著3000箍就真歡喜,坐手車仔緊轉去。到厝的時,博士就問看是嬴,抑是輸?博士娘應講,3000箍共伊揹轉來啦,毋知是嬴抑是輸?博士就問伊用啥物方法去贏伊,伊就一五一十講予伊聽。博士聽了就感服博士娘的才能贏過伊。對彼疊了後,毋敢閣看輕伊講,你即个查某,敢會較khiàn查甫 mah?
今寫這層,不論是有實是無實,卻無大關係;不過是欲予咱想,現時佇社會中常常用契約相輸,照咱所看實在是真完全通歡喜,毋過佇契約tiâu-kiān-中,若有一屑仔無拄好,明明是贏,就會變輸,了錢紲予人笑戇,所以若契約無斟酌,常常會親像按呢。