追念故吳威廉博士
Tui-liām kò͘ Gô͘ Ui-liâm Phok-sū
文獻資訊
項目 | 資料 |
---|---|
作者 | 陳添旺 Tân Thiam-ōng |
卷期 | 台灣教會公報 |
卷期 | 第581卷 |
日期 | 1933/8 |
頁數 | 21 |
白話字(原文數位化)
Tui-liām kò͘ Gô͘ Ui-liâm Phok-sū
Tân Thiam-ōng
1933.08, no. 581 (KCC, no. 91), pp. 21-22
La̍k ge̍h 13 hō àm, Siang-liân kàu-hoē chú-chhui tui-tō-hoē, lâi siàu-liām i pia̍t-sè 10 chiu-nî, ū 200 gpā lâng hù-hoē. Ta̍k lâng ēng chin khiân-sêng ê sim, chin choē lâng kóng i seng-chiân ê só͘ choè, chin-chiàⁿ oē kám-kek lâng. Ū chi̍t uī kóng, sí-lâng oē kóng-oē, kin ê-hng chiū-sī. Ū-ê kóng i uî-giân khiā-chāi tī Chú, só͘ khí ê chhù mā chin kian-kò͘ chū-chāi, si̍t-chāi ū-iáⁿ.
Choè Sîn Ha̍k-hāu-tiúⁿ ê sî-tāi
1901 nî, kò͘ Kai Phok-sū pia̍t-sè, chiū soà-chiap kà i só͘ lâu ê ha̍k-seng.
1902 nî 9 ge̍h, chiū koh khioh ha̍k-seng, hit àm tâng ji̍p-o̍h ū 32 lâng, āu-lâi in-uī kok lâng ê to͘-ha̍p, kín tńg, kàu-khì tiàm pài-tn̂g 11 miâ nā-tiāⁿ, phí-jîn chāi-lāi. Tuì ji̍p-o̍h kàu i pia̍t-sè ū 22 nî ê kú, chin siū i chí-tō, taⁿ chí-ū 4 miâ chāi-chit tiong nā-tiāⁿ.
Gâu thun-lún
Sui-jiân uī-tio̍h sím-mi̍h kan-khó͘ sū, chin-chiàⁿ gâu jím-nāi. I bat kóng, goá nā m̄-sī ēng thun-lún, chiū boē-oē tiàm Tâi-oân. In kiat-hun ê sî, chiū ū li̍p-goān beh uī-tio̍h Kiù-chú choè-kang lâi sí tī īⁿ-pang, kó-jiân ū chiâⁿ i ê goān. In kiat-hun 25 nî, chiah ê thoân-kàu-su kap hoē-iú kā i chiok-hō. Hoān-nā ū sím-mi̍h sū, i put-sî khǹg lâng tio̍h thun-lún. Kì-tit Chú ū kóng, Thun-lún ê lâng ū hok-khì, in-uī Thian-kok sī i ê kok.
Chèng-ti̍t
Nā ū sím-mi̍h sū tng-bīn kóng, i ū sím-mih oē iā chiàu ti̍t kóng--chhut-lâi, bô ún-khǹg, nā kan-chèng lâng iā tng-bīn kóng.
Bô-lūn sím-mi̍h lâng, sòng-hiong bô khoàⁿ-khin, hó-gia̍h mā bô pa-kiat, chiàu kong-tō ê lí-khì. Bat thiaⁿ-kìⁿ pān-sū ê sî, uī-tio̍h nā bô kong-tō ê lâng kek kàu chin siū-khì, chin kek-lia̍t m̄ niū lâng. uī-tio̍h chèng-ti̍t, kong-tō, hō͘ ta̍k hong-bīn chin chun-kèng tiōng-iōng i ê jîn-keh. Hit àm ū chi̍t ê Soan-kàu-su khí-lâi kóng, kò͘ Gô͘ Bo̍k-su chiáng kàu-hoē ê sî Bú-hoē chin sìn-jīm, tiōng-iōng i, nā ū siá phoe chin chió oē, sī kuí-kù nā-tiāⁿ, chia̍p-chia̍p kiò i siá khah choē. Lâng kóng, chèng-ti̍t sī lâng ê pún-chîⁿ, si̍t-chāi ū-iáⁿ.
Láu-si̍t, sìn-iōng
Nā ún lâng sím-mi̍h chiū hó àn-sǹg, bián kiaⁿ i hoán-hok. Boē ēng khuí-khiat, kan-chà ê oē lâi hāi lâng, iā boē péng-lâi péng-khì. Chú kóng, Sī chiū sī, m̄-sī chiū m̄-sī, chiàu án-ni teh kiâⁿ. iā i ê giân-sû chin chió, láu-si̍t. Nā ún lâng siu-lí pài-tn̂g, á-sī khí, í-ki̍p pa̍t hāng ê chîⁿ-hāng, m̄-bat gō͘--lâng. Sûn kàu-hoē, á-sī pa̍t hāng nā ún, sî-kan iā boē gō͘--lâng, che i ê sèng-chit si̍t-chāi chin khó-chhú.
Chhim-sìn, chiū-tiong
Nā hoān sím-mi̍h sū ū chin chhim ê sín-gióng-sim, lâng nā sím-mi̍h tāi-chì chiū bián-lē lâng, mài ka-kī sin-oan, Siōng-tè oē thoè lâng sin-oan, bān-sū ū kau-thok Siōng-tè, bô ài phín-phóng, iā bô ài thiaⁿ lâng phín-phóng.
Thiàⁿ lâng
M̄-nā thiàⁿ pêng-iú, chiū tuì-te̍k i mā chin thiàⁿ i, chin hó khoán-thāi i. Thiàⁿ kàu-hoē khoàⁿ chhin-chhiūⁿ bián-liû, tha̍k i ê uî-giân chiū chai. Bat thiaⁿ-kìⁿ khí pài-tn̂g, ka-kī ê chîⁿ thiⁿ chin-choē, sū-sū iú-hêng bô-hêng chin gâu pang-chān. Thiàⁿ ha̍k-seng, sûn-sī ha̍k-seng, nā ū sím-mi̍h sū chin gâu bián-lē, chin gâu thé-thiap, nā phoà-pīⁿ, bîn-chhn̂g chêng kiâⁿ kàu-uī. M̄-nā i, chiū Bo̍k-su-niû mā chin gâu pang-chān, nā ū ha̍k-seng phoà-pīⁿ, i sī chò khàn-hō͘-hū teh chiàu-kò͘. Bat ū ha̍k-seng phoà-pīⁿ chin siong-tiōng, kiaⁿ-liáu bô bāng, i sī mî-ji̍t sûn-sī bô làng-chām, kai-chài koh hó--khí-lâi, iáu ū chin-choē m̄-bián siá.
Thiàⁿ thoân-kàu-su, iú-hêng bô-hêng chin-choē siū i pang-chān, nā ū sím-mi̍h sū chin tì-sim. Kàu beh sí iáu teh tì-ì siúⁿ-kim ê sū; tú-gū hit nî ê siúⁿ-kim seng choè pa̍t hāng lō͘-ēng, i chin chhiat-ì kau-tài.
Hiān-chāi ū 4 ê kiáⁿ, chi̍t-ê ta-po͘ tī pún-kok khai-gia̍p i-seng, nn̄g ê cha-bó͘-kiáⁿ tī Tâi-lâm I-koán, chi̍t-ê kiáⁿ-sài i-seng, cha-bó͘-kiáⁿ iā i-seng, teh pang-chō͘ kàu-hoē i-koán, chi̍t-ê choè khàn-ho͘-hū, chi̍t-ê soè-hàn cha-bó͘-kián tī Tiong-kok, thang kóng chin sêng-kong, iā chin iú-hàu lāu-bú, gâu pang-chān thian-kok, si̍t-chāi êng-kng Kiù-chú ê miâ.
Taⁿ goá kán-tan siá kuí-jī lâi siàu-liām só͘ chun-kèng ê sian-siⁿ, i ê tio̍h-boâ soah-liáu, keng-kè 10 nî kú.
Chhiáⁿ lán khoàⁿ Hui-li̍p-pí 4 chiuⁿ 8 chat, “Taⁿ hiaⁿ-tī ah, kiat-bé lâi kóng, kìⁿ-nā chin-si̍t--ê, kìⁿ-nā khó-kèng--ê, kìⁿ-nā kong-gī--ê, kìⁿ-nā chheng-kiat--ê, kìⁿ-nā thang thiàⁿ--ê, kìⁿ-nā hó miâ-siaⁿ--ê, nā ū sím-mi̍h tek-hēng, sím-mi̍h thang o-ló, chiah-ê lín tio̍h siàu-liām.”
漢羅(Ùi原文改寫)
追念故吳威廉博士
陳添旺
1933.08, no. 581 (KCC, no. 91), pp. 21-22
六月13號暗,雙連教會主催追悼會,來數念伊別世10周年,有200外人赴會。 逐人用真虔誠的心,真濟人講伊生前的所做,真正會感激人。 有一位講:死人會講話,今ê昏就是。 有的講伊遺言徛在佇主,所起的厝嘛真堅固自在,實在有影。
做神學校長的時代
1901年,故偕博士別世,就續接教伊所留的學生。
1902年9月,就閣拾學生,彼暗同入學有32人,後來因為個人的都合,緊轉,到去踮拜堂11名若定,敝人在內。 Tuì入學到伊別世有22年的久,真受伊指導,今只有4名在職中若定。
Gâu吞忍
雖然為著甚麼艱苦事,真正gâu忍耐。 伊捌講:我若毋是用吞忍,就boē會踮台灣。 In結婚的時,就有立願欲為著救主做工來死佇異邦,果然有成伊的願。 In結婚25年,遮的傳教師佮會友共伊祝賀。 凡若有甚麼事,伊不時勸人著吞忍。 記得主有講:吞忍的人有福氣,因為天國是伊的國。
正直
若有甚麼事當面講:伊有什麼話也照直講--出來,無隱勸,若干證人也當面講。
無論甚麼人,宋凶無看輕,好額嘛無巴結,照公道的理氣。 捌聽見辦事的時,為著若無公道的人激到真受氣,真激烈毋讓人。 為著正直,公道,予 逐方面真尊敬重用伊的人格。 彼暗有一個宣教師起來講:故吳牧師掌教會的時母會真信任,重用伊,若有寫批真少話,是幾句若定,捷捷叫伊寫較濟。 人講:正直是人的本錢,實在有影。
老實,信用
若允人甚麼就好按算,免驚伊反覆。 Boē用詭譎,奸詐的話來害人,也boē 反來反去。 主講:是就是,毋是就毋是,照按呢teh行。 也伊的言詞真少,老實。 若允人修理拜堂,抑是起,以及別項的錢項,毋捌誤人。 巡教會,抑是別項若允,時間也boē誤人,這伊的性質實在真可取。
深信,就中
若犯甚麼事有真深的信仰心,人若甚麼代誌就勉勵人,mài家己申冤,上帝會替人申冤,萬事有交託上帝,無愛品捧,也無愛聽人品捧。
疼人
毋旦疼朋友,就對敵伊嘛真疼伊,真好款待伊。 疼教會看親像冕旒,讀伊的 遺言就知。 捌聽見起拜堂,家己的錢天真濟,事事有形無形真gâu幫贊。 疼學生,巡視學生,若有甚麼事真gâu勉勵,真gâu體貼,若破病,眠床前行到位。 毋旦伊,就牧師娘嘛真gâu幫贊,若有學生破病,伊是做看護婦teh照顧。 捌有學生破病真傷重,驚了無望,伊是暝日巡視無làng暫,佳哉閣好--起來,猶有真濟毋免寫。
疼傳教師,有形無形真濟受伊幫贊,若有甚麼事真致心。 到欲死猶teh致意賞金的事;抵遇彼年的賞金先做別項路用,伊真切意交代。
現在有4个囝,一個查埔佇本國開業醫生,兩個查某囝佇台南醫館,一個囝婿醫生,查某囝也醫生,teh幫助教會醫館,一個做看護婦,一個細漢查某囝佇中國,通講真成功,也真有孝老母,gâu幫贊天國,實在榮光救主的名。
今我簡單寫幾字來數念所尊敬的先生,伊的著磨煞了,經過10年久。
請咱看腓力比4章8節,”今兄弟啊,結尾來講:見若真實--的,見若可敬--的,見若公義--的,見若清潔--的,見若通疼--的,見若好名聲--的,若有甚麼德行,甚麼通呵咾,遮的恁著數念。”