精製品ê有害
Cheng-chè-phín ê Iú-hāi
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 陳能通 Tân Lêng-thong |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第576卷 |
| 日期 | 1933/3 |
| 頁數 | 28 |
白話字（原文數位化）
Cheng-chè-phín ê Iú-hāi
(Tân Lêng-thong)
- 03, no. 576, pp. 28
Kia-to͘ Kìm-chiú-hoē ê Hoē-tiúⁿ Siông-po͘ (松浦) I-ha̍k phok-sū, chú-tiuⁿ cheng-chè-phín (精緻品) iú-hāi-lūn kóng, Lâng nā lim cheng-liû-chuí (蒸餾水 distilled water) oē phò-hoāi pe̍h huih-kiû, kap âng huih-kiû, tì-kàu lâng khah khoài sí. án-ni thang chai chuí nā ēng lâng kang (人工) lâi kā i cheng-chè, hoán-tńg pìⁿ-choè iú-hāi.
Koh kóng, kam-chià sī Lâm-iûⁿ ê lâng só͘ ài ê chia̍h-mi̍h. (Tâi-oân iā sī án-ni). In-uī kam-chià-chiap ê lāi-bīn ū chin choē hâm-chuí thoàⁿ-sò͘ (含水碳素, carbohydrate), oē choè in ê khuì-la̍t ê goân-thâu. Só͘-í khoè kam-chià lâi chia̍h ê chāi-toē lâng, in choa̍t-tuì boē chiù-khí. (Tâi-oân chá iā káⁿ-sī án-ni). Lâng kóng, Bûn-hoà ê thêng-tō͘ ná koân, chiū soa-thn̂g ê siau-huì-liōng iā ná ke-thiⁿ; bûn-hoà ê lâng khah choē chiù-khí, sī in-uī chia̍h pe̍h-thn̂g só͘ tì. (Chiàu Chó-pek (佐伯) I-ha̍k phok-sū ê tiau-cha, 20 goā nî chêng ê Tiâu-sián lâng bô chiù-khí, kàu chia̍h pe̍h-thn̂g liáu-āu chiù-khí chiū ná ke-thiⁿ). In-uī pe̍h-thn̂g oē hō͘ huih-e̍k (血液) lāi ê jiō-sng (尿酸) ke siuⁿ choē, tì-kàu chhuì-khí ê kap kut ê chit oē khah phàⁿ, iā chhiúⁿ-the̍h lâng ê jím-nāi la̍t. Só͘-í lâng tio̍h chia̍h o͘-thn̂g, kap phang-bi̍t chiah hó.
Che thang choè lán êng-ióng (榮養) siōng ê chham-khó, iā thang koan-chiò Ki-tok-chiá ê sìn-gióng. In-uī tiat-ha̍k ê su-sióng ná oân-pī, chū-jiân kho-ha̍k ê hong-hoat ná cheng-khak, tì-kàu choē-choē lâng ài ēng che lâi cheng-chè Ki-tok-kàu ê sìn-gióng. Só͘-í ū lâng chiū siūⁿ, hoan-nā ēng lí-sèng(理性) só͘ boē tit lí-kái ê sìn-gióng, á-sī ēng chū-jiân kho-ha̍k só͘ boē tit soat-bêng ê kî-sū, chiah ê lóng m̄-sī chin-lí. Nā ēng chit hō thài-tō͘ lâi cheng-chè Sèng-keng ê kà-sī kap sū-si̍t, oē hō͘ lán phah sit-lo̍h tī Iâ-so͘ Ki-tok só͘ khé-sī ê Siōng-tè, kap I só͘ beh siúⁿ-sù lán lêng-hûn-siōng ê chu-ióng-hun. Lán beh tuì Sèng-keng tit-tio̍h pó-poè ê oa̍h-miā, khah iàu-kín ê sī tio̍h ēng lêng-tek ê cheng-chè-hoat, chiū-sī ēng lán jia̍t-chhiat ê kî-tó, lia̍h lán ê ì-chì lâi sūn-ho̍k tī Siōng-tè ê Sèng chí-ì, tī hia I beh siúⁿ-sù lán ê lêng-hûn ū khuì-la̍t thang khip-siu oa̍h-miā ê bí-niû.
ēng kho-ha̍k kap su-sióng só͘ cheng-chè ê Ki-tok-kàu, khah khoài hō͘ hiān-tāi jîn hoan-gêng, iā khah khoài kap hiān-tāi siā-hoē ê cho͘-chit chè-tō͘ gêng-ha̍p; chóng-sī bô tek-khak oē lī-ek tī thian-kok bîn ê lêng-sèng. Só͘-í lēng-khó͘ chia̍h chho͘-chho͘ ê chū-jiân-phín lâi hō͘ lán ê lêng-hûn tit-tio̍h ióng-chòng khuì-la̍t sī khah hó.
漢羅（Ùi原文改寫）
精製品ê有害
（陳能通）
- 03, no. 576, pp. 28
京都禁酒會ê會長松浦（松浦）醫學博士，主張精製品（精製品）有害論講：人若啉蒸餾水（蒸餾水 distilled water）會破壞白血球，kap紅血球，致到人khah快死。按呢thang知水若用人工（人工）來kā伊精製反轉變做有害。
Koh講：甘蔗是南洋ê人所ài ê食物。（台灣也是按呢）。因為甘蔗汁ê內面有真濟含水碳素（含水碳素，carbohydrate），會做in ê氣力ê源頭。所以khòe甘蔗來食ê在地人，in絕對袂蛀齒。（台灣早也敢是按呢）。人講：文化ê程度ná懸，就砂糖ê消費量也ná加添；文化ê人khah濟蛀齒，是因為食白糖所致。（照佐伯（佐伯）醫學博士ê調查，20外年前ê朝鮮人無蛀齒，到食白糖了後蛀齒就ná加添）。因為白糖會予血液（血液）內ê尿酸（尿酸）ke siuⁿ濟，致到嘴齒ê kap骨ê質會khah phàⁿ，也搶提人ê忍耐力。所以人著食烏糖kap蜂蜜chiah好。
這thang做咱營養（榮養）上ê參考，也thang關照基督者ê信仰。因為哲學ê思想ná完備，自然科學ê方法ná精確，致到濟濟人ài用這來精製基督教ê信仰。所以有人就想，凡若用理性（理性）所袂得理解ê信仰，á是用自然科學所袂得說明ê奇事，遮个攏毋是真理。若用這號態度來精製聖經ê教示kap事實，會予咱拍失落佇耶穌基督所啟示ê上帝，kap伊所欲賞賜咱靈魂上ê滋養分。咱欲對聖經得著寶貝ê活命，khah要緊ê是著用靈tek ê精製法，就是用咱熱切ê祈禱，掠咱ê意志來順服佇上帝ê聖旨意，佇遐伊欲賞賜咱ê靈魂有氣力thang吸收活命ê米糧。
用科學kap思想所精製ê基督教，khah快予現代人歡迎，也khah快kap現代社會ê組織制度迎合；總是無的確會利益佇天國民ê靈性。所以另可食粗粗ê自然品來予咱ê靈魂得著勇壯氣力是khah好。