新約書序說
Sin-iok-su Sū-soat
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 梁秀德 Niû Siù-tek |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第576卷 |
| 日期 | 1933/3 |
| 頁數 | 12 |
白話字（原文數位化）
Sin-iok-su Sū-soat
(Niû Siù-tek)
- 03, no. 576, pp. 12
Tē 3 chiuⁿ: Sin-iok-su ê phian-sêng (chiap-soà).
Chiàu téng-bīn ê sū-chêng, lâi chiâⁿ-chò Keng-tián phian-sêng ê goân-in. Chóng-sī chit ê sū, m̄-sī chi̍t-sî chiū bêng-pe̍k, iû-goân ū sî-tāi ê keng-koè, kàu tī chi̍t-sî chiah oân-sêng. Lūn hit ê sî-tāi ê hun-piat, ū chin chē lâng, hun chin chē khoán. Chóng-sī kàu oân-sêng ê sî-tāi lâi kóng, thang tāi-lio̍k hun-chò 3 chām.
Tē it chām (A. D. 50-140).
Chit ê sî-tāi thang kiò-chò Bûn-su tù-chok ê sî-tāi. Chit-sî ê sìn-tô͘, bô teh lia̍h bûn-su chò ū koân-ui, sī kan-ta chiàu só͘ khiàm-ēng lâi siá hō͘ kàu-hoē, kò-jîn, tē-hng, thoân-thé án-ni nā-tiāⁿ. Siáⁿ-sū in bô lia̍h-chò iàu-kín, che sī goá í-keng ū kóng, in-uī in lia̍h oa̍h-oa̍h ê Chú, chiū-sī Ki-tok ê jîn-keh kàu-hùn chò tiōng-iàu. iū-koh tī chit-sî hiah ê Sin-iok-su ê kok-koàn, iáu-boē chiâu-pī tù-chok khí--lâi. In-uī chiàu hiān-sî ê gián-kiù, tē-it chá siá ê, sī Ka-lia̍p-thài ê phoe; tē-it bān siá ê, sī Pí-tek hō͘-su (chha-put-to A. D. 140). iā Sin-iok-su ê 27 koàn, chha-put-to chit-poàⁿ, sī tī A. D. 80 nî í-siōng, kàu A. D. 140 ê tiong-kan lâi siá ê. Só͘-í chit ê sî-tāi boē thang phian-sêng, sī kan-ta ē thang siá nā-tiāⁿ. iū-koh chit chām ê chhì-kek khah bô hiah toā, in-uī sui-jiân ū īⁿ-toan ê lī-hāi, m̄-kú m̄-sī ū chó͘-chit-tek ê, sī khah sio̍k tī toān-phiàn-tek ê kong-kek, phoe-phêng nā-tiāⁿ. Sui-jiân hit-sî ū kuí-nā koàn hō͘ lâng lia̍h-chò iàu-kín, iáu-kú sī kan-ta khoàⁿ i chò kàu-hùn ê chheh nā-tiāⁿ. Chóng kóng chit ê sî-tāi, sī tù-chok ê sî-tāi.
Tē jī chām (A. D. 140-200).
Chit ê sî-tāi, thang kiò-chò phian-sêng sî-tāi. In-uī chit ê sî-tāi ê chhì-kek chin toā, chiū-sī ū īⁿ-toan ê su-siúⁿ kap ūn-tōng chhut-hiān. Chiàu le̍k-sú-siōng lâi khoàⁿ, tī chit ê tē-jī sè-kí ê tiong-kan, ū kuí-nā phài ê īⁿ-toan; chiū-sī Lô-se-tek (Docetic), Má-kiò (Marcion), Bah-si-lī-tē (Basileides), Bā-liân-tí-ná(Valentinus), Būn-tah-noh (Montanus). Chiah ê goân-lâi m̄-sī hoán Ki-tok-kàu, sī in tuì Ki-tok-kàu ū ka-kī ê kiàn-kái lâi chiâⁿ-chò chi̍t phài, tuì it-poaⁿ-tek ê Ki-tok-kàu lâi hun-khui. uī-tio̍h ū chiah chē ê īⁿ-toan-phài, tì-kàu Ki-tok-kàu bô the̍h tiāⁿ-tio̍h ê chún-chîn, lâi khoàⁿ ta̍k phài sī bē ēng-tit. Só͘-í chiū hoán-èng kàu tī phian-sêng ê kang. Tī chit ê sî-tāi, Ki-tok-kàu ê piān-chèng-ka chin-chē. Tiong-kan ū chhut-miâ ê, chiū-sī Iû-tīn (Justin) kap Ta-tiân (Tatian). In chit nn̄g lâng tuì phian-sêng ê sū chin tì-ì, in ū ēng hiān-sî Sin-iok-su tiong ê chē-chē koàn lâi chò piān-chèng ê kin-kù.
(Chit chiuⁿ iáu-boē oân; āu-hō beh koh chiap).
漢羅（Ùi原文改寫）
新約書序說
（梁秀德）
- 03, no. 576, pp. 12
第3章：新約書ê編成（接續）。
照頂面ê事情，來成做經典編成ê原因。總是這个事，毋是一時就明白，猶原有時代ê經過，到佇一時chiah完成。論彼个時代ê分別，有真濟人、分真濟款。總是到完成ê時代來講：thang大略分做3站。
第一站 (A. D. 50-140)。
這个時代thang叫做文書著作ê時代。這時ê信徒，無teh掠文書做有權威，是干但照所欠用來寫予教會、個人、地方、團體按呢若定。啥事in無掠做要緊，這是我已經有講：因為in掠活活ê主，就是基督ê人格教訓做重要。又koh佇這時遐个新約書ê各卷，猶未齊備著作起--來。因為照現時ê研究，第一早寫ê，是加拉太ê批；第一慢寫ê，是彼得後書（差不多A. D. 140）。也新約書ê 27卷，差不多一半，是佇A. D. 80年以上，到A. D. 140 ê中間來寫ê。所以這个時代袂通thang編成，是干但會thang寫若定。又koh這站ê刺激khah無遐大，因為雖然有異端ê厲害，毋過毋是有組織tek ê，是khah屬佇斷篇tek ê攻擊，批評若定。雖然彼時有幾若卷予人掠做要緊，猶久是干但看伊做教訓ê冊若定。總講這个時代，是著作ê時代。
第二站 (A. D. 140-200)。
這个時代，thang叫做編成時代。因為這个時代ê刺激真大，就是有異端ê思想kap運動出現。照歷史上來看，佇這个第二世紀ê中間，有幾若派ê異端；就是Lô-se-tek (Docetic)，Má-kiò (Marcion)，Bah-si-lī-tē (Basileides)，Bā-liân-tí-ná (Valentinus)，Būn-tah-noh (Montanus)。chiah-ê原來毋是反基督教，是in對基督教有家己ê見解來成做一派，對一般tek ê基督教來分開。為著有chiah濟ê異端派，致到基督教無提定著ê準繩，來看逐派是袂用得。所以就反應到佇編成ê工。佇這个時代，基督教ê辯證家真濟。中間有出名ê，就是Iû-tīn (Justin) kap Ta-tiân (Tatian)。In這兩人對編成ê事真致意，in有用現時新約書中ê濟濟卷來做辯證ê根據。
（這章猶未完；後號欲koh接）。