振興教會ê方法
Chín-heng kàu-hoē ê hong-hoat
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會公報 |
| 卷期 | 第575卷 |
| 日期 | 1933/2 |
| 頁數 | 21 |
白話字（原文數位化）
Chín-heng kàu-hoē ê hong-hoat
(Tân Khêng-ku)
- 02, no. 575, pp. 21-23
Lūn chit hāng būn-toê, choè sìn-tô͘ ê lâng, káⁿ choē-choē ū teh siūⁿ chiah tio̍h. Kiám-chhiá ū lâng uī-tio̍h hō͘ sè-kan ê gia̍p-sán, á-sī chit-gia̍p só͘ pé-pa̍k, soà lóng bô sî-kan thang khoà-lū, ia̍h bô tiāⁿ-tio̍h. M̄-kú chì-chió choè bo̍k-hoē ê lâng, tek-khak ta̍k lâng tio̍h ū koan-sim tī-chia, chiah ū ha̍p-gî. In-uī thoân thian-kok ê chin-lí, sī ná chhin-chhiūⁿ choè seng-lí lâng chi̍t-iūⁿ. Put-sî tio̍h ài kiù-khàm, kiám-cha i só͘ choè ê seng-lí ū thàn chîⁿ á-bô, koh tio̍h cháiⁿ-iūⁿ-kái-liông, chiah hō͘ i ê seng-lí oē it-hoat khah toā, kap it-hoat heng-khí.
Taⁿ thoân tō-lí ê lâng, ia̍h iû-goân tio̍h sî-siông koan-sim tī ka-kī ê kàu-hoē, khoàⁿ sìn-tô͘ it poaⁿ ū pêng-an bô, ū ke-thiⁿ, á-sī kiám-chió. Koh put-sî tio̍h siūⁿ khoàⁿ ū sím-mi̍h hó hong-hoat, thang hō͘ kàu-hoē koh khah heng bô? Beh hō͘ chi̍t hāng seng-lí hoat-ta̍t bô hiah-ni̍h khoài, m̄-sī kóng thâu-ke pún-sin kan-ta ēng chi̍t ki chhuì, put-sî lâi chhe-sái sin-lô, á-sī kan-ta kiò sin-lô tio̍h phah-piàⁿ, chhin-chhiūⁿ án-ni, seng-lí chiū oē heng-khí, tek-khah m̄-sī án-ni. Thâu-ke pún-sin tio̍h ū cha̍p-jī-hun ê chhin-chhiat, koh tio̍h ba̍k-chiu put-chí kim, oē hun-piat hó pháiⁿ ê sin-lô, koh ia̍h tio̍h ka-kī ū tì-ì, koan-sim tī hit ê seng-lí, koh tio̍h pún-sin ū hó bô͘-hoān lâi hoē sin-lô khoàⁿ, chiah ū thang ǹg-bāng sī-soè tāi-ke oē phah-piàⁿ.
Taⁿ bo̍k-hoē ê kang, sī pí beh hō͘ seng-lí hoat-ta̍t koh khah oh ê kang; só͘-í choè bo̍k-hoē-chiá ê lâng, ka-kī tio̍h cha̍p-jī-hun ū chhin-chhiat, jia̍t-sim gâu chí-tō it-poaⁿ, hō͘ it-poaⁿ ê sìn-tô͘ oē him-bō͘, koh ia̍h oē kap i pún-sin saⁿ-kap hia̍p-le̍k, pò-thoân tō-lí kap ín-chhoā lâng, chiah oē heng-khí kàu-hoē. Sìn-chiá sī chhin-chhiūⁿ tiáⁿ nā bô jia̍t, sui-bóng hî á-sī pa̍t-hāng, kā i hē lo̍h-khì, lóng boē piàn-khoán. In-uī khiàm jia̍t, cháiⁿ-iūⁿ bô jia̍t, sī uī-tio̍h chàu-khang bô hé. Hé sī chí Sèng-sîn. Cháiⁿ-iūⁿ bô hé, sī uī-tio̍h lâng bô ín hé ji̍p chàu. Chàu phì-jū kàu-hoē. Lâng phì-jū bo̍k-hoē-chiá. Chhâ phì-jū sìn-tô͘. Taⁿ sui-bóng chhâ moá chàu-khang, nā bô lâng khiat hé hē lo̍h-khì, chiū boē oē to̍h; kì-jiân bô ū to̍h ê hé, chiū tiáⁿ boē jia̍t, kì-jiân tiáⁿ bô jia̍t, chū-jiân boē-oē piàn-oāⁿ tī tiáⁿ-lāi ê mi̍h. Tiáⁿ-lāi ê mi̍h, phì-jū bī-sìn-chiá. Taⁿ beh hō͘ tiáⁿ-lāi só͘ ū ê mi̍h lâi piàn-khoán ê iàu-sò͘, chū-jiân só͘ ū khiàm-ēng ê sī lâng, chàu-khang, chhâ, hé kap tiáⁿ, chóng-sī tû-khí lâng ê kang í-goā, lóng ū piān-piān; só͘-í tē-it iàu-kín ê, sī khoàⁿ hit ê lâng hoaⁿ-hí tiám hé ji̍p chàu á-bô nā-tiāⁿ.
Taⁿ tàu-tí kàu-hoē sī sím-mi̍h lâng ê? Siat-sú goá nā án-ni lâi chhéng-mn̄g, tek-khak lâng beh kóng, kàu-hoē chū-jiân sī sìn-tô͘ ê. Chiū-sī hit keng kàu-hoē só͘ sio̍k ê sìn-tô͘ ê. Nā-sī án-ni, ū lâng tek-khak beh ìn goá kóng, beh hō͘ kàu-hoē heng sī chāi tī sìn-tô͘ ê chhiú; só͘-í téng-bīn só͘ phì-jū ēng sìn-tô͘ choè chhâ-chháu bô ha̍p, in-uī nā-sī sìn-tô͘ chhin-chhiūⁿ chhâ, chiū bô oá-khò pa̍t lâng ê khuì-la̍t, tek-khak boē-oē choè sím-mi̍h? Khiok ū iáⁿ, ū só͘-chāi ê sìn-tô͘ tian-tò pí bo̍k-hoē-chiá iáu khah jia̍t-sim, khah gâu choè kang, só͘-í nā chhin-chhiūⁿ hit khoán só͘-chāi, tian-tò tio̍h ēng sìn-tô͘ phì-jū choè lâng, ia̍h ēng thoân-kàu ê lâng choè chhâ khah ū ha̍p. M̄-kú chiàu it-poaⁿ lâi khoàⁿ, kiám m̄-sī chhin-chhiūⁿ goá só͘ kóng hit khoán mah? Phì-jū lâi kóng, kūn-lâi lán kàu-hoē-lāi ū siⁿ-khí choē-choē būn-toê, ia̍h bat thiaⁿ-kìⁿ kóng, ū thoân-tō-su put-chí teh hiâm bo̍k-su, kóng in chin choan-chè. Chóng-sī lūn chit hāng kiám-chhái ū, kiám-chhái bô, che sī chiàu khoàⁿ ê lâng ê kái-soat hoat, lūn chit hāng, chhiáⁿ pàng chi̍t-piⁿ, goá só͘ ài kóng ê, sī koan-hē hiah ê teh hiâm pa̍t lâng choan-chè hiah ê sian-siⁿ, in ka-kī m̄-chai ū hit khoán teh kiâⁿ in ka-kī só͘ bô ài hit taiû choan-chè ê lō͘ á-bô? Bat thiaⁿ-kìⁿ ū chi̍t-khoán sian-siⁿ, nā ka-kī só͘ bô chàn-sêng ê hoē, á-sī tio̍h kó͘-bú sìn-chiá chhut chîⁿ pang-chān ê sî, m̄-nā ka-kī bô ài chhut, liân thong-ti hō͘ hoē-iú chai to bô. M̄-nā kóng bô kó͘-bú, kiám-chhái soà chó͘-tòng lâng chhut chîⁿ ia̍h bô tiāⁿ-tio̍h. Kiám-chhái ū lâng khoàⁿ-tio̍h chit-tiuⁿ pò-choá, ài beh chek-pī goá ê chhìn-chhái kóng ia̍h bô tiāⁿ-tio̍h. Taⁿ m̄-bián lín hiâm, goá tī-chia lâi chhut pîn-kù. Goá pún-sin chit kuí-nî sui-sī put-châi, iáu-kú siū Pak-pō͘ ê Tiong-hoē thok, tio̍h tàu pang-chān Koà-chhài-chí Phian-chhip-pō͘ ê kang, kap pang-chān Pak-pō͘ Chú-ji̍t-o̍h ê kang. Só͘-í lūn chit nn̄g pō͘-hūn ê sū, tām-po̍h khah chai-iáⁿ, í-goā ê tāi-chì khah m̄-chai, só͘-í tuì chit nn̄g pō͘, ài the̍h chhut pîn-kù, lâi tām-po̍h chèng-bêng ū thoân-tō sian-siⁿ ū lām-iōng in ê koân-lī, chiū-sī ka-kī koâⁿ choan-chè ê lō͘, sī cháiⁿ-iūⁿ? Chiàu lán kàu-hoē ê chú-chí, tio̍h kó͘-bú choē-choē lâng lâi boé Kàu-hoē-pò khì khoàⁿ, chiah oē chai lán kàu-hoē-lāi sū-chêng ê tāi-lio̍k, chiàu thiaⁿ pò-kò ê lâng teh kóng, Tī Pak-pō͘ Kàu-hoē tiong ū chin choē só͘-chāi, m̄-nā sian-siⁿ bô kó͘-bú lâng boé Kàu-hoē-pò, liân i pún-sin soà bô boé; chiū-sī ū hit khoán bô boé poàⁿ-pō͘ ê só͘-chāi, chóng-sī goá khiok m̄-sī teh hiâm kàu-hoē ê sian-siⁿ bô khoàⁿ Kàu-hoē-pò, in-uī khah choē ê sian-siⁿ lóng sī chin ū ha̍k-būn ê, ia̍h bat hàn-bûn, á-sī kok-gú, á-sī pa̍t kok ê jī, só͘-í bô khoàⁿ Pe̍h-oē-jī ê pit-iàu, nā lūn ka-kī khiok ū iáⁿ, kiám-chhiá khah bô pit-iàu. M̄-kú lán tio̍h siūⁿ it-poaⁿ ê sìn-chiá, nā bô Pe̍h-oē-jī, phah-sǹg khah choē ê lâng káⁿ bô ki-hoē thang bat jī, koh thang chai pa̍t uī ê siau-sit, só͘-í uī-tio̍h án-ni, goá pún-sin sī chin tì-ì kó͘-bú lâng tio̍h o̍h Pe̍h-oē-jī.
Koh chi̍t hāng, chiàu lán kàu-hoē só͘ tēng ê, tī chi̍t nî ê tiong-kan ēng chi̍t lé-pài choè kì-liām thong sè-kài ê Chú-ji̍t-o̍h ê kì-liām-ji̍t, ia̍h tī hit ji̍t ê lé-pài-ji̍t só͘ hiàn ê chîⁿ, sī tio̍h kià lâi thang choè Chú-ji̍t-o̍h ê lō͘-ēng. Taⁿ goá uī-tio̍h chit hāng sū, m̄-nā ū chhut tī Kong-pò ê Koà-chhài-chí hia, seng pò hō͘ tāi-ke chai, koh-chài ū lēng-goā kià phoe hō͘ ta̍k keng ê kàu-hoē-tn̂g, m̄-kú tī kū-nî ê cha̍p-ge̍h ê tāi-chì, tán kàu chit-tia̍p iáu ū choē-choē uī lóng bô kià poàⁿ sián lâi. Taⁿ che m̄-chai sī sui-bóng sian-siⁿ ū thong-ti hō͘ kàu-hoē ê sìn-tô͘ chai, ia̍h sìn-tô͘ lóng siâng-sim kóng m̄-bián kì-hù chit khoán chîⁿ, á-sī thoân-tō sian-siⁿ ka-kī choan-chè, chiong Chú-ji̍t-o̍h Pō͘-hoē só͘ kià-khì ê phoe soà lia̍p hiat-ka̍k bô thong-ti, á-sī sui-bóng ū thong-ti; chóng-sī soà tī kàu-hoē ê bīn-chêng lâi soat-bêng hoán-tuì ê ì-kiàn, só͘-í tì-kàu hō͘ hoē-iú soà léng-sim, á-sī sui-bóng ài chhut, nā-sī khoàⁿ sian-siⁿ ê thài-tō͘ soà m̄-káⁿ chhut. Taⁿ bô lūn tó chi̍t khoán ê lí-iû, nā kì-jiân bô kià poàⁿ-sián lâi, chiū thang kóng hit ê sian-siⁿ si̍t-chāi bô chīn i ê pún-hūn, koh ū kiâⁿ choan-chè ê lō͘. Koh-chài lūn bô boé poàⁿ-pō͘ ê Kàu-hoē-pò ê só͘-chāi ia̍h sī siâng-khoán. Chhin-chhiūⁿ chit khoán su-siúⁿ, kàu-hoē beh tuì tah-lo̍h lâi heng mah? Chin-chiàⁿ tio̍h kéng-séng, tio̍h soè-jī ah! Chiàu goá só͘ khoàⁿ-kìⁿ ê, nā hit keng kàu-hoē ê sìn-chiá jú choē lâng, boé Kàu-hoē-pò sī jú heng-khí ê só͘-chāi, só͘-í lán choè Chú ê lô͘-po̍k ê lâng, m̄-thang bô tì-ì tī chit-khoán soè-hāng ê tāi-chì. Chiàu goá só͘ chāi, bô lūn sím-mi̍h só͘ chāi, goá iáu bē-bat khoàⁿ-kìⁿ, koh ia̍h iáu bē-bat thiaⁿ-kìⁿ kóng bô boé Kàu-hoē-pò ê kàu-hoē chin heng-khí, koh sìn-chiá ta̍k ê chin jia̍t-sim ê só͘-chāi.
Taⁿ kiat-kio̍k lâi kóng, si̍t-chāi hiān-sî khah choē ê só͘-chāi, nā thoân-kàu-ka ê lâng ū jia̍t-sim, kap sìn-chiá ū hia̍p hô teh saⁿ-kap choè kang ê só͘-chāi, chiū khah heng-khí, kî-si̍t tāi-khài ê sìn-tô͘ nā khoàⁿ chong-kàu-ka bô jia̍t-sim, chiū khah khoài siⁿ-khí léng-sim, che sī sū-si̍t, sui-bóng thoân-kàu ê lâng bô jia̍t-sim; chóng-sī ka-kī ia̍h sī oē jia̍t-sim, gâu pang-chān kàu-hoē ê sī khah chió. Chóng-sī lán sī pài Siōng-tè, m̄-sī pài chong-kàu-ka, só͘-í m̄-bián khoàⁿ hit khoán pháiⁿ bô͘-iūⁿ, tio̍h khoàⁿ Chú Iâ-so͘. Nā-sī lâng ê loán-jio̍k-tiám chiū-sī tī chit só͘-chāi, lóng m̄ ài khoàⁿ hó ê, tian-tó khah khoài thàn pháiⁿ ê. Só͘-í nā khoàⁿ-tio̍h bô jia̍t-sim ê sian-siⁿ, m̄-nā boē oē jia̍t-sim, ū lâng soà liân chhut iân to kiám-chió, che si̍t-chāi chin m̄-hó. án-ni chèng-bêng hit khoán sìn-tô͘ sìn-gióng iáu chhián. Goá koh ài ke kóng chi̍t poàⁿ kù, chiū-sī hi-bōng choè Chú ê chhe-ēng ê lâng, tek-khak tio̍h chīn i ê gī-bū, á-sī kóng sù-bēng lâi kiâⁿ, chiū ū hó ê bô͘-iūⁿ thang hō͘ sìn-chiá khoàⁿ; koh choè sìn-tô͘ ê lâng tio̍h oē hiáu thé-thiap in ê sian-siⁿ, nā-sī lūn só͘ tio̍h kiong-hōng i ê mi̍h, á-sī chîⁿ, tio̍h chhut-la̍t, m̄-thang hō͘ in ê sian-siⁿ ū tú-tio̍h khe̍k-khui ê sū, tì-kàu soà chó͘-tòng-tio̍h i ê choan-sim teh thoân tō-lí ê kang. Tāi-ke nā kó-jiân oē ēng jîn-ài saⁿ khoán-thāi, saⁿ thé-thiap, saⁿ thun-lún, saⁿ hia̍p-hô, chiū beh hō͘ kàu-hoē chín-heng sī ná péng-chhiú hiah-ni̍h khoài.
漢羅（Ùi原文改寫）
振興教會ê方法
（陳瓊琚）
- 02, no. 575, pp. 21-23
論這項問題，做信徒ê人，敢濟濟有teh想chiah著。Kiám-chhiá有人為著予世間ê業產，á是職業所把縛，續攏無時間thang掛慮，亦無定著。毋過至少做牧會ê人，的確逐人著有關心佇遮，chiah有合宜。因為傳天國ê真理，是ná親像做生理人一樣。不時著ài究勘、檢查伊所做ê生理有趁錢á無，koh著怎樣改良，chiah予伊ê生理會益發khah大，kap益發興起。
Taⁿ傳道理ê人，亦猶原著時常關心佇家己ê教會，看信徒一般有平安無，有加添，á是減少。Koh不時著想看有啥物好方法，thang予教會koh khah興無？欲予一項生理發達無遐呢快，毋是講頭家本身干但用一支喙，不時來差使薪勞，á是干但叫薪勞著拍拚，親像按呢，生理就會興起，的確毋是按呢。頭家本身著有十二分ê親切，koh著目睭不止金，會分別好歹ê薪勞，koh亦著家己有致意，關心佇彼个生理，koh著本身有好模範來會薪勞看，chiah有thang ǹg望序細大家會拍拚。
Taⁿ牧會ê工，是比欲予生理發達koh khah oh ê工；所以做牧會者ê人，家己著十二分有親切，熱心gâu指導一般，予一般ê信徒會欣慕，koh亦會kap伊本身相kap協力，報傳道理kap引chhōa人，chiah會興起教會。信者是親像鼎若無熱，雖bóng魚á是別項，kā伊下落去，攏袂變款。因為欠熱，怎樣無熱，是為著灶孔無火。火是指聖神。怎樣無火，是為著人無引火入灶。灶譬喻教會。人譬喻牧會者。柴譬喻信徒。Taⁿ雖bóng柴滿灶孔，若無人khiat火下落去，就袂會焯；既然無有焯ê火，就鼎袂熱，既然鼎無熱，自然袂會變換佇鼎內ê物。鼎內ê物，譬喻未信者。Taⁿ欲予鼎內所有ê物來變款ê要素，自然所有欠用ê是人、灶孔、柴、火kap鼎總是除起人ê工以外，攏有便便；所以第一要緊ê，是看彼个人歡喜點火入灶á無若定。
Taⁿ到底教會是啥物人ê？設使我若按呢來請問，的確人欲講：教會自然是信徒ê。就是彼間教會所屬ê信徒ê。若是按呢，有人的確欲應我講：欲予教會興是在佇信徒ê手；所以頂面所譬喻用信徒做柴草無合，因為若是信徒親像柴，就無倚靠別人ê氣力，的確袂會做啥物？卻有影，有所在ê信徒顛倒比牧會者猶khah熱心，khah gâu做工，所以若親像彼款所在，顛倒著用信徒譬喻做人，亦用傳教ê人做柴khah有合。毋過照一般來看，kiám毋是親像我所講彼款mah？譬喻來講：近來咱教會內有生起濟濟問題，亦捌聽見講：有傳道師不止teh嫌牧師，講in真專制。總是論這項kiám-chhái有，kiám-chhái無，這是照看ê人ê解說法， 論這項，請放一邊，我所ài講ê，是關係遐个teh嫌別人專制遐个先生，in家己毋知有hit款teh行in家己所無ài彼條專制ê路á無？捌聽見有一款先生，若家己所無贊成ê會，á是著鼓舞信者出錢幫贊ê時，毋若家己無ài出，連通知予會友知to無。毋若講無鼓舞，kiám-chhái續阻擋人出錢亦無定著。Kiám-chhái有人看著這張報紙，ài欲責備我ê凊彩講亦無定著。Taⁿ毋免恁嫌，我佇遮來出憑據。我本身這幾年雖是不才，猶久受北部ê中會託，著鬥幫贊芥菜子編輯部ê工，kap幫贊北部主日學ê工。所以論這兩部份ê事，淡薄khah知影，以外ê代誌khah毋知，所以對這兩部，ài提出憑據，來淡薄證明有傳道先生有濫用in ê權利，就是家己寒專制ê路，是怎樣？照咱教會ê主旨，著鼓舞濟濟人來買教會報去看， chiah會知咱教會內事情ê大略，照聽報告ê人teh講：佇北部教會中有真濟所在，毋若先生無鼓舞人買教會報，連伊本身續無買；就是有彼款無買半部ê所在，總是我卻毋是teh嫌教會ê先生無看教會報，因為khah濟ê先生攏是真有學問ê，亦捌漢文，á是國語，á是別國ê字，所以無看白話字ê必要，若論家己卻有影，kiám-chhiá khah無必要。毋過咱著想一般ê信者，若無白話字，拍算khah濟ê人敢無機會thang捌字，koh thang知別位ê消息，所以為著按呢，我本身是真致意鼓舞人著學白話字。
Koh一項，照咱教會所定ê，佇一年ê中間用一禮拜做記念thong世界ê主日學ê記念日，亦佇彼日ê禮拜日所獻ê錢，是著寄來thang做主日學ê路用。Taⁿ我為著這項事，毋若有出佇公報ê芥菜子遐，先報予大家知，koh再有另外寄批予逐間ê教會長，毋過佇舊年ê十月ê代誌，等到這霎猶有濟濟位攏無寄半錢來。Taⁿ這毋知是雖bóng先生有通知予教會ê信徒知，亦信徒攏siâng心講毋免寄付這款錢，á是傳道先生家己專制，將主日學部會所寄去ê批續lia̍p hiat-ka̍k無通知，á是雖bóng有通知；總是續佇教會ê面前來說明反對ê意見，所以致到予會友續冷心，á是雖bóng ài出，若是看先生ê態度續毋敢出。Taⁿ無論叼一款ê理由，若既然無寄半錢來，就thang講彼个先生實在無盡伊ê本份，koh有行專制ê路。Koh再論無買半部ê教會報ê所在亦是siâng款。親像這款思想，教會欲對tah落來興mah？真正著警醒、著細膩ah！照我所看見ê，若彼間教會ê信者愈濟人，買教會報是愈興起ê所在，所以咱做主ê奴僕ê人，毋thang無致意佇這款細項ê代誌。照我所知，無論啥物所在，我猶袂捌看見，koh亦猶袂捌聽見講無買教會報ê教會真興起，koh信者逐ê真熱心ê所在。
Taⁿ結局來講：實在現時khah濟ê所在，若傳教家ê人有熱心，kap信者有協和teh相kap做工ê所在，就khah興起，其實大概ê信徒若看宗教家無熱心，就khah快生起冷心，這是事實，雖bóng傳教ê人無熱心；總是家己亦是會熱心，gâu幫贊教會ê是khah少。總是咱是拜上帝，毋是拜宗教家，所以毋免看彼款歹模樣，著看主耶穌。若是人ê軟弱點就是佇這所在，攏毋ài看好ê，顛倒khah快趁歹ê。所以若看著無熱心ê先生，毋若袂會熱心，有人續連出iân to減少，這實在真毋好。按呢證明彼款信徒信仰猶淺。我koh ài ke講一半句，就是希望做主ê差用ê人，的確著盡伊ê義務，á是講使命來行，就有好ê模樣thang予信者看；koh做信徒ê人著會曉體貼in ê先生，若是論所著供奉伊ê物，á是錢，著出力，毋thang予in ê先生有拄著克虧ê事，致到續阻擋著伊ê專心teh傳道理ê工。 大家若果然會用仁愛相款待、相體貼、相吞忍、相協和，就欲予教會振興是ná péng手遐呢快。