宗教佮音樂
Chong-kàu kap Im-ga̍k
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 李傳 Lí Thoân |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第565期 |
| 日期 | 1932/4 |
| 頁數 | 3 |
白話字（原文數位化）
Chong-kàu kap Im-ga̍k
Lí Thoân
1932.04, no. 565, pp. 3-4
(Chiap chêng-hō)
Lán tuì ka-tī ê keng-giām, ū sî nā thiaⁿ-tio̍h hó ê im-ga̍k ê kám-tōng-la̍t loā-toā ah!
Lán tuì thiaⁿ hó ê siaⁿ-im, tì-káu lâi lâu ba̍k-sái á-sī hoán-hoé, chit khoán ê lē m̄-sī chi̍t nn̄g pái nā-tiāⁿ. Tī siang-bīn lâi khoàⁿ, chit ê im-ga̍k ê la̍t sī hō͘ Chong-kàu kap im-ga̍k thang kiat-liân ê iân lah. Só͘-í tuì le̍k-sú-tek lâi khoàⁿ, goân-lâi Chong-kàu kap im-ga̍k sī saⁿ khan-chhiú lâi hoat-ta̍t--ê, chhin-chhiūⁿ Hi-lia̍p, á-sī Hi-pek-lâi, á-sī chho͘-tāi, kàu Tiong-sè ê Ki-tok-kàu kok, á-sī Tang-iûⁿ ê kok-kok, poh-káⁿ ia̍h sī án-ni. Nā sī im-ga̍k tuì chong-kàu lâi to̍k-li̍p hit ê chong-kàu gî-sek, thang kóng sī sió pō͘-hūn, ia̍h bô koè-thâu.
Tuì chit ê kiat-kio̍k, im-ga̍k chiū-sī Chong-kàu-tek lé-pài choè ū hāu ê gē-su̍t ê sū. Lán tāi-ke bô ì-sù tiong lóng ū keng-giām ê sū lah. Chiū-sī lán beh tuì choân-lêng ê Siōng-tè ū hit khoán sìn-sim, á-sī kiû-liām só͘ chhut ê chong-kàu lé-pài. Thang kóng chiū-sī teh piáu-hiān Chong-kàu-tek chêng-sū ê chhiú-toāⁿ, só͘-í chiah soán chit khoán tiōng-tek ê gē-su̍t. iū-koh tī lé-pài tiong só͘ chhiùⁿ, só͘ chàu ê im-ga̍k, kāng hit sî thiaⁿ ê lâng, tuì sim-koaⁿ ū hit khoán kèng-pài ê thóng-it-sim chhut-lâi.
Tuì chit ê lán kap Jîn-kek-tek ê Sîn teh kau-thong ê Ki-tok-kàu, tuì Kū-iok ê sî-tāi kàu Iâ-so͘, keng-koè chho͘-tāi kàu tiong-sè-kí kàu-hoē, chìn chi̍t-pō͘ kàu hiān-tāi ê kàu-hoē só͘ teh tuì-tiōng chit ê im-ga̍k sī thang kiaⁿ, tī tiong-sè-kí teh kóng kàu-hoē í-goā bô im-ga̍k, che tek-khak m̄-sī koè-thâu, chhin-chhiūⁿ kóng beh siá Au-chiu ê im-ga̍k-sú, uī-tio̍h kàu-hoē im-ga̍k ê sū-soat liáu kuí-nā pah-ia̍h, che sī tong-jiân, kīn-sè ê im-gak pún-liû, bêng-bêng sī tuì kàu-hoē chhut. Hiān-kim ê sin kàu-hoē (Ki-tok-kàu) put-chí bô tiōng lé-sek goā-phoê, chóng-sī put-chí ū chù-tiōng tī im-ga̍k, kiám-chhái nā tī khah toā siâⁿ-chhī ê kàu-hoē chiū khah ē chiai.
Taⁿ tuì chit ê thang chai Chong-kàu kap im-ga̍k ê koan-hē chin toā. Che sī chhin-chhiūⁿ teh pài ngó͘-siōng teh ēng ê siūⁿ-poe, nā sit-lo̍h chi̍t-pêng chiū boē sái-tit, chhin-chhiūⁿ án-ni, Chong-kàu kap im-ga̍k ia̍h sī án-ni.
Tuì án-ni, lán ài oa̍t koè-lâi khoàⁿ lán Tâi-oân Kàu-hoē ê Kàu-hoē im-ga̍k cháiⁿ-iūⁿ? Sī thang hoaⁿ-hí, á-sī thang chù-ì? Nā-sī ū Goā-kok lâng ê Kàu-hoē im-ga̍k-ka beh lâi sī-chhat, tuì Tâi-lâm lâi khoàⁿ phah-sǹg sió-khoá ē ēng-tit, chóng-sī nā choân-thé lâi siūⁿ, si̍t-chāi tio̍h koh siūⁿ lah. Chhin-chhiūⁿ Chú-ji̍t-o̍h ê im-ga̍k, chit ê sū ia̍h-sī toā, ǹg-bāng āu-pái chiah koh kóng.
Lán khoàⁿ chit ê hiān-chōng kiám sī thang boán-chiok? chóng-sī tong-kio̍k-chiá khoàⁿ khah bô iàu-kín ê khoán. Chiàu goá teh siūⁿ, nā beh tī Siông-siat-pō͘ lâi hoē Thoân-kàu-ka kiám-hōng ê sū, khah hó lâi hoē lūn Kàu-hoē im-ga̍k tian tò khah ū lī-ek. Cháiⁿ-iūⁿ kóng? Lán hiān-sî ê chheng-liân, nā sī Loē-tē liû-ha̍k, á-sī tiong-téng í-siōng bô kóng ê chheng-liân, nā m̄-sī tī kàu-hoē ê Sèng-si ē-hiáu gîm, in lâi kàu-hoē lóng bô chhù-bī, chí-ū thiaⁿ Thoân-kàu-ka ê soat-kàu sī khah bô oa̍h-tāng-la̍t, in-uī in nā boē hiàu gîm-si, koh ū ê Pe̍h-oē-jī nā boē hiáu, koh the̍h bô koà phó͘ ê hàn-jī si, che-kiám ē hō͘ i oa̍h-tāng.
Só͘-í goá siūⁿ, nā sī hō͘ Kàu-hoe im-ga̍k ē heng-khí, tī pài-tn̂g-té thái ū teh chia̍h-hun, kóng êng-oē ê lâng. Só͘-í chiàu téng-bīn só͘ kóng, Chong-kàu kap im-ga̍k sī boē thang pun-lī-tit. Tuì án-ni, lán tāi-ke ǹg-bāng ē liáu-kái. M̄-thang khoàⁿ im-ga̍k sī chi̍t-chéng ê gû-lo̍k ki-koan. Koh ǹg-bāng lán Tâi-oân Kàu-hoē tong-kio̍k, ia̍h m̄-thang chò hō͘ lâng siūⁿ kóng chit ê im-ga̍k sī gû-lo̍k ki-koan ê sî-tāi. Nā án-ni, sī im-ga̍k gē-su̍t tuī-lo̍h ê sî-tāi, só͘-í toā ǹg-bāng kó͘-bú lán Kàu-hoē ê im-ga̍k. (Oân).
漢羅（Ùi原文改寫）
宗教佮音樂
李傳
1932.04, no. 565, pp. 3-4
（接前號）
咱對家己的經驗，有時若聽著好的音樂的感動力偌大啊！
咱對聽好的聲音，致到來流目屎抑是反悔，這款的例毋是一兩擺若定。 佇雙面來看，這个音樂的力是予宗教佮音樂通結聯的緣啦。 所以tuì歷史tek來看，原來宗教佮音樂是相牽手來發達--的，親像希臘，抑是希伯來，抑是初代，到中世的基督教國，抑是東洋的各國，博敢亦是按呢。 若是音樂tuì宗教來獨立彼个宗教儀式，通講是小部分，亦無過頭。
對這个結局，音樂就是宗教tek禮拜最有效的藝術的事。 咱大家無意思中攏有經驗的事啦。 就是咱欲對全能的上帝有彼款信心，抑是求念所出的宗教禮拜。 通講就是teh表現宗教tek情緒的手段，所以chiah選這款tōng-tek的藝術。 又閣佇禮拜中所唱，所奏的音樂，共彼時聽的人，tuì心肝有彼款敬拜的統一心出來。
Tuì這个咱佮仁極tek的神teh交通的基督教，tuì舊約的時代到耶穌，經過初代到中世紀教會，進步到現代的教會所teh對重這个音樂是通驚，佇中世紀teh講教會以外無音樂，這的確毋是過頭，親像講欲寫歐洲的音樂史，為著教會音樂的緒說了幾若百頁，這是當然，今世的音樂本流，明明是tuì教會出。 現今的新教會（基督教）不止無重禮式外皮，總是不止有注重佇音樂，減采若佇較大城市的教會就較會知。
今tuì這个窗知宗教佮音樂的關係真大。 這是親像teh拜偶像teh用的siūⁿ杯，若失落一爿就boē使得，親像按呢，宗教佮音樂亦是按呢。
Tuì 按呢，咱愛倚過來看咱台灣教會的教會音樂怎樣？是通歡喜，抑是通注意？ 若是有外國人的教會音樂家欲來視察，tuì台南來看拍算小可會用得，總是若全體來想，實在著閣想啦。 親像主日學的音樂， 這个事亦是大，向望後擺 chiah 閣講。
咱看這个現狀敢是通滿足？ 總是當局者看較無要緊的款。 照我teh想，若欲佇常設部來會傳教家減俸的事，較好來會論教會音樂顛倒較有利益。 怎樣講？ 咱現時的青年，若是內地留學，抑是中等以上無講的青年，若毋是佇教會的聖詩會曉吟，in來教會攏無趣味，只有聽傳教家的說教是較無活動力，因為in若boē曉吟詩，閣有的白話字若boē曉，閣提無歌譜的漢字時，這敢會予伊活動。
所以我想，若是予教會音樂會興起，佇拜堂thài有teh食薰，講閒話的人。 所以照頂面所講：宗教佮音樂是boē通分離得。 Tuì 按呢，咱大家向望會了解。 毋通看音樂是一種的娛樂機關。 閣向望咱台灣教會當局，亦毋通做予人想講這个這个音樂是娛樂機關的時代。 若按呢，是音樂藝術墮落的時代，所以大向望鼓舞咱教會的音樂。 （完）。