詹德建君死啦！
Chiam Tek-kiàn kun Sí-lah!
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會報/芥菜子 |
| 卷期 | 第561期 |
| 日期 | 1931/12 |
| 頁數 | 19 |
白話字（原文數位化）
Chiam Tek-kiàn kun Sí-lah!
Tiuⁿ Khun-oán
1931.12, no. 561 (KCC, no. 71), pp. 19-20
A. D. 1931, Chiau-hô 6 nî, 9 ge̍h 7 ji̍t, ē-po͘ 6 tiám, Chiam Tek-kiàn Thoân-tō-su, tī Tâi-pak-chhī Kiong-chiân-teng Má-kai Pīⁿ-iⁿ pia̍t-sè.
Tī A. D. 1907, Bêng-tī 40 nî 7 ge̍h 29 ji̍t, Kò͘ Chiam Tek-kiàn kun chhut-sì tī Sin-tek-chiu Biâu-le̍k-kūn, Kong-koán-chng Hok-ki, i sī kò͘ Chiam A-bián Tiúⁿ-ló ê tióng-lâm. Tuì soè-hàn ê sî chiū tha̍k-chheh, kàu kin-nî tuì Tâi-pak Sîn-ha̍k-hāu chut-gia̍p, hi ê kî-kan tú-tú 15 nî, Kong-ha̍k-hāu 6 nî, Tiong-ha̍k-hāu 5 nî, Sîn-ha̍k-hāu 4 nî. Kin-nî 3 ge̍h tuì Tâi-pak Sîn-ha̍k-hāu chut-gia̍p, tâng-sî siū-jīm Pak-pō͘ Thoân-tō-su ê chit, soà siū phài khì Tiong-le̍k Kàu-hoē chiū-jīm, i choè Thoân-tō-su chí-ū 5 ge̍h ji̍t nā-tiāⁿ, chiū oân i ê kang, án-ni hō͘ lán thang chai i - tû-khì 5 ge̍h ji̍t ê kong-jîn seng-oa̍h- sī tī su-jîn seng-oa̍h ê tiong-kan lâi kè chi̍t-sì-lâng; in-uī tuì chhut-sì kàu sí, 25 nî ê tiong-kan, 9 nî tī pē-bú ê bīn-chêng, iā 15 nî kú tī ha̍k-hāu.
Sui-bóng Chiam kun ê chi̍t-sì lâng sī té-té, lán nā oa̍t-tò-tńg lâi khoàⁿ i só͘ keng-kè ê lō͘-chām, chiū chám-jiân ū thang hō͘-làn siàu-liām. Sui-bóng i ê chi̍t-sì-lâng ê toā pō͘-hūn sī su-seng-oa̍h, iáu-kú khah choē sīchoè kong ê kang, lī-ek ha̍k-hāu, lī-ek kàu-hoē, lī-ek siā-hoē, nā bat kap i choè pêng-iú kau-poê kuí-nā nî ê lâng, chiū chin bêng-pe̍k i ê choè lâng sī sím-mi̍h khoán. Tī ha̍k-hāu lāi chun-kèng sī toā, thiàn-thàng sī-soè, siông-siông thoè loán-jio̍k ê lâng chhut-la̍t, uī-tio̍h kong-gī bô lún-neh, uī-tio̍h hó-sū bô hiâm uî-lân, kan-khó͘, te̍k-pia̍t tī Sîn-ha̍k-hāu 4 nî ê kú, hit tiong-kan bô lūn pò͘-tē, kóng tō-lí, kà Chú-ji̍t-o̍h, gîm-si, ūn-tōng, tāi-khài i choè thâu teh chí-tō. Sui-bóng iáu-sī ha̍k-seng, i ê sim í-keng teh thoè siā-hoē, kàu-hoē phah-sǹg, teh hùn-liān i só͘ tio̍h choè kong-jîn ê kang, bat chi̍t-pái ū siaⁿ teh kiò kóng, “Sím-mi̍h lâng beh khì Tang-pō͘ A-mi-cho̍k ê tiong-kan thoân-tō?” “Ū sím-mi̍h lâng hoaⁿ-hí chì-goān á-bô?” I chiu koat-sim, soà thê-chhut thàn-goān-su tī tong-kio̍k ê bīn-chêng, ài choè Ko-sa-cho̍k ê Soan-kàu-su; ū ki-hoē chiū chhut-la̍t gián-kiù in ê chêng-hêng. Khó-sioh i só͘ ǹg ê bo̍k-phiau iáu bē tit-chiâⁿ, chiū siū Siōng-tè kéng-tiàu.
Kiaⁿ-liáu choá-bīn bô iông-ún, lūn i uī-tio̍h kong-chiòng teh chhut-la̍t, siá kàu chia chiū-hó, ǹg-bāng lán tuì án-ni thang luī-chhún í-goā ê.
Taⁿ lâi siūⁿ i su-khia ê hong-bīn. Lūn i tī ke-lāi sím-mi̍h khoán, goá khak-sìn i ū chīn i ê pún-hūn, tī i ê iáu-ū lāu-bú, a-chí, sió-tī kap sió-bē kok chi̍t ê.
Tuì i ê pē-bú chīn choè kiáⁿ-jî ê iú-hàu, oē kì-tit nn̄g nî chêng ê joa̍h-thiⁿ, i ū khì Koan-im-soaⁿ kàu-hoē (Tang-pō͘) choè-kang nn̄g ge̍h ji̍t kú, hit tiong-kan ū jiám-tio̍h hit pêng ê hong-thó͘-pīⁿ, koâⁿ-jia̍t, kàu tńg-lâi ha̍k-hāu, in-uī pīⁿ hó bô lī koh hoat-jia̍t kàu 40 tō͘ khah-ke, in-uī kiaⁿ pē-bú hoân-ló m̄-káⁿ hō͘ in chai, chóng-sī chi̍t chá-khí thàu-chá ū lâng phah-mn̂g, m̄-chai sím-mi̍h sū, goá chiū khì khoàⁿ. Bô phah-sǹg sī Tiān-pò kàu-uī, koh sī beh hō͘ Chiam Tek-kiàn, koáⁿ-kín tháu-khui khoàⁿ, hit Tiān-bûn sī kóng “チチキトクスグカヘレ” “Lāu-pē guî-tok, kín tńg-lâi.” Phoàⁿ-pīⁿ ê Chiam kun, tú-chiah thè-jia̍t, khah-hó, chiū tú-tio̍h chit khoán jîn-seng tē-it pi-chhám ê sū. Chiam kun hit-sî bô siūⁿ-tio̍h ka-kī ê kan-khó͘; koáⁿ-kín chiū tò-khì chhù-ni̍h, teh ǹg-bāng khoàⁿ ū sím-mi̍h hoat-tō͘ thang hō͘ lāu-pē koh iong khí-lâi, chīn i choè kiáⁿ ê pún-hūn, ti̍t-cháu kàu chhù, khó-sioh iú-hàu ê Chiam kun bô thang koh kap lāu-pē kóng-oē, lāu-pē lō͘-bé-ē chhoán ê khuì, i khoàⁿ bô tio̍h. Siong-pi ah! Chiam kun só͘ kèng-thiàⁿ ê lāu-pē, só͘ tuì-tiōng ê lāu-pē sí-lah! Hit sî i ê sim ê kan-khó͘ boē kóng-tit, nā oē-chhoè-tit chiū tek-khak hoaⁿ-hí thoè lāu-pē lâi sí. Tuì lāu-bú bián-kóng sī iú-hàu, hit-sî í-āu koh-khah chhut-la̍t ēng chióng-chióng ê hoat-tō͘ lâi an-uì lāu-bú, khoàⁿ cháiⁿ-iūⁿ chiah oē hō͘ iu-būn ê lāu-bú tit-tio̍h pêng-an, tuì toā-chí, sió-tī, sió-bē, chīn i choè hiaⁿ-tī ê chêng lâi khoán-thāi in. Tuì i chhin-ài ê hu-jîn, chīn i choè tiōng-hu, choè thâu-chàng ê pún-hūn, lâi thiàⁿ-thàng i. Lâng kóng, ‘Better-half’ nā-sī goá khah ài sī kóng, ‘Best-half.’ In-uī in ê chhin-ài m̄-sī pêng-siông lâng só͘ siūⁿ oē kàu, choè oē kàu ê sū.
Put-hēng tī kin-nî 8 ge̍h tiong jiám-tio̍h Tn̂g-á-pīⁿ, in-uī pêng-siông-sî seng-khu chin ióng, ta̍k lâng phah-sǹg i oē hó, chóng-sī in-uī kin-nî 5 ge̍h ū tú-tio̍h jia̍t-pīⁿ, tó jī-cha̍p-goā-ji̍t, seng-khu lám put-chí choē, tuì án-ni goán só͘ ǹg-bāng ê lóng tò-péng liáu-liáu, goán só͘ sìn ê lóng kui tī o͘-iú. Phoáⁿ-pīⁿ ê Chiam kun boē koh khí-lâi, boē koh kap goán kóng-oē, choè-tīn thit-thô, ūn-tōng, choè kang.
Khó-siong ah! Chīn-tiong, jîn-ài, iú-hàu ê Chiam kun, khó-kèng ê Chiam kun, éng-kiú lì-pia̍t khì lah! Tī bu̍t-chit siōng sī pìⁿ-choè khang koh-chài khang.
Káu ge̍h 8 ji̍t ē-po͘ 4 tiám, tī Sian-liân lé-pài-tn̂g, Tân Khoe-chùn Thoân-tō-su su-hoē, beh kā i khui Kò-pia̍t-sek, chi̍t-ē thiaⁿ-kìⁿ án-ni, choē-choē lâng tuì ta̍k uī lâi hoē-chòng, iáu-bē 4 tiám í-keng beh bô uī thang chē lah! ēng tiān-pò͘ thoè chhut-se̍k iā chīn-choē, 14 tâi ê chū-tōng-chhia sàng i kàu Sam-kiâu-teng Hé-chòng-tiûⁿ, lâi kap i sek-pia̍t, i ê lāu-bú, i ê bó͘, i ê sió-bē, i ê chhin-lâng, i ê peng-iú bô m̄ pi-siong toā-khàu, in-uī boē koh khoàⁿ-kìⁿ. 9 ji̍t chá-khí goán kuí-nā lâng khì the̍h i ê uî-hâi, thang toà tò-tńg-khì chòng tī lāu-pē ê sin-piⁿ.
Cha̍p-ge̍h 1 ji̍t ē-po͘ 3 tiám 35 hun khí, Tâi-pak Sîn-ha̍k-hāu ê ha̍k-seng, in-uī siàu-liām i ê siⁿ-chêng, ū chú-chhui Tui-tō Hùn-heng-hoē, iā ū Kai Sian-siⁿ, Tân Khoe-chùn Thoân-tō-su, Gô͘ Thian-bēng Sian-siⁿ, chiong kò͘-jîn ê siⁿ-chêng kap i ê sí lâi hùn-heng goán.
ǹg-bāng khoàⁿ Pò ê hiaⁿ-chí oē kap goán tông-chêng, saⁿ-kap siàu-liām Kò͘-jîn, iā tī kî-tó ê tiong-kan thoè i ê uî-cho̍k kî-tó, ǹg-bang Siōng-chú chiàu kò͘ in, siúⁿ-sù khuì-la̍t hō͘ in, hō͘ in soà-chiap Kò͘ Chiam Tek-kiàn Thoân-tō-su só͘-ài choè ê kang, kap oân-sêng i só͘ choè boē-liáu ê kang. A men.
漢羅（Ùi原文改寫）
詹德建君死啦！
張崑遠
1931.12, no. 561 (KCC, no. 71), pp. 19-20
A. D. 1931，昭和6年， 9月7日，下晡6點，詹德建傳道師，佇台北市宮前町馬偕病院別世。
佇A. D. 1907，明治40年7月29日，故詹德建君出世佇新竹州苗栗郡，公館庄福基，伊是故詹A-bián長老的長男。 Tuì細漢的時就讀冊，到今年tuì台北神學校卒業，彼个期間抵抵15年，公學校6年，中學校5年，神學校4年。 今年3月tuì台北神學校卒業，同時受任北部傳道師的職，續受派去中壢教會就任，伊做傳道著只有5月日若定，就完伊的工，按呢予通知伊 - 除去5月日的公人生活 - 是佇私人生活的中間來過一世人；因為tuì出世到死，25年的中間，9年佇父母的面前，也15年久佇學校。
雖罔詹君的一世人是短短，咱若越頭轉來看伊所經過的路站，就嶄然有通予咱數念。 雖罔伊的一世人的大部分是私生活，猶久較濟是做公的工，利益學校，利益教會，利益社會，若捌佮伊做朋友交陪幾若年的人，就真明白伊的做人是甚麼款。 佇學校內尊敬序大，疼痛序細，常常替軟弱的人出力，為著公義無懍懾，為著好事無嫌為難，艱苦，特別佇神學校4年的久，彼中間無論布袋，講道理，佮主日學，吟詩，運動，大概伊做頭teh指導。 雖罔猶是學生，伊的心已經teh替社會，教會拍算，teh訓練伊所著做公人的工，捌一擺有聲teh叫講，”甚麼人欲去東部阿美族的中間傳道？”“有甚麼人歡喜志願也無？” 伊就決心，續提出呈願書佇當局的面前，愛做高砂族的宣教師；有機會就出力研究in的情形。 可惜伊所向的目標猶bē得成，就受上帝揀召。
驚了紙面無容允，論伊為著公眾teh出力，寫到遮就好，向望咱tuì按呢通 累存以外的。
今來想私傢的方面。 論伊佇家內甚麼款，我確信伊有盡伊的本份，佇伊的猶有老母、阿姊、小弟佮小妹各一个。
對伊的父母盡做囝兒的有孝，會記得兩年前的熱天，伊有去觀音山教會（東部）做工兩月日久，彼中間有染著彼爿的風土病，寒熱，到轉來學校，因為病好無離閣發熱到40度較加，因為驚父母煩惱毋敢予in知，總是一早起透早有人拍門， 毋知甚麼事，我就去看。 無拍算是電報報到位，閣是欲予詹德建，趕緊tháu開看，彼電文是講”チチキトクスグカヘレ”“老父危篤緊轉來。” 破病的詹君，tú-chiah退熱，較好，就抵著這款人生第一悲慘的事。 詹君彼時無想著家己的艱苦；趕緊就倒去厝裡，teh向望看有甚麼法度通予老父閣勇起來，盡伊做囝的本份，直走到厝，可惜有孝的詹君無通閣佮老父講話，老父路尾下喘的氣，伊看無著。 傷悲啊！ 詹君所敬疼的老父，所對重的老父死啦！ 彼時伊的心的艱苦boē講得，若會做得就的確歡喜替老父來死。 對老母免講是有孝，彼時以後閣較出力用種種的法度來安慰老母，看怎樣chiah會予憂悶的老母得著平安，對大姊，小弟，小妹，盡伊做兄弟的前來款待in。 對伊親愛的夫人，盡伊做丈夫，做頭總的本份，來疼痛伊。人講：‘Better-half’若是我較愛是講：‘Best-half’。 因為in 的親愛毋是平常人所想會到，做會到的事。
不幸佇今年8月中染著腸仔病，因為平常時身軀真勇，逐人拍算伊會好，總是因為今年5月有抵著熱病，倒二十外日，身軀lám不止濟，tuì按呢阮所向望的攏倒反了了，阮所信的攏歸佇烏有。 破病的詹君boē閣起來，boē閣佮阮講話，做陣thit-thô，運動，做工。
可傷啊！ 盡忠，仁愛，有孝的詹君，可敬的詹君，永久離別去啦！ 佇物質上是變做空閣再空。
九月8日下晡4點，佇雙連禮拜堂，陳溪圳傳道師私會，欲共伊開告別式，一下聽見按呢，濟濟人tuì逐位來會葬，猶未4點已經欲無位通坐啦！ 用電報替也真濟，14 台的自動車送伊到三橋町火葬場，來佮伊惜別，伊的老母，伊的某，伊的小妹，伊的親人，伊的朋友無毋悲傷大哭，因為boē閣看見。 9日早起阮幾若人去提伊的遺骸，通帶倒轉去葬佇老父的身邊。
十月1日下晡3點35分起，台北神學校的學生，因為數念伊的生前，有主催追悼奮興會，也有偕先生、陳溪圳傳道師、吳天命先生，將故人的生前佮伊的死來奮興阮。
向望看報的兄姐會佮阮同情，相佮數念故人，也佇祈禱的中間替伊的遺族祈禱，向望上主照顧in，賞賜氣力予in，予in續接故詹德建傳道師所愛做的工，佮完成伊所做boē了的工。 阿門。