吳廷芳傳道ê小傳
Gô͘ Têng-hong Thoân-tō ê Sió-toān
文獻資訊
項目 | 資料 |
---|---|
作者 | 偕叡廉 Kai Jōe-liâm |
卷期 | 台灣教會報 |
卷期 | 第532卷 |
日期 | 1929/7 |
頁數 | 20 |
白話字(原文數位化)
Gô͘ Têng-hong Thoân-tō ê Sió-toān
1929.07 532 koàn (Koà-chhài-chí Tē 41 Hō) p.20
(Kai Joē-liâm)
Gô͘ Têng-hong Thoân-tō ê pún só͘-chāi chiū-sī Báng-kah. I tī Bêng-tī 3 nî, 10 ge̍h 24 ji̍t chhut-sì. Soè-hàn ê sî ū tha̍k Hàn-o̍h; kàu khah toā hàn chin jīn-chin gián-kiù Khong-chú chheh. Kàu 15 hè hit-sî Hoat-kok lâi phah Tâi-oân(Se-á-hoán) tī toē-hng choē-choē só͘-chāi put-chí jiáu-loān. Tī Báng-kah hiah ê Sam-tāi-sèng(N̂g, Lîm, Gô͘) toā khún-tio̍k kàu-hoē, kóng, nā ū Lé-pài-tn̂g chiū bô Sam-tāi-sèng, nā ū Sam-tāi-sèng chiū bô lé-pài-tn̂g. Peh-sìⁿ toā jiáu-loān beh thiah Lé-pài-tn̂g. Hit-sî Gô͘ Têng-hong phah-lô tī koe-lō͘, chhut-la̍t kiò lâng lâi thiah pài-tn̂g. Bô-kú kuí-nā chheng lâng kia̍h ke-si, lâi thiah pài-tn̂g.
Keng-kè kuí-nā nî kú, Gô͘ Têng-hong chiū khì kiâⁿ gê-mn̂g, í-ki̍p choè Sian-siⁿ. Kàu Bêng-tī 29 nî 4 ge̍h,I poaⁿ khì Sek-kháu (Siông-san) choè sian-siⁿ. Tī hia Sek-kháu ê Thoân-tō Tân Lêng ín-chhoā i lâi chiū-kūn Chú. Tuì-te̍k pìⁿ-choè pêng-iú, Khóng-chú ê ha̍k-seng chiâⁿ-choè Ki-tok ê chhin-peng. Gô͘ Têng-hong Sian-siⁿ chhē-tio̍h oa̍h-miā ê lō͘ koh thiaⁿ-kìⁿ Ki-tok ê siaⁿ kóng, “Tè goá,” i chū pàng-sak it-chhè lâi tè Chú.
Ū chi̍t ji̍t chha-put-to 32 nî chêng, Tân Lêng Thoân-tō chhoā i kàu Báng-kah Lé-pài-tn̂g, kóng ū chi̍t ê tha̍k-chheh-lâng him-bō͘ ài ji̍p Sîn-ha̍k tha̍k-chheh. Hit ji̍t goá ê lāu-pē tú-tú tī Báng-kah, goá iā tī-teh. Tân Lêng Thoân-tō kóng, “kai Bo̍k-su, chit uī sian-siⁿ ài choè thoâⁿ-tō, kūn-lâi siông-siông lâi Sek-kháu lé-pài.” Gô͘ Sian-siⁿ chheng chi̍t niá chhíⁿ-saⁿ, tì oáⁿ-bō chē tī í-ni̍h, ba̍k-chiu kim-kim khoàⁿ goá ê lāu-pē. I chiū kap i kóng choē-choē oē, soà mn̄g kóng, “Lí siūⁿ ài choè thoân-tō? Gô͘ Sian-siⁿ ìn kóng. “Kai Bo̍k-su, goá beh choè thoân-tō kàu chi̍t-sì-lâng.” Siāng hit nî, 1897, Gô͘ Sian-siⁿ ji̍p Tām-chuí Sîn-ha̍k choè ha̍k-seng.
In-uī sī tha̍k-chheh-lâng, hàn bûn i bat put-chí chhim, i iā chin gâu siá-jī. Tī Tâi-oân chin-choē lâng chin him-bō͘ i ê jī.
Tī 1898 nî, 4 ge̍h 22 ji̍t, phài i khì Chú-tńg-kha choè thoân-tō. Tī hia kuí-nā nî kú choè kang, kap tāi-ke put-chí chhin-chhiat. āu-lâi khì tiàm Thô-hn̂g, Sin-tek, Keo-lâng, Pak-tâu, Sū-lîm chiah ê lé-pài-tn̂g. Bô-lūn khì sím-mi̍h só͘-chāi i kap chèng-lâng chin khoài se̍k-sāi, in-uī i gâu kau-poê pêng-iú.
Tī chit 30 nî koh 3 ge̍h ji̍t kú, Gô͘ Thoân-tō put-chí un-khûn choè Chú ê kang. In-uī i chin hó kháu-châi, siaⁿ-im hó, koh oa̍h-tāng, tuì án-ni choē-choē lâng ài thiaⁿ i ê ián-soat. I iā chin ài pò-iông Chú ê hok-im; lóng boē ià-siān, nā chhiáⁿ i ián-káng i m̄-bat the-sî.
Tī chit kuí nî ê tiong-kan i tìm tī Sū-lîm choè thoân-tō, chóng-sī muí lé-pài i iā chhut-la̍t pò͘-tō tī Ē-kot-hú-teng Lé-pài-tn̂g. Lō͘-bé pái soat-kàu iā-sī tī hia. Hit àm i chiong “ài” choè toê-ba̍k. Theh hún-pit siá chi̍t jī “ài” tī o͘-pang ni̍h. Sin-thé sui-jiân tām-po̍h loán-jio̍k, i iā-sī chīn i só͘ oē ê lâi thoân. Hit-ji̍t chiū-si 6 ge̍h 5 ji̍t. Kàu 6 ge̍h 11 ji̍t ē-po͘ 4 tiám cheng hut-jiân hō͘ siōng-chú kéng-tiàu. Hit chá-khí i ê seng-khu bô pīⁿ-thiàⁿ. Kàu ē-tàu iáu kap ke-lāi chē-toh, āu-lâi khì the, hioh-khùn, koh bô loā-kú Thiⁿ-pē kéng-tiàu i; hióng-siū 60 hè.
Tī 6 ge̍h 18 ji̍t, ē-po͘ 2 tiám cheng tī Sū-lîm Lé-pài-tn̂g ū choè chòng-sek.
Chú-lí: Tiuⁿ Bo̍k-su
Tha̍k Sèng-keng: Chiong Bo̍k-su
Lí-le̍k: Kai Sian-siⁿ
Soat-kàu: Bêng Bo̍k-su
Tha̍k tiàu-tiān: Chhî Chhun-kheng Tiúⁿ-ló
Tap-siā: Gô͘ Sū-muī
Chiok-tó, pì-sek: Tiuⁿ Bo̍k-su
Jiân-āu goán sàng i kàu tī Sū-lîm ê bōng-toē, tī i lō͘-bé an-hioh ê so͘-chāi.
漢羅(Ùi原文改寫)
吳廷芳傳道ê小傳
1929.07 532卷 (芥菜子第41號) p.20
(偕叡廉)
吳廷芳傳道ê本所在就是艋舺。伊tī明治3年10月24日出世,細漢ê時有讀漢學;到較大漢真認真研究孔子冊。到15歲hit時法國來扑台灣 (西仔反) tī地方濟濟所在不止擾亂。Tī 艋舺hiah ê 三大姓(黃、林、吳)大窘逐教會,講:「若有禮拜堂,就無三大姓,若有三大姓就無禮拜堂。」百姓大擾亂beh 拆禮拜堂。Hit時吳廷芳扑鑼tī街路,出力叫人來拆拜堂。無久幾若千人kia̍h ke-si來拆拜堂。
經過幾若年久,吳廷芳就去行衙門,以及做先生。到明治29年4月,伊搬去錫口(松山)做先生。Tī hia 錫口ê傳道陳能引chhoā伊來就近主。對敵變做朋友,孔子ê學生成做基督ê親兵。吳廷芳先生chhoē著活命ê路koh聽見基督ê聲講,「toè--我,」伊就放sak一切來toè主。
有1日差不多32年前,陳能傳道chhoā伊到艋舺禮拜堂,講有1個讀冊人欣慕ài入神學讀冊。Hit日我ê老父tú-tú tī艋舺,我也tī--leh,陳能傳道講:「偕牧師,這位先生ài做傳道,近來常常來錫口禮拜。」吳--先生穿1領青衫,戴碗帽,坐tī椅--ni̍h,目珠金金看我ê老父。伊就kap伊講濟濟話,續問講:「你想ài 做傳道?」吳--先生應講:「偕牧師,我beh做傳道到1世人。」像hit年1897吳--先生入淡水神學做學生。
因為伊是讀冊人,漢文伊bat不止深,伊也真gâu寫字。Tī台灣真濟人真欣慕伊ê字。
Tī 1898年4月22日,派伊去水返腳做傳道。Tī hia 幾若年久做工,kap大家不止親切。後--來去tiàm桃園、新竹、雞籠、北投、士林chiah ê 禮拜堂。無論甚mih所在,伊kap眾人真快熟悉,因為伊gâu交陪朋友。
Tī 這 30年koh 3月日久,吳傳道不止殷勤做主ê工。因為伊真好口才、聲音好、koh活動,對án-ni濟濟人ài聽伊ê演說。伊也真ài報揚主ê福音;攏bē厭siān,若請伊演講伊m̄-bat推辭。
Tī 這幾年ê中間,伊tiàm tī士林做傳道,總--是每禮拜伊也出力佈道tī 下街府町禮拜堂。路尾擺說教也是tī hia。Hit 暗伊將「愛」做題目。提粉筆寫1字「愛」tī 烏板--ni̍h。身体雖然淡薄軟弱,伊也是盡伊所會ê來傳。Hit日就是6月5日。到6月11日e 晡4點鐘忽然hō͘上主揀召。Hit 早起伊ê身軀無病痛。到e晝iáu kap家內坐桌,後來去the、歇睏,koh無偌久天父揀召--伊,享壽60歲。
Tī 6月18日e晡2點鐘tī士林禮拜堂有做葬式。
主理:張牧師
讀聖經:章牧師
履歷:偕--先生
說教:明牧師
讀弔聯:徐春卿 長老
答謝:吳思妹
祝禱、閉式:張牧師
然後阮送伊到tī士林ê墓地,tī伊路尾安歇ê所在。