野口博士(Hideyo Noguchi)
iá-khó͘ Phok-sū (Hideyo Noguchi)
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 高德章 Ko Tek-chiong |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第523卷 |
| 日期 | 1928/10 |
| 頁數 | 10 |
白話字（原文數位化）
iá-khó͘ Phok-sū (Hideyo Noguchi)
Ko Tek-chiong
1928.10.01 523 Koàn p.10
Tuì kho-ha̍k hoat-ta̍t, lán lâng só͘-tit-tio̍h ê hēng-hok m̄-sī sió-khoá. M̄-kú teh gián-kiù ê lâng tio̍h huì chīn choē náu-le̍k sim-su, siū chu-poaⁿ ê kan-khó͘, iā tio̍h kam-goān chiong sèⁿ-miā lâi hi-seng, kàu boé chiah ū thang hoat-bêng chhut-lâi.
Chhin-chhiūⁿ beh gián-kiù koâⁿ-jia̍t pēⁿ kap tiān-kong-soàⁿ, uī-tio̍h án-ni lâi pàng-sak in ê sèⁿ-miā iā sī ū. Chi̍t-ê sí, chi̍t-ê koh chiap-soà khí-lâi gián-kiù kàu sêng-kong, án-ni chit khoán bô pó-sioh in ê seng-khū, lâi kè-bô͘ sè-kan lâng ê hēng-hok, si̍t-chāi thang kám-sim. Kin-nî teh gián-kiù n̂g-jia̍t pēⁿ lâi hi-seng in ê sìⁿ-miā--ê mā sī ū. Ji̍t-pún iá-khó͘ Phok-sū iā sī chāi-lāi ê chi̍t-ê.
iá-khó͘ Phok-sū－chhut-sì tī Ji̍t-pún ê hiong-chhoan, ka-têng sàn-chhiah pē-bó choh-sit－sī sè-kài kho-ha̍k-kài iàu-kín ê chi̍t-ê. I ê miâ-siaⁿ phó͘-piàn tī sì-hng, ū kòng-hiàn tī jîn-luī put-chí chē, si̍t-chāi sī ē kham-tit hō͘ lâng toā-toā pi-siong i ê koè-óng.
Pit-gia̍p I-ha̍k choan-bûn, jī-hō͘ ji̍p Tang-kiaⁿ Tè-tāi I-kho kè-sio̍k gián-kiù, ha̍k-le̍k sīm-jiân liông-ho͘N2, siū-phèng tiàm Tang-kiaⁿ Pak-lí ê gián-kiù-só͘ chò chō͘-chhiú kuí-nî kú liáu-āu, i hùn-hoat tī chin-lí ê thàm-kiû, koè-khì Bí-kok, ji̍p Huì-hú ê Tāi-ha̍k soà-chiap gián-kiù, choân-sim ēng-kang, miâ-siaⁿ châi-tiāu siū ha̍k-kài ê sêng-jīn, tit-tio̍h thang ji̍p tī New York Rockefeller I-kho gián-kiù-só͘ ê êng-kng. Tuì hit-tia̍p liáu-āu i ê miâ-siaⁿ tâng-lia̍t tī sè-kài tiong it-liû ê kho-ha̍k-ka ê lāi-bīn.
iá-khó͘ Phok-sū m̄ sī kan-ta cheng-kong thong-ta̍t tī Sè-khún-ha̍k (Bacteriology) nā-tiāⁿ, sī kho-ha̍k-kài ê sian-hong, chhin-sin ji̍p tī chió lâng gián-kiù phian-phian ê só͘-chāi, lâi khui kho-ha̍k-chiūⁿ ò-biāu ê mn̂g. Chhin-chhiūⁿ kū-nî Phok-sū ū uī-tio̍h beh gián-kiù n̂g-jia̍t ê bo̍k-tek, pún-sin khì tī A-hui-lī-ka ê Accra ê só͘-chāi, khí chi̍t keng sè-sè ê gián-kiù-só͘, ta̍k-ji̍t in-khîn chhiú the̍h hián-bî-kiàⁿ chhì-giām-kńg chhut-la̍t kek-bu̍t tì-ti. Chit ê tuì chin-lí thàm-kiû ê cheng-sîn si̍t-chāi chió lâng ē thang kap i pí-phēng tit. Put-hēng tī i gián-kiù ê tiong-kan siū-tio̍h jia̍t-to̍k só͘ jiám, tì-kàu lâi lī-khui sè-kan.
Ū chi̍t ê lâng khoàⁿ i tī A-hui-lī-ka ê só͘ chò teh kan-chèng kóng, “I sī chin khiam-pi un-jiû, iā jīn-chin in-khîn teh chò tāi-chì, sī chin ko-siōng ê jîn-keh.” iū-koh ū thiaⁿ-kìⁿ kóng tī cha̍p-goā nî chêng in-uī siàu-liām i ê lāu-bó, ū chi̍t pái kui séng, chin-chē lâng ngiâ-chih i, i bô lia̍h án-ni chò êng-kng, to̍k-to̍k chù-tiōng ài kìⁿ in lāu-bó ê bīn. iā choân kang khì thàm chi̍t ê sàn-hiong pêng-iú, sī chá-chêng bat pang-chān i-ê.
Thiaⁿ-kìⁿ kóng i sī hōng Ki-tok-kàu.
漢羅（Ùi原文改寫）
野口博士(Hideyo Noguchi)
高德章
1928.10.01 523卷p.10
對科學發達，咱人所得著的幸福毋是小可。毋kú teh研究的人著費盡濟腦力心思，受諸般的艱苦，也著甘願將性命來犧牲，到尾才有通發明出來。
親像欲研究寒熱病佮電光線，為著按呢來放拺in 的性命也是有。一个死，一个閣接續起來研究到成功，按呢這款無保惜in 的身軀，來計謀世間人的幸福，實在通感心。今年teh研究黃熱病來犧牲in 的性命--ê嘛是有。日本野口博士也是在內的一个。
野口博士－出世佇日本的鄉村，家庭散赤爸母作穡－是世界科學界要緊的一个。伊的名聲普遍佇四方，有貢獻佇人類不止濟，實在是會堪得予人大大悲傷伊的過往。
畢業醫學專門，而後入東京帝大醫科繼續研究，學歷甚然良好，受聘踮東京Pak-lí 的研究所做助手幾年久了後，伊奮發佇真理的探求，過去美國，入Huì-hú 的大學續接研究，全心用功，名聲才調受學界的承認，得著通入佇New York Rockefeller醫科研究所的榮光。對彼tia̍p了後伊的名聲同列佇世界中一流的科學家的內面。
野口博士毋是干焦精工通達佇細菌學 (Bacteriology) nā-tiāⁿ，是科學界 的先鋒，親身入佇少人研究偏偏的所在，來開科學上奧妙的門。親像舊年博士有為著欲研究黃熱的目的，本身去佇亞非利加的 Accra 的所在，起一間細細的研究所，逐日殷勤手the̍h顯微鏡試驗管出力格物致知。這个對真理探求的精神實在少人會通佮伊比並得。不幸佇伊研究的中間受著熱毒所染，致到來離開世間。
有一個人看伊佇亞非利加的所做teh干證講，「伊是真謙卑溫柔，也認真殷勤teh做代誌，是真高尚的人格。」又閣有聽見講佇十外年前因為數念伊的老母，有一擺歸省，真濟人迎接伊，伊無掠按呢做榮光，獨獨注重愛見in老母的面。也全工去探一个散凶朋友，是早前捌幫贊伊的。
聽見講伊是奉基督教。