囡仔！看！
Gín-ná! Khoàⁿ!
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第522卷 |
| 日期 | 1928/9 |
| 頁數 | 8-9 |
白話字（原文數位化）
Gín-ná! Khoàⁿ!
1928.09.01 522 Koàn p.8-9
Sè-sè ū tì-huī
Tī Chim-giân ū chi̍t chat thang pí-phēng chi̍t ê siū, lāi-bīn khǹg sì chiah oa̍h-mi̍h tó tī hia chin kú. Chin kî-koài ê oa̍h-mi̍h! M̄-sī hiaⁿ tī, m̄-sī chhin, iáu-kú án-ni chò-hoé chiah kú. In-uī ū chi̍t hāng siāng-khoán. Sī sím-mi̍h?
Chit sì chiah sī bî-sè koh chin ū tì-huī. Lâi the̍h chhut chi̍t chiah…… Hiah-ni̍h oa̍h-tāng! I sô tī goá ê chhiú, ti̍t cháu goá ê chhiú-ńg lāi, se̍h goá ê ām-kún, koh tuì hit pêng ê chhiú-tó͘ cháu ji̍p goá ê chhiú-tiong-sim. Lâi kā i khoàⁿ! Sī sè-sè ê mi̍h, i ê seng-khu chi̍t chat chi̍t chat bô pa̍t mi̍h. I ū la̍k ki kha nn̄g ki chhiú. Lí hán-tit khoàⁿ ba̍k-chiu chhin-chhiūⁿ i-ê hiah sè, i ê thâu-náu chiah sè, chóng-sī i hui-siông gâu. Lí káⁿ bat i? Sī káu-hiā.
Hiah-ni̍h tì-sek ê iù-mi̍h! I chai-iáⁿ thang chò kang iā chai-iáⁿ thang thit-thô. I chin ài chheng-khì, m̄-bat ū chhiú lâ-sâm, m̄-bat ū bīn lâ-sâm. I chai-iáⁿ thang tâi sí--ê, chai-iáⁿ thang hêng-hoa̍t ū chò-m̄-tio̍h--ê, iā chai-iáⁿ thang pang-chān loán-jio̍k--ê. I toà tī i ê siū ná tī in tau, sio̍k toā ka-cho̍k. I ū ông kap ông-hō͘, ū chhin-ông, ū chhe-ēng lô͘-po̍k, ū pêng-iú chhù-piⁿ. Sui-jiân chin sè, kiám m̄-sī chin tì-huī?
Chóng-sī lâng kiò i ū tì-huī sī uī-tio̍h koh chi̍t hāng; sī sím-mi̍h? Sí tī joa̍h-thiⁿ sî ū chek-chū bí-niû thang chò tang-thiⁿ sî ê lō͘-ēng.
I ē hiáu-tit thang siūⁿ chiong-lâi ê sū. Bat ū chi̍t lâng te̍k-pia̍t teh khoàⁿ chi̍t chiah sè chiah káu-hiā. Hit chiah tuì chá-khí 6 tiám cheng kàu ê-hng 10 tiám ti̍t-ti̍t tio̍h-boâ. I m̄ bat pā kang, m̄ bat kiám-chió i ê sî-kan! Tī hit 16 tiám-cheng ê tiong-kan, i ū poaⁿ 187 lia̍p ê chí siu-khǹg chò tang-thiⁿ ê lō͘-ēng. In-uī chit khoán, lâng o-ló in chin ū tì-huī.
Gín-ná iā ē chit hō ê tì-huī. Ta̍k-nî ū chi̍t ê tang-thiⁿ, iā ū chi̍t ê hē-thiⁿ, ta̍k-ji̍t ū chi̍t ê chá-khí-sî, ta̍k lâng lâi sè-kan lóng ū chi̍t ê chò gín-ná ê sî. Tio̍h thàn chit sî lâi pī-pān pa̍t-ji̍t ê sū. Tī 100 nî chêng Eng-kok ū chi̍t ê cha-bó͘ gín-ná miâ I-to-lī-a. Tī i peh hoè ê sî, ū chi̍t ji̍t i ê sian-siⁿ ū chiong chi̍t tiuⁿ choá khǹg tī i ê chheh--ni̍h, tī hia siá kóng, “Pa̍t ji̍t lí káⁿ ē chò Eng-kok ê lú-ông.”
I-to-lī-a kā i khoàⁿ, chēng-chēng siūⁿ, āu-lâi kóng, “Goá bô phah-sǹg goá sī án-ni kīn tī ông ê chō-uī; goá beh koai-koai, chiàu só͘ ē goá beh chún-pī.” Lán iā sī kīn tī Chō-uī, in-uī lán thang chheng chò bān-ông ê Ông ê kiáⁿ cha-bó͘-kiáⁿ. Sui sī sè-hàn, tio̍h ū tì-huī.
(H. T. K.)
漢羅（Ùi原文改寫）
囡仔！看！
1928.09.01 522卷p.8-9
世世有智慧
佇箴言有一節通比並一的岫，內面囥四隻活物倒佇遐真久。真奇怪的活物！毋是兄弟，毋是親，iáu-kú按呢做伙才久。因為有一項siāng款。是啥物？
這四隻是微細閣真有智慧。來the̍h出一隻……遐爾活動！伊趖佇我的手，直走我的手ńg內，踅我的頷頸，閣對彼爿的手肚走入我的手中心。來共伊看！是細細的物，伊的身軀一節一節無別物。伊有六支跤兩支手。你罕得看目睭親像伊的 hiah細，伊的頭腦chiah細，總是伊非常gâu。你敢捌伊？是狗蟻。
遐爾智識的幼物！伊知影通做工也知影通thit-thô。伊真愛清氣，毋捌有手lâ-sâm，毋捌有面lâ-sâm。伊知影通埋死--ê，知影通刑罰有做毋著--ê，也知影通幫贊軟弱--ê。伊蹛佇伊的岫那佇in兜，屬大家族。伊有王佮王后，有親王，有差用奴僕，有朋友厝邊。雖然真細，kiám毋是真智慧？
總是人叫伊有智慧是為著閣一項；是啥物？死佇熱天時有積聚米糧通做冬天時的路用。
伊會曉得通想將來的事。捌有一人特別teh看一隻細隻狗蟻。彼隻對早起6點鐘到的昏10點直直著磨。伊毋捌罷工，毋捌減少伊的時間！佇彼16點鐘的中間，伊有搬187粒的籽收囥做冬天的路用。因為這款，人呵咾in真有智慧。
囡仔也會這號的智慧。逐年有一个冬天，也有一个夏天，逐日有一个早起時，逐人來世間攏有一個做囡仔的時。著趁這時來備辦別日的事。佇100年前英國有一個查某囡仔名I-to-lī-a。佇伊八歲的時，有一日伊的先生有將一張紙囥佇伊的冊--ni̍h，佇遐寫講，「別日你敢會做英國的女王。」
I-to-lī-a共伊看，靜靜想，後來講，「我無拍算我是按呢近佇王的座位；我欲乖乖，照所會我欲準備。」咱也是近佇座位，因為咱通稱做萬王的王的囝查某囝。雖是細漢，著有智慧。
(H.T.K.)