兒童中心的基督教
Jî-tông Tiong-sim ê Ki-tok-kàu
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 陳清忠 Tân Chheng-tiong |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第522卷 |
| 日期 | 1928/9 |
| 頁數 | 18-19 |
白話字（原文數位化）
Jî-tông Tiong-sim ê Ki-tok-kàu
Tē 8 Chiuⁿ
1928.09.01 522 Koàn (KOÀ-CHHÀI-CHÍ TĒ 31 Hō) p.18-19
Tī Lō͘-ka Hok-im-toān ū choē-choē Gín-ná kap Hū-jîn-lâng ê kì-sū, sī cháiⁿ-iūⁿ?
Lâng nā tha̍k Sù Hok-im-toān chiū oē chai chi̍t hāng put-chí kî-koài ê sū, chiū-sī tī Lō͘-ka hit pún ê lāi-bīn ū choē-choē uī kì gín-ná kap hū-jîn-lâng ê sū tī-teh.
Sù Hok-im-toān ê kì-chiá, kok-kok ū i ê te̍k-sek, só͘ kì to-siáu ū koh-iūⁿ, che sī tong-jiân, bô thang kî-koài ê só͘-chāi. Chóng-sī Lō͘-ka beh siá Ki-tok ê toān-kì ê sî, ū kap pa̍t ê hok-im kì-chiá koh-iūⁿ, te̍k-pia̍t chù-ì tī gín-ná kap hū-jîn-lâng ê sū, che sī sím-mi̍h in-toaⁿ? Phah-sǹg ū chhim-chhim ê ì-sù tī-teh chiah tio̍h. Koan-hē chit hāng sū, Khu-lat-khu Phok-sū só͘ kóng toā-toā ū lí-khì. I kóng, Lō͘-ka teh-beh siá Ki-tok ê toān-kì ê sî, tī Ki-tok ê sí-āu, i ū ta̍h-ji̍p Iû-thài ê choân-toē lâi gián-kiù só͘ ū Ki-tok ê sū-jiah.
Ki-tok siū soé-lé, oa̍h-tāng saⁿ nî kan, tàu-tí ū lâu sím-mi̍h tī chit sè-kan? Ki-tok choè tù-su̍t-ka, bô lâu chi̍t pún ê chheh tī sè-kan; choè kàu-io̍k-ka, bô chhin-chhiūⁿ Ka-má-lia̍t. Só͘-kek-tí, lâu chi̍t keng ê ha̍k-hāu tī sè-kan; choè toā ê bo̍k-su, bô lâu chi̍t keng toā ê kàu-hoē. Tī chit só͘-chāi Ki-tok kap chit sè-kan só͘ chheng-choè sèng-jîn kun-chú ê Khóng-chú á-sī Sek-khia, Só͘-kek-tí, ū toā koh-iūⁿ tī-teh. Khiok bián kóng Ki-tok ū lâu koan-hē tī Sîn, Koan-hē tī lâng, koan-hē tī chín-kiù ê toā kàu-gī tī chit ê toē-chiūⁿ.
Chóng-sī Lō͘-ka teh-beh gián-kiù Ki-tok ê sū-chek ê sî, ū hoat-kiàn chi̍t hāng toā ê sū-si̍t: i bô lūn kiâⁿ kàu sím-mi̍h só͘-chāi, he̍k-sī tī Ná-sat-le̍k, tī Ka-pek-lông, tī Iâ-lō͘-sat-léng, ū khoàⁿ-kìⁿ Ki-tok lâu uí-toā ê kám-hoà tī hū-jîn-lâng kap gín-ná ê tiong-kan. án-ni Lō͘-ka beh siá Ki-tok ê toān-kì ê sî, te̍k-pia̍t ū lâu hū-jîn-lâng kap gín-ná ê kì-sū tī-teh, che sǹg sī bô thang kî-koài ê sū. Ki-tok chāi-sè tng-sî, gín-ná kap hū-jîn-lâng ê tē-uī sī chin kē. Tuì tī hū-jîn-lâng, tuì tī gín-ná, bô ū sím-mi̍h hoat-lu̍t. Bô ū chi̍t lâng khoàⁿ gín-ná kap hū-jîn-lâng ū-tio̍h.
Chóng-sī Ki-tok àn-cháiⁿ-iūⁿ-á chun-kèng hū-jîn-lâng, chun-tiōng gín-ná, kóng “M̄-thang khoàⁿ-khin gín-ná”, chit kù-oē sī tuì sím-mi̍h lâng ê chhuì chhut--ê? Liân Ki-tok ê ha̍k-seng, khoàⁿ-kìⁿ Ki-tok teh thiàⁿ gín-ná, to toā kiaⁿ-hiâⁿ kî-koài. Chhin-chhiūⁿ Ki-tok chit khoán ê toā jîn-bu̍t, khoàⁿ gín-ná hiah ū-tio̍h, sī in só͘ siūⁿ boē kàu ê só͘-chāi. Só͘-í gín-ná teh-beh lâi chiū-kūn Iâ-so͘ ê sî, ba̍k-chiu gîn--in, toā siaⁿ hoah--in kóng, Lín lâi chiū-kūn Iâ-so͘ bô lō͘-ēng. Chóng-sī Ki-tok bô hiâm hiah ê gín-ná, hoán-tńg phō gín-ná, tuì ha̍k-seng kóng, “Lín nā bô chhin-chhiūⁿ gín-ná chiū boē oē ji̍p Siōng-tè ê kok”. Thiaⁿ-kìⁿ I kóng chi̍t kù-oē ha̍k-seng bô ū chi̍t kù thang ìn-tap, kan-ta tiām-tiām gông-ngia̍h nā-tiāⁿ. Kai Ai-liân kóng “Jī-cha̍p sè-kí sī gín-ná ê sè-kài”. Si̍t-chāi Ki-tok ê kí-goân thang kóng sī “Gín-ná ê kí-goân”. Ki-tok-tô͘ kàu kin-ná-ji̍t bô ū ba̍k-chiu thang khoàⁿ gín-ná. uī-tio̍h toā-lâng, gín-ná ū siū khoàⁿ-khin.
Lâng it-poaⁿ khah ài tha̍k Má-thài á-sī Iok-hān, chóng-sī nā ài chai hū-jîn-lâng kap gín-ná ê sū, tek-khak tio̍h tha̍k Lō͘-ka. Lán thang bêng-bêng chai Lō͘-ka tuì tī gín-ná ū hui-siông ê chhù-bī. I m̄-nā tī Lō͘-ka hit pún ū kì choē-choē gín-ná kap hū-jîn-lâng ê sū, chiū i beh siá Sù-tô͘ Hēng-toān ê sî, gín-ná ê sū mā sī boē tit-thang the̍h lī-khui i ê thâu-ló. Hui-li̍p-pí kò͘ kaⁿ ê lâng, tuì Pó-lô lâi hoán-hoé siū soé-lé ê sî, ū kì tī i ê ka-têng gín-ná siū soé-lé ê sū.
Lō͘-ka cháiⁿ-iūⁿ tuì gín-ná ū chiah chhim ê chhù-bī tī-teh? Bô pa̍t hāng, sī in-uī i ū hoat-kiàn--tio̍h Ki-tok ū lâu toā ê kám-hoà tī gín-ná ê sū-jiah ê in-toaⁿ.
Tha̍k Ki-tok toān-kì ê sî, boē bián-tit bô chun-tiōng gín-ná. Si̍t-chāi Ki-tok sī gín-ná ê ‘Champion’ pó-hō͘-chiá.
漢羅（Ùi原文改寫）
兒童中心的基督教
第8章
1928.09.01 522卷(芥菜子第31號) p.18-19
佇路加福音傳有濟濟囡仔佮婦人人的記事，是怎樣？
人若讀賜福音傳就會知一項不止奇怪的事，就是佇路加彼本的內面有濟濟位記囡仔佮婦人人的事佇teh。
賜福音傳的記者，各國有伊的特色，所記多少有各樣，這是當然，無通奇怪的所在。總是路加欲寫基督的傳記的時，有佮別的 福音記者各樣，特別注意佇囡仔佮婦人人的事，這是啥物因端？拍算有深深的意思佇teh才著。關係這項事，Khu-lat-khu博士所講大大有理氣。伊講，路加teh欲寫基督的傳記的時，佇基督的死後，伊有踏入猶太的全地來研究所有基督的事跡。
基督受洗禮，活動三年間，到底有留啥物佇這世間？基督做著述家，無留一本的冊佇世間；做教育家，無親像Ka-má-lia̍t。Só͘-kek-tí，留一間的學校佇世間；最大的牧師，無留一間大的教會。佇這所在基督佮這世間所稱做聖人君子的孔子抑是釋迦，Só͘-kek-tí，有大各樣佇teh。卻免講基督有留關係佇神，關係佇人，關係佇拯救的大教義佇這个地上。
總是路加teh欲研究基督的事蹟的時，有發見一項大的事實：伊無論行到啥物所在，或是佇拿撒勒，佇迦百農，佇耶路撒冷，有看見基督留偉大的感化佇婦人人佮囡仔的中間。按呢路加欲寫基督的傳記的時，特別有留婦人人佮囡仔的記事佇teh，這算是無通奇怪的事。基督在世當時，囡仔佮婦人人的地位是真低。對佇婦人人，對佇囡仔，無有啥物法律。無有一人看囡仔佮婦人人有著。
總是基督按怎樣仔尊敬婦人人，尊重囡仔，講「毋通看輕囡仔」，這句話是對啥物人的喙出--ê？連基督的學生，看見基督teh疼囡仔，都大驚惶奇怪。親像基督這款的大人物，看囡仔hiah有著，是in所想袂到的所在。所以囡仔teh欲來就近耶穌的時，目睭gîn--in，大聲喝--in講，恁來就近耶穌無路用。總是基督無嫌遐的囡仔，反轉抱囡仔，對學生講，「恁若無親像囡仔就袂會入上帝的國」。聽見伊講一句話學生無有一句通應答，干焦恬恬gông-ngia̍h nā-tiāⁿ。Kai Ai-liân講「二十世紀是囡仔的世界」。實在基督的 紀元通講是「囡仔的 紀元」。基督徒到今仔日無有目睭通看囡仔。為著大人，囡仔有受看輕。
人一般較愛讀馬太抑是約翰，總是若愛知婦人人佮囡仔的事，的確著讀路加。咱通明明知路加對佇囡仔有非常的趣味。伊毋但佇路加彼本有記濟濟囡仔佮婦人人的事，就伊欲寫使徒行傳的時，囡仔的事嘛是袂得通the̍h離開伊的頭腦。腓立比顧監的人，對保羅來反悔受洗禮的時，有記佇伊的家庭囡仔受洗禮的事。
路加怎樣對囡仔有chiah深的趣味佇teh？無別項，是因為伊有發見--著基督有留大的感化佇囡仔的事跡的因端。
讀基督傳記的時，袂免得無尊重囡仔。實在基督是囡仔的「Champion」保護者。