最善的知己
Choè-siān ê Ti-kí
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 周天來 Chiu Thian-lâi |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第520卷 |
| 日期 | 1928/7 |
| 頁數 | 6-8 |
白話字（原文數位化）
Choè-siān ê Ti-kí
Chiu Thian-lâi
(Chiap 6 goe̍h tē 10 bīn)
1928.07.01 520 Koàn p.6-8
Sè-kan só͘ teh kóng hó ê pêng-iú, m̄-sī bô; chóng-sī m̄ ta̍t-tio̍h iáu ū chi̍t-ê siōng hó ê pêng-iú: hit ê chiū-sī lán ê Chú Iâ-so͘. Sè-kan bô koh ū chi̍t-ê thang pí Iâ-so͘ choè lán ê pêng-iú khah hó ê lâng. Bô-lūn loā chhin ê chhin-chhek, á-sī loā chhin ê hiaⁿ-tī, iā sī boē pí--tit, “Lām-sám kap chèng-lâng kau-poê, tek-khak tì-kàu sún-hāi; tit-tio̍h ti-kí ê pêng-iú khah-iâⁿ hiaⁿ-tī” (Chim-giân 18：24). Sím-mi̍h lâng uī-tio̍h lán pàng-sak sìⁿ-miā, lâi sio̍k-hoê lán ê choē, tit-tio̍h chiâⁿ-sèng hō͘ lán éng oán boē sí, lâi sêng-chiap Siōng-tè êng-oán boē sí, lâi sêng-chiap Siōng-tè êng-kng ê kok? “Lâng uī-tio̍h pêng-iú hiàn sìⁿ-miā, thiàⁿ bô ū pí chit-ê khah toā ê” (Iok-hān 15：13). Iâ-so͘ lîm-kàu sè-kan sī beh kiù ū-choē ê lâng, chiū-sī choē-jîn ê pêng-iú; bô-lūn sím-mi̍h toā pháiⁿ ê lâng Iâ-so͘ lóng beh kiù i. “In-uī Jîn-chú kàu, sī beh chhē sit-lo̍h--ê lâi kiù I” (Lō͘-ka 19：10). Sèng Si 54 siú, lán teh gîm “Chú beh chín-kiù tāng choē-jîn,” lán ê sim kiám bô chin siū toā kám-kek mah? Chú ê thiàⁿ-thàng kàu án-ni. “Ū chi̍t kù-oē thang sìn, thang chiâu-chn̂g chiap-la̍p--ê, chiū-sī Ki-tok Iâ-so͘ lîm-kàu sè-kan, beh kiù ū-choē ê lâng, kî-tiong goá sī tē-it pháiⁿ” (1 Thê-mô͘-thài 1：15). Iâ-so͘ tī sè-kan sī choē-jîn ê pêng-iú, chiūⁿ-thiⁿ liáu-āu sī En̂g-kng ê Jîn-kun (Hui-li̍p-pí 2:9-11). Hiān-chhú-sî iû-goân sī lán chì hó ê pêng-iú, the-beh tam-tng lán ê choē. Hoān-nā khiam-pi, chin-sim hoán-hoé lâi chiū-kūn I ê lâng tek-khak tit-tio̍h sià-choē, tháu-pàng; sim-koaⁿ hoaⁿ-hí pêng-an, hióng-siū I ê bû-hān ê un-tián.
Khó-sioh choē-choē lâng sui-jiân siū-tio̍h I ê un-tián, iáu-kú bē hiáu-gō͘, sim-lāi iā bô teh kì-liām, hoán-tńg koh siat-to̍k I ê Sèng-miâ. Chhin-chhiūⁿ án-ni oai-chhoa̍h: Pìⁿ-pháiⁿ ê lâng I iáu-kú bô beh pàng-sak, hoaⁿ-hí kiò lán choè pêng-iú, beh koh hō͘ lán chhin-kūn; só͘-í lán kiám m̄-sī ài koáⁿ-kín hoán-hoé, khiam-pi lâi kūn-oá tī I ê kha-ē, hō͘ I kiù, sià-choē, hoaⁿ-hí sūn-thàu I ê kà-sī lâi tit-tio̍h bû-hān ê hok-khì?
Bat chi̍t pái Iâ-so͘ hō͘ chi̍t ê Hoat-lī-sài lâng chhuáⁿ ê sî, ū chi̍t ê pháiⁿ hū-jîn-lâng chai I chē-toh tī Hoat-lī-sài lâng ê chhù, chiū toà hiuⁿ-iû lâi khiā tī Iâ-so͘ ê āu-bīn teh thî-khàu; ba̍k-sái tih-tâm I ê kha, chiū ēng thâu-mn̂g lâi chhit, koh chim I ê kha bô soah, koh ēng hiuⁿ-iû lâi boah. Iâ-so͘ chiū tuì hit ê Hoat-lī-sài lâng kóng, “I choē-choē ê chē-koà í-keng sià-bián, in-uī I ê thiàⁿ sī choē; nā-sī tit-tio̍h sià-bián chió ê, I ê thiàⁿ iā sī chió” (Lō͘-ka 7：47). Koh kā hū-jîn-lâng kóng, “Lí ê choē sià lah, Lí ê sìn ū kiù lí; choè lí an-sim tò-khì” (48, 50 chat).
Bat ū chi̍t pái tī Ji̍t-pún ê só͘-chāi, ū chi̍t ê cha-bó͘-gín-ná siū-khut hō͘ lâng lêng-jio̍k, sim-koaⁿ chin kan-khó͘, thî-khàu, ai-chhám kàu-ke̍k; chhong-iú lâi an-uì khó͘-khǹg, iā sī boē thang hō͘ i tit-tio̍h sim-koaⁿ hoaⁿ-hí, hoán-tńg ná kan-khó͘ kàu beh sí; sui-jiân hāu-tiúⁿ sian-siⁿ put-chí bat ha̍k-seng ê sim-lí, thoè i pī-pān thâu-chêng ê lō͘, ǹg-bāng tit-tio̍h kng-bêng ê chiân-tô͘; chóng-sī iû-goân boē thang hō͘ i tit-tio̍h cheng-sîn-chiūⁿ cha̍p-hun ê uì-an. Cha-bó͘-gín-ná ka-kī phah-sǹg i chin pháiⁿ-ūn, chin kiàn-siàu, m̄-ta̍t-tio̍h chū-chīn lâi sí khah hó. Chóng-sī tú-tn̄g ū chi̍t-pái i siūⁿ beh khì sí ê sî, chhàu-khám ū tú-tio̍h chi̍t toā-tīn ê Kiù-sè-kun teh kóng tō-lí, kóng Iâ-so͘ sī choē-jîn ê Pêng-iú, lîm-kàu sè-kan beh kiù ū-choē ê lâng; hō͘ lâng chāi-siⁿ pêng-an, sí-āu hióng-siū éng-oán ê hok-khì. iā Kiù-sè-kun ê ga̍k-tuī teh hô chin hó thiaⁿ, gîm Chàn-bí-koa 296 siú; hit ê ì-sù tāi-khài sī kóng, “Chú Iâ-so͘ sī lán choè tē-it hó ê pêng-iú, khah iâⁿ chhin-chhek, hiaⁿ-tī, in-uī Iâ-so͘ ū thoè lán sí; bô hiâm lán tāng-choē, lâ-sâm ù-oè; I sī choē-jîn ê pêng-iú, ài lán hoaⁿ-hí hō͘ I chín-kiù; hō͘ lán oē tit sêng-chiap Siōng-tè ê kok, lâi hióng-siū éng-oán ê khoài-lo̍k. Lán siū-tio̍h I un-tián choē-choē, iáu-kú bē hiáu-gō͘ thang hoán-hoé, bô kì-liām I ê thiàⁿ, hoán-tńg siat-to̍k I ê miâ; chhin-chhiūⁿ án-ni oai-chhoa̍h, I iáu-kú bô pàng-sak, lîn-bín bô soah; kiò-lín choè pêng-iú, chiū sī chì chun-kuì ê Chú.” Cha-bó͘-gín-ná thiaⁿ-liáu chin siū kám-kek hoán-hoé sìn Chú, bān-hāng sū kau-thok Chú; i chiū sìn Iâ-so͘ ū chiap-la̍p i, soé-tû lóng-chóng chheng-khì, sim-koaⁿ pêng-an hoaⁿ-hí, tit-tio̍h Chú ê un-tián, hióng-siū bû-hān ê hok-khì. “Goá ēng pêng-an siúⁿ-sù lín; goá teh hō͘ lín, m̄-sī chhin-chhiūⁿ sè-kan teh hō͘ lâng ê khoán” (Iok-hān 14:27).
Chêng-nî bat ū chi̍t ê hū-jîn-lâng ji̍p-khì Hō-chhoan Hong-gān Sian-siⁿ ê Pîn-bîn-khut teh kā i tàu pang-chān sū-gia̍p. Chit ê hū-jîn-lâng í-chêng, thiaⁿ-kìⁿ kóng sī chin pháiⁿ ê hū-jîn-lâng; bat choè chhiong-ki sì-koè liû-lōng, iā bat lâi kàu Tâi-oân, thiaⁿ-kìⁿ kóng i ê chhin-chhek iā bat toà tī chia. Kàu i koh tńg-khì Ji̍t-pún, bat chi̍t pái thiaⁿ-tio̍h lâng teh kóng tō-lí, kóng Iâ-so͘ sī choē-jîn ê Pêng-iú, bô-lūn sím-mi̍h loā pháiⁿ ê lâng I lóng beh kiù in.Só͘-í i thiaⁿ-liáu chiū chai-choē, hoán-hoé sìn Iâ-so͘, chiâⁿ-choè chin hó ê lâng. Siông-siông khì tī Tang-kiaⁿ ê Luî-bûn iā miâ kiò Chhián-chháu (Asakusa) ê kong-hn̂g-lāi, tī hit ê Koan-im pu̍t-sī ê piⁿ-á the kóng tō lí hō͘ lâng thiaⁿ. āu-lâi ū ín-chhoā choē-choē toā pháiⁿ ê lâng lâi hoán-hoé, sìn Chú Iâ-so͘ choè in ê Kiù-chú. Luî-bûn ê sûn-cha bat tuì hit ê hū-jîn-lâng kóng, “Chhiáⁿ lí bô soè-jī, chè-chō hó-lâng khah-choē leh, goá chiah-kú mā ū khì kàu-hoē.”
Chhin-chhiūⁿ chit khoán ê si̍t oē, chin-choē bat thiaⁿ-kì; si̍t-chāi Ki-tok-kàu ê kám-hoà-la̍t chin toā. Ki-tok sī pîn-chiá jio̍k-chiá choē-jîn ê Pêng-iú. Ki-tok-kàu sī pîn-chiá jio̍k-chiá choē-jîn ê hok-im. Kin-á-ji̍t Ki-tok-kàu ū siat chéng-chéng ê siā-hoē sū-gia̍p, siā-hoē ūn-tōng, chhin-chhiūⁿ pîn-bîn kiù-chè, hoè chhiong ūn-tōng, chiah ê. Ki-tok-kàu ê khuì-la̍t put-chí toā, put-chí ū kong-hāu. Ki-tok-kàu sī bû-sán-tóng ê hok-im, lô-tōng-chiá, pîn-bîn, ok-jîn ê hok-im. Iú-sek ê kai-kip, hù-kiông-chiá tuì in ê chai-bat chîⁿ-châi sè-le̍k lâi khoàⁿ-bô chong-kàu ê pit-iàu, khoàⁿ-bô Sîn ê chûn-chai. Sàn-hiong lâng, pháiⁿ-lâng, gōng-lâng, khah tāi-seng in ji̍p Siōng-tè ê kok.
“Ū chi̍t kù-oē thang sìn, thang chiâu-chn̂g chiap-la̍p ê, chiū-sī Ki-tok Iâ-so͘ lîm-kàu sè-kan beh kiù ū-choē ê lâng.” “Lín tio̍h khì, chiong lín só͘ thiaⁿ-kìⁿ só͘ khoàⁿ-kìⁿ ê, kā lâng kóng; chiū-sī chhiⁿ-mî--ê khoàⁿ-kìⁿ, pái-kha--ê kiâⁿ, thái-ko--ê chheng-khì, chhàu-hī-lâng--ê thiaⁿ-kìⁿ, sí ê lâng koh-oa̍h, sóng-hiong lâng tit-tio̍h thiaⁿ hok-im. Kìⁿ-nā bô tī goá lâi tio̍h-tak ê, ū hok-khì” (Má-thài 11：4-6).
Lia̍t-uī hiaⁿ-tī chí-bē! M̄-chai lán í-keng hō͘ Iâ-so͘ chín-kiù thoat-lī choē-ok, sim-koaⁿ hoaⁿ-hí khoài-lo̍k á boē? M̄-chai lán ê sim ū hoaⁿ-hí chiap-la̍p Iâ-so͘ choè lán ê Kiù-chú, sūn-thàn I kà-sī; chīn-sim thiàⁿ Chú, khah-iâⁿ sè-kan lóng-chóng ta̍k-hāng lán só͘ ài ê, í-ki̍p pē-bú, hiaⁿ-tī, chhin-chhek pêng-iú á bô?
Lán ê siōng hó ê pêng-iú, choè-siān ê ti-kí sī sím-mi̍h lâng?
漢羅（Ùi原文改寫）
最善的知己
周天來
(接6月第10面)
1928.07.01 520卷p.6-8
世間所teh講好的朋友，毋是無；總是毋達著猶有一個上好的朋友：彼个就是咱的主耶穌。世間無閣有一個通比耶穌做咱的朋友較好的人。無論偌親的親戚，抑是偌親的兄弟，也是袂比--得，「Lām-sám佮眾人交陪，的確致到損害；得著知己的朋友較贏兄弟」(箴言18：24)。啥物人為著咱放拺性命，來贖回咱的罪，得著成聖予咱永遠袂死，來承接上帝永遠袂死，來承接上帝榮光的國？「人為著朋友獻性命，疼無有比這个較大的」(約翰15：13)。耶穌臨到世間是欲救有罪的人，就是罪人的朋友；無論啥物大歹的人耶穌攏欲救伊。「因為人子到，是欲揣失落--ê來救伊」(路加19：10)。聖詩54首，咱teh吟「主欲拯救重罪人，」咱的心kiám無真受大感激mah？主的疼痛到按呢。「有一句話通信，通齊全接納--ê，就是基督耶穌臨到世間，欲救有罪的人，其中我是第一歹」(1提摩太1：15)。耶穌佇世間是罪人的朋友，上天了後是榮光的人君(腓立比2：9-11)。現此時猶原是咱至好的朋友，teh欲擔當咱的罪。凡若謙卑，真心反悔來就近伊的人的確得著赦罪，tháu放；心肝歡喜平安，享受伊的無限的恩典。
可惜濟濟人雖然受著伊的恩典，iáu-kú 袂曉悟，心內也無teh紀念，反轉閣褻瀆伊的聖名。親像按呢歪chhoa̍h：變歹的人伊iáu-kú無欲放拺，歡喜叫咱做朋友，欲閣予咱親近；所以咱kiám毋是愛趕緊反悔，謙卑來近倚佇伊的腳下，予伊救，赦罪，歡喜順透伊的教示來得著無限的福氣？
捌一擺耶穌予一个法利賽人請的時，有一個歹婦人人知伊坐桌佇法利賽人的厝，就蹛香油來徛佇耶穌的後面teh啼哭；目屎滴澹伊的跤，就用頭毛來拭，閣唚伊的跤無煞，閣用香油來抹。耶穌就對彼个法利賽人講，「伊濟濟的罪過已經赦免，因為伊的疼是濟；若是得著赦免少的，伊的疼也是少」(路加7：47)。閣共婦人人講，「你的罪赦lah，你的信有救你；做你安心倒去」(48，50節)。
捌有一擺佇日本的所在，有一個查某囡仔受屈予人凌辱，心肝真艱苦，啼哭，哀慘到極；窗友來安慰苦勸，也是袂通予伊得著心肝歡喜，反轉那艱苦到欲死；雖然校長先生不止捌學生的心理，替伊備辦頭前的路，向望得著光明的前途；總是猶原袂通予伊得著精神上十分的慰安。查某囡仔家己拍算伊真歹運，真見笑，毋值著自盡來死較好。總是拄tn̄g有一擺伊想欲去死的時，湊崁有拄著一大陣的救世軍teh講道理，講耶穌是罪人的朋友，臨到世間欲救有罪的人；予人在生平安，死後享受永遠的福氣。也救世軍的樂隊teh和真好聽，讚美歌296首；彼个意思大概是講，「主耶穌是咱做第一好的朋友，較贏親戚，兄弟，因為耶穌有替咱死；無嫌咱重罪，lâ-sâm污穢；伊是罪人的朋友，愛咱歡喜予伊拯救；予咱會得承接上帝的國，來享受永遠的快樂。咱受著伊恩典濟濟，iáu-kú 袂曉悟通反悔，無紀念伊的疼，反轉褻瀆伊的名；親像按呢歪chhoa̍h，伊iáu-kú無放拺，憐憫無煞；叫恁做朋友，就是至尊貴的主。」查某囡仔聽了真受感激反悔信主，萬項事交託主；伊就信耶穌有接納伊，洗除攏總清氣，心肝平安歡喜，得著主的恩典，享受無限的福氣。「我用平安賞賜恁；我teh予恁，毋是親像世間teh予人的款」(約翰14：27)。
前年捌有一個婦人人入去賀川豐彥先生的貧民窟teh共伊鬥幫贊事業。這个婦人人以前，聽見講是真歹的婦人人；捌做娼妓四界流浪，也捌來到台灣，聽見講伊的親戚也捌蹛佇遮。到伊閣轉去日本，捌一擺聽著人teh講道理，講耶穌是罪人的朋友，無論啥物偌歹的人伊攏欲救in。所以伊聽了就知罪，反悔信耶穌，成做真好的人。常常去佇東京的雷門也名叫淺草(Asakusa) 的公園內，佇彼个觀音佛寺的邊仔teh講道理予人聽。後來有引chhoā濟濟大歹的人來反悔，信主耶穌做in 的救主。雷門的巡查捌對彼个婦人人講，「請你無細膩，製造好人較濟leh，我chiah久嘛有去教會。」
親像這款的實話，真濟捌聽記；實在基督教的感化力真大。基督是貧者弱者罪人的朋友。基督教是貧者弱者罪人的福音。今仔日基督教有設種種的社會事業，社會運動，親像貧民救濟，hoè chhiong運動，chiah 的。基督教的氣力不止大，不止有功效。基督教是無產黨的福音，勞動者，貧民，惡人的福音。有色的階級，富強者對in 的知識錢財勢力來看無宗教的必要，看無神的存在。Sàn-hiong人，歹人，戇人，較代先in入上帝的國。
「有一句話通信，通齊全接納的，就是基督耶穌臨到世間欲救有罪的人。」「恁著去，將恁所聽見所看見的，共人講；就是青盲--ê看見，跛腳--ê行，thái-ko--ê清氣，臭耳人--ê聽見，死的人閣活，sóng-hiong人得著聽福音。見若無佇我來著觸的，有福氣」(馬太11：4-6)。
列位兄弟姊妹！毋知咱已經予耶穌拯救脫離罪惡，心肝歡喜快樂抑袂？毋知咱的心有歡喜接納耶穌做咱的救主，順趁伊教示；盡心疼主，較贏世間攏總逐項咱所愛的，以及爸母，兄弟，親戚朋友抑無？
咱的上好的朋友，最善的知己是啥物人？