兒童中心的基督教
Jî-tông Tiong-sim ê Ki-tok-kàu
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 陳清忠 Tân Chheng-tiong |
| 卷期 | 台灣教會報/芥菜子 |
| 卷期 | 第519卷 |
| 日期 | 1928/6 |
| 頁數 | 15-16 |
白話字（原文數位化）
Jî-tông Tiong-sim ê Ki-tok-kàu
Tân Chheng-tiong
1928.06.01 519 Koàn (KOÀ-CHHÀI-CHÍ TĒ 28 Hō) p.15-16
Tē 7 Chiuⁿ
(Chiap chêng-ge̍h tē 20 bīn)
Nî-nî chhut-sì lâi sè-kan. Sì-pah-bān ê Gîn-ná beh cháiⁿ-iūⁿ?
Ta̍k-nî tī chit ê sè-kan ū sì-pah-bān ê gín-ná chhut-sì, chit ê sū-si̍t, chin bīn-bo̍k lâi siūⁿ ê lâng m̄-chai ū kuí-ê? Koh-chài chiah ê sì-pah-bān ê gín-ná, tuì tī pē-bú ê put chù-ì, í-ki̍p siā-hoē put-sī ê in-toaⁿ, tì-kàu kuì-tiōng ê sin-thé lâi kui tī o͘-iú, chit khoán khó-lîn ê sū, m̄-chai ū kuí-ê teh siūⁿ, che sī siā-hoē ê toā būn-toê?
Kin-ná-ji̍t ê siā-hoē, bô koán tī chit sè-kan beh ū kuí-ê gín-ná lâi chhut-sì, koh in ê ūn-bēng beh cháiⁿ-iūⁿ, chhim-lū chit khoán ê sū ê lâng sī chin-chió. Tī chit ê siā-hoē tiong bô ū pí gín-ná khah loán-jio̍k--ê; bô ū pí gín-ná khah tio̍h siū pang-chān--ê; koh-chài bô ū pí gín-ná khah ū chiong-lâi--ê. Si̍t-chāi gín-ná sī kok-ka ê pó-poè. Chóng-sī kin-ná-ji̍t ê siā-hoē bián kóng, chiū Ki-tok Kàu-hoē, to khoàⁿ toā-lâng khah tāng tī gín-ná, che sī sū-si̍t. Kin-ná-ji̍t ê siā-hoē sī toā-lâng pún-uī, m̄-sī gín-ná. Kan-ta kiù chè toā-lâng, bô sioh kim-chîⁿ, bô sioh sim-lô. Sè-kài tāi chiàn-cheng tiong, tī Au-bí chhut-sì ê gín-ná, chiàu thiaⁿ kóng kiám m̄-sī chin sîn-keng-chit, chin oh chè-gū mah?
Koh-chài Tang-kiaⁿ toā chín-chai ê sî chhut-sì ê gín-ná, kiám m̄-sī tú-tio̍h saⁿ-tâng ê ūn-bēng mah? Tuì tī chiah ê gín-ná lán ū khui sím-mi̍h kiù-chè ê lō͘ bô? Tang-kiaⁿ-chhī ê tong-kio̍k-chiá kiám m̄-sī ū tâu-chhut káu-cha̍p-bān ê toā kim, uī-tio̍h beh kiù-chè, tī chín-chai ê sî tú-tio̍h phoàⁿ-siùⁿ khó-lîn ê lâng, lâi siat sán-gia̍p-só͘ mah? Lūn kiù chit khoán ê lâng in chin toā chhut-la̍t. Sit-lo̍h kha-chhiú ê toā-lâng kap tī chín-chai ê sî siū-tio̍h oh-tit hó ê kám-hoà, ū toā bī-lâi ê gín-ná; in ê khin-tāng m̄-chai cháiⁿ-iūⁿ? Tuì tī chiah ê gín-ná bô khui sím-mi̍h kiù-sè ê hong-hoat, sī cháiⁿ-iūⁿ? Kiù-kèng, chiū-sī kin-á-ji̍t ê siā-hoē bô ba̍k-chiu thang khoàⁿ gín-ná ê in-toaⁿ lah! Kin-á-ji̍t ê Ki-tok Kàu-hoē, uī-tio̍h toā-lâng siat Thoân-tō-kio̍k, －thoân-tō! thoân!－kan-ta chù-ba̍k tī toā-lâng lâi phah-piàⁿ; nā-sī uī-tio̍h gín-ná, m̄-chai ū huì-liáu loā-choē-chîⁿ?
Chêng-nî goá bat uī-tio̍h Ji̍t-iāu ha̍k-hāu sū-gia̍p ê sū khì Kiú-chiu káng-ián. Hit-tia̍p ū bó͘ phài ê Soan-kàu-su kóng, nā-sī thoân-tō tī toā-lâng, goán chiū ū chîⁿ, nā-sī gín-ná goán bô. Si̍t-chāi tuì Ki-tok chin boē tit-kè! Koh-chài nā tha̍k Chong-kàu ê cha̍p-chì á-sī Chong-kàu ê sin-bûn, khah-siông khoàⁿ-kìⁿ,－bó͘ kàu-hoē ū kuí-lâng chū-hoē, kan-ta chù-ba̍k tī toā-lâng ê sò͘, nā-sī chū-chi̍p tī pài-tn̂g ê gín-ná, oán-jiân khoàⁿ in ná bô lêng-hûn ê khoán; si̍t-chāi chin boē choè-tit. Khoàⁿ-khin gín-ná, kan-ta ēng toā-lâng choè siat-li̍p kàu-hoē ê iàu-sò͘, nā án-ni siūⁿ, si̍t-chāi sī gōng ê chīn-thâu.
Ū chi̍t ê ha̍k-chiá teh kóng, sim-lāi lóng bô ū sim-mi̍h táⁿ-sǹg, kan-ta kiû kóng, “Goān lí ê kok lîm-kàu,” sī ké-hó--ê, nā bô, chiū-sī gōng-lâng. Nā mn̄g, tio̍h ēng sím-mi̍h hong-hoat lâi thoân-tō, chiū Siōng-tè ê kok oē chhut-hiān tī chit ê toē-chiūⁿ ah? Sìn-chiá tek-khak beh khui-chhuì kóng, tio̍h kiû Gō͘-sûn-choeh ê ji̍t. Siat-sú Gō͘-sûn-choeh ê ji̍t nā lâi, ta̍k ji̍t ū saⁿ-chheng lâng tit-tio̍h kiù, chiū tio̍h chi̍t-chheng saⁿ-pah chhit-cha̍p nî kú chiah oē thang kiù choân toē-chiūⁿ ê lâng. Sui-bóng sī án-ni, iáu-kú tī chit ê chi̍t-chheng saⁿ-pah chhit-cha̍p nî ê tiong-kan, sè-kài ê jîn-kháu oē ke-thiⁿ ka-pē. Só͘-í siat-sú Gō͘-sûn-choeh ê ji̍t ta̍k-ji̍t kàu, nā-sī ēng toā-lâng pún-uī ê thoân-tō, keng-kè chi̍t bān nî, Siōng-tè ê kok iā-sī boē kàu ê lí-khì.
Benjamin Kidd ū kóng, “Chiong gín-ná hō͘ goá, goá tī chi̍t sè-kí ê tiong-kan teh-beh chhòng-chō sin ê thiⁿ-toē kap sin ê sim-koaⁿ.” Nā m̄-sī chù-ba̍k tī gín-ná, ēng gín-ná choè pún-uī, beh thái-oē khoàⁿ-kìⁿ Sîn-kok ê chhut-hiān ah!
Chêng-nî ū chi̍t ê hê-siūⁿ lâi chham-koan goá ê kàu-hoē ê Chú-ji̍t-o̍h, tio̍h chi̍t-kiaⁿ, chin-bīn-bo̍k, thó͘-khuì kóng, “Ki-tok-kàu, nā-sī ēng gín-ná choè pún-uī, tuì-tiōng gín-ná kàu án-ni; goán ê Hu̍t-kàu chhám lah!” Ki-tok-kàu nā kan-ta thoân-tō tī toā-lâng ê sî-chūn, Hu̍t-kàu ê lâng boē kám-tio̍h sím-mi̍h ê khó͘-thàng. Chóng-sī Ki-tok-tô͘ nā chù-ba̍k tī muí-nî só͘ chhut-sì sì-pah-bān ê gín-ná, lâi pó-hō͘ in, lâi kà-sī in, lâi chhim-chhim chù-ì in ê chiân-tô͘, lâi thoè in kî tó, ēng in choè ki-chhó͘, lâi kiàn-siat Sîn-kok ê sî, Ki-tok-kàu teh-beh tit-tio̍h toā sèng-lī. Ki-tok ê tù-gán-tiám si̍t-chāi sī tī chit sì-pah-bān ê gín-ná.
漢羅（Ùi原文改寫）
兒童中心的基督教
陳清忠
1928.06.01 519卷(芥菜子第28號) p.15-16
第7章
(接前月第20面)
年年出世來世間。四百萬的囡仔欲怎樣？
逐年佇這个世間有四百萬的囡仔出世，這个事實，真面目來想的人毋知有幾个？閣再chiah 的四百萬的囡仔，對佇爸母的不注意，以及社會不是的因端，致到貴重的身體來歸佇烏有，這款可憐的事，毋知有幾个teh想，這是社會的大問題？
今仔日的社會，無管佇這世間欲有幾个囡仔來出世，閣in 的運命欲怎樣，深慮這款的事的人是真少。佇這个社會中無有比囡仔較軟弱--ê；無有比囡仔較著受幫贊--ê；閣再無有比囡仔較有將來--ê。實在囡仔是國家的寶貝。總是今仔日的社會免講，就基督教會，都看大人較重佇囡仔，這是事實。今仔日的社會是大人本位，毋是囡仔。干焦救濟大人，無惜金錢，無心勞。世界大戰爭中，佇歐美出世的囡仔，照聽講kiám毋是真神經質，真oh際遇mah？
閣再東京大震災的時出世的囡仔，kiám毋是拄著相同的運命mah？對佇chiah 的囡仔咱有開啥物救濟的路無？東京市的當局者kiám毋是有投出九十萬的大金，為著欲救濟，佇震災的時拄著破相可憐的人，來設產業所mah？論救這款的人in真大出力。失落跤手的大人佮佇震災的時受著oh得好的感化，有大未來的囡仔；in 的輕重毋知怎樣？對佇chiah 的囡仔無開啥物救世的方法，是怎樣？究竟，就是今仔日的社會無目睭通看囡仔的因端lah！今仔日的基督教會，為著大人設傳道局，－傳道！傳！－干焦注目佇大人來拍拚；若是為著囡仔，毋知有費了偌濟錢？
前年我捌為著日曜學校事業的事去九州講演。彼tia̍p有某派的宣教師講，若是傳道佇大人，阮就有錢，若是囡仔阮無。實在對基督真袂得過！閣再若讀宗教的雜誌抑是宗教的新聞，較常看見，－某教會有幾人聚會，干焦注目佇大人的 數，若是聚集佇拜堂的囡仔，宛然看in那無靈魂的款；實在真袂做得。看輕囡仔，干焦用大人做設立教會的要素，若按呢想，實在是戇的盡頭。
有一個學者teh講，心內攏無有啥物打算，干焦求講，「願你的國臨到，」是假好--ê，若無，就是戇人。若問，著用啥物方法來傳道，就上帝的國會出現佇這个地上ah？信者的確欲開喙講，著求五旬節的日。設使五旬節的日若來，逐日有相千人得著救，就著一千三百七十年久才會通救全地上的人。雖罔是按呢，iáu-kú佇這个一千三百七十年的中間，世界的人口會加添加倍。所以設使五旬節的日逐日到，若-是用大人本位的傳道，經過一萬年，上帝的國也是袂到的理氣。
Benjamin Kidd有講，「將囡仔予我，我佇一世紀的中間teh欲創造新的天地佮新的心肝。」若毋是注目佇囡仔，用囡仔做本位，欲thái會看見神國的出現ah！
前年有一個回想來參觀我的教會的主日學，著一驚，真面目，吐氣講，「基督教，若是用囡仔做本位，對重囡仔到按呢；阮的佛教慘lah！」基督教若干焦傳道佇大人的時陣，佛教的人袂感著啥物的苦痛。總是基督徒若注目佇每年所出世四百萬的囡仔，來保護in，來教示in，來深深注意in 的前途，來替in祈禱，用in做基礎，來建設神國的時，基督教teh欲得著大勝利。基督的著眼點實在是佇這四百萬的囡仔。