疼自己
Thiàⁿ Ka-tī
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 紀溫柔 Kí Un-jiû |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第516卷 |
| 日期 | 1928/3 |
| 頁數 | 8-10 |
白話字（原文數位化）
Thiàⁿ Ka-tī
Kí Un-jû
1928.03.01 516 Koàn p.8-10
Lūn thiàⁿ ka-tī chit ê tê-ba̍k kiám-chhái ū lâng beh piān-pok kóng, Lūn thiàⁿ ka-tī ê sū, m̄-bián kóng ta̍k lâng mā-sī thiàⁿ.
Chóng-sī goá kóng, bô tek-khak ta̍k-lâng lóng ē-hiáu thiàⁿ ka-tī, tio̍h ē-bat ka-tī, chiah ē-hiáu thiàⁿ ka-tī. Nā m̄-bat ka-tī, sui-jiân ū ka-tī iā-sī bē-hiáu thiàⁿ. Thài 19:19 Iâ-so͘ kóng, Lí tio̍h thiàⁿ chhù-piⁿ chhin-chhiūⁿ ka-tī. án-ni nā bē-hiáu thiàⁿ ka-tī, beh thái-ē thiàⁿ pa̍t-lâng.
Sím-mi̍h kiò-chò bē-hiáu thiàⁿ ka-tī.
1) Siū kau-tài bô chīn-tiong, chò-sū pîn-toāⁿ, tì-kàu sit-lo̍h tē-uī, siū kū-choa̍t, chiū-sī bē-hiáu thiàⁿ ka-tī, chhin-chhiūⁿ niá chi̍t-chheng gîn ê lô͘-po̍k.
2) Lām-sám khai-liáu chó͘-kong ê ke-hoé, tì-kàu kan-khó͘ chiū-sī bē-hiáu thiàⁿ ka-tī, chhin-chhiūⁿ Lōng-tōng-chú.
3) Bô siú kui-kí, sám-chò chi̍t-tiûⁿ, hoān hêng-àn, tì-kàu siū-choē, chiū-sī bē-hiáu thiàⁿ ka-tī, chhin-chhiūⁿ si̍p-jī-kè téng ê chha̍t.
Ka-tī bô hoān-tio̍h téng-bīn chit 3 tiâu chiū thang kóng ē-hiáu thiàⁿ ka-tī. Chóng-sī chit khoán ê thiàⁿ, iáu-kú m̄-sī chin ê thiàⁿ, sǹg sī goā-phoê ê thiàⁿ nā-tiāⁿ. In-uī lâng ū nn̄g-pō͘, goā-pō͘ sī khak nā-tiāⁿ, chiū-sī sin-khu, lāi-pō͘ chiàⁿ-sī chin-hoè, chiū-sī lêng-hûn. Só͘-í nā kan-ta ē hiáu-tit thiàⁿ ka-tī ê sin-khu, bē hiáu-tit thiàⁿ ka-tī ê lêng-hûn, chiū m̄-sī chin ê thiàⁿ ka-tī. Tio̍h lāi-goā nn̄g-pō͘ lóng-chóng thiàⁿ chiàⁿ sī chin ê thiàⁿ ka-tī. Kán-tan kú-khí kuí-nā hāng: －
- Chhēng: Lâng bô chhin-chhiūⁿ chiáu hiah chē mn̂g, iā bô chhin-chhiūⁿ hî ū lân, só͘-í tio̍h chhēng, put-kò sī ū-ê chhēng hó koh suí, ū-ê chhēng bái koh phoà ê cheng-chha nā-tiāⁿ. Chóng-sī hiān-sî ê siā-hoē, khah chē chin gâu chhēng sî-sek ê saⁿ-khò͘, chin phiat, lūn seng-khu ê chhēng thang kóng cha̍p-chiok. M̄-kú lêng-hûn bô tek-khak lóng ū thang chhēng, kiám-chhái chē-chē sī chhiah-thé. Lêng-hûn ê saⁿ sī sím-mi̍h? Ko-lô-se 3：12 ū gō͘ niá chin-suí, chiū-sī chû-pi, lîn-bín, khiam-sùn, un-jiû, jím-nāi chit gō͘ niá, chì-chió mā-tio̍h tit ū chi̍t-niá.
Koh ū chi̍t-niá Sài 59：17. Tio̍h ēng jia̍t-sim chò tn̂g-saⁿ, chiū-sī tio̍h chīn-la̍t tì-ì kiù lâng. iáu ū chi̍t-niá chiū-sī Lô 13：14. Tio̍h chhēng Chú Iâ-so͘ Ki-tok, bo̍h-tit uī-tio̍h jio̍k-thé tô͘-bô͘, tì-kàu thàn su-io̍k. Chit niá Ki-tok nā chhēng ū tio̍h, chiū bián tú-tio̍h hong koâⁿ, hō͘ ak ê kan-khó͘. In-uī Ki-tok ê gī jia-khàm lán ê put-gī, iā hō͘ lán chai lêng-hûn ê chhēng pí jio̍k-thé ê chhēng khah iàu-kín. Khé 19：8. Kng-bêng chheng-khì ê iù-koah-pò͘, chiū-sī sèng-tô͘ só͘ kiâⁿ ê gī.
Téng-bīn só͘ kóng hiah ê, chiū-sī lêng-hûn ê suí-saⁿ, tāi-ke tio̍h hiahN-khì chhēng, m̄-thang sè-jī. In-uī lán sin-thé ê saⁿ sī bô kú-tn̂g tī-teh. Iok-pek kóng, Goá thǹg-theh ;ài chhut-sì, ia̍h tio̍h thǹg-theh khì kui thô͘ (lok-pek 1：21). Só͘-í lán só͘ ē-tit thang chhēng kàu Thian-tông kìⁿ Siōng-tè ê, chiū-sī lêng-hûn só͘ chhēng ê suí-saⁿ (chiū-sī it-chhè ê hó-tek) kap phoà-saⁿ (chiū-sī it-chhè ê pháiⁿ só͘ kiâⁿ). Só͘-í lán tāi-ke ê chhēng tio̍h ē-hiáu pī-pān seng-khu, lêng-hûn pêⁿ-pêⁿ ū chiàⁿ sī chin ê thiàⁿ ka-tī.
- Chia̍h: Lūn chia̍h ê sū, m̄-sī chi̍t khoán, ū-ê nā ū hoan-chû-chhiam soah-bí, phoè kiâm-liân-hî, chiū sǹg-sī chhe-chhau; ū-ê ta̍k-tǹg lóng sī san-tin hái-bī, mā hiâm bô kàu-gia̍h. Sio̍k-gú kóng, (富人一席酒窮漢半年糧). Hó-gia̍h lâng nā chia̍h chi̍t-tǹg, hō͘ sàn-lâng chò tit poàⁿ-nî ê bí-niû. Nā lūn hó-gia̍h lâng ê chia̍h thang kóng chiâu-pī, chóng-sī lêng-hûn ū-ê sī chin iau, gō kah beh pìⁿ pó͘ khì. Lán tio̍h gâu pī-pān lêng-hûn ê chia̍h-liāu, chhin-chhiūⁿ hó-gia̍h lâng ê chhe-chhau, ta̍k hāng ū.
Lêng-hûn ê bí-niû sī sím-mi̍h? Hān 6：51 chiū-sī thiⁿ-piáⁿ. Sài 55：2 in-uī lâng ēng kim gîn só͘ bé ê, bô kàu-gia̍h thang pá pak-tó͘, tio̍h thiⁿ lâi ê chiàⁿ ū kàu-gia̍h. Iâ-so͘ chiàⁿ sī thiⁿ chin-piáⁿ, sin-khu phah-phoà kiù sèⁿ-miā. Hān 14：6 Iâ-so͘ sī chin-lí, sī kng, lán tio̍h him-bō͘ I, chhin-chhiūⁿ chhuì-ta iau chiū ū hok-khì (Thài 5：6). Nā án-ni gâu pī-pān jio̍k-thé bí-niû. iā gâu pī-pān lêng-hûn ê bí-niû, chiū-sī chin ê thiàⁿ ka-tī.
-
Tiàm: Chiáu ū siū, siù ū khang, lâng tek-khak tio̍h ū khiā-khí ê só͘-chāi, ū-ê toà phoà chháu-liâu, ū-ê tiàm suí hiā-chhù, chin sóng chin chheng-hiu. Taⁿ lâng tiàm chit khoán suí-chhù beh tiàm loā-kú, siāng kú put-kò chiâⁿ-pah nî nā-tiāⁿ, sè-kan sī chhut-goā m̄-sī tn̂g-tn̂g toà, iàu-kín tio̍h uī-tio̍h lêng-hûn chhoē éng-oán ê só͘-chāi. M̄-sī kàu-goā ê lâng só͘ sio ê choá-chhù, chiū-sī chin-oa̍h Siōng-tè ê siâⁿ, thiⁿ-téng ê Iâ-lō-sat-léng (Hi 12：22). M̄-bián ēng chîⁿ bé. Hān 14：1, 2 chiū-sī Iâ-so͘ thè lán pī-pān piān-piān, beh hō͘ mê-ji̍t him-bō͘ Chú kap I saⁿ-liân ê lâng. Só͘-í nā ē-hiáu pī-pān jio̍k-thé ê chhù, iā ē tì-ì pī-pān lêng-hûn ê chhù ê, chiū-sī chin ê thiàⁿ ka-tī.
-
oē-seng: Chia̍h, chhēng, tiàm ê í-goā, só͘ iàu-kín chiū-sī oē-seng. Lâ-sâm tio̍h sàu, ū pēⁿ tio̍h chhiáⁿ i-seng i, thoân-jiám-chèng tio̍h tî-hông. Lêng-hûn ê pēⁿ chiū-sī hi-êng, kan-chà, ké-chò, pe̍h-chha̍t, pháiⁿ sèng-tē, ok-to̍k… kóng bē liáu, che tio̍h kín i-tī. Thoân-jiám pēⁿ, chiū-sī siā-hoē ê pháiⁿ hong-sio̍k, tio̍h tî-hông, nā-bô chi̍t-ē ji̍p-sim, thian-liông chiū sòng-sit, tio̍h khoàⁿ-kìⁿ chîⁿ bē seⁿ-khí tham-sim, khoàⁿ-kìⁿ pháiⁿ ē kín i-tī chiàⁿ ū thò-tòng.
Taⁿ sim-lêng to̍k-it ê I-seng chiū-sī Iâ-so͘, tio̍h sêng-sim kiû I i-tī, thang tit-tio̍h sin-thé lêng-hûn pêⁿ-pêⁿ ióng-kiāⁿ, án-ni chiàⁿ sī thang kóng sī chin bat ka-tī, thiàⁿ ka-tī.
漢羅（Ùi原文改寫）
疼家己
1928.03 516卷 p.8-10
(紀溫柔)
論疼家己這個題目kiám-chhái有人欲辯駁講，論疼家己ê事，m̄免講逐人mā是疼。
總是我講，無的確逐人攏會曉疼家己，著會bat家己，才會曉疼家己。若m̄-bat家己，雖然有家己也是bē曉疼。馬太19:19耶穌講：「你著疼厝邊親像家己。án-ni若bē曉疼家己，beh thái會疼別人。」
甚物叫做bē曉疼家己。
1)受交代，無盡忠，做事貧憚，致到失落地位，受拒絕，就是bē曉疼家己，親像領1000銀ê奴僕。
2)濫糝開了祖公ê ke-hoé,致到艱苦，就是bē曉疼家己，親像「浪蕩子」。
3)無守規矩，糝做一場，犯刑案，致到受罪，就是bē曉疼家己，親像十字架頂ê賊。
家己無犯著頂面這了條就thang講會曉疼家己。總是這款ê疼，iáu-kú m̄是真ê疼，算是外皮ê疼nā-tiāⁿ。因為人有兩部，外部是殼nā-tiāⁿ，就是身軀，內部才是真貨，就是靈魂。所以若kan-ta會曉得疼家己ê身軀，bē曉得疼家己ê靈魂，就m̄是真ê疼家己。著內外兩部攏總疼才是真ê疼家己。簡單舉起幾若項：
1.穿：人無親像鳥hiah濟毛，也無親像魚有鱗，所以著穿，不過是有ê穿好koh suí,有ê穿bái koh破ê增差nā-tiāⁿ。總是現時ê社會，較濟真gâu穿時式ê衫褲，真phiat，論身軀ê穿thang講十足。M̄-kú靈魂無的確攏有thang穿，kiám-chhái濟濟是赤體。靈魂ê衫是甚物？哥羅西3:12有5領真suí,就是慈悲、憐憫、謙遜、溫柔、忍耐這5領，至少mā著得有1領。
Koh有1領，以賽亞59:17。著用熱心做長衫，就是著盡力致意救人。iáu有1領就是羅馬13:14。著穿主耶穌基督，莫得為著肉體圖謀，致到趁私慾。這領基督若穿有著，就免抵著風寒，雨沃ê艱苦。因為基督ê義遮蓋咱ê不義，也hō͘咱知靈魂ê穿比肉體ê穿較要緊。啟示錄19:8。光明清氣ê iù-koah-pò͘ ，就是聖徒所行ê義
頂面所講hiah ê,就是靈魂e suí衫，逐家著hiahN去穿，m̄-thang細膩。因為咱身體ê衫是無久長tī-teh，約伯講：「我thǹg-theh來出世，也著thǹg-theh去歸土（約伯1:21）。」所以咱所會得thang穿到天堂見上帝ê,就是靈魂所穿ê suí衫（就是一切ê好德）佮破衫（就是一切ê歹所行）。所以咱逐家ê穿著會曉備辦身軀，靈魂手平有正是真ê疼家己。
2.食：論食ê事，m̄是一款，有ê若有蕃薯簽soah米，配鹹鰱魚，就算是chhe-chhau;有ê逐頓攏是山珍海味，mā嫌無到額。佮語講：「富人一席酒，窮漢半年糧」。好額人若吃一頓，hō͘散人做得半年ê米糧。若論好額人ê吃thang講全備，總是靈魂有ê是真枵，餓到beh變pó͘--khì。咱著gâu備辦靈魂ê吃料，親像好額人ê chhe-chhau，逐項有。
靈魂ê米糧是甚物？約翰6:51就是天餅。以賽亞55:2因為人用金銀所買ê,無到額thang飽腹肚，著天來ê才有到額。耶穌正是天真餅，身軀打破救生命。約翰14:6耶穌是真理、是路、是光、咱著欣慕伊，親像嘴礁枵就有福氣（馬太5:6）。若án-ni gâu備辦肉體ê米糧，也gâu備辦靈魂ê米糧，就是真ê疼家己。
3.Tiàm:鳥有siū,獸有空，人的確著有居住ê所在，有ê 住破草寮，有ê tiàm suí瓦厝，真爽真清幽。今人tiàm這款suí厝beh tiàm多久，上久不過成百年nā-tiāⁿ，世間是出外m̄是長長toà,要緊著為著靈魂chhoē永遠ê所在。M̄是教外ê人所燒ê紙厝，就是真活上帝ê城，天頂ê耶路撤冷（希伯來12:22）。M̄免用錢買。約翰14:1.2就是耶穌替咱備辦便便，beh hō͘瞑日欣慕主佮伊相連ê人。所以若會曉備辦肉體ê厝，也會致意備辦靈魂ê厝--ê,就是真ê疼家己。
4.衛生：吃，穿，tiàm ê以外，所要緊就是衛生。骯髒著掃，有病著請醫生醫，傳染症著持防。靈魂ê病就是虛榮、奸詐、假做、說謊、壞脾氣，惡毒—講bē了，這著緊醫治。傳染病，就是社會ê歹風俗，著持防，若無一下入心，天良就喪失。著看見錢bē生起貪心，看見歹會緊醫治才有妥當。
今心靈魂-ê醫生就是耶穌，著誠心求伊醫治，thang得著身體靈魂平平勇健，án-ni才是thang講是真認識家己，疼家己。