現代基督教會佮實踐道德使命
Hiān-tāi Ki-tok Kàu-hoē kap Si̍t-chián Tō-tek Sú-bēng
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 周天來 Chiu Thian-lâi |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第515卷 |
| 日期 | 1928/2 |
| 頁數 | 8-10 |
白話字（原文數位化）
Hiān-tāi ê Ki-tok Kàu-hoē kap Si̍t-chián Tō-tek ê Sú-bēng
Chiu Thian-lâi
1928.02.01 515 Koàn p.8-10
Taⁿ chiàu téng-bīn só͘ kóng thang chai, Siōng-tè Kok ê su-siúⁿ chin ū khuì-la̍t; chiū thang liáu-kái Ki-tok-kàu tio̍h ài kap siā-hoē it-poaⁿ ê su-siúⁿ, sū-gia̍p kap ūn-tōng put-chí ū koan-hē, chiah ē ēng-tit. Ki-tok-kàu ê su-siúⁿ tio̍h ài èng-iōng tī hiān-tāi ê su-siúⁿ, tio̍h ē chí-tō i, chiah ē hoat-hui hit ê kin-pún chiū-sī tō-tek su-siúⁿ; ia̍h tō-tek su-siúⁿ chiū-sī Sin-iok Sèng-chheh ê su-siúⁿ.
Ū lâng kóng, Sin-iok Sèng-chheh ê su-siúⁿ sī kan-ta kà-sī kò-jîn ê tō-tek nā-tiāⁿ; chóng-sī koat-toàn m̄-sī án-ni, iā ū kà-sī siā-hoē ê tō-tek tī-teh. In-uī tō-tek ê tiong-sim-tiám, chiū-sī lâng tuì pa̍t-lâng ê koan-hē ê tiong-kan chiah ē chhut-hiān; iū-koh chit ê sū-si̍t ia̍h sī siā-hoē būn-tê tiong-sim-tiám.
Sin-iok Sèng-chheh siông-siông ēng lâng tuì Siōng-tè ê koan-hē lâi siū ê sî, chiong lâng tuì “chhù-piⁿ” ê koan-hē,chit khoán ê oē lâi piáu-bêng. Sin-iok Sèng-chheh ū oân-chiâⁿ Hi-pek-lâi ê chèng sian ti kà-sī, chiū-sī chèng-gī ê Sîn, chiong ka-tī ê ì-chì khé-sī tī I ê peh-sìⁿ só͘ chiâⁿ, sì-chiàⁿ ê siā-hoē ê tiong-kan. Lán tī Kū-iok thang chai sian-ti chhut-la̍t chú-tiuⁿ Siōng-tè ê chèng-gī; chit khoán ê sèng-chit. Iâ-hô-hoa chiū-sī Í-sek-lia̍t ê Siōng-tè, Í-sek-lia̍t chiu-uî ê bîn-cho̍k kap chū-jiân ê sîn-bêng tuì tuì án-ni hun-piat; iū-koh Iâ-hô-hoa ê sèng-chit iā sī teh kui-tēng I ê peh-sìⁿ ê sèng-chit ; chiū-sī Siōng-tè ê chèng-gī, ū khé-sī Í-sek-lia̍t chit ê sì-chiàⁿ ê kok-ka kiàn-siat ê lāi-bīn; só͘-í Í-sek-lia̍t ê kok-ka ê hoat-lu̍t, sī teh hoán-chiò Siōng-tè ê chèng-gī kap thiàⁿ. Chit ê su-siúⁿ tī Sin-iok Sèng-chheh lâi oân-chiâⁿ Siōng-tè ê thiàⁿ chiâⁿ-chò Siōng-tè Kok ê hoat-lu̍t chiah ē ēng--tit.
Ki-tok-kàu ê nn̄g tiâu kài-lu̍t, chiū-sī tuì Siōng-tè ê thiàⁿ kap tuì lâng ê thiàⁿ, nā-sī chit nn̄g tiâu lóng ū koan-liân saⁿ-kap. In-uī choè-āu ê sím-phoàⁿ chiū-sī, “Lín kì-jiân kiâⁿ i tī goá ê hiaⁿ-tī chì bî-sè ê chi̍t ê, chiū-sī kiâⁿ i tī goá” (Má-thài 25：40). Chit ê phiau-chún. Pó-lô chiong lóng-chóng chèng-gī ê kin-goân, khoàⁿ-chhut tī tuì Siōng-tè ê sìn-nāi; chóng-sī hit ê chèng-gī chiàu i só͘ kóng chiū-sī in-uī Ki-tok ê seng-khu, tāi-ke chīn ka-tī ê gī-bū, lâi kiat-liân tī iú-ki-tek ê siā-hoē ê sî chiah ē si̍t-chāi. “Thiàⁿ bô hāi-tio̍h chhù-piⁿ; só͘-í thiàⁿ sī chīn lu̍t-hoat” (Lô-má 13：10). Sîn-pì-ka Iok-hān ū ti̍t-koan Siōng-tè ê bīn; ia̍h hit ê ti̍t-koan ū hō͘ i kap Siōng-tè ê kiáⁿ, chiū-sī lâng put-chí ū koan-hē. I kóng, “Nā ū lâng kóng, Goá thiàⁿ Siōng-tè, iā oàn-hīn i ê hiaⁿ-tī, chiū-sī pe̍h-chha̍t ê; in-uī bô thiàⁿ só͘ ū khoàⁿ-kìⁿ ê, chiū bē thiàⁿ só͘ boē khoàⁿ-kìⁿ ê Siōng-tè” (I Iok-hān 4：20).
Chhin-chhiūⁿ án-ni, Ki-tok Kàu-hoē chiū-sī tio̍h kap hiān-tāi ê siā-hoē put-chí ū koan-hē, chiong Ki-tok ê cheng-sîn, chiū-sī Sin-iok ê su-siúⁿ si̍t-hêng tī hiān-tāi siā-hoē ê lāi-bīn chiah ē ēng-tit.Ki-tok-kàu thang kóng sī hō͘ chong-kàu kap tō-tek oân-choân hiông-ha̍p ê. M̄-bián kóng, Ki-tok-kàu tek-khak bô khoàⁿ chong-kàu kap tō-tek kāng-khoán. Chong-kàu ê loē-iông koat-toàn m̄-sī tō-tek oân-chiâⁿ ê khoán-sit ē thang it-chīn piáu-bêng. Chong-kàu só͘ pau-hâm ê, sī pí tō-tek ê koh-khah chē. Chong-kàu ē hō͘ tō-tek seng-oa̍h khah oân-choân, khak ū put-piàn ê ki-chhó͘.Chong-kàu sī teh thiu-chhut Siōng-tè bû-hān-liōng ê khuì-la̍t. Chóng-sī Siōng-tè sī jîn-seng ê kin-goân, sī jîn-luī kau-poê ê ki-chhó͘; iū-koh Siōng-tè sī chiong in ê ki-chhó͘ hē tī Siōng-tè ê téng-bīn ê jîn-luī ê siā-hoē ê tiong-kan chiah ē khoàⁿ-kìⁿ. Siōng-tè m̄-sī tī soa-bô͘, á-sī ko͘-to̍k seng-oa̍h ê lāi-bīn, ē thang khoàⁿ-kìⁿ; chiū-sī chiong Siōng-tè chò ki-chhó͘ ê jîn-luī kau-poê ê tiong-kan chiah ē si̍t-hiān. Siōng-tè sī Pē, só͘-í lâng ê hiaⁿ-tī ê saⁿthiàⁿ ē thang koh-khah chhim, koh-khah oân-choân lâi piáu-hiān.
Kó͘-chá ê Siu-tō-īⁿ ê seng-oa̍h, kiám-chhái tuì kap Siōng-tè kau-poê, chiong Ki-tok choè bô͘-hoān, oē thang siⁿ-chhut chi̍t khoán ê sèng-jîn, chóng-sī tek-khak bē thang chhut-hiān chin-si̍t ê sèng-tô͘. Chin-si̍t ê sèng-tô͘ sī kap siā-hoē put-chí ū koan-hē, chiong Iâ-so͘ ê cheng-sîn, si̍t-hiān tī jîn-luī siā-hoē ê lāi-bīn, chiah ē chhut-hiān. Tuì “sìn chheng chò gī,”hō͘ Pó-lô pìⁿ-choè Chong-kàu-siōng uí-toā ê jîn-bu̍t; si̍t-chāi tuì án-ni thang chāi. iū-koh kàu-hoē m̄-sī kan-ta le̍k-sú, á-sī Sèng-chheh só͘-kì hiah ê sèng-tô͘ ê hi-seng, hiàn-sin lâi chiâⁿ; chiū-sī ū chin-chē ê bô miâ ê sèng-tô͘ tàu chhut-la̍t, chiah ū kin-á-ji̍t ê hiān-chōng. Só͘-í tī kàu-hoē tek-khak m̄-sī kan-ta bo̍k-su, thoân-tō-su, á-sī tióng-chip, ē thang oân-choân chīn hit ê sú-bēng; chiū-sī lóng-chóng ê kàu-iú tàu chīn chit-jīm chiah ū kong-hāu.
Kàu-hoē tio̍h khoàⁿ-chò beh hián-bêng Siōng-tè ê oa̍h-miā tī tē-chiūⁿ, chiū-sī hō͘ Ki-tok só͘ kái-chō-ê jîn-luī. Kàu-hoē sī lâng kap lâng kau poê ê choè-ko ê piáu-hiān. Kàu-hoē tio̍h chiong beh oân-chiâⁿ jîn-luī ê kau-poê tī tē-chiūⁿ choè î-it ê sū-gia̍p chiah ēng-tit. Kàu-hoē nā-sī chò chhin-chhiūⁿ beh siám-pī sè-kan ê só͘-chāi, chiū-sī pa̍t-lâng ê lêng-hûn bia̍t-bô khoàⁿ hō͘ i koè--khì; kan-ta pún-sin ê lêng-hûn oân-choân tit-kiù ê chûn: hit ê tek-khak m̄-sī Iâ-so͘ Ki-tok ê kàu-hoē.
Siōng-tè ê thiàⁿ hū-tam jîn-luī ê choē ê tāng-tàⁿ, sī chhin-chhiūⁿ lâng ê thiàⁿ--ê ê choē ê tāng-tàⁿ sio-siāng. Poē tāng-tàⁿ ê khó͘-lān sī Siōng-tè ê hoat-chek, koh iā-sī jîn-uī tông-chì kau-poê ê hoat-chek. Hi-seng ê hoat-chek, bô-lūn sī Siōng-tè, á-sī lâng; chiū-sī lóng-chóng ê thiàⁿ ê hoatchek: Si̍p-jī-kè ê hi-seng sī teh khé-sī jîn-seng ê chin ê hoat-chek. “Lán ta̍k-lâng ê tāng-tàⁿ tio̍h saⁿ-kāng taⁿ; ēng án-ni lâi chīn Ki-tok hoat” (Ka-lia̍p-thài 6：2, 3). Sio̍k-choē ê kàu-lí, nā m̄ sī ū ha̍h tī chit-ê phiau-chún, chiū bē kóng tit sī Ki-tok-kàu ê kàu-lí.
Koh chi̍t-hāng, Ki-tok Kàu-hoē sī tuì jîn-luī kiù-chè ê sú-hēng lâi siat ê thoân-thé; hit-ê kin-pún chiū-sī hoat-hui hiàn-sin kap hi-seng ê cheng-sîn; só͘-í nā kan-ta ēng oa̍h-tāng, á-sī lī-iōng Im-ga̍k-hoē lâi chò hoē-tn̂g kiàn-tiok-kim, á-sī tit-tio̍h kàu-hoē ê î-chhî-huì; án-ni sī sún-hāi hit-ê kin-pún cheng-sîn, oē hō͘ sèng-gia̍p pìⁿ tio̍h tuì sìn-tô͘ thiat-tí-tek ê hiàn-kim kap chiong-lē hiàn-sin-tek ê thoân-tō, chiah oē ēng-tit. Koh chi̍t-hāng khah iàu-kín ê, chiū-sī sìn-tô͘ si̍t-hêng chit-khoán hiàn-sin, hi-seng ê cheng-sîn; tio̍h put-sî, hi-seng ê cheng-sîn; tio̍h put-sî chiong ‘kiù-lêng,’ chit-kù choè phiau-chún chiah ū kè-ta̍t. Kin-á-ji̍t Ki-tok-kàu chióng-chióng ê sū-gia̍p kap ūn-tōng, nā m̄-sī tī hit-ê āu-bīn ū khǹg ‘kiù-lêng’ ê toā phiau-chún, chiū kiat-kio̍k lóng kui tī khang-khang, kap it-poaⁿ ê siā-hoē sū-gia̍p, á-sī siā-hoē ūn-tōng bô koh-iūⁿ. Eng-kok ê Soan-kàu-su kin-á-ji̍t lâi Tâi-oân, nā-sī kan-ta keng-êng pēⁿ-īⁿ, siat o̍h-tn̂g chit-khoán ê bo̍k-tek nā-tiāⁿ, chiū lán bô khiàm-ēng--lah. Chóng-sī m̄-nā án-ni, in-uī tuì chit ê Ki-tok chín-kiù ê hok-im ū thoân ji̍p 60 nî ê kú; ū thang tit-tio̍h kin-á-ji̍t ê khoán-sit, si̍t-chāi thang toā kám-siā, toā kì-liām ê sū.
Goán tāi-ke lóng-chóng saⁿ-kap ū hūn tī kiù-lēng ê sū-gia̍p, “uī-tio̍h Ki-tok ê seng-khu, chiū-sī kàu-hoē, tī goá ê jio̍k-thé, pó͘-moá I só͘ boē ū chīn lóng-chóng ê sú-bēng; hō͘ kàu-hoē chiâⁿ-chò jîn-luī-kan kau-poê ê tiong-sim, chò lí-sióng, oân-choân ê bîn-chú chèng-thé (democracy) ê siā-hoē. Goān tāi-ke chhiat-chhiat him-bō͘ Sîn ê siúⁿ-sù, bô koh-iūⁿ” tī “Chèng sèng-tô͘ ê kì-liām-ji̍t;” teh kî-kiû “Sèng Sîn kàng-lîm,” ê toā in-tián: hō͘ Ki-tok ê Kàu-hoē lóng-chóng chiâⁿ-sèng, chiâu-chn̂g; éng-oán hióng-siū êng-kng.
(Oân).
漢羅（Ùi原文改寫）
現代的基督教會佮實踐道德的使命
周天來
1928.02.01 515卷p.8-10
Taⁿ照頂面所講通知，上帝國的思想真有氣力；就通了解基督教著愛佮社會一般的思想，事業佮運動不止有關係，才會用得。基督教的思想著愛應用佇現代的思想，著會指導伊，才會發揮彼个根本就是道德思想；亦道德思想就是新約聖冊的思想。
有人講，新約聖冊的思想是干焦教示個人的道德nā-tiāⁿ；總是決斷毋是按呢，也有教示社會的道德佇teh。因為道德的中心點，就是人對別人的關係的中間才會出現；又閣這个事實亦是社會問題中心點。
新約聖冊常常用人對上帝的關係來受的時，將人對「厝邊」的關係，這款的話來表明。新約聖冊有完成希伯來的眾先知教示，就是正義的神，將家己的意志啟示佇伊的百姓所成，四正的社會的中間。咱佇舊約通知先知出力主張上帝的正義；這款的性質。耶和華就是以色列的上帝，以色列周圍的民族佮自然的神明對對按呢分別；又閣耶和華的性質也是teh規定伊的百姓的性質；就是上帝的正義，有啟示以色列這个四正的國家建設的內面；所以以色列的國家的法律，是teh反照上帝的正義佮疼。這个思想佇新約聖冊來完成上帝的疼成做上帝國的法律才會用--得。
基督教的兩條誡律，就是對上帝的疼佮對人的疼，若是這兩條攏有關連相佮。因為最後的審判就是，「恁既然行伊佇我的兄弟至微細的一个，就是行伊佇我」(馬太25：40)。這个標準。保羅將攏總正義的根源，看出佇對上帝的信賴；總是彼个正義照伊所講就是因為基督的身軀，大家盡家己的義務，來結連佇有機tek 的社會的時才會實在。「疼無害著厝邊；所以疼是盡律法」(羅馬13：10)。神-pì-ka約翰有直觀上帝的面；亦彼个直觀有予伊佮上帝的囝，就是人不止有關係。伊講，「若有人講，我疼上帝，也怨恨伊的兄弟，就是白賊的；因為無疼所有看見的，就袂疼所袂看見的上帝」(I約翰4：20)。
親像按呢，基督教會就是著佮現代的社會不止有關係，將基督的精神，就是新約的思想實行佇現代社會的內面才會用得。基督教通講是予宗教佮道德完全hiông-合的。毋免講，基督教的確無看宗教佮道德共款。宗教的內容決斷毋是道德完成的款式會通一盡表明。宗教所包含的，是比道德的閣較濟。宗教會予道德生活較完全，較有不變的基礎。宗教是teh抽出上帝無限量的氣力。總是上帝是人生的根源，是人類交陪的基礎；又閣上帝是將in 的基礎下佇上帝的頂面的人類的社會的中間才會看見。上帝毋是佇沙漠，抑是孤獨生活的內面，會通看見；就是將上帝做基礎的人類交陪的中間才會實現。上帝是父，所以人的兄弟的相疼會通閣較深，閣較完全來表現。
古早的修道院的生活，檢采對佮上帝交陪，將基督做模範，會通生出一款的聖人，總是的確袂通出現真實的聖徒。真實的聖徒是佮社會不止有關係，將耶穌的精神，實現佇人類社會的內面，才會出現。對「信稱做義，」予保羅變做宗教上偉大的人物；實在對按呢通在。又閣教會毋是干焦歷史，抑是聖冊所記遐的聖徒的犧牲，獻身來成；就是有真濟的無名的聖徒鬥出力，才有今仔日的現狀。所以佇教會的確毋是干焦牧師，傳道師，抑是長執，會通完全盡彼个使命；就是攏總的教友鬥盡職任才有功效。
教會著看做欲顯明上帝的活命佇地上，就是予基督所改造的人類。教會是人佮人交陪的最高的表現。教會著將欲完成人類的交陪佇地上做唯一的事業才用得。教會若是做親像欲閃避世間的所在，就是別人的靈魂滅無看予伊過--去；干焦本身的靈魂完全得救的船：彼个的確毋是耶穌基督的教會。
上帝的疼負擔人類的罪的重擔，是親像人的疼--ê 的罪的重擔sio-siāng。背重擔的苦難是上帝的法則，閣也是jîn-uī同志交陪的法則。犧牲的法則，無論是上帝，抑是人；就是攏總的疼的法則：十字架的犧牲是teh啟示人生的真的法則。「咱逐人的重擔著相仝taⁿ；用按呢來盡基督法」(加拉太6：2，3)。贖罪的教理，若毋是有合佇這個標準，就袂講得是基督教的教理。
閣一項，基督教會是對人類救濟的使命來設的團體；彼个根本就是發揮獻身佮犧牲的精神；所以若干焦用活動，抑是利用音樂會來做會堂建築金，抑是得著教會的維持費；按呢是損害彼个根本精神，會予聖業變著對信徒徹底tek 的獻金佮獎勵獻身的的傳道，才會用得。閣一項較要緊的，就是信徒實行這款獻身，犧牲的精神；著不時，犧牲的精神；著不時將「救靈，」這句做標準才有價值。今仔日基督教種種的事業佮運動，若毋是佇彼个後面有囥「救靈」的大標準，就結局攏歸佇空空，佮一般的社會事業，抑是社會運動無各樣。英國的宣教師今仔日來台灣，若是干焦經營病院，設學堂這款的目的nā-tiāⁿ，就咱無欠用--lah。總是毋但按呢，因為對這个基督拯救的福音有傳入60年的久；有通得著今仔日的款式，實在通大感謝，大紀念的事。
阮大家攏總相佮有份佇救靈的事業，「為著基督的身軀，就是教會，佇我的肉體，補滿伊所袂有盡攏總的使命；予教會成做人類間交陪的中心，做理想，完全的民主政體(democracy) 的社會。願大家切切欣慕神的賞賜，無各樣佇「眾聖徒的紀念日；」teh祈求「聖神降臨，」的大恩典：予基督的教會攏總成聖，齊全；永遠享受榮光。
(完)。