方言的研究
Hong-giân ê gián-kiù
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 陳思聰 Tân Su-chhong |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第514卷 |
| 日期 | 1928/1 |
| 頁數 | 6-8 |
白話字（原文數位化）
Hong-giân ê Gián-kiù
Tân Su-chhong
1928.01.01 514 Koàn p.6-8
Lūn gián-kiù hong-giân, ài chai siông-sè tio̍h khoàⁿ Teng Liông-châi Sian-siⁿ só͘ tù ê Sèng-lêng Sam-iàu. Goá siá i ê iàu-kín hō͘ tāi-ke chò chham-khó.
I. Sèng-chheh só͘ ū kì ê hong-giân
Kū-iok tiong lóng bô kì; Sin-iok ū saⁿ pún khah ū kì, chiū-sī Sù-tô͘ hēng-toān kap Ko-lîm-to. Kî-û Má-khó iā kì chi̍t-pái. Chit saⁿ-pún í-goā Sin-iok m̄-bat kì.
Kiōng ū 26 uī (tāi-iok). Chiū-sī Hēng 2：4, 11；12：46; 19：6; I Ko-lîm-to 12:10, 28, 30; 13：1, 8; 14：2, 4, 5, 6, 10, 13, 14, 18, 19, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 39. Má-khó 16：17. Kî-û bô koh kì hong-giân.
Pa-ná-pa-kàu kóng Iâ-so͘ iā kóng hong-giân. In kóng Má-khó 5：41; 7:34; 14：36; 15：34, chit kuí chat sī hong-giân. Kî-si̍t m̄-sī. Che sī Iâ-so͘ ēng A-lân-kok ê oē, m̄-sī hong-giân
Chit 26 uī ê tiong-kan, nā chiàu Hàn-bûn ê Sèng-keng (kū-ê) sī kóng “Chu-kok hong-giân;” ì-sù sī ta̍k-kok ê khiuⁿ-kháu. Nā chiàu Pe̍h-oē Sèng só͘-kì, Sù-tô͘ só͘ kì ê sī kóng “chiah ê khiuⁿ-kháu.” Ko-lîm-to só͘ kì ê sī kóng “Im-gú.” Sù-tô͘ só͘ kì ê sī ta̍k-kok ê khiuⁿ-kháu, hō͘ lâng ē-hiáu thiaⁿ. Hēng 2：8, 11, sī tuì lâng kóng--ê. Ko-lîm-to só͘ kì hō͘ lâng bē-hiáu thiaⁿ, sī tuì Siōng-tè kóng--ê (I Lîm 14：2, 28). Sī chò kî-tó (I Lîm 14：14). Sī chò gîm-si (I Lîm 14：15). Sī chò chiok-siā (1 Lîm 14：16) ê lō͘-ēng. Tuì lâng kóng-ê hō͘ lâng ē-hiáu thiaⁿ, ū cha̍p-gō͘ só͘-chāi ê lâng thiaⁿ-liáu siū kám-tōng, hoán-hoé lâi tit-kiù, bô ēng thong-e̍k. Che bêng-bêng sī ta̍k-kok ê khiuⁿ-kháu. In-uī án-ni, lūn Sù-tô͘ só͘ kì ê hong-giân kap Ko-lîm-to kàu-hoē ê hong-giân, ū-ê kóng sio-siāng. Kóng sio-siāng ê, ū sì ê, ū sì ê chèng-kù.
-
Sèng-keng bêng-bêng kóng Sù-tô͘ tī Gō͘-sûn-cheh sī kóng ta̍k-kok ê khiuⁿ-kháu (Hēng 2：4). Ta̍k-kok ê lâng ē-hiáu thiaⁿ (Hēng 2：12). Ko-lîm-to só͘ kì iā sī khiuⁿ-kháu, koh bô bêng-bêng kìm̄-sī pa̍t-kok ê khiuⁿ-kháu.Che hián-bêng sio-siāng.
-
Pí-tek kóng Siōng-tè hō͘ Ko-nî-liû chi̍t-ke ê lâng tit-tio̍h Sèng Sîn ê un-sù, ē kóng khiuⁿ-kháu chhin-chhiūⁿ lán khí-thâu chi̍t-iūⁿ (Hēng 11：17). Che hián-bêng sio-siāng.
-
Pó-lô kóng i ē kóng lâng kap thiⁿ-sài ê im-gú (1 Ko-lîm-to 13：1). Che hián-bêng sio-siāng.
-
Pó-lô tī Ko-lîm-to 14：10 chat kap 21 chat ín Kū-iok ê oē, hián-bêng. Pó-lô jīn Ko-lîm-to ê hong-giân iā-sī pa̍t-kok ê oē.
Tuì chit sì ê chèng-kù lâng kóng hong-giân sī pêⁿ-pêⁿ sio-siāng. Kóng bô siāng ê, iā ū kuí-nā ê chèng-kù.
-
Gō͘-sûn-cheh Sù-tô͘ ê hong-giân, bêng-bêng sī pa̍t-kok ê oē (hēng 2：4). Ta̍k só͘-chāi ê lâng ē-hiáu thiaⁿ, bián hoan-e̍k (Hēng 2：12). Ko-lîm-to ê hong-giân, lâng bē-hiáu thiaⁿ, tio̍h hoan-e̍k. Só͘-í Pó-lô kóng, nā bô lâng hoan-e̍k, tī kàu-hoē tiong tio̍h tiām-tiām. Koh Sù-tô͘ ê hong-giân sī tuì lâng kóng; Ko-lîm-to ê hong-giân sī tuì Siōng-tè kóng (I Lîm 14：2). Che chèng-kù sī bô siāng.
-
Gō͘-sûn-cheh Sù-tô͘ beh kóng hong-giân ê sî, tuì thiⁿ ū siaⁿ lo̍h-lâi, chhin-chhiūⁿ teh thàu ê hong, lâi chhiong-moá só͘ chē ê chhù, koh ū hoé ê chi̍h, hioh tī ta̍k-lâng ê téng-bīn. Ū chiah ê kóng hong-giân ê chèng-kù. Ko-lîm-to kàu-hoē choân-jiân bô hián-chhut chit-hō ê chèng-kù. Tuì án-ni thang khoàⁿ-chhut in Sù-tô͘ siū Sèng Sîn sī choân-bô sio-siāng.
-
Ko-lîm-to 14 chiuⁿ ê lāi-bīn ū nn̄g chat hián-bêng ū chit hō ū ì-sù ê hong-giân (14：21), ū bô ì-sù ê hong-giân (14：10). án-ni chèng-kù Ko-lîm-to ê hong-giân kap Gō͘-sûn-cheh ê hong-giân sī bô sio-siāng.
Taⁿ Pa-ná-pa-phài ê kàu-hoē, nā jīn choè lóng sio-siāng, tio̍h ū hián-chhut hong-giân ê chèng-kù, chiū-sī tio̍h ū siaⁿ, ū hong; ū chhiong-moá, só͘ chē ê chhù, ū hoé ê chi̍h, ū hioh tī ta̍k-lâng ê thâu-khak-téng, koh tio̍h ē kóng ta̍k-kok ê khiuⁿ-kháu. án-ni chiū hiáu-bêng sī si̍t-chāi siū Sèng Sîn teh kóng hong-giân ê chèng-kù. Nā jīn chò bô sio-siāng, án-ni chiū Ko-lîm-to ê hong-giân sī m̄-chiâⁿ hong-giân, sī bô ì-sù ê hong-giân. Pó-lô chin toā hiâm Ko-lîm-to kàu-hoē ê hong-giân.
-
I kóng, kóng hong-giân ū sím-mi̍h lī-ek? (14：6).
-
Hiâm bô oa̍h-khì, chhin-chhiūⁿ siau kap khîm (7 chat).
-
Hiâm bô ì-sù (10 chat).
-
Hiâm chhin-chhiūⁿ gín-ná (20 chat).
-
Hiâm chhin-chhiūⁿ siáu (23 chat).
-
Hiâm jiáu-loān (27 chat).
-
Hiâm bô chiàu chhù-sū (27 chat).
-
Hiâm bô sok-chēng (28 chat).
Bô thang o-ló, bē-ē kiàn-li̍p kàu-hoē, bē-ē hō͘ kàu-hoē tit-tio̍h lī-ek. Só͘-í Pó-lô kóng, kóng hong-giân m̄ ta̍t-tio̍h chò sian-ti lâi thoân-tō. Che sī lūn hong-giân ū bô sio-siāng ê só͘-chāi.
II. Siū Sèng Sîn ê lâng, bô tek-khak ta̍k-ê ē kóng hong-giân
Pa-ná-pa kàu-phài kóng lâng tio̍h ē kóng hong-giân, chiah ū siū Sèng Sîn ê pîn-kù. Chiàu Sù-tô͘ só͘ kì-chài, ū saⁿ-pái Sèng Sîn kàng-lîm ê sî lâng chiū kóng hong-giân (Hēng 2：4; 10：46; 19：6). In-uī án-ni lâng soà gō͘-kái, phah-sǹg ta̍k-ê to ē kóng hong-giân chiah ū siū Sèng Sîn, ēng án-ni lâi bê-he̍k lâng. Taⁿ ài chèng bêng hō͘ lâng chai, lâng bē kóng hong-giân iā ū siū Sèng Sîn.
-
Gō͘-sûn-cheh ê sî ha̍k-seng-kap hiaⁿ-tī chí-moē 120 lâng, siū Sèng Sîn ê chhiong-moá; kiám ū lóng ta̍k-ê ē kóng hong-giân? iáu-kú Sèng-keng kì in hō͘ Sèng Sîn chhiong-moá (Hēng-toān 1：15; 2：1).
-
Pí-tek thoân tō-lí sî 3000 lâng hoán-hoé, Sèng Sîn chhiong-moá, choan-bū Sù-tô͘ ê kà-sī, saⁿ-kap peh-piáⁿ kau-poê. Saⁿ-chheng lâng kiám ū kóng hong-giân?
-
Hēng-toān 4 chiuⁿ 29 chat kì-chài chin-chē lâng sìn Chú. In tú-tio̍h khún-tio̍k chiū tâng-sim kî-tó; kî-tó liáu, tē-tāng, Sèng Sîn chhiong-moá. In kiám ū kóng hong-giân? (Hēng 4：29－31).
-
Pó-lô siū Sèng Sîn chhiong-moá, kiám ū kóng hong-giân? (Hēng 9：17).
-
Kui pún ê Sù-tô͘ Hēng-toān, hián-bêng Sù-tô͘ tng-sî kā lâng koáⁿ kuí i-pēⁿ, kiâⁿ sîn-jiah, lóng bô thê-khí hong-giân ê sū. In kiám ū kóng hong-giân?
-
Í-hut-só͘ ê phoe teh lūn Sèng Sîn ê un-sù, m̄-bat kóng-khí Siōng-tè un-sù tiong ū thê-khí hong-giân (Í-hut-só͘ 4：11). Pó-lô kià hō͘ Thê-mô͘-thài ê phoe; kóng-khí kéng Tiúⁿ-ló, Kam-tok, Chip-sū ê chu-keh; m̄-bat kóng-khí tio̍h kéng ē kóng hong-giân ê chu-keh.
-
Tuì chá kàu taⁿ, ū bû-sò͘ ê sèng-tô͘, chhin-chhiūⁿ Lō͘-tek Má-teng, Oe-sū-lí, Bú-tì, Sat-hu Sun-tāi: in hō͘ Sèng Sîn chhiong-moá, in kiám ū kóng hong-giân? Che sī chèng-kù lâng siū Sèng Sîn chhiong-moá, bô tek-khak tio̍h ē kóng hong-giân.
-
Ko-lîm-to Kàu-hoē chiàu Sèng-keng só͘ kì sī Sèng Sîn chhiong-moá ê kàu-hoē (1 Lîm 12：13). iáu-kú bô ta̍k-ê ē kóng hong-giân. Ū sian-ti, ū kàu-su, ū kiâⁿ koân-lêng ê, ū i-pīⁿ ê, ū kàu-su, kiâⁿ koân-lêng ê, ū i-pīⁿ ê, ū pang-chān ê, ū tī-lí ê, ū kóng ta̍k-iūⁿ im-gú ê. Ū-ê kóng, bē-ē hoan-e̍k (1 Lîm 12：30). Ū-ê ē hoan-e̍k, bē-ē kóng (1 Lîm 12：30). Ū-ê bē-ē kóng, iā bē hoan-e̍k. Í-siōng peh ê chèng-kù, lâng siū Sèng Sîn, bô tek-khak ta̍k-ê ē kóng hong-giân.
(Boē-oân).
漢羅（Ùi原文改寫）
方言的研究
陳思聰
1928.01.01 514卷p.6-8
論研究方言，愛知詳細著看丁良材先生所著的聖靈三要。我寫伊的要緊予大家做參考。
I. 聖冊所有記的方言
舊約中攏無記；新約有三本較有記，就是使徒行傳佮哥林多。其餘馬可也記一擺。這三本以外新約毋捌記。
共有26 位(大約)。就是行2：4，11；12：46；19：6；哥林多前書12：10，28，30；13：1，8；14：2，4，5，6，10，13，14，18，19，21，22，23，24，26，27，39。馬可16：17。其餘無閣記方言。
巴拿巴教講耶穌也講方言。In講馬可5：41；7：34；14：36；15：34，這幾節是方言。其實毋是。這是耶穌用A-lân國的話，毋是方言
這26位的中間，若照漢文的聖經(舊的)是講「諸國方言；」意思是逐國的腔口。若照白話聖所記，使徒所記的是講「chiah 的腔口。」哥林多所記的是講「音語。」使徒所記的是逐國的腔口，予人會曉聽。行2：8，11，是對人講--ê。哥林多所記予人袂曉聽，是對上帝講--ê (I 林14：2，28)。是做祈禱(I林14：14)。是做吟詩(I林14：15)。是做祝謝(I林14：16) 的路用。對人講的予人會曉聽，有十五所在的人聽了受感動，反悔來得救，無用通譯。這明明是逐國的 腔口。因為按呢，論使徒所記的方言佮哥林多教會的方言，有的講sio-siāng。講sio-siāng 的，有四个，有四个證據。
1. 聖經明明講使徒佇五旬節是講逐國的腔口(行2：4)。逐國的人會曉聽(行2：12)。哥林多所記也是腔口，閣無明明記毋是別國的腔口。這顯明sio-siāng。
2. 彼得講上帝予Ko-nî-liû一家的人得著聖神的恩賜，會講腔口親像咱起頭一樣(Hēng 11：17)。這顯明sio-siāng。
3. 保羅講伊會講人佮天使的音語(I哥林多13：1)。這顯明sio-siāng。
4. 保羅佇哥林多14：10節佮21節ín舊約的話，顯明。保羅認哥林多的方言也是別國的話。
對這四个證據人講方言是平平sio-siāng。講無siāng 的，也有幾若的證據。
1. 五旬節使徒的方言，明明是別國的話(行2：4)。逐所在的人會曉聽，免翻譯(行2：12)。哥林多的方言，人袂曉聽，著翻譯。所以保羅講，若無人翻譯，佇教會中著恬恬。閣使徒的方言是對人講；哥林多的方言是對上帝講(I林14：2)。這證據是無siāng。
2. 五旬節使徒欲講方言的時，對天有聲落來，親像teh透的風，來充滿所坐的厝，閣有火的舌，歇佇逐人的頂面。有chiah 的講方言的證據。哥林多教會全然無顯出這號的證據。對按呢通看出in使徒受聖神是全無sio-siāng。
3. 哥林多14章的內面有兩節顯明有這號有意思的方言(14：21)，有無意思的方言(14：10)。按呢證據哥林多的方言佮五旬節的方言是無sio-siāng。
Taⁿ巴拿巴派的教會，若認做攏sio-siāng，著有顯出方言的證據，就是著有聲，有風；有充滿，所坐的厝，有火的舌，有歇佇逐人的頭殼頂，閣著會講逐國的腔口。按呢就曉明是實在受聖神teh講方言的證據。若認做無sio-siāng，按呢就哥林多的方言是毋成方言，是無意思的方言。保羅真大嫌哥林多教會的方言。
1. 伊講，講方言有啥物利益？(14：6)。
2. 嫌無活氣，親像siau佮琴(7節)。
3. 嫌無意思 (10節)。
4. 嫌親像囡仔(20節)。
5. 嫌親像痟 (23節)。
6. 嫌擾亂(27節)。
7. 嫌無照次序(27節)。
8. 嫌無肅靜(28節)。
無通o-ló，袂會建立教會，袂會予教會得著利益。所以保羅講，講方言毋達著做先知來傳道。這是論方言有無sio-siāng 的所在。
II. 受聖神的人，無的確逐个會講方言
巴拿巴教派講人著會講方言，才有受聖神的憑據。照使徒所記載，有三擺聖神降臨的時人就講方言(行2：4；10：46；19：6)。因為按呢人紲誤解，拍算逐个to會講方言才有受聖神，用按呢來迷惑人。Taⁿ愛證明予人知，人袂講方言也有受聖神。
1. 五旬節的時學生佮兄弟姊妹120人，受聖神的充滿；kiám有攏逐个會講方言？iáu-kú聖經記in予聖神充滿(行傳1：15；2：1)。
2. 彼得傳道理時3000人反悔，聖神充滿，專務使徒的教示，相佮peh餅交陪。相千人kiám有講方言？
3. 行傳4章29節記載真濟人信主。In拄著窘逐就同心祈禱；祈禱了，地動，聖神充滿。In kiám有講方言？(行 4：29－31)。
4. 保羅受聖神充滿，kiám有講方言？(行 9：17)。
5. 規本的使徒行傳，顯明使徒當時共人趕鬼醫病，行神跡，攏無提起方言的事。In kiám有講方言？
6. 以弗所的批teh論聖神的恩賜，毋捌講起上帝恩賜中有提起方言(以弗所4：11)。保羅寄予提摩太的批；講起揀長老，監督，執事的資格；毋捌講起著揀會講方言的資格。
7. 對早到taⁿ，有無數的聖徒，親像路德馬丁，衛斯理，Bú-tì，Sat-hu Sun-tāi：in予聖神充滿，in kiám有講方言？這是證據人受聖神充滿，無的確著會講方言。
8. 哥林多教會照聖經所記是聖神充滿的教會(I林12：13)。iáu-kú無逐个會講方言。有先知，有教師，有行權能的，有醫病的，有教師，行權能的，有醫病的，有幫贊的，有治理的，有講逐樣音語的。有的講，袂會翻譯(I林12：30)。有的會翻譯，袂會講(I林12：30)。有的袂會講，也袂翻譯。以上八个證據，人受聖神，無的確逐个會講方言。
(袂完)。