世界十二偉人論
Sè-kài Cha̍p-jī uí-jîn-lūn
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 陳瓊琚 Tân Khêng-ku |
| 卷期 | 芥菜子 |
| 卷期 | 第 21 號 |
| 日期 | 1927/10 |
| 頁數 | 12-13 |
白話字（原文數位化）
Sè-kài Cha̍p-jī uí-jîn-lūn
(Soà-chiap chêng-hō)
(11). David Livingstone (1813-1873). Lūn Livingtone m̄-nā kan-ta sī soan-kàu-su koh ia̍h-sī toā thàm-hiám-ka. In chi̍t-tuī m̄-kiaⁿ sí tuì jia̍t-tài ê toā-chhiū-nâ ti̍t-ti̍t ji̍p-khì. Lán lâng oē tit thang chai-iáⁿ tiong-pō͘ A-hui-lī-ka ê lâng ê sū chiū-sī tuì tī chit ê soan-kàu-su ê tì-ìm. Taⁿ i ū phāu-hū nn̄g-khoán ê bo̍k-tek tī-teh, chi̍t-hāng sī thàm-hiám kap i ka-kī só͘ kóng sin-thian-toē khai-hoat ê sū-gia̍p chham ài ēng Sîn ê tō-lí thoân hō͘ bē-khai-hoà ê lâng. Taⁿ uī-tio̍h tē-it ê sū-gia̍p i huì-liáu tē-it choē ê sî-kan. Hit ê in-toaⁿ sī chǹg-ji̍p bē-bat lâng kàu ê sè-kài lâi khui sin ê lō͘ hō͘ pa̍t-lâng thang khah khoài tè i ê kha-pō͘ lâi kiâⁿ, chit khoán choè sian-hong sī i ê thian-chit. In-uī chit-chân ê sū-gia̍p huì-liáu i ê chheng-chhun kap hāi-tio̍h i ê kiān-khong, kàu-bé soà liân(誤植liān) i ê sìⁿ-miā ia̍h uī-tio̍h án-ni lâi hi-seng. Beh choè chit-khoán ê sū ê lâng tek-khak tio̍h ū ko-kiat ê phín-sèng ê lâng chiah choè oē kàu. āu sè-tāi ê kok-bîn tek-khak chheng i ū uí-tāi ê cheng-sîn, ū ióng-kám ū sûn-choân ê sìn-liām thiat-toè-tek ê hi-seng kap hong-sū, koh ia̍h ū chiâuchn̄g ê thun-lún. Lūn téng-bīn só͘ kóng chiah ê beh kú-lē chin-choē. Chóng-sī lūn i ê kì-liām-pi khiok bô khǹg tī toā sī-īⁿ-lāi. I uī-tio̍h sè-kài ê lī-ek só͘-khai-hoat hit ê tāi-lio̍k A-hui-lī ka chiū-sī kì-liām i ê chio̍h-pi lah.
(12). George Stephenson (1781-1848). Lūn Su-thê-hun-sun sī chhut-sì tī Eng-kok chi̍t ê bô miâ-siaⁿ ê khòng-soaⁿ chng. I tuì soè-hàn choè gín-ná ê sî chiū put-sî teh siūⁿ khoàⁿ tio̍h ēng sím-mi̍h hoat-tō͘ chiah hō͘ tē-kiû-chiūⁿ bô lūn tiàm tī khah hn̄g ê kok-bîn to oē kau-poê koh tāi-ke oē thong-sìn. I uī-tio̍h chit-chân-sū chīn-sim chīn-la̍t bô hiâm kan-khó͘ chè-ho̍k bān-poaⁿ ê khùn-lân kàu-bé tuì hoat-bêng cheng-khì ki-koan liáu-āu i chiah chiâⁿ-choè pêng-hô ê iu-sèng-chiá. Lūn i ê kong-lô pí chiàn-cheng ê tek-sèng-chiá kuí-nā-pē khah iâⁿ. I pí tuì ū tē-uī ê kai-kip chhut-sin ê, thian-châi, phín-sèng ê la̍t, kap lô-le̍k lâi tit-tio̍h chhut-miâ bô lūn sím-mi̍h lâng to m̄ bián kàng-lo̍h choè tē-jī-liû ê lâng. Taⁿ lūn sè-kài cha̍p-jī ê uí-jîn-toān chiū-sī chiàu téng-bīn só͘ kài-siāu hit cha̍p-jī ê. Chiàu in ta̍k-lâng ê te̍k-sek ia̍h tāi-lio̍k kóng-liáu lah.
Khiok lūn tī chia só͘ siá ê sī lūn hit ê tāi-lio̍k ê iàu-tiám nā-tiāⁿ.
漢羅（Ùi原文改寫）
世界十二偉人論
(續接前號)
(11). David Livingstone (1813-1873)。論Livingtone m̄-nā kan-ta是宣教師閣亦是大探險家。In一隊毋驚死對熱帶的大樹林直直入去。咱人會得通知影中部亞非利加的人的事就是對佇這个宣教師的致蔭。Taⁿ伊有抱負兩款的目的佇teh，一項是探險佮伊家己所講新天地開發的事業chham愛用神的道理傳予袂開化的人。Taⁿ為著第一的事業伊費了第一濟的時間。彼个因端是鑽入袂捌人到的世界來開新的路予別人通較快綴伊的腳步來行，這款做先鋒是伊的天職。因為這層的事業費了伊的青春佮害著伊的健康，到尾紲連伊的性命亦為著按呢來犧牲。欲做這款的事的人的確著有高潔的品性的人才做會到。後世代的國民的確稱伊有偉大的精神，有勇敢有純全的信念徹底tek的犧牲佮hong-sū，閣亦有chiâu-chn̂g的吞忍。論頂面所講chiah的欲舉例真濟。總是論伊的紀念碑卻無囥佇大寺院內。伊為著世界的利益所開發彼个大陸亞非利加就是紀念伊的石碑lah。
(12). George Stephenson (1781-1848)。論Su-thê-hun-sun是出世佇英國一个無名聲的礦山庄。伊對細漢做囡仔的時就不時teh想看著用甚物法度才予地球上無論tiàm佇較遠的國民to會交陪閣大家會通訊。伊為著這層事盡心盡力無嫌艱苦制服萬般的困難到尾對發明蒸汽機關了後伊才成做平和的優勝者。論伊的功勞比戰爭的得勝者幾若倍較贏。伊比對有地位的階級出身的，天才，品性的力，佮勞碌來得著出名無論甚物人to毋免降落做第二流的人。Taⁿ論世界十二個偉人傳就是照頂面所介紹彼十二個。照in逐人的特色亦大略講了lah。
卻論佇遮所寫的是論彼个大略的要點nā-tiāⁿ。