感觸
Kám-chhiok
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 雪峰逸嵐 Soat-hong Iat-lâm |
| 卷期 | 芥菜子 |
| 卷期 | 第 20 號 |
| 日期 | 1927/9 |
| 頁數 | 5-7 |
白話字（原文數位化）
Kám-chhiok
(Soat-hong ia̍t-lâm)
Tha̍k chêng-hō ê pún-pò “Goá kong-kek Bo̍k-chiá iûⁿ-kûn chiū sì-soàⁿ” hut-jiân koh-chài ín-khí bô hān ê iu-chhiû, têng phah khí tī goá ê sim-lāi teh kūn kám-chhiok tio̍h chi̍t-kù. Iâ-so͘ m̄-nā beh kéng-kài tong-sî ê ha̍k-seng nā-tiāⁿ, iā sī beh kéng-kài hiān-sî kap āu-tāi ê Ki-tok-tô͘. Thang kóng sè-kan ê hoè-bô, chit kù oē bē hoè-bô. Hiān-sī Tâi-oân kàu-hoē ê chōng-thài, thang kóng kap Iû-thài boa̍t-sè (末世) ê hong-sio̍k sī chha-m̄-to͘--ê, (=chha bô chē) hiān-sî chē-chē lâng teh kóng Ki-tok-kàu thài bē heng? la̍k-cha̍p goā nî lah, sìn-chiá iáu chin-chió. Khí-chho͘ teh thoân, sêng-chek hiah nī hó, hiān-sî thài án-ni? Sī siáⁿ goân-in? Ai-ah! kiông khi-jio̍k, khi-pîn tiōng-hù, phō sè-le̍k, phō chū-ko, kiông-koân ap-pek bô chiàu kong-lí, bô kò͘ tāi-kio̍k, oán-jiân sī Iû-thài ê boa̍t-sè. uī-tio̍h án-ni, bô la̍t ê, nńg-chiáⁿ--ê, ài beh oa̍h--ê, chiū tio̍h chhēng ūn-tōng-ê lâi pa-kiat, tām-po̍h khah ngē-khì--ê, bô chîⁿ thang bé ūn-tōng-ê--ê chiū tio̍h hō͘ lâng khoàⁿ-khin, giâu-gî, ba̍k-tē-bô. Kî(誤植Ki)-û--ê, phō “Sek sî-bū-chiá, uî chùn-kiat, ti chìn-thè-chiá; uî eng(誤植êng)-hiông”. (識時務者為俊傑知進退者為英雄), ê thài-tō͘, ài beh chò chùn-kia̍t, chò eng-hiông. uī-tio̍h bô sè-le̍k, bē thang kò͘ tāi-kio̍k só͘-í kò͘ ka-kī, kàu-hoē to mā bô iàu-kín, ka-kī tit-tio̍h kiù chiū hó, (chóng-sī chit-khoán m̄-sī hiān-tāi ê su-sióng lah. Tio̍h chhíⁿ!!) Ai-ah! Iû-thài ê Boa̍t-sè ah! Lí iā beh chhim-ji̍p kàu Tâi-oân mah? Tâi-oân sī Suí ê hái-sū (Formoca) lí kám m̄-chai? Chhiáⁿ lí peh-chiūⁿ koân-soaⁿ khoàⁿ lo̍h lâi, Siōng-tè só͘ chhòng-chō suí ê hái-sū, chhiáⁿ lí m̄-thang chhim-hoān, Lí tio̍h thè khì, m̄-thang chó͘-gāi Siōng-tè ê peh-sìⁿ ê oa̍h-tāng, in-uī Bo̍k-chiá nā siū lí só͘ hāi, iûⁿ-kûn chiū ê sì-soàⁿ, bô phoāⁿ, phoà-pīⁿ, tio̍h khi̍t.
Tâi-oân kàu-hoē ê Bo̍k-chiá ah! Tiúⁿ-ló-ah!! Chip-sū-ah!!! lín ū hō͘ Iû-thài ê Boa̍t-sè só͘ chhim-ji̍p á-bô ah? Nā-bô chiū chin kiong-hí, chin bān-hēng. Nā-sī ū leh? tio̍h kín cháu chhut ah, tio̍h thoat-lī ah; chīn-sim thé-liōng Lín ê iûⁿ-kûn. Choè Bo̍k-chiá ê lâng tio̍h ē chai iûⁿ-á ê sèng-chit, iûⁿ-á chiah ē hiáu thiaⁿ Bo̍k-chiá ê siaⁿ. Nā m̄-chai iûⁿ-á ê sèng-chit, loān hoah loān jiáng, sī ū chai-ē ah! ē tì-kàu iûⁿ-kûn sì-soàⁿ. Só͘ ū ê kiông-koân lah, ap-pek lah, biáu-sī lah, lóng tio̍h hiat-ka̍k khì. Tio̍h ēng hô-pêng, khoan-sù, chû-sim siān-liōng, lâi tiau-hô kàu tī pêng-téng ê tē-uī. (in-uī bô lūn sím-mi̍h chit-bū, lóng sī gī-bū ê kang nā-tiāⁿ, m̄-thang ū koân-sè thang ēng). Nā bô án-ni sui-jiân Lí siat sím-mi̍h hùn-heng-hoē lah, siu-ióng-hoē lah…kiat-kio̍k ka-kī bô siu-ióng, iûⁿ-á iû-goân ê thia̍p-kut nǹg thih-chhiûⁿ cháu-chhut siau-iâu koh chhoē chin-lí ê oa̍h-lō͘, (m̄-sī siū Khi-jio̍k ê lō͘).
Só͘ thiàⁿ ê Bô-la̍t-ê, nńg-chiáⁿ--ê chiah ê chhin-ài ê iûⁿ-á-phoāⁿ--ah!! Lán ê kàu-hoē thài bē heng ah? Lán thài ē sit-chì ah? lán ê sim thài ē bē pêng-an ah? toā pō͘-hūn thang kóng sī hō͘ mô͘-kuí ê kiông-koân ap-pek, ín-iú, chhiáⁿ lâi siūⁿ. Pí-tek sī Iâ-so͘ ê thâu-kèⁿ sai-á tē-it chhim-sìn--ê, hoān-sū thèⁿ-thâu, ū jīn Iâ-so͘ sī chin oa̍h Siōng-tè ê kiáⁿ. (Thài 16: 16), iā kóng beh kap Iâ-so͘ saⁿ-kap sí. (Thài 26: 35). Iâ-so͘ iā kóng, Pí-tek sī chio̍h-poâⁿ beh khí kàu-hoē tī i ê téng-bīn, Thian-kok ê só-sî iā beh kau-tài--i. (Thài 16: 18, 19). án-choáⁿ hut-jiân-kan sio-soà saⁿ-pái m̄-jīn Iâ-so͘ ah? (Thài 26: 69-75), chit ê goân-in sī tī tó-uī ah? Ai-ah! bô pa̍t-mi̍h, sī tī o͘-àm mî ê Khek-se-má-nî hn̂g siū mô͘-kuí só͘ bê-he̍k lah! Iâ-so͘ kā i kóng, Tio̍h kéng-séng, tio̍h kî-tó, nā-sī i iû-goân teh khùn, bô kéng-séng, bô kî-tó, tì-kàu siū bê-he̍k, Pí-tek ê sit-pāi; chiū-sī tī chia lah, (Thài 26: 37-45). Lia̍t-uī, chhin-ài ê hiaⁿ-ché ah!! lán ê sit-pāi tī tó-uī ah? iā sī chāi tī chia lah, bô kéng-séng, bô kî-tó, tì-kàu liân-luī kàu-hoē bē heng, ka-kī sit-chì, só͘ chò ê kang bô hāu-kó, chhin-chhiūⁿ phah-lô phah lâ-poa̍h sim-sîn bô pêng-an, Hàiⁿ-ah!! Thài ē án-ni ah? sī bô kéng-séng, bô kî-tó siū mô͘-kuí só͘ pé-pa̍k lah. Chhin-ài ê hiaⁿ-ché ah! Tio̍h chhíⁿ!! Tio̍h kak-gō͘!!! Kéng-séng, kî-tó, lâi kong-phoà Sat-tàn kian-kò͘ ê iâⁿ-chē. Hoat-hui lán chò Ki-tok-tô͘ ê cheng-peng só͘ eng-kai chīn ê gī-bū. In-uī lán í-keng tit-tio̍h Ki-tok ê Thiàⁿ só͘ khan-sêng, chiū tio̍h kam-goān chò Iâ-so͘ ê ha̍k-seng kia̍h Si̍p-jī-kè ê Kun-kî lâi chhut-cheng kiàn-siat Siōng-tè ê kok tī sè-kan, oân-chiâⁿ lán ê sú-bēng.
Tuì khoàⁿ pò só͘ kám-chhiok lâi siá tām-po̍h saⁿ-kap bián-lē ǹg-bāng chē-chē Kèng-ài ê hiaⁿ-ché hoaⁿ-hí uī-tio̍h chong-kàu chhut-thâu lâi oa̍h-tāng. Sī sim só͘-goān.
漢羅（Ùi原文改寫）
感觸
(雪峰逸嵐)
讀前號的本報「我攻擊牧者羊群就四散」忽然閣再引起無限的憂愁，重拍起佇我的心內teh近感觸著一句。耶穌m̄-nā欲警戒當時的學生nā-tiāⁿ，也是欲警戒現時佮後代的基督徒。通講世間的廢無，這句話袂廢無。現是台灣教會的狀態，通講佮猶太末世(末世) 的風俗是差毋多--的，(=差無濟)現時濟濟人teh講基督教thài袂興？六十外年lah，信者猶真少。起初teh傳，成績hiah nī好，現時thài按呢？是啥原因？Ai-ah！強欺弱，欺貧重富，抱勢力，抱自高，強權壓迫無照公理，無顧大局，宛然是猶太的末世。為著按呢，無力的，軟chiáⁿ--的，愛欲活--的，就著穿運動鞋來巴結，淡薄較硬氣--的，無錢通買運動鞋--的就著予人看輕，僥疑，目地無。其餘--的，抱「識時務者，為俊傑，知進退者；為英雄」。(識時者為俊傑知進退者為英雄)，的態度，愛欲做俊傑，做英雄。為著無勢力，袂通顧大局所以顧家己，教會to嘛無要緊，家己得著救就好，(總是這款毋是現代的思想lah。著醒！！) Ai-ah！猶太的末世ah！你也欲深入到台灣mah？台灣是媠的海嶼(Formoca)你kám毋知？請你爬上高山看落來，上帝所創造媠的海嶼，請你毋通侵犯，你著退去，毋通阻礙上帝的百姓的活動，因為牧者若受你所害，羊群就的四散，無伴，破病，著khi̍t。
台灣教會的牧者ah！長老ah！！執事ah！！！恁有予猶太的末世所深入抑無ah？若無就真恭喜，真萬幸。若是有leh？著緊走出ah，著脫離ah；盡心體量恁的羊群。做牧者的人著會知羊仔 的性質，羊仔才會曉聽牧者的聲。若毋知羊仔的性質，亂喝亂嚷，是有災厄ah！會致到羊群四散。所有的強權lah，壓迫lah，藐視lah，攏著hiat-ka̍k去。著用和平，寬恕，慈心善良，來調和到佇平等的地位。(因為無論甚物職務，攏是義務的工nā-tiāⁿ，毋通有權勢通用)。若無按呢雖然你設甚物奮興會lah，修養會lah…結局家己無修養，羊仔猶原的 thia̍p-kut nǹg鐵牆走出逍遙閣揣真理的活路，(毋是受欺弱的路)。
所疼的無力的，軟chiáⁿ--的chiah的親愛的羊仔伴--ah！！咱的教會thài袂興ah？咱thài會失志ah？咱的心thài會袂平安ah？大部分通講是予魔鬼的強權壓迫，引誘，請來想。彼得是耶穌的頭kèⁿ司仔第一深信--的，凡事撐頭，有認耶穌是真活上帝的囝。(太16：16)，也講欲佮耶穌相佮死。(太26：35)。耶穌也講，彼得是石磐欲起教會佇伊的頂面，天國的鎖匙也欲交代--伊。(太16：18，19)。按怎忽然間sio紲三擺毋認耶穌ah？(太26：69-75)，這个原因是佇tó位ah？Ai-ah！無別物，是佇烏暗暝的客西馬尼園受魔鬼所迷惑lah！耶穌共伊講，著警醒，著祈禱，若是伊猶原teh睏，無警醒，無祈禱，致到受迷惑，彼得的失敗；就是佇遮lah，(太26：37-45)。列位，親愛的兄姊ah！！咱的失敗佇tó位ah？也是在佇遮lah，無警醒，無祈禱，致到連累教會袂興，家己失志，所做的工無效果，親像拍鑼拍鐃鈸心神無平安，Hàiⁿ-ah！！thài會按呢ah？是無警醒，無祈禱受魔鬼所把縛lah。親愛的兄姊ah！著醒！！著覺悟！！！警醒，祈禱，來攻破撒旦堅固的營寨。發揮咱做基督徒的精兵所應該盡的義務。因為咱已經得著基督的疼所牽成，就著甘願做耶穌的學生kia̍h十字架的軍旗來出征建設上帝的國佇世間，完成咱的使命。
對看報所感觸來寫淡薄相佮勉勵向望濟濟敬愛的兄姊歡喜為著宗教出頭來活動。是心所願。