活活埋
oa̍h-oa̍h tâi
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 偕叡廉 Kai Jōe-liâm |
| 卷期 | 芥菜子 |
| 卷期 | 第 17 號 |
| 日期 | 1927/6 |
| 頁數 | 4-6 |
白話字（原文數位化）
oa̍h-oa̍h tâi
Nî Bo̍k-su khì tī ìn-tō͘ thoân-kàu choē-choē nî-kú. Tńg-khì Eng-kok ê sî, chi̍t uī pêng-iú tuì i kóng, Nî Bo̍k-su lí tī ìn-tō͘ ê sî siông-siông tú-tio̍h hong-hiám ê sū, chhiáⁿ lí kóng tām-po̍h pun goán thiaⁿ. Nî Bo̍k-su kóng, Hó, goá kóng tām-po̍h. Goá tī ìn-tō͘ ê sî, bat tiàm tī Hi-má-lia̍p soaⁿ ê soaⁿ kha. Tī hit só͘-chāi ū put-chí choē Se-chōng lâng toà mi̍h lâi táu-oāⁿ, in-uī Se-chōng sī ìn-tō͘ ê keh-piah kok. Goá iā o̍h tām-po̍h Se-chōng ê thó͘-im, āu-lâi soà oē hiáu thoân tō-lí hō͘ in chiah ê lâng thiaⁿ. Chiah ê lâng pêng-sò͘ sī Hu̍t-kàu, put-chí tuì-tiōng Se-chōng ê oa̍h-pu̍t.
Ū chi̍t ji̍t goá tú-teh thoân tō-lí ê sî, hut-jiân thiaⁿ-kìⁿ chi̍t ê Se-chōng lâng teh kiò goá. I kóng i ê lāu-pē phoà-pīⁿ chin siong-tiōng teh-beh sí, ài goá kín-khì an-uì i, soà thoân Chú ê hok-im hō͘ in thiaⁿ. Goá chiū kap i choè-tīn khì. Tī lō͘-tiong ū 4 ê Se-chōng lâng iā kap goá choè-tīn kiâⁿ. Kàu goán ji̍p tī Se-chōng kok ê toē-kài, chit kuí lâng suî-sî chhut-chhiú kā goá lia̍h, soà ēng soh-á pa̍k goá. āu-lâi thoa goá kàu tī chi̍t keng biō hê-siūⁿ thâu ê bīn-chêng. Chiah-ê lâng lām-sám khòng-kò goá, kóng goá ēng Ki-tok ê tō-lí teh ín-iú lâng. Hê-siūⁿ koaiⁿ goá tī kaⁿ-lāi chi̍t lé-pài kú. Kaⁿ-lāi àm koh chin lah-sap. Ji̍t-sî iau-gō bô thang chia̍h, mî-sî khùn thô͘-kha, bô phē thang kah, goá keng-koè chhit ji̍t ê toā kan-khó͘.
Kàu tē poeh àm kā goá tēng sí-choē, kóng beh oa̍h-oa̍h tâi. Chiū phài saⁿ ê hê-siūⁿ kap sì ê lâng khan goá chhut-khì. Hit sî hō͘ toā, hong thàu, mî koh àm, goá koâⁿ kàu gī-gī-chhoah. Saⁿ ê hê-siūⁿ hō͘ hō͘ ak, siūⁿ siān chiū tò-khì, chóng-sī hit sì ê ti̍t-ti̍t khan goá kàu tī soaⁿ-khiⁿ ê só͘-chāi. Hia ū chi̍t khut thô͘-khut chám-jiân chhim. Kàu uī ê sî hiat goá tī hia. Hō͘ in lia̍h-khì ê sî goá só͘ ū ê mi̍h lóng hō͘ in chhiúⁿ, kai-chài seng-khu chhàng chi̍t ki chhiú-ni̍h ê tiān-teng hō͘ in chhiúⁿ bô khì. Tī thô͘-khut toé ê sî, goá tiān-teng kín-ni̍h sì-koè chiò. Khoàⁿ-kìⁿ chi̍t tè pang tī hia, goá koáⁿ-kín ēng chhiú the̍h lâi jia goá ê thâu-khak. Sim-lāi kám-siā Siōng-tè, in-uī I pī-pān chit ê thoat-lī ê lō͘ hō͘ goá.
Koh tiap-á-kú chio̍h-thâu kap thô͘ ti̍t-ti̍t luī lo̍h-lâi. Goá ê chhiú kòng kàu kui khang, chóng-sī beh ti̍h sìⁿ-miā iā m̄ kiaⁿ thiàⁿ. Liân-soà hō͘ thô͘ chio̍h kòng tó nn̄g saⁿ pái, goá phe-sí koh peh khí-lâi, siang-chhiú kia̍h pang chhut la̍t tháⁿ tī goá ê thâu-thak téng. Nā-sī thô͘ chio̍h bô koh ka-la̍uh, thang chai hiah-ê lâng í-keng tò-khì, goá hó-táⁿ chhut toā la̍t, tuì bōng ē peh khí-lâi. iā chiong chhiú-ni̍h ê tiān-teng chhiō lō͘, goá tô-siám cháu kàu ū thang bih ê só͘-chāi. Hit mî goá khùn tī chio̍h-hia̍t bô phē thang kah, goá chiong ta ê chhiū-hio̍h kap chháu chún phē lâi khàm goá ê seng-khu.
Thiⁿ-kng goá peh boē khí-lâi, in-uī tú-tio̍h jia̍t-chèng chin siong-tiōng. Jia̍t lóng bē thè, iū seng-khu bô la̍t, goá ko͘-put-chiong bih tī hia̍t-lāi kuí-nā-ji̍t kú. Goá chai goá sī tio̍h tn̂g-á pīⁿ. Tī hia̍t lāi hui-siông koâⁿ, koh tâm, chin kan-khó͘, chiah ûn-ûn-á pê chhut-khì goā-bīn pha̍k-ji̍t. Tī hia teh tó, siūⁿ sí ê ji̍t í-keng kūn lah. Hut-jiân thiaⁿ-kìⁿ kha-pō͘ siaⁿ. Sim siūⁿ káⁿ sī tuì-te̍k lâi lah, taⁿ bô hoat-tō͘ cháu bē lí, tek-khak tio̍h sí. Ba̍k-chiu thián-khui chi̍t ē khoàⁿ, chiah chai Siōng-tè thiaⁿ-kìⁿ goá ê kî-tó, chhe I ê lô͘-po̍k, goá chì-hó ê pêng-iú beh lâi kiù goá. Pêng-iú chiū-sī Eng-kok lio̍k-kun ê tāi-chò. I kín-kín chiong i-chiûⁿ hō͘ goá chhēng, chuí hō͘ goá lim, iā soè-jī hû goá kàu an-ún ê só͘-chāi, tī hia mî-ji̍t chiàu-kò͘ goá saⁿ lé-pài kú.
Goá mn̄g i siáⁿ-sū lī-khui ìn-tō͘ lâi kàu Se-chōng. I ìn kóng, Lí lī-khui ìn-tō͘ beh khì Se-chōng ê sî, goá ê sim lóng boē pêng-an. Khoàⁿ lí chiâⁿ lé-pài kú bô tò-lâi, goá ê sim ná giâu-gî, kiaⁿ-liáu lí hō͘ lâng hāi sí. Kàu téng-ji̍t tī chhù-ni̍h teh chē, hut-jiân ná chhin-chhiūⁿ ū thiaⁿ-kìⁿ siaⁿ teh kóng, Bó͘ lâng lí tio̍h khì chhoē Nî Bo̍k-su, tio̍h koáⁿ-kín khì kiù i. Goá suî-sî khí-sin, kî-tó Siōng-tè tio̍h chhoā goá kàu tī lí bīn-chêng. Keng-kē soaⁿ-niá guî-hiám ê só͘-chāi, chit-tia̍p kó͘-jiân thang kap lí saⁿ-kìⁿ. Siōng-tè ê un si̍t-chāi toā. Lán tio̍h kám-siā I.
Bô-kú goá ê sin-thé khah ióng-kiāⁿ, goá iû-goân chiàu-kū sì-koè khì pò͘-tō.
Lō͘-bé koh khì Se-chōng thoân Chú ê hok-im. Hiah-ê lâng khoàⁿ-kìⁿ goá chin toā kî-koài, kóng goá sī tuì sí koh-oa̍h. Tāi-ke put-chí chun-kèng goá, iā hoaⁿ-hí thiaⁿ goá ê só͘ kóng. Goá iā poah kang koh khì soaⁿ-ni̍h khoàⁿ goá ê bōng, lóng ēng thô͘ khàm kàu tīⁿ-tīⁿ.
Taⁿ goá chhut-mn̂g sì-koè khì, bô lâng chhun chhiú beh hāi goá, hoán-tńg hoaⁿ-hí thiaⁿ goá kóng Ki-tok cháiⁿ-iūⁿ tuì sí lâng tiong koh-chài oa̍h kap I chì pó-poè ê tō-lí. Ū sî Siōng-tè hō͘ lán tú-tio̍h kan-khó͘, kàu-bé sī beh hō͘ lán chai I ê toā lō͘-ēng.
漢羅（Ùi原文改寫）
活活埋
Nî牧師去佇印度傳教濟濟年久。轉去英國的時，一位朋友對伊講，Nî牧師你佇印度的時常常拄著風險的事，請你講淡薄分阮聽。Nî牧師講，好，我講淡薄。我佇印度的時，捌踮佇喜馬拉山的山跤。佇彼所在有不止濟西藏人帶物來táu換，因為西藏是印度的隔壁國。我也學淡薄西藏的土音，後來紲會曉傳道理予in遮的人聽。遮个人平素是佛教，不止對重西藏的活佛。
有一日我tú-teh傳道理的時，忽然聽見一个西藏人teh叫我。伊講伊的老爸破病真傷重teh欲死，愛我緊去安慰伊，紲傳主的福音予in聽。我就佮伊做陣去。佇路中有4个西藏人也佮我做陣行。到阮入佇西藏國的地界，這幾人隨時出手共我掠，紲用索仔縛我。後來拖我到佇一間廟和尚頭的面前。遮个人lām-sám控告我，講我用基督的道理teh引誘人。和尚關我佇監內一禮拜久。監內暗閣真lah-sap。日時枵餓無通食，暝時睏土跤，無被通蓋，我經過七日的大艱苦。
到第八暗共我定死罪，講欲活活埋。就派三个和尚佮四个人牽我出去。彼時雨大、風透，暝閣暗，我寒到gī-gī-chhoah。三个和尚予雨ak，想siān就倒去，總是彼四个直直牽我到佇山坑的所在。遐有一khut土khut嶄然深。到位的時hiat我佇遐。予in掠去的時我所有的物攏予in 搶，佳哉身軀藏一枝手裡的電灯予in搶無去。佇土khut 底的時，我電灯緊ni̍h四界照。看見一塊pang佇遐，我趕緊用手提來jia我的頭殼。心內感謝上帝，因為伊備辦這个脫離的路予我。
閣tiap-á久石頭佮土直直luī落來。我的手kòng到規空，總是欲ti̍h性命也毋驚疼。連續予土石摃倒兩三擺，我phe死閣peh起來，雙手kia̍h pang出力tháⁿ佇我的頭殼頂。但是土石無閣ka-la̍uh，通知遐个人已經倒去，我好膽出大力，對墓下 peh起來。也將手裡的電灯chhiō路，我逃閃走到有通bih 的所在。彼暝我睏佇石穴無被通蓋，我將焦的樹葉佮草chún 被來蓋我的身軀。
天光我peh袂起來，因為拄著熱症真傷重。熱攏袂退，又身軀無力，我姑不將bih佇穴內幾若日久。我知我是著腸仔病。佇穴內非常寒，閣tâm，真艱苦，才ûn-ûn-á 爬出去外面曝日。佇遐teh 倒，想死的日已經近lah。忽然聽見跤步聲。心想敢是對敵來lah，今無法度走袂離，的確著死。目睭展開一下看，才知上帝聽見我的祈禱，差伊的奴僕，我至好的朋友欲來救我。朋友就是英國陸軍的 大佐。伊緊緊將衣裳予我穿，水予我啉，也細膩扶我到安穩的所在，佇遐暝日照顧我三禮拜久。
我問伊啥事離開印度來到西藏。伊應講，你離開印度欲去西藏的時，我的心攏袂平安。看你成禮拜久無倒來，我的心ná僥疑，驚了你予人害死。到頂日佇厝裡teh坐，忽然ná親像有聽見聲teh講，某人你著去揣Nî牧師，著趕緊去救伊。我隨時起身，祈禱上帝著chhoā我到佇你面前。經過山嶺危險的所在，這tia̍p 果然通佮你相見。上帝的恩實在大。咱著感謝伊。
無久我的身體較勇健，我猶原照舊四界去佈道。
路尾閣去西藏傳主的福音。遐个人看見我真大奇怪，講我是對死閣活。大家不止尊敬我，也歡喜聽我的所講。我也poah 工閣去山裡看我的墓，攏用土蓋到tīⁿ-tīⁿ。
今我出門四界去，無人伸手欲害我，反轉歡喜聽我講基督怎樣對死人中閣再活佮伊至寶貝的道理。有時上帝予咱拄著艱苦，到尾是欲予咱知伊的大路用。