基督怎樣比念佛較贏？
Ki-tok cháiⁿ-iūⁿ pí Liām-hu̍t 念佛 khah-iâⁿ?
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 陳清忠 Tân Chheng-tiong |
| 卷期 | 芥菜子 |
| 卷期 | 第 16 號 |
| 日期 | 1927/5 |
| 頁數 | 3-5 |
白話字（原文數位化）
Ki-tok cháiⁿ-iūⁿ pí Liām-hu̍t 念佛 khah-iâⁿ?
Ji̍t-pún Ki-tok kàu-hoē ū chi̍t ê Bo̍k-su miâ kiò Ku-kok (亀谷). I sī Pún-goân--sī ê kàu-chó͘ Liân-jû Siōng-jîn (蓮如上人) ê tē 18 tāi sun. I tuì soè-hàn kàu Tāi-ha̍k chut-gia̍p, phah-sǹg beh sêng-chiap chó͘-sian ê chit, lâi choè Hē-siūⁿ, i ê chut-gia̍p lūn-būn iā sī koan-hē tī hit hong-biān ê gián-kiù,-chiū-sī gián-kiù Liām-hu̍t sìn-gióng ê tāi-sêng-chiá Siān-tō tāi-su (善導大師) ê su. Chóng-sī chin kî-koài, I siū un-tián ê chhiú ê kéng-tiàu, toān-jiân thoat-chhut hē-siūⁿ ê chit lâi choè Bo̍k-su; sui-jiân ū siū lāi-goā ê pek-hāi chin siong-tiōng, iáu-kú bô lī-khui i ê pún só͘-chāi, choan-sim tī hia soan-thoân Ki-tok ê tō-lí.
I só͘ hoat-hêng ê cha̍p-chì “Si̍p-jī-kè” ū chi̍t-chām teh lūn téng-bīn ê būn-toê; Lâng nā teh boē liáu-kái Ki-tok-kàu kap Hu̍t-kàu ê iu-loat (優劣), tha̍k chit chām oē thang choè chin hó ê chham-khó.
I án-ni kóng:
“Liām-hu̍t sī thang kám-siā, che sī Sek-kia e kà-sī; chhit-ko-cheng (七高僧) ū sìn liām-hu̍t; Chhin-loân kap i ê ha̍k-seng, tù tī liām-hu̍t, lóng ū tit-tio̍h choat-tuì bô chó͘-gāi ê an-sim, che sī sū-si̍t. Goá iā ū sìn liām-hu̍t ê hó-tek, hô-lî bô giâu-gî ê só͘-chāi. Chóng-sī tuì goá bat Ki-tok liáu-āu, lūn Ki-tok ê tek iā ū chin thang choè goá ê toā kám-kek. Lán boē-oē moâ-khàm sū-si̍t. Ki-tok sī lán to̍k-it ê Kiù-chú, sī Siōng-tè, chi̍t sut-á bô thang giâu-gî.
án-ni goá tī chi̍t-bīn bêng-bêng sī liām-hu̍t ê sìn-chiá, iā chi̍t bīn sī Ki-tok ê sìn-chiá boē ún-khǹg-tit. Sim sī ài sìn 2 khoán. Chóng-sī sìn-gióng-sim, sī iau-kiû chi̍t-sim, m̄ iông-ún nn̄g-sim, tio̍h pàng-sak chi̍t-pêng lâi chhú pa̍t-pêng, nā bô chiū boē hō͘ sìn-gióng sim moá-chiok. Só͘-í chū-jiân tio̍h pàng-sak loat (劣) lâi chiū-kūn iu (優). Taⁿ Ki-tok kap Liām-hu̍t tó chi̍t pêng khah-iâⁿ? Būn-toê ê kiat-kio̍k chiū-sī tī chia. Ki-tok khak-si̍t ū pí Liām-hu̍t khah-iâⁿ.
Tāi-seng kú nn̄g-pêng saⁿ-tâng ê tek lâi-kóng:
-
Bô-lūn sìn Ki-tok á-sī sìn Liām-hu̍t, oē tit-tio̍h kiù, sī tuì sìn-gióng, m̄-sī tuì hêng-uî; m̄-sī tuì ka-kī ê la̍t lâi tit-tio̍h kiù, sī tuì pa̍t ê la̍t; tī chit ê osú-chāi sī saⁿ-tâng.
-
Bô-lūn sím-mi̍h khoán ê choē-jîn oē tit-tio̍h kiù, kiù choē-jîn sī to̍k-it ê bo̍k-tek, che iā sī saⁿ-tâng.
-
Tī lâi-sè oē tit-tio̍h oân-choân ê chín-kiù, che iā saⁿ-tâng.
-
Ki-tok, Liām-hu̍t pún-thé chiū-sī kng, sī oa̍h-miā, sī choa̍t-tuì chū-ài ê pún-goân, che iā sī saⁿ-tnag5.
-
Tuì sìn-gióng kiâⁿ-ta̍h oē chiām-chiām khah hó, chit-khoán ê sū-si̍t iā sī saⁿ-tâng.
-
Kiò I ê miâ ê, oá-khò I ê miâ ê, oē tit-tio̍h kiù chè, iā saⁿ-tâng.
-
Choân jîn-luī lóng sī choē-jîn, bô lūn sím-mi̍h lâng tio̍h siū chín-kiù, che iā sī saⁿ-tâng.
Nā chim-chiok gián-kiù, kiám-chhái iáu ū saⁿ-tâng ê só͘-chāi, chóng-sī nn̄g-pêng kun-pún-tek iàu-kín ê só͘-chāi ū chiah choē hāng saⁿ chhin-chhiūⁿ.
Bô saⁿ-tâng ê só͘-chāi sī sím-mi̍h?
Liām-hu̍t sī pu̍t ê bêng-hō (名號); sī ú-tiū ê kng, sī oa̍h-miā; sī hu̍t ê jîn-keh-tek ê biāu-iōng; ū kî-koài ê tek; ū lêng-biāu ê la̍t. Chóng-sī koh-khah án-cháiⁿ-iūⁿ lâi soat-bêng iā sī kan-ta chi̍t ê bêng-hō, kan-ta ū giân-kú-siōng ê tek nā-tiāⁿ. Ki-tok m̄-nā kan-ta sī giân-gú; giân-gú chiâⁿ-choè jio̍k-thé, chhut-sì tī jîn-luī ê tiong-kan, choè-lâng lâi seng-oa̍h; sī lán jîn-luī choè-chhim ê tông-chêng chiá; choè Kiù-chú, sū-si̍t-siōng lâi oa̍h-tāng--ê.
Liām-hu̍t ê chú-thé O-mî-tô-jû-lâi (阿彌陀如來) sī bû-hêng ê jîn-keh. Ki-tok chiâⁿ lâng ê hêng lâi oa̍h-tāng, sī iú-hêng ê jîn-keh. Iú-hêng ê Jîn-keh sī pí bû-hêng--ê khah oē choè lán ê la̍t. Iú-hêng ê chhe-chhau sī pí bû-hêng ê San-tin hái-bī khah oē choè lán sin-thé ê chu-ióng.
Pîⁿ-pîⁿ beh sìn, sìn Ki-tok sī pí sìn Liām-hu̍t kuí-nā pah pē khah iâⁿ. Liām-hu̍t só͘ ū ê tek, tī Ki-tok ê tek ê lāi-bīn, bô chi̍t-hāng khiàm-kheh, só͘-í sìn Ki-tok bô chi̍t-sut-á ê si̍h-pún. Siōng-chhiáⁿ tī Ki-tok ê lāi-bīn ū bû-sò͘ khah iâⁿ-kè, tī Liām-hu̍t só͘ boē tit-tio̍h ê bí-tek tī-teh.
I. Liām-hu̍t sī bû-hêng ê lêng. Ki-tok sī lêng chiâⁿ lâng ê hêng, si̍t-chāi tiàm tī lán toē-chiūⁿ lâi seng-oa̍h--ê. M̄-sī chhin-chhiūⁿ Liām-hu̍t ê chú-thé O͘-mî-tô Jû-lâi choân-jiân phoâⁿ-kè tī lâng; Ki-tok chin-si̍t sī lâng, sī lâng ê tông-chêng chiá. Koh-chài O͘-mî-tô Jû-lâi sī phì-jū--ê, Ki-tok m̄-sī phì-jū, sī chin-si̍t seng-oa̍h tī hiān-si̍t lâng ê siā-hoē. Só͘-í ū hui-siông ê chhin-bi̍t, ū chin-toā ê la̍t.
II. O͘-mî-tô Jû-lâi ê chín-kiù ê khoán-sit sī sio̍k tī sì-sióng (詩想) Ki-tok chín-kiù ê sū-gia̍p sī Sîn ê Ki-tok pún-sin chiâⁿ-choè choē-jîn lâi tèng tī Si̍p-jī-kè, hit khoán le̍k-sú tek sū-si̍t lâi choè kun-toé, só͘-í lūn i ê la̍t, m̄-sī si-sióng ê piáu-hiān (表現) só͘ oē pí tit--ê.
III. O͘-mî-tô Jû-lâi ê chín-kiù sī chiong lâi-sè lâi choè bo̍k-tek. Chóng-sī Ki-tok pún-sin choè lâng lâi seng-oa̍h, choè bô͘-hoān lâi kàu-ióng--lán. Liām-hu̍t bô ū hit khoán chiâⁿ-hêng ê lûn-lí-tek ê chí-tō (倫理的指導) tī hiān-si̍t ê jîn-seng.
IV. Liām-hu̍t bô iàu-kín tī jio̍k-thé ê kiù-chè (救濟) Ki-tok ū oân-choân chù-ì tī jio̍k-thé ê kiù-chè.
V. Liām-hu̍t sī ēng kò-jîn-tek kiù-chè choè bo̍k-tek; chóng-sī Ki-tok sī ēng siā-hoē tek kiù-chè (kàu-hoē kiàn-siat) choè bo̍k-phiau.
VI. Liām-hu̍t sī ēng boa̍t-lâi sí-āu choè iàu-kín; nā sī Ki-tok iû-goân ài si̍t-hiān Thian-kok tī toē-chiūⁿ.
VII. Liām-hu̍t ū khàm-ba̍t Thiⁿ-toē ê Chō-bu̍t-chú, nā-sī Ki-tok ū chí-sī bêng-bêng tī lán ê bīn-chêng.
VIII. Liām-hu̍t sī ēng poa̍t-khó͘ ú-lo̍k (拔苦與樂) Jîn-seng ê kun-pún būn-toê, sī chheng-khì á-sī bô chheng-khì ê būn-toê, m̄-sī kan-khó͘ á-sī khoài-lo̍k ê bū-toē.
Nā beh kóng sī kóng boē liáu. Ki-tok ê kiù-chè nā kap Liām-hu̍t lâi saⁿ-pí, sī khah chiâⁿ hêng, khah chiâⁿ hêng, khah ū la̍t, kun-pún khah chhim, siông-chhiáⁿ hong-hù tī si̍t-chāi ê èng-iōng.
Só͘-í Ki-tok ū khah-iâⁿ Liām-hu̍t, che sī bêng-bêng ê sū-si̍t. Ki-tok í-goā, si̍t-chāi bô lâng thang chín-kiù choân jîn-luī, che tek-khak m̄-sī khang-khang ê gī-lūn. Koh-chài Liām-hu̍t só͘ ū hó ê só͘-chāi, tī Ki-tok ê sìn-gióng-tiong í-keng chiâu-pī. M̄-nā án-ni Ki-tok ū choē-choē khah iâⁿ-kè Liām-hu̍t, khah ū la̍t ê bí-tek, í-siōng í-keng chèng-bêng liáu. Só͘-í lán tāi-ke èng-kai tio̍h choan-choan kui-oá Ki-tok, in-uī tuì Ki-tok lán khah oē tit chiâⁿ hit-ê khak-si̍t ê bo̍k-tek, koh-chài só͘ tit-tio̍h ê sī boē sǹg--tit.
漢羅（Ùi原文改寫）
基督怎樣比念佛較贏？
日本基督教會有一个牧師名叫Ku-kok (亀谷)。伊是本源寺的教祖蓮如上人的地18 代孫。伊對細漢到大學卒業，拍算欲承接祖先的職，來做和尚，伊的卒業論文也是關係佇彼方面的研究，-就是研究念佛信仰的大乘者善導大師的 su。總是真奇怪，伊受恩典的手的揀召，斷然脫出和尚的職來做牧師；雖然有受內外的迫害真傷重，iáu-kú無離開伊的本所在，專心佇遐宣傳基督的道理。
伊所發行的雜誌「十字架」有一chām teh論頂面的問題；人若teh袂了解基督教佮佛教的優劣（iu-loat），讀這chām 會通做真好的參考。
伊按呢講：
「念佛是通感謝，這是釋迦的教示；七高僧有信念佛；Chhin-loân佮伊的學生，tù佇念佛，攏有得著絕對無阻礙的安心，這是事實。我也有信念佛的好德，hô-lî無僥疑的所在。總是對我捌基督了後，論基督的德也有真通做我的大感激。咱袂會瞞蓋事實。基督是咱獨一的救主，是上帝，一屑仔無通優劣。
按呢我佇一面明明是念佛的信者，也一面是基督的信者袂隱囥得。心是愛信2款。總是信仰心，是要求一心，毋容允兩心，著放sak一爿來取別爿，若無就袂予信仰心滿足。所以自然著放sat劣（loat ）來就近優（iu）。今基督佮念佛佗一爿較贏？問題的結局就是佇遮。基督確實有比念佛較贏。
代先舉兩爿相同的德來講：
1、無論信基督抑是信念佛，會得著救，是對信仰，毋是對行為；毋是對家己的力來得著救，是對別的力；佇這个所在是相同。
2、無論啥物款的罪人會得著救，救罪人是獨一的目的，這也是相同。
3、佇來世會得著完全的拯救，這也相同。
4、基督，念佛本體就是光、是活命、是絕對自愛的本源，這也是相同。
5、對信仰行踏會漸漸較好，這款的事實也是相同。
6、叫伊的名的，倚靠伊的名的，會得著救濟，也相同。
7、全人類攏是罪人，無論啥物人著受拯救，這也是相同。
若斟酌研究，kiám-chhái猶有相同的所在，總是兩爿根本的要緊的所在有遮濟項相親像。
無相同的所在是啥物？
念佛是佛的名號；是宇宙的光，是活命；是佛的人格tek的妙用；有奇怪的德；有靈妙的力。總是閣較按怎樣來說明也是kan-ta一个名號，kan-ta有giân-kú上的德 nā-tiāⁿ。基督毋但 kan-ta是言語；言語成做肉體，出世佇人類的中間，做人來生活；是咱人類最深的同情者；做救主，事實上來活動--的。
念佛的主體阿彌陀如來是無形的人格。基督成人的形來活動，是有形的人格。有形的人格是比無形--的較會做咱的力。有形的 chhe-chhau是比無形的山珍海味較會做咱身體的滋養。
平平欲信，信基督是比信念佛幾若百倍較贏。念佛所有的德，佇基督的德的內面，無一項欠缺，所以信基督無一屑仔的蝕本。尚且佇基督的內面有無數較贏過，佇念佛所未袂著的美德佇teh。
I、念佛是無形的靈。基督是靈成人的形，實在踮佇咱地上來生活--的。毋是親像念佛的主體阿彌陀如來全然phoâⁿ過佇人；基督真實是人，是人的同情者。閣再阿彌陀如來是譬喻--的，基督毋是譬喻，是真實生活佇現實人的社會。所以有非常的親密，有真大的力。
II、阿彌陀如來的拯救的款式是屬佇詩想，基督拯救的事業是神的基督本身成做罪人來釘佇十字架，彼款歷史tek事實來做根底，所以論伊的力，毋是詩想的表現所會比得--的。
III、阿彌陀如來的拯救是將來世來做目的。總是基督本身做人來生活，做模範來教養--咱。念佛無有彼款成形的倫理的指導佇現實的人生。
IV、念佛無要緊佇肉體的救濟基督有完全注意佇肉體的救濟。
V、念佛是用個人的救濟做目的；總是基督是用社會tek救濟(教會建設)做目標。
VI、念佛是用未來死後做要緊；但是基督猶原愛實現天國佇地上。
VII、念佛有蓋密天地的造物主，但是基督有指示明明佇咱的面前。
VIII、念佛是用拔苦與樂人生的根本問題，是清氣抑是無清氣的問題，毋是艱苦抑是快樂的問題。
若欲講是講袂了。基督的救濟若佮念佛來相比，是較成形，較成形，較有力，根本較深，尚且豐富佇實在的應用。
所以基督有較贏念佛，這是明明的事實。基督以外，實在無人通拯救全人類，這的確毋是空空的議論。閣再念佛所有好的所在，佇基督的信仰中已經齊備。毋但按呢基督有濟濟較贏過念佛，較有力的美德，以上已經證明了。所以咱大家應該著專專歸倚基督，因為對基督咱較會得成彼个確實的目的，閣再所得著的是袂算--得。