十字架的路

Si̍p-jī-kè ê Lō͘

文獻資訊

項目	資料
作者	陳清忠 Tân Chheng-tiong
卷期	芥菜子
卷期	第 12 號
日期	1927/1
頁數	5-8

白話字（原文數位化）

Si̍p-jī-kè ê Lō͘

Si̍p-jī-kè ê sí, sio̍k-choē ê huih, jīm lí án-choáⁿ siūⁿ, tī chit ê í-goā bô ū chin ê chong-kàu. Ki-tok-kàu ê kun-toé sī huih, sī hi-seng ê sí lah! Siōng-tè ê kiáⁿ uī-tio̍h lán sí, lán iû-goân tio̍h uī-tio̍h I kap I só͘ thiàⁿ ê lêng-hûn lâi sí!

Hi-lia̍p-sek ê seng-oa̍h, kin-ná-ji̍t só͘ kiò-choè bûn-hoà ê seng-oa̍h boē tit-thang pá-chiok ê in-toaⁿ, sī in-uī bô sí lah! In ê seng-oa̍h, ê gán-bo̍k (眼目) chiū-sī chhiu-thiⁿ ê hoe, chhiu-thiⁿ ê ji̍t, chêng-tek boán-chiok (情的滿足), jio̍k-tek khoài-lo̍k (肉的快樂). Tī sím-mi̍h só͘ chāi ū hi-seng ê sí, tuì Sìn ê ho̍k-chiông ah! In kan-ta kiû sóng-khoài lâi oa̍h, bô ài sí-liáu lâi tit-tio̍h oa̍h. In bô liáu-kái hi-seng seng-oa̍h ê chun-kuì, iā bô liáu-kái i ê khuì-la̍t ê toā.

Sui-jiân kóng sí, iáu-kú m̄-sī chū-jiân tek ê sí. Tī Siōng-tè ê bīn-bêng, uī-tio̍h Siōng-tè lâi thâi-sí ka-kī ê sim-koaⁿ, tèng ka-kī ê ì-chì (意志) tī si̍p-jī-kè, phok-sat (撲殺) ka-kī só͘ khǹg-ba̍t ê jîn-keh lâi it-bī ho̍k-chiông tī Siōng-tè. Tī-hia ū oa̍h-miā ê lō͘, ū oē-tit-thang oa̍h ê pì-bi̍t tī-teh. Tī sè-kan tē-it chun-kuì--ê, sī sím-mi̍h? Koh-khah kóng iā sī uī-tio̍h choè-ko ê lí-sióng, choân-jiân lâi boē kì-tit ka-kī, bô oa̍h iā bô sí, pàng-sak it-chhè ê só͘-ū kap khoài-lo̍k, kan-ta chi̍t-lō͘ choan-bū peh-chiūⁿ lí-sióng ê soaⁿ, sui-bóng sī khó͘-thàng iā lia̍h-choè sī khoài-lo̍k, sí iā lia̍h-choè sī kám-siā.

Kin-ná-ji̍t lán só͘ iàu-kiû ê, m̄-sī sin ê sîn-ha̍k, iā m̄-sī sin ê chè-tō͘; chiū-sī sin ê cheng-sîn lah! oa̍h-oa̍h ê ióng-kám, ū ài ê hé teh to̍h ê cheng-sîn lah!

uī-tio̍h choē-koà lâi háu, kuī tī si̍p-jjī-kè chêng lâi hoé-kái, siōng-chhiáⁿ ka-kī pē hit ê si̍p-jī-kè, hit-khoán ê ióng-sū sī lán só͘ iàu-kiû-ê lah! uī-tio̍h chin-lí suî-sî khí-lâi, bô hiâm bān-lí ê oán-cheng ê lâng; uī-tio̍h thiàⁿ, ta̍k-ji̍t sui-bóng sí kuí-nā pah piàn, iáu-kú kám-siā khiā-teh tí-tng hit-khoán kiān-khì ê lâm-lú ê cheng-sin, ū khiàm-ēng lah!

Sîn ê ò-gī (奧義) m̄-sī I ê tì-huī, iā m̄-sī I ê Sèng, iā m̄-sī I ê toā á-sī suí; sī I ê ài lah! Sī I ê si̍p-jī-kè ê sio̍k-choē lah! Siōng-tè tuì I ê kiáⁿ Chú Iâ-so͘ lâi hián-bêng “……: chit ê un-tián chiū-sī I tī só͘ thiàⁿ ê kiáⁿ siúⁿ-sù lán--ê; tiàm tī I lán tuì I ê huih tit-tio̍h sio̍k-hoê, sià-bián choē-koà, chiàu I un-tián ê pù-ū; ……”

Siōng-tè ê toā sī bû-hān, I suí iā bû-hān, I ê tì oh-tit chek-to̍k; chóng-sī nā bô ài, chiū I ê toā, suí, tì, sèng, beh choè sím-mi̍h! Siōng tè ê it-chhè ê ò-pì (奧秘), sèng-chit, la̍t, bí lóng hián-sī, nā-sī kan-ta ài éng-oán khàm-ba̍t, chiū thiⁿ-toē kàu-ke̍k ê bû-liâu, jîn-seng kàu-ke̍k ê pi-ai.

Khong-tiong ê toā, ge̍h ê suí, nā bô ài, sī kan-ta hō͘ lán siⁿ-khí kiaⁿ-hiâⁿ kap pi-siong nā-tiāⁿ. Lūn Sîn iā-sī án-ni, nā m̄-sī ū sio̍k-hoê ê huih, hi-seng ê ài, chiū bān-sū it-chhè sī khang-khang, sī pi-ai.

Nā siūⁿ kàu án-ni chiū chai ài sī Siōng-tè choè tāi choè-āu ê be̍k-sī, ài ê hêng-siōng ê si̍p-jī-kè sī só͘ ū ê chong-kàu tiong ê chong-kàu sī Ki-tok-kàu ê kun-pún gán-bo̍k, sī Ki-tok-kàu ê tiong-sim.

Sui-jiân sī án-ni, iáu-kú m̄-thang siūⁿ chit ê si̍p-jī-kè sī kan-ta tī le̍k-sú-siōng só͘ khoàⁿ-kìⁿ liáu ê chi̍t-ê sū-si̍t nā-tiāⁿ. I hiān--sî iáu-kú uī-tio̍h lán teh lâu-huih, teh phah-phoà I ê seng-khu; kàu lán tit-tio̍h chiâⁿ-sèng, kàu lán oân-sêng I ê hêng-thé tī lán ê sim-koaⁿ, I ê huih teh lâu bô-soah, I ê bah ta̍k-ji̍t teh phah-phoà. Só͘-í lán iû-goân tio̍h uī-tio̍h I, uī-tio̍h beh hián-bêng I ê êng-kng lâi phah-phoà seng-khu, lâi lâu-huih chiah oē ēng-tit. Che sī lán ê gī-bū iā sī lán ê te̍k-koân.

Hoe-hn̂g ū tin-se̍k ka-bo̍k (珍石佳木), chhù-lāi ū hoé-lô͘, ū tin-bī, nā-sī bô ài ê ka-têng, ū sím-mi̍h hoâⁿ-hí tī-teh. Hù-kuì, tì-sek, koân-le̍k, bí, tek-khak boē tit-thang hō͘ lán toà chin-si̍t ê boán-chiok.

Chiong lí ê it-chhè hiàn hō͘ chú, chiong lí choân-pō͘ ê thiàⁿ kheng-chù (傾注) tī I. I iàu-kiû lí ê choân-pō͘, I iàu-kiû lí ê choân-lêng choân-sin bô-soah.

ài í-goā bô pa̍t-mi̍h ê Kàu-hoē sī só͘ khiàm-khoeh, -bô khiàm-ēng suí ê chiam-thah, suí ê kau-í, hó-thiaⁿ ê soat-kàu á-sī im-ge̍k; só͘ him-bō͘--ê, chiū-sī si̍p-jī-kè ê huih teh lâu, ài ê hé teh to̍h ê chi̍p-hoē lah! Tī-hia Ki-tok giâ-khí-chhiú teh kî-tó, iau-gō ê lêng-hûn, ià-siān ê seng-khu chū-chi̍p tī I kha-ē!!

ài í-goā bô ū pa̍t-mi̍h ê Ka-têng sī só͘ khiàm-kheh, -ko-hā tāi-koh, kim-gûn ê oáⁿ-choâⁿ, suí ê i-chiûⁿ, san-tin hái-bī bô khiàm-ēng; chí-só͘ him-bō͘--ê, chiū-sī ài nā-tiāⁿ. Tuì Ki-tok ê jia̍t-ài, tuì lêng-hûn ê sûn-ài lah!!

ài í-goā bô ū pa̍t-mi̍h ê lâng sī só͘ khiàm-khoeh, bô lī-iok, bô bêng-ù, bô oa̍h, bô sí chit-khoán ê lâng sī só͘ him-soan--ê lah!!

Sè-kan ū ê hit-khoán bô thiàⁿ ê thoân-tō tī-teh, -m̄-sī tuì Ki-tok ê thiàⁿ, iā m̄-sī tuì i ê pún-sin; chiū sī ài hō͘ ka-kī ê thoân-thé, kàu-hoē tit-tio̍h heng-ōng, ài khiú-oá hiah-ê tī ka-kī ê só͘-chāi; án-ni lâi chheng-choè sī thoân-tō lah!!

Sè-kan ū hit-khoán bô thiàⁿ ê kàu-io̍k tī-teh, -m̄-sī khoà-lū tī ha̍k-seng ê chiân-tô͘, iā m̄ sī thiàⁿ i ê lêng-hûn; sī kan-ta uī-tio̍h kàu-io̍k; iáu-kú teh chheng kàu-io̍k sī sîn-sèng.

Sè-kan ū hit-khoán bô thiàⁿ ê chèng-tī tī-teh,-m̄-sī uī-tio̍h thiàⁿ kok-ka iā m̄-sī uī-tio̍h chèng-tī ê chèng-tī ko̍k-bîn lâi khoàn-jū. Kan-ta uī-tio̍h kok-tī, uī-tio̍h beh heng-khí tóng-phài, toa̍t chèng-khoân, to̍k-chiàm ko-uī ê iá-sim. án-ni iáu-kú teh kiò sī tiong-kun lah, ài-kok lah!!

Kui-hoán si̍p-jī-kè! Tī hia huih teh lâu, tī hia ài teh kiò! Siōng-tè bô choē ê kiáⁿ pìⁿ-choè choē-jîn! Tī toē-chiūⁿ tē-it sèng ê lâng chiâⁿ-choè tē-it tāng-choē, oán-jiân chhin-chhiūⁿ toā chha̍t-thâu, hō͘ lâng thâi sí tī nn̄g ê chha̍t ê tiong-kan. Ké-hó, ko-ban, bû-sī sîn, khoàⁿ-khin lâng ê ha̍k-chiá, chè-si thâu lóng sī chiâⁿ-sèng ê lâng; moá-sin sī huih, moá-sin sī ài ê Sîn ê kiáⁿ siū soan-kò choè ke̍k pháiⁿ ê toā choē-jîn lâi sí. Tī sím-mi̍h só͘-chāi ū pí chit ê khah mâu-tún, khah put-to͘-ha̍p ê mah? Chóng-sī tī hit-ê mâu-tún tiong ū chhèng chhut chin ê oa̍h-miā, ū lâu chhut si̍t-chāi Sèng ê khoe-liû. Kàu-ke̍k ò-biāu!!

Kin-ná-ji̍t lán tuì-tiōng oa̍h siuⁿ kè-thâu, hoán-tńg lâi sún-sit oa̍h, boē tit-thang oân-sêng oa̍h. Tio̍h sí! kín-sí! Tio̍h kín sí! Sí sī tē-it lah! nā bô sí chiū bô sin ê oa̍h-miā, iā boē siⁿ-chhut sin ê lêng lah!

Lán tio̍h ta̍k-ji̍t lâi siòng tī si̍p-jī-kè téng teh siū-khó͘ ê Iâ-so͘, tī sióng-siōng tiong lâi khoàⁿ I ê hêng-siōng, tī bîn-bāng tiong lâi thiaⁿ I ê siaⁿ-im chiah hó. Kin-ná-ji̍t ê Ki-tok-tô͘ lia̍h ka-kī só͘ thí-chhiò ê Iâ-so͘, lām-sám ka-kī siūⁿ ê Iâ-so͘ lâi choè an-uì. Tuì hia boē tit-thang chhèng chhut sîn-kám, iā boē siⁿ-chhut lêng-kám.

Bô chiam-hoé ê ba̍k-sái, iā bô hoaⁿ-hí ê ba̍k-sái.

Hù-kuì, miâ-siaⁿ, an-lo̍k, nā ià, chiū oe khí iàm-sè, jîn-seng chiū bô liâu. Chóng-sī tī si̍p-jī-kè téng ū hoaⁿ-hí, hi-seng ê sóng-khoài boē chīn, thâi-sí pún-sin lâi oa̍h tī Siōng-tè; pàng-sak ka-kī, uī-tio̍h lâng lâi hiàn sin-seng ê sî, chiū si̍t-chāi oē siⁿ-khí chin ê hēng-hok, chin ê moá-chiok kap hoaⁿ-hí.

Si̍p-jī-kè ê lō͘ sī sí ê lō͘, tâng-sî iā sī oa̍h ê lō͘, si̍p-jī-kè ê lō͘ sī kiaⁿ-hiâⁿ ê lō͘, tâng-sî iā sī hoaⁿ-hí hi-bōng ê lō͘. Bô tuì chit-tiâu lō͘ keng-kè ê, bô-lūn sím-mi̍h lâng, boē tit-thang kàu chin-si̍t ê chín-kiù, oa̍h-miā kap hēng-kok. Ah, si̍p-jī-kè, si̍p-jī-kè! Sí, sí! Sí lâi tit-tio̍h oa̍h! Sí tī sè-kan, sí tī choē-ok, tī-chia kap Iâ-so͘ saⁿ-kap oa̍h tī Siōng-tè, oa̍h tī gī! Si̍t-chāi-sí ê lâng, chiah oē-thang tit-tio̍h si̍t-chāi-oa̍h lah!!

漢羅（Ùi原文改寫）

十字架的路

十字架的死，贖罪的血，任你按怎想，佇這个以外無有真的宗教。基督教的根底是血，是犧牲的死lah！上帝的囝為著咱死，咱猶原著為著伊佮伊所疼的靈魂來死！

希臘式的生活，今旦日所叫做文化的生活袂得通飽足的因端，是因為無死lah！In 的生活，的眼目就是秋天的花，秋天的日，情的滿足，肉的（jio̍k-tek）快樂。佇啥物所在有犧牲的死，對信的服從ah！In kan-ta求爽快來活，無愛死了來得著活。In無了解犧牲生活的尊貴，也無了解伊的氣力的大。

雖然講死，iáu-kú毋是自然tek 的死。佇上帝的bīn-bêng，為著上帝來thâi死家己的心肝，釘家己的意志佇十字架，撲殺(phok-sat)家己所囥密的人格來一味服從佇上帝。佇遐有活命的路，有會得通活的祕密佇teh。佇世間第一尊貴--的，是啥物？閣較講也是為著最高的理想，全然來袂記得家己，無活也無死，放sak一切的所有佮快樂，kan-ta一路專務爬上理想的山，雖罔是苦痛也掠做是快樂，死也掠做是感謝。

今仔日咱所要求的，毋是新的神學，也毋是新的制度；就是新的精神lah！活活的勇敢，有愛的火teh to̍h 的精神lah！

為著罪過來吼，跪佇十字架前來悔改，尚且家己pē彼个十字架，彼款的勇士是咱所要求的 lah！為著真理隨時起來，無嫌萬里的遠征的人；為著疼，逐日雖罔死幾若百遍，iáu-kú感謝徛teh抵擋彼款kiān-khì的男女的精神，有欠用lah！

神的奧義 (ò-gī)毋是伊的智慧，也毋是伊的聖，也毋是伊的大抑是媠；是伊的愛lah！是伊的十字架的贖罪lah！上帝對伊的囝主耶穌來顯明「……：這个恩典就是伊佇所疼的囝賞賜咱--的；踮佇伊咱對伊的血得著贖回，赦免罪過，照伊恩典的富有；……」

上帝的大是無限，伊媠也無限，伊的智 oh得chek-to̍k；總是若無愛，就伊的大、媠、智、聖，欲做啥物！上帝的一切的奧秘（ò-pì）、性質、力、美攏顯示，若是kan-ta愛永遠蓋密，就天地到極的無聊，人生到極的悲哀。

空中的大，月的媠，若無愛，是kan-ta予咱生起驚惶佮悲傷nā-tiāⁿ。論神也是按呢，若毋是有贖回的血，犧牲的愛，就萬事一切是空空，是悲哀。

若想到按呢就知愛是上帝最大最後的默示，愛的形象的十字架是所有的宗教中的宗教是基督教的根本眼目，是基督教的中心。

雖然是按呢，iáu-kú毋通想這个十字架是kan-ta佇歷史上所看見了的一个事實nā-tiāⁿ。伊現--時iáu-kú為著咱teh流血，teh拍破伊的身軀；到咱得著成聖，到咱完成伊的形體佇咱的心肝，伊的血teh流無煞，伊的肉逐日teh拍破。所以咱猶原著為著伊，為著欲顯明伊的榮光來拍破身軀，來流血才會用得。這是咱的義務也是咱的特權。

花園有珍石佳木(tin-se̍k ka-bo̍k)，厝內有火爐，有珍味，但是無愛的家庭，有啥物歡喜佇teh。富貴、智識、權力、美，的確袂得通予咱帶真實的滿足。

將你的一切獻予主，將你全部的疼傾注佇伊。伊要求你的全部，伊要求你的全能全身無煞。

愛以外無別物的教會是所欠缺，－無欠用媠的尖塔，媠的kau-í，好聽的說教抑是音樂；所欣慕--的，就是十字架的血teh流，愛的火teh to̍h 的集會 lah！佇遐基督giâ起手teh祈禱，枵餓的靈魂，厭倦的身軀聚集佇伊跤下！！

愛以外無有別物的家庭是所欠缺，－高廈大閣，金銀的oáⁿ-choâⁿ，媠的衣裳，山珍海味無欠用；只所欣慕--的，就是愛nā-tiāⁿ。對基督的熱愛，對靈魂的純愛lah！！

愛以外無有別物的人是所欠缺，無利慾，無名譽，無活，無死這款的人是所欣羨--的 lah！！

世間有的彼款無疼的傳道佇teh，－毋是對基督的疼，也毋是對伊的本身；就是愛予家己的團體，教會得著興旺，愛khiú倚遐的佇家己的所在；按呢來稱做是傳道lah！！

世間有彼款無疼的教育佇teh，－毋是掛慮佇學生的前途，也毋是疼伊的靈魂；是 kan-ta為著教育；iáu-kú teh 稱教育是神聖。

世間有彼款無疼的政治佇teh，－毋是為著疼國家也毋是為著政治的政治國民來掛慮。Kan-ta為著kok-tī，為著欲興起黨派，奪政權，獨佔高位的野心。按呢iáu-kú teh叫是忠君 lah，愛國 lah！！

歸返十字架！佇遐血teh流，佇遐愛teh叫！上帝無罪的囝變做罪人！佇地上第一聖的人成做第一重罪，宛然親像大賊頭，予人thâi死佇兩个賊的中間。假好，高慢，無視神，看輕人的學者，祭司頭攏是成聖的人；滿身是血，滿身是愛的神的囝受宣告做極歹的大罪人來死。佇啥物所在有比這个較矛盾，較不都合的 mah？總是佇彼个矛盾中有chhèng出真的活命，有流出實在聖的溪流。到極奧妙！！

今仔日咱對重活傷過頭，反轉來損失活，袂得通完成活。著死！緊死！著緊死！死是第一lah！若無死就無新的活命，也袂生出新的靈lah！

咱著逐日來相佇十字架頂teh受苦的耶穌，佇想像中內看伊的形象，佇眠夢中來聽伊的聲音才好。今仔日的基督徒掠家己所恥笑的耶穌，lām-sám家己想的耶穌來做安慰。對遐袂得通chhèng出神感，也袂生出靈感。

無chiam-hoé 的目屎，也無歡喜的目屎。

富貴、名聲、安樂，若厭，就會起厭世，人生就無聊。總是佇十字架頂有歡喜，犧牲的爽快袂盡，thâi死本身來活佇上帝；放sak家己，為著人來獻sin-seng 的時，就實在會生起真的幸福，真的滿足佮歡喜。

十字架的路是死的路，同時也是活的路，十字架的路是驚惶的路，同時也是歡喜希望的路。無對這條路經過的，無論啥物人，袂得通到真實的拯救，活命佮幸福。Ah，十字架，十字架！死，死！死來得著活！死佇世間，死佇罪惡，佇遮佮耶穌相佮活佇上帝，活佇義！實在死的人，才會通得著實在活lah！！