佇基隆一日久的感想
Tī Ki-liông chi̍t-ji̍t kú ê kám-sióng
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 雪峰逸嵐 Soat-hong Iat-lâm |
| 卷期 | 芥菜子 |
| 卷期 | 第 11 號 |
| 日期 | 1926/12 |
| 頁數 | 9-10 |
白話字（原文數位化）
Tī Ki-liông chi̍t-ji̍t kú ê kám-sióng.
Chit-pang phí-jîn uī-tio̍h gián-kiù Tiān-khì liâu-hoat ê sū, tuì Ki-liông beh lâi Kó͘-lōng-sū, in-uī chûn iân-kî soà ē-thang tī Ki-liông koè chi̍t ê lé-pài-ji̍t. Chi̍t-ji̍t kú ū tit-tio̍h chē-chē ê kà-sī kap kám-siōng; che nā-sī pa̍t-lâng gū-tio̍h, sī í-keng su-khong kiàn-koàn (司空見慣); chóng-sī goá m̄-sī, hoán-tńg siⁿ-chhut chē-chē ê kám-kak; sui-jiân sī pêng-siông-sū, iáu-kú nā chim-chiok siūⁿ, chiū ū kà-sī chin-chē. Siá tām-po̍h hō͘ chhin-ài ê hiaⁿ-chí saⁿ-kap chham-khó:
I. Kiat-iá-oân beh chhut-phâng khì Ji̍t-pún ê poàⁿ-tiám cheng chêng, lâng-kheh tī chûn-téng, chhin-chhek pêng-iú tī hoāⁿ-téng teh sàng. Sàng-kheh bé choá-liâu kui-khûn, hiat hō͘ lâng-kheh, lâng-kheh chiū tuì thâu-á khiú--teh, kui-khûn hiat hō͘ sàng-kheh. Chûn teh khui ê sî, ti̍t-ti̍t thiu ti̍t-ti̍t tn̂g. iā ū chi̍t ê lâng-kheh khiú 10 goā tiâu, hián-bêng ū hiah choē lâng lâi sàng; hong li-li, choá liâu phia̍t-phia̍t-kiò, kuí-nā pah tiâu, 10 hoe 5 sek, tāi-ke bīn chhiò-chhiò “Sa-io-ná-la̍h” ê siaⁿ moá hái-bīn. Chit-khoán sa-thiàⁿ chhin-bi̍t ê hêng-chōng, hiān tī ba̍k-chiu-chêng, goá soà sit ti-kak (in-uī thâu-pái khoàⁿ-kìⁿ), iā chhiò-chhiò kap in tàu kóng “Saⁿ-io-ná-la̍h”. hé, chin kî lah, goá iā bô sio-bat ê pêng-iú tī chûn-lāi, iā teh kap lâng “Sa-io-ná lah”! Tuì chit ê chōng-hóng goá chiū kám-chhiok--tio̍h: (1) Sàng-kheh kap lâng-kheh, in ū hián-bêng chhiú m̄-kam pun-khui ê chhin-bi̍t, chiū chioh choá liâu ê khuì-la̍t, sui-jiân chûn í-keng kàu hái-tiong, iáu-kú choá-liâu chi̍t lâng chi̍t-tiâu ne̍h tiâu-tiâu! Ah! Lán beh kap Siōng-tè chhin-bi̍t, tio̍h khîⁿ-tiâu Iâ-so͘ chiah ū hoat-tō͘. Iâ-so͘ sī lán ê tiong-pó, siāu-kài jîn, ín-tō-chiá, chhoā lâng kap Siōng-tè koh hô, saⁿ chhin-bi̍t; lán nā khîⁿ tiâu tī Chú, chiū ē hoaⁿ-hoaⁿ hí-hí, sui-jiân jio̍k-gán bô khoàⁿ-kìⁿ Siōng-tè, iáu-kú sim-sîn siông-siông kap Siōng-tè teh kau-poê, Sèng-keng í-keng kì bêng-pe̍k. (2) Put-ti put-kak goá iā kap in tàu saⁿ-sî, thang chai chhin-bi̍t ê ài-chêng, ē hō͘ lâng siⁿ--khí him-soān, soà khip-ín lâng kap i tông-hoà. Sèng-keng kóng “Kap hoaⁿ-hí ê lâng saⁿ-kap hoaⁿ-hí”. Lán kàu-hoē lāi ê lâng nā ē hiáu ēng saⁿ-hô saⁿ-thiàⁿ chhin-bi̍t ê ài-chêng, chiū ē khip-ín bī-sìn-chiá kap lán tông-hoà. Goān chèng hiaⁿ-chí saⁿ-kap bián-lē.
II. Hit mî-hng beh koh khì lé-pài, kàu káng-kîⁿ, thiaⁿ lâng kóng, lâng ēng tiò-koaⁿ teh tiò-hî, ū tiò-tio̍h chi̍t ê sí-lâng goá iā cháu khì khoàⁿ, iáu nńg-nńg, lâng teh kā i kiù, chóng-sī kiù bē-oa̍h, án-ni sí-lah! sī 20 goā-hoè ê hū-jîn-lâng. (1) Lâng thài beh thiàu chuí sí? án-ni kám khah khoàⁿ-oa̍h sí? Ah? Ah! Chit lâng ún-tàng sī siū sè-kan ê khó͘-thàng, ap-pek, iu-chhiû, hoân-ló, i ê sim-lāi bô chin ê tō-lí thang an-uì kái-kiù, hō͘ sè-kan lóng-chóng ê choē-ok só͘ ap-pek, chiah lâi kiâⁿ chit-tiâu lō͘. Ai ah!! “Choē-koà ê kang-chîⁿ sī sí” Chóng-sī chit lâng m̄-chai ū Siōng-tè in-sù thang tit-tio̍h éng-oa̍h?! Khó-lîn! Chèng hiaⁿ-chí, lín ū í-keng bêng-pe̍k Siōng-tè ê un-sù á boē? (2) Koh-khah ì-goā--ê, chiū-sī sè-sè ê tiò-kau ē tiò sí-lâng khí-lâi, thang siūⁿ-chhut lâng nā chīn pún-hūn chiàu hoat-tō͘ lâi chò, chiū sui-jiân ke̍k sió-khoá ê hó, iā ē lī-ek chin-toā. Goān chèng hiaⁿ-ché saⁿ-kap bián-lē lâi chò hó. A-men!
III. Kàu lé-pài tn̂g thiaⁿ, chú-lí kóng tō-lí, ū chiong hit-phiⁿ “Hó-pháiⁿ kéng-gū lóng ū lī-ek” chò phì-jū, hō͘ goá kám-kak tâu-kó ê iàu-kín, hit ê lī-ek bô khah su bûn-jī pò͘-tō. Goān Siōng-tè pang-chān hō͘ goá ē thang siông-siông chò tâu-kó͘ ê kang lâi chin(chīn) gī-bū. A-men!
IV. Lé-pài liáu, chi̍t-uī lú-sū chio chi̍t-tīn cha-bó͘ gín-ná tī hong-khîm piⁿ teh gîm si (liōng-pit sī teh chún-pī chiok Sèng-tàn) chin hó chiaⁿ(thiaⁿ); āu-lâi koh chi̍t ê (oá 7, 8 hoè?) teh to̍k-chhiùⁿ, siaⁿ-im hiáng-liāng, thian-chin lân-bān, chin sim-sek, put-ti put-kak goá iū-koh siū ín-khí gín-ná khì, hut-jiân chhut-siaⁿ kā in o-ló “hó-thiaⁿ, hó-thiaⁿ! put-iok jî-tông (不約而同) hiah ê gín-ná iā lóng phah-chhiú. Chóng-sī hut-jiân thiaⁿ-tio̍h goá chit ê siⁿ-hūn lâng ê siaⁿ, soà gông-ngia̍h tiām-tiām, āu lâi chiah koh kui-tīn toā-chhiò. Ah! chit-tīn gín-ná chin-chiàⁿ sī thian-chin lân-bān, Ji̍t-pún oē kóng “Bô siâ-khì”, chin sim-sek, chin-kó͘-chui. Sèng-chheh kóng “Lâng beh ji̍p Thian-kok, tio̍h chhin-chhiūⁿ chit hō ê gín-ná”. Lia̍t-uī hiaⁿ-chí! Lán kám m̄-sī lóng ài ji̍p Thian-kok? Lán ê cheng-sîn ū têng-thâu-siⁿ chhin-chhiūⁿgín-ná á-bô? Ū thian-chin lân-bān, lóng bô mâu-pēng á-bô?Goān tāi-ke ka-kī séng-chhat, Goān Chú chiok-hok hō͘ lán, sé-chheng lán ê sim-sîn, chān lán ū hó ê tek-hēng. A-men, A-men!
漢羅（Ùi原文改寫）
佇基隆一日久的感想。
這pang鄙人為著研究電氣療法的事，對基隆欲來古浪嶼，因為船延期紲會通佇基隆過一个禮拜日。一日久有得著濟濟的教示佮感想；這若是別人遇著，是已經司空見慣；總是我毋是，反轉生出濟濟的感覺；雖然是平常事，iáu-kú若斟酌想，就有教示真濟。寫淡薄予親愛的兄姊saⁿ-kap參考：
I、 吉野丸欲出航去日本的半點鐘前，人客佇船頂，親戚朋友佇岸頂teh送。送客買紙liâu 規khûn，hiat予人客，人客就對頭仔khiú--teh，規khûn hiat予送客。船 teh開的時，直直抽直直長。也有一个人客khiú 10外條，顯明有遐濟人來送；風 li-li，紙liâu phia̍t-phia̍t叫，幾若百條，10 花 5色，大家面笑笑「Sa-io-ná-la̍h」的聲滿海面。這款相疼親密的形狀，現佇目睭前，我紲失知覺(因為頭擺看見)，也笑笑佮in 鬥講「Saⁿ-io-ná-la̍h」。Hé，真奇 lah，我也無相識的朋友佇船內，也teh佮人「Sa-io-ná lah」！對這个狀況我就感觸--著：(1)送客戶佮人客，in有顯明手毋甘分開的親密，就借紙liâu 的氣力，雖然船已經到海中，iáu-kú紙liâu一人一條ne̍h 牢牢！Ah！咱欲佮上帝親密，著擒牢耶穌才有法度。耶穌是咱的中保、紹介人、引導者，chhoā人佮上帝閣和，相親蜜；咱若擒牢佇主，就會歡歡喜喜，雖然肉眼無看見上帝，iáu-kú心神常常佮上帝teh交陪，聖經已經記明白。(2)不知不覺我也佮in 鬥相辭，通知親密的愛情，會予人生起欣羨，紲吸引人佮伊同化。聖經講「佮歡喜的人saⁿ-kap歡喜」。咱教會內的人若會曉用相和相疼親密的愛情，就會吸引未信者佮咱同化。願眾兄姊saⁿ-kap勉勵。
II、 彼暝昏欲閣去禮拜，到港kîⁿ，聽人講，人用釣竿 teh釣魚，有釣著一个死人我也走去看，猶軟軟，人teh 共伊救，總是救袂活，按呢死lah！是20外歲的婦人人。(1)人thài欲跳水死？按呢敢較看活死？Ah？Ah！這人穩當是受世間的苦痛、壓迫、憂愁、煩惱，伊的心內無真的道理通安慰解救，予世間攏總的罪惡所壓迫，才來行這條路。Ai ah！！「罪過的工錢是死」總是這人毋知有上帝恩賜通得著永活？！可憐！眾兄姊，恁有已經明白上帝的恩賜抑未？(2)閣較意外--的，就是細細的釣鉤會釣死人起來，通想出人若盡本份照法度來做，就雖然極小可的好，也會利益真大。願眾兄姊saⁿ-ka勉勵來做好。阿們！
III、 到禮拜堂聽，主理講道理，有將彼篇「好歹境遇攏有利益」做譬喻，予我感覺投稿的要緊，彼个利益無較輸文字佈道。願上帝幫贊予我會通常常做投稿的工來盡義務。阿們！
IV、禮拜了，一位女士招一陣查某囡仔佇風琴邊teh吟詩(諒必是teh準備祝聖誕)真好聽；後來閣一个(倚 7、8 歲？) teh 獨唱，聲音響亮，天真爛漫，真心適，不知不覺我又閣受引起囡仔去，忽然出聲共 in呵咾「好聽，好聽！不約而同遐个囡仔也攏拍手。總是忽然聽著我這个生份人的聲，紲gông-ngia̍h 恬恬，後來才閣規陣大笑。Ah！這陣囡仔真正是天真爛漫，日本話講「無邪氣」，真心適，真古錐。聖冊講「人欲入天國，著親像這號的囡仔」。列位兄姊！咱敢毋是攏愛入天國？咱的精神有重頭生親像囡仔抑無？有天真爛漫，攏無毛病抑無？願大家家己省察，願主祝福予咱，洗清咱的心神，贊咱有好的德行。阿們，阿們！