世界教化的使命

Sè-kài kàu-hoà ê sú-bēng

文獻資訊

項目	資料
作者	陳清忠 Tân Chheng-tiong
卷期	芥菜子
卷期	第 11 號
日期	1926/12
頁數	3-6

白話字（原文數位化）

Sè-kài kàu-hoà ê sú-bēng.

Nā tha̍k Má-thài jī-cha̍p-poeh chiuⁿ choè-āu ê kì-sū, chiū thang khoàⁿ tio̍h koh-oa̍h ê Chú tī Ka-lī-lī ô͘-piⁿ ê chi̍t ê sió soaⁿ téng, chhin-sin chhut-hiān hō͘ I ê ha̍k-seng khoàⁿ, soà chiong sè-kài kàu-hoà ê toā-bēng hō͘--in.

Iâ-so͘ thoân bēng-lēng ê soaⁿ, bô tú-tú chai sī sím-mi̍h soaⁿ, kiám-chhái sī san-siōng soat-kàu ê soaⁿ; Pó-lô tī Ko-lîm-to chiân-su tē cha̍p-gō͘ chiuⁿ la̍k chat só͘ kóng “koh chi̍t-pái chhut-hiān hō͘ gō͘-pah goā ê hiaⁿ-tī siâng-sî khoàⁿ-kìⁿ”, bô tiāⁿ-tio̍h sī siâng chi̍t ê sî.

Boa̍t-tāi-lia̍p ê Má-lí-á kap pa̍t ê Má-lí-a tī bō͘-chêng khoàⁿ-kìⁿ Chú ê sî, Chú kóng, “Bo̍h-tit kiaⁿ,” khì pò goá ê hiaⁿ-tī, kah in khì Ka-lī-lī, tī-hia beh khoàⁿ-kìⁿ goá.” Kiám-chhái tī Ka-lī-lī, ū pí lû-thài khah-choē kiōng-bêng-chiá (共鳴者) tī-teh ê in-toaⁿ. Tû-khí Iû-thài í-goā cha̍p-it ê ha̍k-seng lóng tńg-khì tī-hia kìⁿ Chú.

Ū lâng kóng Chú ê koh-oa̍h, m̄-sī it-poaⁿ khek-koan (客觀) ê sū-si̍t, sī kan-ta sió-sò͘, ū lêng-gán ê lâng chiah khoàⁿ oē tio̍h, sio̍k tī chú-koan (主觀) ê hoàn-éng (幻影) nā-tiāⁿ. Chóng-sī tek-khak m̄-sī án-ni, chiàu Pó-lô só͘ kóng ū gō͘-pah goā lâng siâng-sî khoàⁿ-tio̍h.

Khoàⁿ-tio̍h hit-khoán chòng-giâm ê kong-kéng, sīm-chì chhin-chhiūⁿ chiūⁿ kàu Thian-tông, lêng-kài kap bu̍t-chit-kài hoà-choè chi̍t ê só͘-kám. Cha̍p-it ê ha̍k-seng pài tī I ê kha-ē, －lé-pài, chēng thiaⁿ, hoaⁿ-hí, chiam-hoé; sim-koaⁿ tīⁿ that-that! Tī hit ê sî-chūn Chú khui I ê kim-chhuì hoat-chhut tāi-bēng kóng, “Thiⁿ-téng toē-ē ê koân í-keng lóng-chóng hō͘ goá. Só͘-í lín tio̍h khì chio bān peh-sìⁿ lâi choè ha̍k-seng, kā i kiâⁿ soé-lé, hō͘ in kui tī Pē, Kiáⁿ, Sèng Sîn ê miâ; kìⁿ-nā goá só͘ ū bēng-lēng lín ê, tio̍h kà-sī in siú; koh goá ji̍t-ji̍t kap lín tī teh, kàu sè-kan ê lō͘-bé”.

Chú chāi-sè ê sî, I ê thoân-tō ê khu-he̍k kan-ta sī tī Iû-thài kok; chóng-sī Chú chhe i ê ha̍k-seng, bēng-lēng--in kóng, －”m̄-thang khì īⁿ-pang lâng ê lō͘, iā m̄-thang ji̍p Sat-má-lī-a ê koe-chhī, lēng-khó͘ khì chhē Í-sek-lia̍t ke sit-lo̍h ê iûⁿ”.

Nā-sī giâu-gî Chú ê koh-oa̍h beh cháiⁿ-iūⁿ lâi soat-bêng sè-kài thoân-tō ê khí-goân ah! Tuì hit-tia̍p kàu taⁿ Chú m̄-bat chhú-siau I ê bēng-lēng.

Ū lâng m̄-jīn Chú ê koh-oa̍h, lâi soat-bêng sè-kài thoân-tō ê tōng-ki kóng,－Chú sí liáu-āu, ha̍k-seng in-uī ū hit-khoán sìn-gióng, sìn Sîn sī bān-bîn ê Pē, koh-chài bān-bān sī hiaⁿ-tī; só͘-í chū-jiân in chiū khì piàn thiⁿ-ē thoân hok-im.

Chit-khoán ê soat-bêng si̍t-chāi sī bû-sī tng-sî ê si̍t-chêng, lâi lām-sám phah-sǹg ê. Siat-sú Chú nā bô koh-oa̍h, chiah ê sit-bōng, lo̍k-tám ê ha̍k-seng, sè-kài thoân-tō m̄-bián kóng, chiū Iû-thài kok-lāi ê thoân-tō, tō bī-pit-jiân oē sêng-kong.

I. Sèng-lī ê pì-koat.

Bô ha̍k-būn ê thó-hî lâng, choh-sit lâng, cháiⁿ-iūⁿ oē tit-thang sêng-kong tī sè-kài thoân-tō ah? Ū sím-mi̍h pì-koat, tuì sím-mi̍h tōng-le̍k, in chiâⁿ-choè hiah-nih ióng-kám ê tò͘-sū? Tû-khí in ê sìn-gióng kap jia̍t-sim, in bô ū toà sím-mi̍h bú-khì, lâi cheng-ho̍k chit ê sè-kan.

Kau-thong put-piān ê tng-sî, soaⁿ ê kan-lân, chuí ê lô͘-khó, īⁿ-pang lâng m̄-bián kóng, chiū pún-kok ê lâng tō beh pek-hāi, beh khoàⁿ-khin; siōng-chhiáⁿ bô lú-huì, in án-cháiⁿ-iūⁿ oē tit-thang toā sêng-kong, toā sèng-lī?!!

Hit ê pì-koat?:－

(1) Phài-khián Chú ê koân-ui.

In m̄-sī ko͘-toaⁿ phiau-jiân chhut-khì, iā m̄-sī choē-choē lâng chham-siông liáu ê kiat-kó, lâi phài-khián. Chhe in khì ê sī lêng-kài ê ông, chiáng thiⁿ-ē toā-koân ê Bí-sài-a lah! Chhin-ba̍k khoàⁿ-kìⁿ i êng-kng-siōng ê toā Kiù-chú, chiū-sī tì Pē niá-siū chū-jiân kài, lêng-kài it-chhè ê koân--ê, chhin-sin jīm-bēng--ê, phài-khián--ê, só͘-í chiah ū la̍t lah!! Só͘-í in ê bīn-chêng, bô soaⁿ iā bô hái lah! In só͘ kàu ê só͘-chāi bô m̄ tit-tio̍h sèng-lī, ok-kuí bô m̄ cháu chhut, phoà-pīⁿ bô m̄ i-hó. Chhin-chhiūⁿ án-ni Siōng-tè ê kok tit-tio̍h hui-siông ê sè-le̍k lâi khui-khoah.

(2) Lîm-chāi ê iok-sok.

“Kàu sè-kan ê boa̍t-ji̍t goá beh kap lín saⁿ-kap tī-teh”. Si̍t-chāi thang kiaⁿ ê iok-sok! In in-uī choa̍t-tuì sìn-nāi chit ê iok-sok, só͘-í tuì hia ū siⁿ-chhut kî-koài ê khuì-la̍t.

oa̍h ê Chú put-sî kap in tī-teh!

Bô lī-khui in!

Sî-siông kau-thong!

Sèng-Sîn ê chù-ak!

“Lâng nā tī goá, goá nā tī in, teh-beh kiat choē-choē ê ké-chí.” Chho͘-tāi sìn-chiá ê sêng-kong, bô m̄-sī lóng tuì chit ê sìn-gióng lâi--ê.

II. Ki-tok-tô͘ phāu-hū （抱負）

Ui-su-lé Iok-hān kóng, sè-kài sī i ê kàu-khu. Ki-tok-tô͘ ún-tàng ū khǹg chit-khoán ê phāu-hū chiah tio̍h. In ê thoân-tō, bô hun-pia̍t lāi, goā-kok, in siū chhe-khián, chiū án-ni khí-sin, chiàu só͘ iau-kiû kàu ta̍k só͘-chāi thoân hok-im, siūⁿ Chú ê tāi-bēng, khoàⁿ sè-kan choè chi̍t-ke, eng-kai tio̍h chiong sè-kan choè bú-tâi lâi hùn-chiàn lah! Só͘-í m̄-thang uī-tio̍h sió-sió ê kàu-khu lâi saⁿ-chíⁿ lah!

III. Siáⁿ-sū thoân-tō sim oē tun-khì?

Kūn-sî Au-bi ê Ki-tok-tô͘ ê tiong-kan, ū ê chú-tiuⁿ Goā-kok thoân-tō ê bô khiàm-kheh, kóng,－Tang-iûⁿ chu-kok, tuì pí-kàu chong-kàu-ha̍k-siōng khoàⁿ, ū put-chí chiâⁿ mi̍h ê chong-kàu tī-teh, siōng-chhiáⁿ tō-tek ū teh si̍t-hêng, só͘-í m̄-bián thoân Ki-tok kàu tī hit só͘-chāi. Si̍t-chāi Tang-iûⁿ thang kóng sī chong-kàu ê pún-soaⁿ, iáu-kú tio̍h khiàm-ēng Ki-tok-kàu!!

Tio̍h thoân koh-oa̍h, hiān-chāi ê Iâ-so͘. I m̄-sī kàu-lí, iā m̄-sī kàu-hùn, I sī hiān-chāi teh oa̍h ê la̍t lah, ê oa̍h-miā lah! Chit-khoán ê oa̍h-miā, Jû-kàu bô, Sîn-tō mā bô, Hu̍t-kàu mā-sī bô. M̄-nā Tang-iûⁿ, Se-iûⁿ iā sī pîⁿ-pîⁿ tio̍h thoân-pò chit ê sîn-pì.

Thoân-tō m̄-sī beh thoân pò kàu-phài, kàu-hoē, kàu-lí á-sī gî-sek; kan-ta ka-kī thé-giām (體驗) chit ê oa̍h-miā, ēng i ê seng-khu, chiong chit ê la̍t thoân hō͘ pa̍t-lâng jî-í! Lâng nā bô kái chit ê ì-gī, chiū boē tit thang thoân-tō lah! Sui-bóng tit-tio̍h kuí-nā chheng lâng lâi niá soé-lé, iáu-kú boē kóng tit sī thoân-tō, sī khok-tiong chū-phài ê sè-le̍k jî-í, chè-chō sìn-chiá nā-tiāⁿ. Ah, tio̍h pàng-sak Ki-tok-kàu lâi kui Ki-tok lah!!

Khîⁿ oa̍h Chú lah!! Kàu-sè teh-beh it piàn!!

Eng-kok bó͘ toā soat-kàu ka teh kóng,－ “Siā-hoē chai-hō ê kun-goân sī tuì tī chong-kàu siōng ê poē-sìn (背信) lâi--ê, só͘-í bô tû-khì hit ê goân-in, boē-oē siau-bia̍t hit ê kiat-kó……Só͘-í tńg-khì chhē Siōng-tè! Che sī hiān-tāi kàu-hoē kap soat-kàu-chiá ê kéng-kò (警告) lah!

Tāi-seng tńg-khì chhē Sîn, jiân-āu chiah hoê-hok chèng-tī siōng ê kái-hòng kap siā-hoē-siōng ê chhù-sū lah!!”

Lán tio̍h suî-sî tńg-khì chhē oa̍h ê Sîn, koh-oa̍h ê Kiù-chú, thang koh tit-tio̍h sin ê hi-bōng kap sin ê goân-khì, thang koh si̍t-chāi chìn-hêng sè-kài thoân-tō ê toā sú-bēng, chiah ū ha̍h Chú ê ì-sù.

漢羅（Ùi原文改寫）

世界教化的使命。

若讀馬太二十八章最後的記事，就通看著復活的主佇加利利湖邊的一个小山頂，親身出現予伊的學生看，紲將世界教化的大命予--in。

耶穌傳命令的山，無tú-tú知是啥物山，kiám-chhái是san-siōng說教的山；保羅佇哥林多前書第十五章六節所講「閣一擺出現予五百外的兄弟siâng-時看見」，無定著是siâng這个時。

抹大拉的馬利亞佮別的馬利亞佇墓前看見主的時，主講，「莫得驚，」去報我的兄弟，kah in去加利利，佇遐欲看見我。」kiám-chhái佇加利利，有比驢太較濟共鳴者佇teh 的因端。除去猶太以外十一个學生攏轉去佇遐見主。

有人講主的復活，毋是一般客觀的事實，是kan-ta小數，有靈眼的人才看會著，屬佇主觀的幻影 nā-tiāⁿ。總是的確毋是按呢，照保羅所講有五百外人siâng時看著。

看著彼款壯嚴的光景，甚至親像上到天堂，靈界佮物質界化做一个所感。十一个學生拜佇伊的跤下，－禮拜、淨聽、歡喜，chiam-hoé；心肝滇窒窒！佇彼个時陣主開伊的金喙發出大命講，「天頂地下的權已經攏總予我。所以恁著去招萬百姓來做學生，共伊行洗禮，予in歸佇爸、囝、聖神的名；見若我所有命令恁的，著教示in守；閣我日日佮恁佇teh，到世間的路尾」。

主在世的時，伊的傳道的區域 kan-ta是佇猶太國；總是主差伊的學生，命令--in講，－「毋通去異邦人的路，也毋通入撒馬利亞的街市，寧可去揣以色列家失落的羊」。

若是僥疑主的復活欲怎樣來說明世界傳道的起源ah！對彼tia̍p到今主毋捌取消伊的命令。

有人毋認主的復活，來說明世界傳道的動機講，－主死了後，學生因為有彼款信仰，信神是萬民的爸，閣再慢慢是兄弟；所以自然in就去遍天下傳福音。

這款的說明實在是無視當時的實情，來lām-sám拍算的。設使主若無復活，遮个失望，lo̍k-tám 的學生，世界傳道毋免講，就猶太國內的傳道，tō未必然會成功。

I、勝利的祕訣。

無學問的討魚人、作穡人，怎樣會得通成功佇世界傳道ah？有啥物祕訣，對啥物動力，in成做遐爾勇敢的鬥士？除去in 的信仰佮熱心，in無有帶啥物武器，來征服這个世間。

交通不便的當時，山的艱難，水的勞苦，異邦人毋免講，就本國的人tō欲迫害，欲看輕；尚且無旅費，in按怎樣會得通大成功，大勝利？！！

彼个祕訣？：－

(1)派遣主的權威。

In毋是孤單飄然出去，也毋是濟濟人參詳了的結果，來派遣。差in去的是靈界的王，掌天下大權的彌賽亞lah！親目看見伊榮光上的大救主，就是對爸領受自然界、靈界一切的權--的，親身任命--的，派遣--的，所以才有力lah！！所以in 的面前，無山也無海lah！In所到的所在無毋得著勝利，惡鬼無毋走出，破病無毋醫好。親像按呢上帝的國得著非常的勢力來開闊。

(2) 臨在的約束。

「到世間的末日我欲佮恁saⁿ-kap佇teh」。實在通驚的約束！In因為絕對信賴這个約束，所以對遐有生出奇怪的氣力。

活的主不時佮in佇teh！

無離開in！

時常交通！

聖神的chù-ak！

「人若佇我，我若佇in，teh欲結濟濟的果子。」初代信者的成功，無毋是攏對這个信仰來--的。

II、基督徒抱負

衛斯理約翰講，世界是伊的教區。基督徒穩當有囥這款的抱負才著。In 的傳道，無分別內、外國，in受差遣，就按呢起身，照所要求到逐所在傳福音，想主的大命，看世間做一家，應該著將世間做舞台來奮戰 lah！所以毋通為著小小的教區來saⁿ-chíⁿ lah！

III、啥事傳道心會tun去？

近時歐美的基督徒的中間，有的主張外國傳道的無欠缺，講，－東洋諸國，對比較宗教學上看，有不止成物的宗教佇teh，尚且道德有teh實行，所以毋免傳基督教佇彼所在。實在東洋通講是宗教的本山，iáu-kú著欠用基督教！！

著傳復活，現在的耶穌。伊毋是教理，也毋是教訓，伊是現在teh活的力lah，的活命lah！這款的活命，儒教無，神道嘛無，佛教嘛是無。毋但東洋，西洋也是平平著傳報這个神秘。

傳道毋是欲傳報教派、教會、教理抑是儀式；kan-ta家己體驗這个活命，用伊的身軀，將這个力傳予別人而已！人若無解這个意義，就未得通傳道lah！雖罔得著幾若千人來領洗禮，iáu-kú袂講得是傳道，是擴張自派的勢力而已，製造信者nā-tiāⁿ。Ah，著放sak基督教來歸基督lah！！

擒活的主lah！！教勢 teh欲一變！！

英國某大說教家 teh講，－ 「社會災禍的根源是對佇宗教上的背信來--的，所以無除去彼个原因，袂會消滅彼个結果……所以轉去揣上帝！這是現代教會佮說教者的警告 lah！

代先轉去揣神，然後才回覆政治上的解放佮社會上的次序lah！！」

咱著隨時轉去揣活的神，復活的救主，通閣得著新的希望佮新的元氣，通閣實在進行世界傳道的大使命，才有合主的意。