婦女tháu-pàng
Hū-lú tháu-pàng
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 郭水龍 Keh Chuí-lêng |
| 卷期 | 芥菜子 |
| 卷期 | 第 4 號 |
| 日期 | 1926/5 |
| 頁數 | 5-6 |
白話字（原文數位化）
Hū-lú tháu-pàng
Hiān-sî lâm-lú pêng-téng ê gī-lūn, m̄-nā tī siā-hoē-siōng soan-thoân tē-uī, kàu-io̍k. koân-lī, pêng-téng; chiū tī lán kàu-hoē lāi koh-khah tio̍h tāi-seng khai-hòng; in-uī lâm-lú pêng-téng sī jîn-luī tâng-hióng ê hok-khì.
-
Hū-lú ê tē-uī. Hū-lú ê sèng siū lâm-sèng ap-pek, hit ê le̍k-sú ū 3000 goā nî; nā-sī khe-khó siā-hoē ha̍k, kó͘-chá ê siā-hoē ēng lú-sèng choè chú-cháiⁿ, chiū bú-hē (母系) ê sî-tāi, tng-sî só͘ siⁿ ê kiáⁿ-jî chí-chai ū lāu-bú, m̄-chai ū lāu-pē; in-uī lāu-pē kui-nî chhut-goā, kiáⁿ-jî hán-tit kìⁿ i ê bīn; lāu-bú 10 ge̍h-ji̍t hoâi-thai, 3 nî kú chhī-lin, bô chi̍t-sî lī lāu-bú, lāu-pē bô tam-tng chek-jīm só͘-í khah m̄-bat3--i . āu-lâi ke-lāi lâng ná choē, hū-jîn lâng in-uī seng-io̍k ê koan-hē, boē-oē chhut-goā thàn chia̍h; it-khài só͘ khiàm-ēng ê chia̍h chhēng lóng tuì tiōng-hu lâi, án-ni khó-lîn ê hū-jîn-lâng sit-lo̍h to̍k-li̍p ê khuì-la̍t ; chiū chiong bú-hē(母系) piàn-choê hū-hē(父系); tuì chia chiām-chiām sit-sè, choè chiâⁿ chi̍t-ê bô hêng ê kì-seng-thâng, chhut-chāi lâng thún-ta̍h, koh chhin-chhiūⁿ chi̍t-chéng bô oa̍h-khì ê sán-jî ki-khì, chhut-chāi lâng sú-iōng; só͘-í kó͘-chá kóng lú-chú tio̍h thàn lâng, chāi-ka thàn lāu-pē, chhut-kè thàn tiōng-hu, tiōng-hu sí thàn kiáⁿ; koh-chài sí bó͘ ang koh chhoā sī tio̍h, sí ang, bó͘, boē oē koh kè-tit, tio̍h kap ang saⁿ-kap sí, bô sí kiò-choè bī-bông-jîn; nā koh kè chiū sī sit-chiat, án-ni khoàⁿ hū-jîn-lâng ê tē-uī kē chhin-chhiūⁿ lô͘-pī.
-
Hū-lú ê koân-lī. Chiàu lé-kì(禮記) kóng, lâm-lú bô chham-chhap chē, bô siâng saⁿ-kè, bô siâng chha-soe bīn-kun; bô siū-siū óng-lâi; só, chek m̄ thang saⁿ-kap kóng oē; goā-bīn ê oē m̄ thang ji̍p lâi lāi-bīn, lāi-bīn ê oē m̄ thang chhut goā-bīn. Í-keng kè-chhut, bô sū-kò͘ boē sái tò khì goā-ke; nā tò-tńg goā-ke boē sái kap hiaⁿ-tī tâng toh chia̍h; sàng lâng-kheh m̄ thang chhut kàu mn̂g-goā; hiaⁿ-tī khì, chhut-lâi kìⁿ hiaⁿ-tī tio̍h tī hō͘-tēng lāi. Chhut mn̂g tio̍h ng-bīn; mî-sî kiâⁿ-lō͘, tio̍h tiám-teng, teng-hé sit, boē sái koh kiâⁿ. Hū-jîn-lâng siū chit-hō po̍k-thāi ê khí-tiám, sī iá-bân ê sî-tāi lâm-lú bô kàu-io̍k, bô tì-sek, bô tek-hēng, siâ-îm ê lâng, hòng-chhiòng su-io̍k. Sèng-jîn kóng hū-lú sī phái, toa̍t hū-jîn ê koân-lī, ēng ta̍k-hāng kā i hoân-uî; khoàⁿ hū-lú chhin-chhiūⁿ kuí-koài, to̍k-choâ; kìm tī pâng-keng chhin-chhiūⁿ koaiⁿ ti koaiⁿ gû; hō͘ i bô chhut goā-bīn chi̍t-pō͘; bān put-tek-í tio̍h chhut-goā, ia̍h tio̍h jia-khàm i ê hī kap ba̍k, m̄ thang thiaⁿ m̄ thang khoàⁿ; Chí-ū tio̍h pó cheng-chiat; bô chū-iû bô koân-lī. Si-jîn Tiàu Lâm-to-lō͘ kóng chiong lú-chú kìm tī pâng-keng sī tē-it hó ê kè.
-
Hū-lú ê kàu-io̍k. Kó͘-chá sī bô tha̍k-chheh ê kàu-io̍k. Hū-lú 10 hè í-āu chiū koaiⁿ tī chhù-lāi, kà i chè moâ-toē, pháng si-kián, choè i-ho̍k, o̍h chè-lé. M̄ hō͘ i tha̍k-chheh ê in-toaⁿ, sī kiaⁿ-liáu khoàⁿ îm-su, siáu-soat, lâi piàn-oāⁿ i ê tek-hēng. Bô kìm-in phái-chheh, hoán-tńg to̍k-hāi hu-lú ê ní-bo̍k.
-
Hū-lú ê tháu-pàng, Téng-bīn só͘-lūn sī bē léng-tâi í-chêng 3000 nî ê le̍k-sú, hū-lú siú phái khoán-thāi ê chhám-chōng. 31 nî lâi Tâi-oân kàu-io̍k lâm-lú pêng-téng; koân-lī khai-pàng; tē-uī the̍h-koâiⁿ chiām-chiām tit-tio̍h chū-iû chū-chú ê koân-lī. Lūn tī kàu-hoē ê hū-lú ê hēng-hok, Lâm-pak ū Ko-téng lú-o̍h, Hū-o̍h; iā ū hū-lú ka-kī chhòng-siat Lú-soan-tō-hoē choè siat-kàu 50 nî ê kì-liām; keng-kè ê hāu-kó put-chí hó thiaⁿ; iā Lâm-pō͘ kin-nî iah ū lâng thê-gī Sîn-ha̍k-hāu lâm-lú kiōng-hak2. Chêng-nî Tāi-hoē ū chún siat lú chip-sū, kin-nî Tāi-hoē, chún siat lú tiúⁿ-ló͘. Í-keng chún lú tiúⁿ-ló chiū-sī kap lâm tiúⁿ-ló pîⁿ-téng oē hù Tok-hoē, oē hù Tiong-hoē, oē hù Tāi-hoē, choè gī-oân ū gī-koat-koân . án-ni hū-lú tit-tio̍h toā khai-pàng. Kiám-chhái āu-lâi oē kàu ū lú bo̍k-su iā káⁿ. Che sī chiân-tô͘ kàu-hoē hū-lú ê toā hēng-hok.
Kín siá kuí-jī kā kok-uī ko͘, chí-bē khèng-chiok chiong-lâi lú-kài toā hoat-tián tī Thian-kok.
漢羅（Ùi原文改寫）
婦女tháu-pàng
現時男女平等的議論，毋但佇社會上宣傳地位、教育、權利、平等；就佇咱教會內閣較著代先開放；因為男女平等是人類同享的福氣。
1、婦女的地位。婦女的性受男性壓迫，彼个歷史有3000外年；若是稽考社會學，古早的社會用女性做主宰，就母系的時代，當時所生的囝兒只知有老母，毋知有老爸；因為老爸規年出外，囝兒罕得見伊的面；老母10月日懷胎，3年久飼奶，無一時離老母，老爸無擔當責任所以較毋bat--伊。後來家內人ná 濟，婦人人因為生育的關係，袂會出外趁食；一概所欠用的食穿攏對丈夫來，按呢可憐的婦人人失落獨立的氣力；就將母系變做父系；對遮漸漸失勢，做成一个無形的寄生蟲，chhut-chāi人thún踏，閣親像一種無活氣的產兒機器，chhut-chāi人使用；所以古早講女子著趁人，在家趁老爸，出嫁趁丈夫，丈夫死趁囝；閣再死某嗡閣娶是著，死翁，某，袂會閣嫁得，著佮翁saⁿ-kap死，無死叫做未亡人；若閣嫁就是失節，按呢看婦人人的地位低親像奴俾。
2、 婦女的權利。照禮記講，男女無參插坐，無siâng 衫架，無siâng 才柴梳面巾；無授受往來；嫂、叔毋通saⁿ-kap講話；外面的話毋通入來內面，內面的話毋通出外面。已經嫁出，無事故袂使倒去外家；若倒轉外家袂使佮兄弟同桌食；送人客毋通出到門外；兄弟去，出來見兄弟著佇戶碇內。出門著掩面；暝時行路，著點燈，燈火熄，袂使閣行。婦人人受這號薄待的起點，是野蠻的時代男女無教育、無智識、無德行、邪淫的人，放縱私慾。聖人講婦女是歹，奪婦人的權利，用逐項共伊藩圍；看婦女親像鬼怪、毒蛇；禁佇房間親像關豬關牛；予伊無出外面一步；萬不得已著出外，也著遮蓋伊的耳佮目，毋通聽毋通看；只有著保貞節；無自由無權利。詩人Tiàu Lâm-to-lō͘講將女子禁佇房間是第一好的計。
3、 婦女的教育。古早是無讀冊的教育。婦女10 歲以後就關佇厝內，教伊製麻袋、紡絲繭、做衣服、學祭禮。毋予伊讀冊的因端，是驚了看淫書、小說，來變換伊的德行。無禁in 歹冊，反轉毒害婦女的耳目。
4、 婦女的 tháu-pàng，頂面所論是未領台以前3000年的歷史，婦女受歹款待的慘狀。31年來台灣教育男女平等；權利開放；地位提懸漸漸得著自由自主的權利。論佇教會的婦女的幸福，南北有高等女學、婦學；也有婦女家己創設女宣道會做設教50年的記念；經過的效果不止好聽；也南部今年也有人提議神學校男女共學。前年大會有准設女執事，今年大會，准設女長老。已經准女長老就是佮男長老平等會赴獨會，會赴中會，會赴大會，做議員有議決權。按呢婦女得著大開放。Kiám-chhái後來會到有女牧師也敢。這是前途教會婦女的大幸福。
緊寫幾字共各位ko͘，姊妹慶祝將來女界大發展佇天國。