讀報所感
THA̍K PÒ SÓ͘ KÁM
文獻資訊
項目 | 資料 |
---|---|
作者 | 潘金聲 Phoaⁿ Kim-seng |
卷期 | 芥菜子 |
卷期 | 第 2 號 |
日期 | 1925/10 |
頁數 | 32-34 |
白話字(原文數位化)
THA̍K PÒ SÓ͘ KÁM
Tha̍k kuì pò “Koà-chhài-chí” ê chhòng-khan-hō, lāi-iông hong-hù, koh ū tin-tin iú-kî; chin siū kám-kek!
Tiong-kan tha̍k tio̍h Tân Khe-chùn Tân Hong-pún jī-uī ló sian-seng ê bûn-hoat bē-bián-tit chin tông-chêng. Jī-uī sian-seⁿ uī-tio̍h Kàu-hoē tuì chong kàu kàu-io̍k chit hong-biān ê koan-liām chin hi-bî koh iù-tī, chin-chiàⁿ tū hò͘ bān-tn̄g ê khì-iām, bô m̄-sī beh hō͘ kàu-hoē tuì Chong-kàu kàu-io̍k kap soan-kàu ê ki-koan ū pêng-téng ê thài-tō:
Hō͘-lâi nā kó͘-jiân tit-tio̍h Tong-kio̍k chu-uī, Bo̍k-su, Thoân-tō-su ki̍p Tióng-chip hoē-iú ê chàn-sêng si̍t-si, chiū m̄-nā Pak-pō͘, Lâm-pō͘ ê kàu-hoē iā si̍t-chāi oē ke-thiⁿ toā-toā ê hēng-hok. Lán ê chong kàu kàu-io̍k keng-êng si-siat ê bêng-chheng chiū-sī hō-chò chú-ji̍t-o̍h á-sī Ji̍t-iāu ha̍k-hāu; siūⁿ hit ê ì-sù, lóng bô piáu-bêng sī kan-ta teh kà gín-ná ê tāi-chì, án-ni toā lâng káⁿ iā ū chāi lāi chiah tio̍h. Khó-sioh lán Tâi-oân Pak-pō͘ á-sī Lâm-pō͘ kàu-hoē ê hiaⁿ-tī chí-moē, chin-chiàⁿ lia̍h chú-ji̍t-o̍h sī kan-ta teh kà gín-ná ê lō͘-ēng nā-tiāⁿ. Tuì án-ni nā chio 20 hoè kàu 40 hoè ê lâng lâi tha̍k Chú-ji̍t-o̍h, in chiū beh uì kiàn-siàu, teh-sî in í-keng chhoā bó͘ kè-ang, seⁿ-kiáⁿ, phō sun lah. 40 hoè kàu 60 hoè chiū koh-khah teh-sî in í-keng lāu, chhàu-hī lâng, ba̍k-chiu hoe, tòng-bē tiâu, ûn-ûn. uī-tio̍h án-ni kok kàu-hoē chú-ji̍t-o̍h ê tong-kio̍k chiá sim léng, khah m̄-káⁿ kiông-chè lâi kó͘-bú sêng-liân--ê lâi tha̍k chú-ji̍t-o̍h; tì-kàu lán Tâi-oân kàu-hoē thóng-kè 20 hoè í-siōng ê chú-ji̍t-o̍h ha̍k-seng chió-sò͘. Tuì chit-khoán ê chêng-hêng, bē-bián-tit toā-toā si̍t-lo̍h siat chú-ji̍t-o̍h ê toā bo̍k-tek, hō͘ chú-ji̍t-o̍h bē-tit thang oân-boán kái-koat. Chit-ê goân-in toā-pō͘ hūn sī tuì sìn-chiá iáu-bē lí-kái chú-ji̍t-o̍h ê si-siat kap ta̍k-lâng ê sìn-gióng seng-oa̍h ū sím-mi̍h bi̍t-chhiat ê koan-hē á-bô?
Taⁿ phì-jū bó͘ lâng chai nn̄g-châng chhiū lâi kóng, chi̍t châng toā châng, koh chi̍t châng sī sè-châng--ê. Hit-ê lâng chū-jiân tio̍h tì-ì chiàu-kò͘ ak-chuí chiah ē-oa̍h. Koh m̄-nā án-ni hit nn̄g-châng tio̍h pêⁿ-pêⁿ ē chia̍h chuí-hun khì chia̍h khah thò-tòng. Sè-châng--ê ū ak-chuí koah ē chia̍h chuí, chū-jiân i chiū ē ná-toā, koh hit ê toā sī kian-kò͘ ióng-chòng, kham-tit toā-hong, iām-ji̍t ê chhoe-pha̍k. Nā-sī hit ê toā-châng--ê kiám-chhái ak kiám-chhái bô ak, chóng-sī lóng bô chia̍h chuí, chū-jiân i chiū pāi-kin, ná-lian ná ko͘-tâ khì, án-ni ún-tàng bē kham-tit toā hong iām-ji̍t ê chhoe-pha̍k. Toā-hong chit-ē chhoe, iām-ji̍t chit-ē pha̍k, ún-tàng liām-piⁿ tó-hoāi, koh hit ê tó-hoāi sī siōng-tiōng--ê. Siāng chit ê lí-khì kàu-io̍k toā lâng kap gín-ná ū pêⁿ-pêⁿ pit-iàu sī bêng. Gín-ná tio̍h kàu-io̍k, chóng-sī toā lâng koh-khah tio̍h; gín-ná tio̍h gián-kiù, toā lâng kiám m̄-bián mah? Toā-lâng tī siā-hoē sū-bū chē, tāi-chì loān-cha̍p, só͘ tú-tio̍h ê kéng-gū chióng-chióng, nā bô kàu-gia̍h chong-kàu kàu-io̍k ê poê-iúⁿ lâi bat chin-lí, lâi chò i it-seng tì-khòng, bān-hāng pháiⁿ goân-tōng-te̍k, kiám bē gō͘-liáu i it-seng sìn-gióng ê an-lo̍k kap si̍t-lo̍h i chiong-lâi ê tit kiù mah? Só͘-í bô lūn sêng-jîn iù-chíⁿ chhim-bêng chai kàu io̍k sī kap lán chhin-chhiūⁿ ang-bó͘ chhin-bi̍t ê koan-hē. Lâng nā bô kàu-io̍k sī chhin-chhiūⁿ bô bó͘, lâng nā bô bó͘ chiū chú-pn̄g, sé-saⁿ, pó͘-thīⁿ, chū-jiân chin kan-lân. iū-koh lâng tiàm chit sè-kan, ai beh bat bān-hāng sū-lí, á-sī beh hoat-kiàn bān-hāng sū-bu̍t, thâu chi̍t tiâu lō͘ chiū-sī kàu-io̍k.
Kàu-hoē ài beh toā heng-khí, kàu-gia̍h ê jîn-châi, hoat-kiàn kàu hoē ê toā bo̍k-tek, lâi kam-goān hi-seng uī-tio̍h Ki-tok lâi lâu-hoeh, hō͘ kàu-hoē kian-kò͘ chhiong-si̍t, khok-chhiong Ki-tok-kàu tī Tâi-oân, thâu chi̍t pō͘ sī tio̍h chong-kàu kàu-io̍k, ê phó͘-ki̍p. Nā bô án-ni sī kui tī khang-khang.
Goān lia̍t-uī hiaⁿ-tī chí-moē, Siōng-tè chiok-hok, seng-khu ióng-kiāⁿ, cheng-sîn kiān-khong, ba̍k-chiu kim, hī-khang lāi, ū chì-khì; suî-lâng ài beh sêng-siū kàu-io̍k chiū thang chō-chiū kò-jîn sìn-tek ke-thiⁿ, sìn-gióng thò-tòng ji̍t-āu kàu Thian-tông.
漢羅(Ùi原文改寫)
讀報所感
讀貴報「芥菜子」ê創刊號,內容豐富,koh有津津有奇;真受感激!
中間讀著陳溪圳陳芳本兩位老先生ê文法袂免得真同情。二位先生為著教會對宗教教育這方面ê觀念真稀微koh幼稚,真正tū戽萬丈ê氣焰,無毋是欲予教會對宗教教育kap宣教ê機關有平等ê態度:
後來若果然得著當局諸位、牧師;傳道師及長執會友ê贊成實施,就毋若北部、南部ê教會也實在會加添大大ê幸福。咱ê宗教教育經營施設ê名稱就是號做主日學á是日曜學校;想彼个意思,攏無表明是干但teh教囡仔ê代誌,按呢大人敢也有在內chiah著。可惜咱台灣北部á是南部教會ê兄弟chí-mōe,真正掠主日學是干但teh教囡仔ê路用若定。對按呢若招20歲到40歲ê人來讀主日學,in就欲畏見笑,推辭in已經娶某嫁翁、生囝、抱孫lah。40歲到60歲就koh-khah推辭in已經老、臭耳人、目睭花、擋袂稠,云云。為著按呢各教會主日學ê當局者心冷,khah毋敢強制來鼓舞成年--ê來讀主日學;致到咱台灣教會統計20歲以上ê主日學學生少數。對這款ê情形,袂免得大大失落設主日學ê大目的,予主日學袂得thang完滿解決。這個原因大部份是對信者猶未理解主日學ê施設kap逐人ê信仰生活有啥物密切ê關係á無?
Taⁿ譬喻某人栽2叢樹來講:一叢大叢,koh一叢是細叢--ê。彼个人自然著致意照顧沃水chiah會活。Koh毋若按呢彼2叢著平平會食水分去食khah妥當。細叢--ê有沃水koah會食水,自然伊就會ná大,koh彼个大是堅固勇壯,堪得大風、焰日ê吹曝。若是彼个大叢--ê kiám-chhái沃kiám-chhái無沃,總是攏無食水,自然伊就敗根,ná-lian ná枯焦去,按呢穩當袂堪得大風焰日ê吹曝。大風這下吹、焰日這下曝,穩當連鞭倒壞,koh彼个倒壞是傷重--ê。Siāng這个理去教育大人kap囡仔有平平必要是明。囡仔著教育,總是大人koh-khah著;囡仔著研究,大人kiám毋免mah?大人佇社會事務坐,代誌亂雜,所拄著ê境遇種種,若無夠額宗教教育ê培養來識真理,來做伊一生抵抗,萬項歹原動的,kiám袂誤了伊一生信仰ê安樂kap失落伊將來ê得救mah?所以無論成人幼嫩深明知教育是kap咱親像翁某親密ê關係。人若無教育是親像無某,人若無某就煮飯、洗衫、補紩,自然真艱難。又koh人踮這世間,ai欲識萬項事理,á是欲發見萬項事物,頭一條路就是教育。
教會ài欲大興起,夠額ê人才,發見到會ê大目的,來甘願犧牲為著基督來流血,予教會堅固充實,擴充基督教佇台灣,頭一步是著宗教教育,ê補及。若無按呢是歸佇空空。
願列位兄弟姊妹,上帝祝福,身軀勇健,精神健康,目睭金、耳孔利,有志氣;隨人ài欲承受教育就thang造就個人信德加添,信仰妥當日後到天堂。