論祈禱Ê要緊
LŪN KÎ-TÓ Ê IÀU-KÍN
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 陳清義 Tân Chheng-gī |
| 卷期 | 芥菜子 |
| 卷期 | 第 2 號 |
| 日期 | 1925/10 |
| 頁數 | 5-7 |
白話字（原文數位化）
LŪN KÎ-TÓ Ê IÀU-KÍN
Lâng tī chit sè-kan, ū sin-khu, ū lêng-hûn, nn̄g-hāng pîⁿ-pîⁿ iàu-kín. Chit-ê sī lán sìn-chiá só͘ eng-kai chai--ê.
Sin-khu só͘ tio̍h khiàm-ê, chiū-sī chia̍h, chhēng, tiàm; chit 3 hāng í-goā, iáu ū chi̍t hāng koh khah iàu-kín--ê, chiū-sī khong-khì. Chit ê khong-khì kap jîn-seng ū toā koan-hē, tú-tú chhin-chhiūⁿ chuí kap hî ê koan-hē án-ni! Hî lī chuí chiū sí, lâng lī-khui khong-khì iā-sī án-ni; chit-ê sī lâng-lâng só͘ chai-iáⁿ--ê.
Lêng-hûn só͘ tio̍h khiàm-ê, chiū-sī Siōng-tè ê oē, chiū-sī tō, tō, chiū-sī Iâ-so͘; án-ni thang chai Iâ-so͘ kap lán lâng ū koan-hē.
Khong-khì oē iúⁿ-chhī lâng ê seng-khu, hō͘ ho͘-khip lâi thong kàu hì-hú. Iâ-so͘ oē iúⁿ-chhī lâng ê lêng-hûn, hō͘ lâng oá-khò i lâi kî-tó, thang kau-poê Siōng-tè. Só͘-í kî-tó sī choè sìn-tô͘ tē-it iàu-kín ê sū. Sìn-tô͘ nā bô kî-tó, put-tàn boē bêng-pe̍k chin-lí, jî chhiáⁿ oē siū bê-he̍k lâi hām-lo̍h tī guî-hiám. án-ni Sìn-tô͘ tuì chit ê kî-tó ê sū, m̄-thang choè bô iàu-kín. Taⁿ lâi hun kuí-nā khoán, pâi-lia̍t tī ē-té:-
1. Lūn kî-tó ê ì-gī.
Chit ê kî-tó ê ì-gī sī sím-mi̍h?
A. Chàn-bí Siōng-tè. I-hut-só͘ 5: 19. Ū kóng, Tio̍h ēng si, ēng koa, ēng sîn ê hù, chhuì gîm, sim hô lâi o-ló Chú.
B. Kám-siā Chú-un. Ko-lô-se 3: 15-17. ū kóng, Lín chèng-lâng tit-tio̍h tiàu, lóng sī choè chi̍t-thé, tio̍h chhut-la̍t ēng Siōng-tè só͘ siúⁿ-sù ê hô-pêng choè lín sim-sîn ê chú; iā tio̍h kám-siā I ê un.
C. Kî-kiû èng-ún. Iok-hān 14: 16-18. Ū kóng, Goá beh kiû Pē, Pē tek-khak koh chiong pó-huī ê sian-seⁿ siúⁿ-sù lín, kàu-bé kap lín khiā-khí.
D. Sêng-jīn choē-khian. Iok-hān 1:9. ū kóng, Lán nā jīn choē, Siōng-tè kong-gī, kóng chhut chiū kiâⁿ, teh-beh siá-bián lán ê choē, soé-tû lán ê pháiⁿ.
- Lūn kî-tó ê phiau-chún.
Kî-tó ê phiau-chún tio̍h sím-mi̍h khoán?
A. Kiû sià-bián. Má-thài 6:12. ū kóng, Goán sià-bián tek-choē goán ê lâng, kiû sià-bián goán ê choē.
B. Kiû pó-hō͘ Má-thài 6:13. ū kóng, Bo̍h-tit hō͘ goán tú-tio̍h chhì, tio̍h kiù goán chhut-pháiⁿ.
C. Kiû chín-kiù. Má-thài 14:30. ū kóng, Pí-tek chai hong chin thàu chiū kiaⁿ, beh tîm-lo̍h-khì, toā siaⁿ kiò kóng, Chú ah kiù goá.
Lán sè-kan lâng tio̍h kiû Chú chín-kiù iā sī án-ni.
- Lūn kî-tó ê khu-piat.
Kî-tó m̄-nā kan-ta chi̍t khoán nā-tiāⁿ, ū hun-piat kuí-nā khoán.
A. Sim-tó. Chiū-sī tī sim-lāi teh be̍k-tó, bô kóng chhut chhuì.
B. ún-tó. Chiū-sī tī ba̍t-pâng ún-ba̍t teh kî-tó, bô hō͘ lâng khoàⁿ-kìⁿ.
C. Su-tó. Chiū-sī tī ka-têng, chhoā ke-lāi ê gín-ná toā-soè lé-pài kî-tó.
D. Kong-tó. Chiū-sī chū-chi̍p tī pài-tn̂g saⁿ kap choè kî-tó hoē.
E. Te̍k-tó. Chiū-sī tú-tio̍h hui-siông ê sū-kò͘ te̍k-pia̍t ê kî-tó. án-ni thang chai kî-tó m̄-sī chi̍t khoán nā-tiāⁿ.
- Lūn kî-tó ê hoān-uî.
Kî-tó ê hoān-uī boē-oē khu-sok, iā boē-oē chí-hān.
A. Put-lūn toē-tiám. Iâ-so͘ kóng, lín pài Thiⁿ-pē bô lūn chit ê soaⁿ, bô lūn Iâ-lō͘-sat-léng.
B. Put-koán tn̂g té. Nā bô ēng sêng-si̍t lâi kiû, sui-bóng chi̍t kù iā sǹg sī tn̂g.
C. Put-lūn it-sū. Tuì khah khoah lâi kóng, thang thoè kok-ka siā-hoē lâi kî-tó. Tuì khah oe̍h lâi kóng, thang thoè kàu-hoē ka-têng, kò-jîn lâi kî-tó; lóng bô chí-tēng chi̍t-hāng-sū nā-tiāⁿ.
- Lūn kî-tó ê chûn-sim.
Kî-tó m̄-sī ēng chhuì liām nā-tiāⁿ, iā tio̍h ēng sim siūⁿ.
án-ni chûn-sim tio̍h kuí-nā hāng iàu-kín:-
A. Tio̍h hu-sim. Chhin-chhiūⁿ soè-lī tī hn̄g-hn̄g teh khiā, m̄-káⁿ kia̍h-ba̍k, to̍k-to̍k tuî heng, kiû Siōng-tè lîn-bín i.
B. Tio̍h sìn-sim. Sèng-chheh ū kóng, bô sìn boē-oē hō͘ Siōng-tè hoaⁿ-hí.
C. Tio̍h ài-sim. Sèng-keng kóng, tio̍h chīn sim, chīn sèng, chīn ì, chīn la̍t thiàⁿ Chú lí ê Siōng-tè.
D. Tio̍h hoé-sim. Si-phian kì kóng, lí só͘ ài ê chè, chāi tī thòng-choè, ū chit khoán ê sim, tek-khak boē tú-tio̍h khì-sak.
E. Tio̍h hêng-sim. Iâ-so͘ kóng lâng tio̍h siông-siông kî-tó, m̄-thang pîn-toāⁿ. Lán nā chûn chit khoán ê sim lâi kî-tó, Siōng-tè hoaⁿ-hí chiap-la̍p.
- Lūn kî-tó ê hāu-kó.
Tuì kó͘-chá kàu-taⁿ, sìn-tô͘ ê kî-tó, tit-tio̍h hāu-kó sǹg boē-liáu. Taⁿ kú kuí-ê lâi kóng chiū hó.
A. A-pek-lia̍p-hán ê kî-tó, kiù i ê ti̍t-á, chiū-sī kiù Lô-tek chhut Só͘-to-má siâⁿ.
B. Hap-ná ê kî-tó, tit-tio̍h kiáⁿ; chiū-sī siⁿ Sat-bú-ní.
C. Sat-bú-ní ê kî-tó, iâⁿ tuì-te̍k; chiū-sī thâi-iâⁿ Hui-lī-sū lâng.
D. Í-lī-a ê kî-tó, hián Sîn-koân; chiū-sī kiû bô lo̍h-hō͘, kó͘-jiân khóng-hān 3 nî poàⁿ; āu-lâi kiû lo̍h-hō͘ thiⁿ chiū lo̍h ki̍p-sî ê hō͘, chháu-chhâ lóng puh-íN.
Í-siōng chiah ê lâng ê kî-tó lóng ū tit-tio̍h èng-ún. Thang chai Siōng-tè sī iú-kiû pit-èng ê Siōng-tè. Lâng ê kî-tó bô tit-tio̍h hāu-kó, m̄-sī Siōng-tè khoán-thāi lâng phian-su, ài chiap-la̍p kó͘-chá lâng ê kî-tó, lâi bô ài chiap-la̍p hiān-kim ê lâng ê kî-tó. Tek-khak m̄-sī án-ni, sī lán ê kî-tó ū chó͘-gāi tī-teh. Hit ê chó͘-gāi sī sím-mi̍h?
(1) Lâm-sám kiû. Ngá-kok-su ū kóng, lín kiû boē tit-tio̍h sī lâm-sám kiû, thàn su-io̍k ê iân-kò͘,
(2) Bô bêng-pe̍k Chú ê chí-ì. Chhin-chhiūⁿ Ngá-kok Iok-hān kap Chú kàu Sat-má lī-a chi̍t ê hiuⁿ-chng, hia ê lâng m̄ chiap-la̍p, chiū tuì Chú kóng, ài kiû tuì thiⁿ kàng-hé lâi bia̍t in. Chú kóng, Jîn-chú káu m̄-sī beh bia̍t-bô lâng ê sìⁿ-miā, sī beh kiù in.
(3) ài kiû sè-kan ê êng-kng. Chhin-chhiūⁿ Se-pí-thài 2 ê kiáⁿ, i ê lāu-bú kiû Iâ-so͘ chún i nn̄g ê kiâⁿ chē tī lí ê kok ê chó-iū. Chit khoán ê kî-tó boē tit-tio̍h hāu-kó bô kî-koài. Só͘-í láu ê kî-tó m̄-thang chhin-chhiūⁿ chit khoán, tio̍h tû-khì chit khoán ê chó͘-gāi, chiah oē tit-tio̍h hāu-kó.
- Lūn kî-tó ê bô͘-hoān.Thang chhú kuí-nā ê lâi o̍h.
A. Chú kà-sī ha̍k-seng ê kî-tó, Má-thài 6:9-15.
B. Chú ka-kī ê kî-tó. Iâ-so͘ kóng, Pē-ah! chèng-lâng m̄-chai in ê só͘ choè tio̍h sià-bián in. Lô͘-ka 7:6.
C. Sū-thê-hoán ê kî-tó. I kuī-leh toā siaⁿ kiò kóng. Chú-ah! Bo̍h-tit ēng chit ê choē kui tī in. Lô͘-ka 23:34-46.
D. Pó-lô kî-tó. I kóng, in-uī án-ni goá kuī tī lán ê chú Iâ-so͘ Ki-tok ê Pē ê bīn-chêng. Thiⁿ-toē ê choân-ke, in-uī i lâi chheng-ho͘ i ê miâ. Só͘-í goá kî-tó kóng, kiû Pē chiàu i ê pù-ū, ēng i ê sîn siúⁿ-sù lín ê sim ióng-chòng, hō͘ Ki-tok in-uī lín sìn lâi tiàm lín ê sim. Ki-tok ê jîn-ài lâng boē-oē chhek-to̍k, Goān lín an-ún jîn-ài, kun-chhim toē-ki kian-kò͘, chiū kap chiah ê sèng-tô͘ saⁿ-kap bat i ê tn̂g, khoah, koân, chhim, tit-tio̍h Siōng-tè ê chhiong-sēng lâi choè chhiong-sēng.
Goān lán tāi-ke o̍h chiah ê bô͘-iūⁿ lâi-kiâⁿ, chiū kî-tó oē tit-tio̍h èng-hāu.
漢羅（Ùi原文改寫）
論祈禱Ê要緊
人佇這世間，有身軀，有靈魂，兩項平平要緊。這個是咱信者所應該知--ê。
身軀所著欠ê，就是食、穿、踮；這3項以外，猶有一項koh khah要緊--ê，就是空氣。這个空氣kap人生有大關係，拄拄親像水kap魚ê關係按呢！魚離水就死，人離開空氣也是按呢；這個;這個是人人所知影--ê.
靈魂所著欠ê，就是上帝ê話，就是道，道，就是耶穌；按呢thang知耶穌kap咱人有關係。
空氣會養飼人ê身軀，hō͘呼吸來thong到肺腑。耶穌會養飼人ê靈魂，予人倚靠伊來祈禱，thang交陪上帝。所以祈禱是做信徒第一要緊ê事。信徒若無祈禱，不但袂明白真理，而且會受迷惑來陷落佇危險。按呢信徒對這个祈禱ê事，毋thang做無要緊。Taⁿ來分幾若款，排列佇下底：－
1.論祈禱ê意義。
這个祈禱ê意義是啥物？
A.讚美上帝。以弗所5: 19.有講：著用詩、冋砍、用神ê賦，喙吟、心和來呵咾主。
B.感謝主恩。歌羅西3: 15-17.有講：恁眾人得著召，攏是做一體，著出力用上帝所賞賜ê和平做恁心神ê主；也著感謝伊ê恩。
C.祈求應允。約翰14: 16-18.有講：我欲求父，父的確koh將保惠ê先生賞賜恁，到尾kap恁徛起。
D.承認罪愆。約翰1:9.有講：咱若認罪，上帝公義，講出就行，teh欲赦免咱ê罪，洗除咱ê歹。
2.論祈禱ê標準。
祈禱ê標準著啥物款？
A.求赦免。馬太6:12.有講：阮赦免得罪阮ê人，求赦免阮ê罪。
B.求保護馬太6:13.有講：莫得予阮拄著試，著救阮出歹。
C.求拯救。馬太14:30.有講：彼得知風真透就驚，欲沉落去，大聲叫講：主ah救我。
咱世間人著求主拯救也是按呢。
3.論祈禱ê區別。
祈禱毋若干但一款若定，有分別幾若款。
A.心禱。就是佇心內teh默禱，無講出喙。
B.隱禱。就是佇密房隱密teh祈禱，無予人看見。
C.私禱。就是佇家庭，chhōa家內ê囡仔大細禮拜祈禱。
D.公禱。就是聚集佇拜堂相與做祈禱會。
E.特禱。就是拄著非常ê事故特別ê祈禱。按呢thang知祈禱毋是一款若若定。
4.論祈禱ê範圍。
祈禱ê範圍袂會拘束，也袂會止限。
A.不論地點。耶穌講：恁拜天父無論這个山，無論耶路撒冷。
B.不管長短。若無用誠實來求，雖bóng一句也算是長。
C.不論一事。對khah闊來講：thang替國家社會來祈禱。對khah狹來講：thang替教會家庭，個人來祈禱；攏無指定一項事若定。
5.論祈禱ê存心。
祈禱毋是用喙念若定，也著用心想。
按呢存心著幾若項要緊：－
A.著虛心。親像細膩佇遠遠teh徛，毋敢舉目，獨獨搥胸，求上帝憐憫伊。
B.著信心。聖冊有講：無信袂會予上帝歡喜。
C.著愛心。聖經講：著盡心、盡性、盡意、盡力疼主你ê上帝。
D.著悔心。詩篇記講：你所ài ê祭，在佇痛悔，有這款ê心，的確袂拄著棄sak。
E.著行心。耶穌講人著常常祈禱，毋thang貧憚。咱若存這款ê心來祈禱，上帝歡喜接納。
6.論祈禱ê效果。
對古早到今，信徒ê祈禱，得著效果算袂了。Taⁿ久幾個來講就好。
A.亞伯拉罕 ê祈禱，救伊ê姪仔，就是救羅得出所多瑪城。
B.哈拿ê祈禱，得著囝；就是生撒母耳。
C.撒母耳ê祈禱，贏對敵；就是刣贏腓利士人。
D.以利亞ê祈禱，顯神權；就是求無落雨，果然亢旱3年半；後來求落雨天就落及時ê雨，草柴攏莩芛。
以上遮个人ê祈禱攏有得著應允。Thang知上帝是有求必應ê上帝。人ê祈禱無得著效果，毋是上帝款待人偏私，ài接納古早人ê祈禱，來無ài接納現今ê人ê祈禱。的確毋是按呢，是咱ê祈禱有阻礙佇teh。彼个阻礙是啥物？
(1) 濫糝求。雅各書有講：恁求袂得著是濫糝求，趁私慾ê緣故，
(2) 無明白主ê旨意。親像雅各約翰kap主到撒馬利亞一个鄉庄，遐个人毋接納，就對主講：ài求對天降火來滅in。主講：人子káu毋是欲滅無人ê性命，是欲救in。
(3) Ài求世間ê榮光。親像西庇太2 ê囝，伊ê老母求耶穌准伊兩个囝坐佇你ê國ê左右。這款ê祈禱袂得著效果無奇怪。所以咱ê祈禱毋thang親像這款，著除去這款ê阻礙，chiah會得著效果。
7.論祈禱ê模範。Thang取幾若ê來學。
A.主教示學生ê祈禱，馬太6:9-15.
B.主家己ê祈禱。耶穌講：父ah！眾人毋知in ê所做著赦免in。路加7:6.
C.司提反ê祈禱。伊跪leh大聲叫講。主ah！莫得用這个罪歸佇in。路加23:34-46.
D.保羅祈禱。伊講：因為按呢我跪佇咱ê主耶穌基督ê父ê面前。天地ê全家，因為伊來稱呼伊ê名。所以我祈禱講：求父照伊ê富有，用伊ê神賞賜恁ê心勇壯，予基督因為恁信來踮恁ê心。基督ê仁愛人袂會測度，願恁安穩仁愛，根深地基堅固，就kap遮个聖徒相kap捌伊ê長、闊、懸、深，得著上帝ê 充盛來做充盛。
願咱大家學遮个模樣來行，就祈禱會得著應效。