當殺爾慾
TONG-SAT NÍ-IO̍K
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 康清塗 Khng Chheng-thô͘ |
| 卷期 | 芥菜子 |
| 卷期 | 第 2 號 |
| 日期 | 1925/10 |
| 頁數 | 12-14 |
白話字（原文數位化）
TONG-SAT NÍ-IO̍K
Chá-sî tī Iū-thài kok ū nn̄g ê ang-bó͘ hō͘ su-io̍k thâi-sí, chiū-sī A-ná-nî-a kap Sat-hui-lat. Án-ni thang chai su-io̍k sī lán ê tùi-te̍k, lán nā bô thâi-sí i, i chiū beh thâi sí lán. Taⁿ lán tē-it iàu-kín tio̍h thâi-sí su-io̍k. Su-io̍k ta̍k-lâng ū, put-kò sī chōe-chió nā-tiāⁿ, chhùi sī i ê sian-hong, ba̍k-chiu sī i ê lāi khì, sim sī i ê hé-io̍h-khò͘; nā-bô seng hō͘ i sí, lán ê gûi-hiám sī kàu-ke̍k.
-
Io̍k lêng-seng hāi-ok. Bān-hāng ê pháiⁿ sī tùi su-io̍k siⁿ-khí lâi, khùn-khó͘ lán lâng. Chhin-chhiūⁿ chá-sî Í-sek-lia̍t peh-sìⁿ ji̍p Ka-lâm-tōe ê sî, khí-thâu sè jû phò-tek, hō͘ peh-sìⁿ sí chin-chōe, siū chin-chōe ê kan-khó͘. Lán lâng khí-thâu bô su-io̍k ê sî chhin-chhiūⁿ pîⁿ-pîⁿ ê hái-éng, hō͘ A-tong ēng chi̍t-lia̍p su-io̍k ê chio̍h-thâu tìm-ji̍p sè-kan, tì-kàu khí su-io̍k ê tōa éng, kàu bān sè-tāi lâi khó͘-chhó͘ keng-kè sè-kan tōa hái ê lâng.
-
Io̍k lêng sóng-sit liông-sim. Liông-sim sī Siōng-tè sù jîn-lūi ê sîn-sèng, sī ài lâng lóng chòe hó (chhin-chhiūⁿ Sam-jū-keng ū kóng “Jîn chi chho͘, Sèng pún siān”) Thái-thó ōe saⁿ hām-hāi, sim-chì kàu chiong ka-kī ê hiaⁿ-tī, pē-bú, bó͘-kiáⁿ thâi sí, che kiám m̄-sī bô liông-sim mah? Ah! Che m̄-sī lán ka-kī thâi, sī su-io̍k chioh lán lâng ê chhiú lâi thâi lán ê liông-sim. Su-io̍k chhin-chhiūⁿ hāi-thâng ōe chiong lán hó-hó ê liông-sim chiù pháiⁿ. Chhin-chhiūⁿ Sin-tek Tōa-ô͘ ū chi̍t ê ok-hū kap lâng su-thong, beh piàn-keng i ê chêng hu ê gia̍p-sán hō͘ i ê chêng-jîn, chiū tùi i ê kiáⁿ beh the̍h ìn-á, i ê kiáⁿ m̄ khéng; tī mî-sî ê tiong-kan chiong i ê kiáⁿ thâi sí, thâi chòe chi̍t-tè chi̍t-tè khǹg tī tāu-chiùⁿ ô͘ lāi.
Ah! Chin bô liông-sim, pí bô liông-sim ê khim-siù khah chhám. Hó͘ sui-jiân sī ok, iáu-kú bô chia̍h i ê kiáⁿ, che chiū-sī su-io̍k hō͘ i án-ni.
-
Io̍k lêng sat-bēng. Su-io̍k pí to-kiàm khah lāi, ôe thâi pa̍t-lâng, ōe thâi ka-kī. Chham-sun ê sìⁿ-miā iā sī hō͘ su-io̍k to̍at-khì. Gô͘-lô-su chá ū chi̍t ê ông ê hiaⁿ miâ kiò Nî-ko͘-lia̍p. I sui-bóng chòe chhin-ông eng-kai tio̍h bóan-chiok, chóng-sī i put-sî bīn iu-iu. Ông mn̄g i teh hôan-ló sím-mi̍h chhiáⁿ kā góa kóng, Góa nā chòe ōe kàu lóng beh kā i siat-hoat. Chhin-ông kóng góa ê chhân-hn̂g siuⁿ chió, só͘ siu-ê ēng bô kàu. Ông ìn i kóng, che sī khòai-khòai ê sū, góa ēng chi̍t-ji̍t hō͘ lí hāu, lí nā kiâⁿ tùi hia kè, put-lūn hó-pháiⁿ ê chhân-hn̂g lóng beh hō͘ lí. Chhin-ông chin hoaⁿ-hí, chiū tēng bîn-ná-ji̍t khí-sin, i chiū pī-pān chin gâu-cháu ê bé, thiⁿ phú-kng chiū khí-sin. Tòa kan-niû, bé-piⁿ chhut-la̍t sut, chhut-la̍t pháu, kàu tàu bōe kò͘-tit chia̍h. I siūⁿ kin-ná-ji̍t chin hok-khì, nā ke cháu chi̍t lí, thang ke-tit chi̍t lí ê chhân-hn̂g, i ǹg-bāng kin-ná-ji̍t nā sêng-kong ōe chòe tōa hù-ong; só͘-í chīn i ê lin-bú-la̍t pháu kàu ji̍t beh lo̍h-soaⁿ, chiū o̍at-thâu khòaⁿ hoaⁿ-hí kóng, góa taⁿ bián hôan-ló lah! Thong-kok tē-it hó-gia̍h lah! Kóng soah huih tùi chhùi bū-chhut, sí tī bé kha, i ê bó͘-kiáⁿ chhin-lâng m̄-chai. Chhin-ông ah! Lí tio̍h khí-lâi tit ke-hé ah, lí taⁿ kiám sī sí mah, sím-mi̍h lâng hō͘ lí sí, sím-mi̍h pīⁿ hō͘ lí sí!! M̄-sī, hō͘ tham-io̍k thâi-sí.
-
Io̍k lêng sat lêng. Su-io̍k sī bô hêng ê lāi-to, ōe thâi bô hêng ê lêng-hûn. Tī Lō͘-ka ū kóng, chi̍t ê pù-lâng seng-chiân chiàu su-io̍k khì kiâⁿ, kàu sí su-io̍k chiong i pó-pòe ê lêng-hûn hiat tī tē-ge̍k siū kan-khó͘. Lia̍p-sat-lō͘ bô su-io̍k, só͘-í sui-bóng ōe thâi lâng ê su-io̍k, bōe kha̍p-tio̍h i ê lêng-hûn, chòe i an-jiân tī in pē ê kok, Iâ-so͘ ū kóng nā bô chhin-chhiūⁿ gín-ná bōe ji̍p Siōng-tè ê kok ì-sù chiū-sī nā ài ji̍p Siōng-tè ê kok tio̍h bô su-io̍k. Gín-ná bô siâ-khì, bô su-io̍k.
-
Sèng-sîn ōe bia̍t-bô Su-io̍k. Su-io̍k sī chhin-chhiūⁿ chhì- -phè lāi ê thâng-thōa. Choh-sit lâng nā khòaⁿ-kìⁿ hn̂g-thâu ū chhì-phè, chin bô ài tùi hia kè, tio̍h chin chù-ì, kiaⁿ ōe siū hāi chin bô an-sim; nā ēng ti-thâu kā i kòng mā bōe tio̍h. Taⁿ tio̍h ēng hé kā i sio, thâng-thōa lóng sí, choh-sit chin khòaⁿ-o̍ah, kè-lō͘ chin an-sim. Lâng sim-tiong ê su-io̍k iā sī tio̍h ēng Sèng Sîn ê hé lâi sio, chiū keng-kè chit sè-kan pêng-an, lêng-hûn chheng-khì-siùⁿ thang ji̍p sèng-kiáⁿ ê lêng-kok tit éng-seng.
漢羅（Ùi原文改寫）
當殺爾慾
早時佇猶太國有兩个翁某予私慾刣死，就是亞拿尼亞kap Sat-hui-lat。按呢thang知私慾是咱ê對敵，咱若無thâi死伊，伊就欲刣死咱。Taⁿ咱第一要緊著刣死私慾。私慾逐人有，不過是濟少若定，喙是伊ê先鋒，目睭是伊ê利器，心是伊ê火藥庫；若無先予伊死，咱ê危險是到極。
1. 慾能生hāi-ok。萬項ê歹是對私慾生起來，困苦咱人。親像早時以色列百姓入迦南地ê時，起頭勢如破竹，予百姓死真濟，受真濟ê艱苦。咱人起頭無私慾ê時親像平平ê海湧，予亞當用一粒私慾ê石頭擲入世間，致到起私慾ê大湧，到萬世代來苦楚經過世間大海ê人。
2. 慾能喪失良心。良心是上帝賜人類ê神聖，是ài人攏做好（親像三字經有講「人之初，性本善」）汰討會相陷害，心志到將家己ê兄弟、父母、某囝刣死，這kiám毋是無良心mah？Ah！這毋是咱家己刣，是私慾借咱人ê手來刣咱ê良心。私慾親像害蟲會將咱好好ê良心蛀歹。親像新竹大湖有一個惡婦kap人私通，欲變更伊ê前夫ê業產予伊ê前人，就對伊ê囝欲提印仔，伊ê囝毋肯；佇暝時ê中間將伊ê囝刣死，刣做一塊一塊囥佇豆醬壺內。
Ah！真無良心，比無良心ê禽獸khah慘。虎雖然是惡，猶久無食伊ê囝，這就是私慾予伊按呢。
3. 慾能殺命。私慾比刀劍khah內，會刣別人，會刣家己。Chham-sun ê性命也是予私慾奪去。俄羅斯早有一個王ê兄名叫Nî-ko͘-lia̍p。伊雖bóng做親王應該著滿足，總是伊不時面憂憂。王問伊teh煩惱啥物請kā我講：我若做會到攏欲kā伊設法。親王講我ê田園siuⁿ少，所收ê用無夠。王應伊講：這是快快ê事，我用一日予你效，你若行對遐過，不論好歹ê田園攏欲予你。親王真歡喜，就訂明仔日起身，伊就備辦真gâu走ê馬，天曝光就起身。Tòa乾糧，馬邊出力摔，出力跑，到晝袂顧得食。伊想今仔日真福氣，若加走一里，thang 加得一里ê田園，伊ǹg望今仔日若成功會做大富翁；所以盡伊ê奶母力跑到日beh落山，就越頭看歡喜講：我taⁿ免煩惱lah！通國第一好額lah！講soah血對喙霧出，死佇馬跤，伊ê某囝親人毋知。親王ah！你著起來得家伙ah，你taⁿ kiám是死mah，啥物人予你死，啥物病予你死！！毋是，予貪慾刣死。
4. 慾能殺靈。私慾是無形ê利刀，會刣無形ê靈魂。佇路加有講：一个富人生前照私慾去前，到死私慾將伊寶貝ê靈魂hiat佇地獄受艱苦。拉撒路無私慾，所以雖bóng會刣人ê私慾，袂kha̍p著伊ê靈魂做伊安然佇in父ê國，耶穌有講若無親像囡仔袂入上帝ê國意思就是若ài入上帝ê國著無私慾。囡仔無邪氣，無私慾。
5. 聖神會滅無私慾。私慾是親像莿帕內ê蟲豸。作穡人若看見園頭有莿帕，真無ài對遐過，著真注意，驚會受害真無安心；若用鋤頭kā伊摃嘛袂著。Taⁿ著用火kā伊燒，蟲豸攏死，作穡真快活，過路真安心。人心中ê私慾也是著用聖神ê 火來燒，就經過這世間平安，靈魂清氣相thang入聖囝ê靈國得永生。