死神

SÍ SÎN

文獻資訊

項目	資料
作者	陳清忠 Tân Chheng-tiong
卷期	芥菜子
卷期	第 2 號
日期	1925/10
頁數	40-41

白話字（原文數位化）

SÍ SÎN

Ē-bīn só͘ kì-ê, chiū-sī Eng-kok ê toā si-jîn Geoffray Chaucer (1340-1400) só͘ siá ê si “Teh Canterbury Tales” ê tiong-kan ê chi̍t ê kò͘-sū. Tī Canterbury ê só͘-chāi ū chit ê sîn-siā kiò-choè St. Thomas, siông-siông ū choē-choē sûn-lé ê lâng khì hia chham-pài. Tāi-ke tī lō͘-tiong saⁿ-kap kiâⁿ, bô͘ liâu, chiū saⁿ-thoè kóng kò͘-sū lâi an-uì lú-chèng. Chit ê kò͘-sū iû-goân sī hiah ê sûn-lé-chiá tiong ê chi̍t-ê só͘ kóng--ê.

Tha̍k chit ê kò͘-sū, ǹg-bāng lán oē tit-tio̍h to-siáu ê kà-sī. Ū saⁿ-ê siàu-liân lâng, chi̍t àm chē tī chiú-tiàm teh poa̍h-kiáu, thiaⁿ-kìⁿ ū cheng ê siaⁿ, chiū chhun in ê thâu-khak tī thâng-á goā, khoàⁿ-kìⁿ chi̍t ê kè-óng ê lâng hō͘ lâng kng beh khì bâi-chòng. I chiū mn̄g kóng, Chit ê sī sím-mi̍h lâng? Chiú-tiàm ê thâu-ke-chiū in kóng, Chit-ê sī chhin-chhiūⁿ lín siông-siông tī chia lim chiú--ê, ê chit-ê, i hut-jiân hō͘ Sí-sîn phah-tó. Chit ê lāu- chha̍t-kó͘ (Sí-sîn) put-sî ēng chit-khoán bô tiuⁿ-tî ê hong-hoat lâi lia̍h lâng. Chit saⁿ ê siàu-liân-lâng lim chin-choē chiú, chi̍t sin moá-moá sī khang-khang ê goân-khì; in chiū saⁿ-kap chiù-choā kóng beh khì chhē chhut Sí-sîn lâi kā i phah-sí. Saⁿ-lâng tek-ì iông-iông chiū chhut-siâⁿ. Khì bô loā-hn̄g chiū tn̄g-tio̍h chi̍t-ê lāu-lâng. I un-sûn kā in saⁿ lâng chhéng-an, iā ǹg-bāng in chi̍t-lō͘ oē tit-tio̍h hô͘-sū. Tiong-kan chit ê tē-it bô lé--ê chiū mn̄g hit ê lāu-lâng kóng, Lāu-hé-á! Tauh-tí lí chia̍h chiah-nih choē hè sī sím-mi̍h ì-sù? Lāu lâng ìn i kóng, Ah, bó͘-mi̍h-hiaⁿ, goá í-keng pī-pān hó-sè teh tehǹg-hāu sí, iáu-kú Sí-sîn bô beh lâi chhē goá. Saⁿ lâng m̄ chún i khì kóng, Lí só͘ kóng hit ê Sí-sîn tī tó-uī oē tit thang chhē-tio̍h, tek-khak tio̍h pò goán chai. Lāu-lâng chiū kā ìn kóng, Lín nā ti̍t-ti̍t tuì hia khì, chiū oē chhē-tio̍h Sí-sîn tī chi̍t châng toā châng chhiū-kha.

Saⁿ lâng chiū khì kàu chhiū-kha, chiàu in só͘ phah-sǹg oē chhē-tio̍h Sí-sîn; chóng-sī chhē bô, hoán-tńg chhē-tio̍h chi̍t ê toā àng, lāi-bīn moá-moá sī Kim.

Tāi-ke toā hoaⁿ-hí, soà boē kì-tit in só͘ ài chhē ê lâng, chiū chē-lo̍h lâi chham-siông khoàⁿ beh cháiⁿ-iūⁿ lâi hoa̍t-lo̍h chiah ê pó-poè. Chham-siông liáu chiū koat-tēng tī àm-sî beh poaⁿ chiah ê kim tńg khì, in-uī kiaⁿ-liáu tī ji̍t-sî lâi poaⁿ, lâng khoàⁿ-tio̍h teh-beh chú-tiuⁿ kóng sī in-ê, chiū tâng-ì chē lo̍h lâi kò͘ hiah ê kim kàu ji̍t-lo̍h.

Chi̍t-ê tńg-khì koe-nih boé tām-po̍h chia̍h mi̍h. Hit ê khí sin liáu-āu, iáu nn̄g-ê suî-sî chham-siông tio̍h cháiⁿ-iūⁿ lâi toa̍t i ê hūn-gia̍h, chiū tiāⁿ-tio̍h tán i koh tò-tńg lâi ê sî beh kā i thâi sí; sin-si nā siu-bâi liáu-āu chiū beh toà hiah ê chîⁿ tô-cháu.

Bô giâu-gî, lán nā thiaⁿ-tio̍h chit ê khì koe-á boé chia̍h mi̍h--ê hō͘ i ê pêng-iú án-ni kè-bô͘ beh hāi-sí i, si̍t-chāi chin khó-lîn; m̄ kú chit-ê khì boé mi̍h-ê bô ū kè-ta̍t thang sêng-siū lán ê tông-chêng. In-uī i tī lō͘-nih ná kiâⁿ ná siūⁿ kóng, siat-sú i nā oē tû-khì i nn̄g ê pêng-iú, chiū hiah ê chîⁿ lóng kui-i, chiū chiâⁿ-choè toā hó-gia̍h lâng, chit sì-lâng khoàⁿ-oa̍h. I chiū tāi-seng khì io̍h-tiàm boé tām-po̍h ê to̍k-io̍h, āu-lâi chiong to̍k-io̍k chham tī só͘ tah ê chiú, chiū toà tǹg-khì chhiū-nâ-ni̍h.

Teh-beh kàu-uī ê sî, i nn̄g ê pêng-iú chiū tī lō͘-nih, phah i bô gî chiū kā tu̍h sí. Nn̄g lâng chiū chia̍h pêng-iú só͘ boé ê mi̍h, só͘ tah ê chiú, phah-sǹg nā goân-khì tit-tio̍h ka-pē ê sî chiū beh bâi-siu i ê pêng-iú; chóng-sī bô phài-phoe chiú lāi ū chham to̍k-io̍h, nn̄g lâng suî-sî tó tī hia khuì tn̄g.

Só͘-í chiàu hit ê lāu-lâng ê oē, in chin-si̍t tú-tio̍h Sí-sîn tī chit ê chhiū-ē.

Sí-sîn ēng choē-choē khoán kî-koài ê hêng-chōng lâi chhē lâng, iā in saⁿ lâng boē jīn-tit i tī chi̍t-àng ê kim.

Si̍t-chāi Thiàⁿ-chîⁿ, tī in ê sî chûn, sī choè bān-ok ê kun-goân.

漢羅（Ùi原文改寫）

死神

下面所記ê，就是英國ê大詩人Geoffray Chaucer (1340-1400)所寫ê詩〈The Canterbury Tales〉ê中間ê一个故事。佇Canterbury ê所在有這个神社叫做St. Thomas，常常有濟濟巡禮ê人去遐參拜。大家佇路中相kap行，無聊，就相替講故事來安慰女眾。這个故事猶原是遐个巡禮者中ê一個所講--ê。

讀這个故事，ǹg望咱會得著多少ê教示。有三個少年人，一暗坐佇酒店teh博賭，聽見有鐘ê聲，就伸in ê頭殼佇窗仔外，看見一个過往ê人予人扛欲去埋葬。伊就問講：這个是啥物人？酒店ê頭家就應講：這個是親像恁常常佇遮啉酒--ê，ê這個，伊忽然予死神拍倒。這个老賊古（死神）不時用這款無張持ê方法來掠人。這三個少年人啉真濟酒，一身滿滿是空空ê元氣；in就相kap咒詛講欲去找出死神來kā伊拍死。三人得意洋洋就出城。去無偌遠就遇著一個老人。伊溫純kā in三人請安，也ǹg望in一路會得著和事。中間這个第一無禮--ê就問彼个老人講：老歲仔！到底你食遮呢濟歲是啥物意思？老人應伊講：Ah，某物兄，我已經備辦好勢teh聽候死，猶久死神無欲來找我。三人毋准伊去講，你所講彼个死神佇叼位會得thang找著，的確著報阮知。老人就kā應講：恁若直直對遐去，就會找著死神佇一叢大叢樹腳。

三人就去到樹腳，照in所拍算會找著死神；總是找無，反轉找著一个大甕，內面滿滿是金。

大家大歡喜，續袂記得in所ài找ê人，就坐落來參詳看欲怎樣來發落遮个寶貝。參詳了就決定佇暗時欲搬遮个金轉去，因為驚了佇日時來搬，人看著teh欲主張講是in-ê，就同意坐落來顧遐个金到日落。

一個轉去街裡買淡薄食物。彼个起身了後，iáu兩個隨時參詳著怎樣來奪伊ê份額，就定定等伊koh倒轉來ê時欲kā伊刣死；身屍若收埋了後就欲帶遐个錢逃走。

無僥疑，咱若聽著這个去街仔買食物--ê予伊ê朋友按呢計謀欲害死伊，實在真可憐；毋kú這個去買物-ê無有價值thang承受咱ê同情。因為伊佇路裡ná行ná想講：設使伊若會除去伊兩个朋友，就遐个錢攏規伊，就成做大好額人，這世人快活。伊就事先去藥店買淡薄ê毒藥，後來將毒藥摻佇所tah ê酒，就帶轉去樹林裡。

The欲到位ê時，伊兩个朋友就佇路裡，拍伊無疑就kā tu̍h死。兩人就食朋友所買ê物、所tah ê酒，拍算若元氣得著加倍ê時就欲埋收伊ê朋友；總是無派批酒內有摻毒藥，兩人隨時倒佇遐氣斷。

所以照彼个老人ê話，in真實拄著死神佇這个樹下。

死神用濟濟款奇怪ê形狀來找人，也in三人袂認得伊佇一甕ê金。

實在疼錢，佇in ê時陣，是最萬惡ê根源。