基督徒著怎樣奮鬥
KI-TOK-TÔ͘ TIO̍H CHÁIN-IŪN HÙN-TÒ͘
文獻資訊
項目 | 資料 |
---|---|
作者 | 劉約翰 Lâu Iok-hān |
卷期 | 芥菜子 |
卷期 | 第 2 號 |
日期 | 1925/10 |
頁數 | 7-10 |
白話字(原文數位化)
KI-TOK-TÔ͘ TIO̍H CHÁIN-IŪN HÙN-TÒ͘
Kán-lio̍k hun 5 hāng lâi-lūn:-
-
Sū-gia̍p-siōng ê hùn-tò͘,
-
Ha̍k-su̍t-siōng ê hùn-tò͘,
-
Khoân-kéng-siōng ê hùn-tò͘,
-
Jîn-keh-siōng ê hùn-tò͘,
-
Chin-tō-siōng ê hùn-tò͘,
Chit sè-kan chiū-sī chiàn-tiûⁿ, lâng chiū-sī lāi-tiong ê peng-sū, nā-sī ài tit-tio̍h tek-sèng, tek-khak tio̍h ài chhut la̍t hùn-tò͘. Ta̍t-ní-bûn ū kóng “Boē hùn-tò͘--ê chiū su”
Hún-tò͘ sī sím-mi̍h? Chiū-sī hiān-chāi ê lán, hiòng-chêng iàu-kiû lán ê seng-oa̍h, koé-chō sì-uî, í-ki̍p khì-èng khùn-lân. It-poaⁿ ê sè-jîn ēng hùn-tò͘ choè iàu-kín, lán choè Ki-tok-tô͘ kiám thang tiām-tiām teh chē? Ki-tok-tô͘ nā boē oē hùn-tò͘ lâi ín-chhoā siā-hoē ji̍p sin ê seng-oa̍h, beh cháiⁿ-iūⁿ oē hō͘ Thian-kok si̍t-hiān? Thok-ní-su-thài kóng, “Jîn-seng ê ì-gī chiū-sī uī-tio̍h Siōng-tè hùn-tò͘, tuì choē-ok-tiong kiù lâng chhut lâi”; koh kóng, “Jîn-seng sī hûn-tò͘ ê seng-oa̍h, khì-èng sì-bīn, kiám-chió sàu-tû hāi lâng ê mi̍h.” Só͘-í Ki-tok-tô͘ tek-khak tio̍h ū hiòng-chêng ê cheng-sîn, bô tehn̂g ê oa̍h-tāng, bô hān ê hùn-tò͘.
Taⁿ chhiáⁿ lâi saⁿ-kap siūⁿ Ki-tok-tô͘ tio̍h cháiⁿ-iūⁿ lâi hùn-tò͘:-
1. Sū-gia̍p-siōng ê hùn-tò: Sū-gia̍p ê sêng-kong, sit-pāi, lóng sī hùn-tò͘ ê khoán-sit. Au-bí bu̍t-chit bûn-bêng ê chhiong-sēng, khoàⁿ in kin-ná-ji̍t tī ta̍k hong-bīn hoat-tián ê chōng-hóng, chiū chai bô m̄-sī in ê hùn-tò͘ ê kiat-kó. Lán choè Ki-to̍k-tô͘ ài chiâⁿ toā ê sū-gia̍p, nā-sī ēng hùn-tò͘ choè cheng-sîn chiū boē-oē; Chóng-sī m̄-thang uī-tio̍h sit-pāi lâi sit-chì, chi̍t-pái ê sit-pāi sī ke-thiⁿ chi̍t-pái ê iat-le̍k, chit-pái ê khùn-lân, ke-thiⁿ chi̍t-pái ê kiàn-sek, “Sit-pāi sī sêng-kong ê lāu-bú” siū sún-sit sī boâ-liān eng-hông lāi-khì. Kì-jiân ū kian-siú kàu-toé ê ióng-la̍t, sêng-kong lī lán bô hn̄g. Tāi-pi̍t oē tit-thang chiâⁿ uí-toā ê kong-gia̍p choè kài-sè ê eng-hiông; mô͘-se oē thang hō͘ Í-sek-lia̍t lâng thoat-lī Ai-ki̍p ê pé-pa̍k lâi hióng-siū chū-iû ê hēng-hok; Pó-lô͘ oē tit thang khui thoân-kàu ê Mn̂g-hō͘, choè thoân sú-bēng ê ióng-chiong; Lîm-khéng thàu-pàng o͘-bīn ê lâng; Lō͘-tek-má-teng kái-kek chong-kàu: lóng-chóng to sī hùn-tò͘ ê kiat-chiⁿ.
2. Ha̍k-su̍t-siōng ê hùn-tò͘ Ha̍k-su̍t sī jîn-seng ê chí-lâm, iā sī hùn-tò͘ ê khì-khū. Ai-ki̍p chi̍t lâng hùn-tò͘, tek-khak tio̍h ū kap chi̍t lâng hùn-tò͘ tek-khak tio̍h ū kap hit lâng pîⁿ-téng ê ha̍k-su̍t; ài kap chit sè-kài su-iâⁿ, iā tek-khak tio̍h ū kap i tí-tek kàu-gia̍h ê kuì-la̍t; jiân-āu chiah thang khí-chhiú, nā bô sī khang-chhiú, khang-kûn, oē ka-kī chhú sit-pāi. Hô-hòng hiān tāi sī ha̍k-su̍t koân-moá ê sî-kî, Ki-tok-tô͘ nā bô chhiong-hun ê ha̍k-su̍t; beh cháiⁿ-iūⁿ eō èng siā-hoē ê iàu-kiû? Ki-tok-tô͘ tio̍h tì-ì tī chit hong-bīn lâi chek-thiok khuì-la̍t, thâi-iâⁿ, tit-tio̍h lâng-thang chhoā kàu Chú ê bīn-chêng.
3. Khoân-kéng siōng ê hùn-tò͘. Ū choē-choē ê chheng-liân siū khoân-kéng (chiu-uî) ê sok-pa̍k, sui-jiân ū iâⁿ kè lâng ê thian châi, koân-toā ê chì-khì, nā-sī si̍t-kó͘ ê mn̂g iáu boē ām boē tit chhun i ê châi-chêng, tián i ê chì-khì, eng-hiông bô ēng bú ê só͘-chāi “chí-ū khang-khang hoah bô ta-oâ nā tiāⁿ; Koh-chài siā-hoē-chiūⁿ ū choē-choē bô kiàn-sek ê siáu-jîn, ēng sêng-kong sit-pāi lâi lūn eng-hiông, bô choè ióng-kám kian-jím, ê kang-hu, choan-ēng kiaⁿ-uì sūn-chêng ê chhiú-toāⁿ, iām-liâng ê sè-kéng, chhián-po̍h ê jîn-chêng sit-chāi thang thó͘-khuì! Ki-tok-tô͘ tiàm tī chit-khoán ê khoân-kéng, choè lâng chin-oh; lāi-bīn ū ké ê hiaⁿ-tī ê guî-hiám, goā-bīn ū hui-ki-tok-tô͘ ê kong-kek. Chóng-sī che bô m̄-sī choè lán boâ lāi-khì ê khì-khū, bô pi-koan ê só͘-chāi.” ge̍k-kéng chhin-chhiūⁿ hé-lô͘ liān thih chiàⁿ ngī-kǹg” to̍k-to̍k tio̍h ēng jím-nāi ê sim, khǹg khoah toā ê tō͘-liōng, ēng hó iâⁿ pháiⁿ ê kang-hu “chiong thoàⁿ-hé hē tī in ê thâu-khak-téng” lâi thâi-iâⁿ in; koh-chài ēng pit ê khuì-la̍t-25 pit sàu bān-kun-lâipiān-bêng chin-lí, kiò siā-hoē ê ní bo̍k; Ki-tok-tô͘ nā chhut-la̍t hùn-tò͘ tī chit hong-biān, chiū i ê hāu-kó m̄-sī sió-khoá, khoân-kéng ê kái-chō m̄-sī uî-lân.
4. Jîn-keh-siōng ê hùn-tò͘. Lâng oa̍h tī sè-kan, chóng-kóng sī tī hó kap pháiⁿ ê tiōng-kan teh kau-chiàn, thâi-iâⁿ choē-ok--ê chiū-sī kun-chú, thâi-su choē-ok--ê chiū-sī siáu-jîn, sī chhin-chhiūⁿ peh chiūⁿ soaⁿ-chiam, siáu-jîn chhin-chhiūⁿ poa̍h-lo̍h chhim-kheⁿ. Nā-sī ài kiàn-siat ka-tī ê jîn-keh, tio̍h ài chīn-la̍t hiòng-siōng, chhut-la̍t peh chiūⁿ koan-soaⁿ ê bé-liu. An-jiân tī chhim-khiⁿ ê sî choē-ok ê cheng-chhé, siūⁿ beh chhut phe-sí ê la̍t lâi peh chiūⁿ koân-soaⁿ sī chhám-hoé ê jîn-keh. Tī sè-kan, thin siⁿ-chiâⁿ ê jîn-keh sī chīn chió, hùn-tò͘ chhám-hoé ê jîn-keh ê chiū-sī thang choè kuì-khì; khoàⁿ Thok-ní-su-thài. Ò-kó͘-su-teng, Lû-so͘ oē chiâⁿ kiān-choân ê jîn-keh bô m̄-sī tuì chhám-hoé lâi--ê, chhám-hoé sī hiòng-hó ê tōng-ki, iā sī san-tû choē-ok ê khì-khū, siu-ióng jîn-keh khì-hâi. Ki-tok-tô͘ ah! Tio̍h sî-siông chhám-hoé, chhám-hoé sī lín sin oa̍h-miā ê sèng-hé, chiò kng tī lín pîⁿ-tháⁿ ê chiân-tô͘ Ki-tok-tô͘ ah! Tio̍h chhám-hoé, chhám-hoé sī lín toā lô-le̍k ê goân-thâu, lâi khí-chō chi̍t ê chì toā chhàn-lān bē lâi ê sè-kài. In uī án-ni choè Ki-tok-tô͘ ê tek-khak tio̍h ū hùn-tò͘ ê cheng-sîn, chiong jîn-keh hiòng-siōng oa̍h-tāng, hiòng-siōng koé-chō, jiân-āu chiah oē tit-tio̍h kiān-choân ê jîn-keh.
5. Chin-tō-siōng ê hùn-tò͘. Ki-tok-tô͘ tē it ko-siōng ê bo̍k-tek, chiū-sī ài tek-tō, tō chiū-sī oa̍h-miā ê goân-thâu, lêng-hûn ê bí-niû, nā tit-tio̍h, chiū ū hong-hù bí-moá ê jìn-seng. Thok-ní-su-thài kóng “Lâng nā bô tit-tio̍h tō (Ki-tok), jîn-seng chiū bô ì-gī; jîn-seng kì-jiân bô ì-gī, chiū chhn-chhiūⁿ chhiⁿ-mî” Koh kóng “Lâng bē tit-tio̍h Ki-tok ê sî, hui-siông ê iu-būn kan-khó͘, bô it-tēng ê sî, chiū oē chū-chīn; khiok nā hut-jiân jīn bat Ki-tok, chhoē kàu Siōng-tè, chiū têng koh tit-tio̍h jîn-seng ê ì-gī, hit sî sim koaⁿ an-uì, chha-put-to tâng í-keng sí ê lâng tit-tio̍h koh-oa̍h chi̍t-iūⁿ” Pó-lô kóng, “In-uī goá jīn-bat goá ê Chú Iâ-so͘ Ki-tok, choè pó-poè, goá uī-tio̍h I í-keng pàng-sak bān-sū khoàⁿ choè pùn-thô͘, sī uī-tio̍h ài tit-tio̍h Ki-tok. In-uī án-ni lán uī-tio̍h Ki-tok, tek-khak tio̍h chīn-la̍t tui-kiû ta̍t-kàu bo̍k-te̍k-tiám, jiân-āu chiah soah; in-uī tō-lí koâiⁿ chi̍t-chhioh, mô͘-kuí chiū koâiⁿ chi̍t-tn̄g. Lán tī bêng-pe̍k tō-lí tek-tō ê sî, tek-khak ū choē-choē ê chhì-liān, tio̍h choè kong-kiông ê lâng, chhēng Siōng-tè sù ê kun-chong chiah oē tí-tng mô͘-kuí ê khuí-kè. ēng kî-tó, tha̍k Sèng-keng choè sok-chēng ê siu-ióng. Ka-kī kì-jiân tit-tio̍h ki-tok bí-boán ê seng-oa̍h, chiū-tio̍h chhut-la̍t thoân-pò hō͘ bān-lâng. Che chiū-sī lán choè Ki-tok-tô͘ ê bo̍k-tek.
漢羅(Ùi原文改寫)
基督徒著怎樣奮鬥
簡略分5項來論:-
-
事業上ê奮鬥,
-
學術上ê奮鬥,
-
環境上ê奮鬥,
-
人格上ê奮鬥,
-
真道上ê奮鬥,
這世間就是戰場,人就是內中ê兵士,若是ài得著得勝,的確著ài出力奮鬥。達爾文有講「袂奮鬥--ê就輸」
奮鬥是啥物?就是現在ê咱,向前要求咱ê生活,改造四圍,以及去應困難。一般ê世人用奮鬥做要緊,咱做基督徒kiám thang踮踮teh坐?基督徒若袂會奮鬥來引chhōa社會入新ê生活,beh怎樣會予天國實現?托爾斯泰講:「人生ê意義就是為著上帝奮鬥,對罪惡中救人出來」; koh講:「人生是奮鬥ê生活,去-èng四面,減少掃除害人ê物。」所以基督徒的確著有向前ê精神,無停ê活動,無限ê奮鬥。
Taⁿ請來相kap想基督徒著怎樣來奮鬥:-
-
事業上ê奮鬥:事業ê成功,失敗,攏是奮鬥ê款式。歐美物質文明ê充盛,看in今仔日佇逐方面發展ê狀況,就知無毋是in ê奮鬥ê結果。咱做基督徒ài成大ê事業,若是用奮鬥做精神就袂會;總是毋thang為著失敗來失志,一擺ê失敗是加添一擺ê iat力,一擺ê困難,加添一擺ê見識,「失敗是成功ê老母」受損失是磨練英雄利器。既然有堅守到底ê勇力,成功離咱無遠。大衛會得thang成偉大ê功業做蓋世ê英雄; 摩西會thang予以色列人脫離埃及ê把縛來享受自由ê幸福;保羅會得thang開傳教ê門戶,做傳使命ê 勇將;林肯透放烏面ê人;路德馬丁改革宗教:攏總to是奮鬥ê結晶。
-
學術上ê奮鬥 學術是人生ê 指南,也是奮鬥ê器具。埃及一人奮鬥,的確著有kap一人奮鬥的確著有kap彼人平等ê學術;ài kap這世界輸贏,也的確著有kap伊抵敵夠額ê氣力;然後chiah thang起手,若無是空手、空拳,會家己取失敗。何況現代是學術懸滿ê時期,基督徒若無充分ê學術;欲怎樣會應社會ê要求?基督徒著致意佇這方面來積蓄氣力、刣贏,得著人thang chhōa到主ê面前。
-
環境上ê奮鬥。有濟濟ê青年受環境(周圍)ê束縛,雖然有贏過人ê天才、高大ê志氣,若是翼股ê毛猶未ām袂得伸伊ê才情,展伊ê志氣,英雄無用武ê所在「只有空空喝無ta-ôa若定;koh再社會上有濟濟無見識ê小人,用成功失敗來論英雄,無做勇敢堅忍,ê工夫,專用驚畏順情ê手段,炎涼ê世景,淺薄ê人情實在thang吐氣!基督徒踮佇這款ê環境,做人真oh;內面有假ê兄弟ê危險,外面有非基督徒ê攻擊。總是這無毋是做咱磨利器ê器具,無悲觀ê所在。「逆境親像火爐煉鐵成硬鋼」獨獨著用忍耐ê心、囥闊大ê度量,用好贏歹ê工夫「將炭火下佇in ê頭殼頂」來刣贏in;koh再用筆ê氣力-25筆掃萬軍-來辯明真理,叫社會ê耳目;基督徒若出力奮鬥佇這方面,就伊ê效果毋是小可,環境ê改造毋是為難。
-
人格上ê奮鬥。人活佇世間,總講是佇好kap歹ê中間teh交戰,刣贏罪惡--ê就是君子,刣輸罪惡--ê就是小人,是親像爬上山尖,小人親像跋落深坑。若是ài建設家治ê人格,著ài盡力向上,出力爬上懸山ê尾溜。安然佇深坑ê時罪惡ê精髓,想beh出phe死ê力來爬上高山是懺悔ê人格。佇世間,天生成ê人格是盡少,奮鬥懺悔ê人格ê就是thang做貴氣;看托爾斯泰.奧古斯丁、盧梭會成健全ê人格無毋是對懺悔來--ê,懺悔是向好ê動機,也是刪除罪惡ê器具,修養人格器械。基督徒ah!著時常懺悔,懺悔是恁新活命ê聖火,照光佇恁平坦ê前途基督徒ah!著懺悔,懺悔是恁大勞力ê源頭,來起造一个至大燦爛未來ê世界。因為按呢做基督徒ê的確著有奮鬥ê精神,將人格向上活動,向上改造,然後chiah會得著健全ê人格。
-
真道上ê奮鬥。基督徒第一高尚ê目的,就是ài得道,道就是活命ê源頭,靈魂ê米糧,若得著,就有豐富美滿ê人生。托爾斯泰講「人若無得著道(基督),人生就無意義;人生既然無意義,就親像青暝」Koh講「人未得著基督ê時,非常ê憂悶艱苦,無一定ê時,就會自盡;卻若忽然認識基督,找到上帝,就重koh得著人生ê意義,彼時心肝安慰,差不多同已經死ê人得著koh活一樣」保羅講:「因為我認識我ê主耶穌基督,做寶貝,我為著伊已經放sak萬事看做糞土,是為著ài得著基督。因為按呢咱為著基督,的確著盡力追求達到目的點,然後chiah soah;因為道理高一尺、魔鬼就高一丈,咱佇明白道理得道ê時,的確有濟濟ê試煉,著做剛強ê人,穿上帝賜ê軍裝chiah會抵擋魔鬼ê詭計。用祈禱、讀聖經做肅靜ê修養。家己既然得著基督美滿ê生活,就著出力傳報予萬人。這就是咱做基督徒ê目的。